Majjhima Nikaya


[Home]  [Sutta Indexes]  [Glossology]  [Site Sub-Sections]


 

Majjhima Nikāya
II. Majjhima-Paṇṇāsa
3. Paribbājaka Vagga

Sutta 77

Mahā Sakuludāyi Suttaṃ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 


[1]

[1][chlm][pts][ntbb][upal][pts] Evaṃ me sutaṃ:|| ||

Ekaṃ samayaṃ Bhagavā Rājagahe viharati Veluvane Kalandakanivāpe.|| ||

Tena kho pana samayena sambahulā abhiññātā abhiññātā paribbājakā Moranivāpe Paribbājakārāme paṭivasanti.|| ||

Seyyath'īdaṃ:|| ||

Anugāro Varadharo SakulUdāyi ca paribbājako aññe ca abhiññātā abhiññātā paribbājakā.|| ||

Atha kho Bhagavā pubbaṇha-samayaṃ nivāsetvā patta-cīvaraṃ ādāya Rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi.|| ||

Atha kho Bhagavato etad ahosi:|| ||

'Atippago kho tāva Rājagahe piṇḍāya carituṃ||
yan nūn-ā-haṃ yena Moranivāpo Paribbājakārāmo yena SakulUdāyi paribbājako,||
ten'upasaṅkameyyan' ti.|| ||

Atha kho Bhagavā yena Moranivāpo Paribbājakārāmo ten'upasaṅkami.|| ||

Tena kho pana samayena SakulUdāyi paribbājako saddhiṃ nisinno hoti unnādiniyā uccā-sadda mahā-saddāya aneka-vihitaṃ tiracchāna-kathaṃ kathentiyā.|| ||

Seyyath'īdaṃ||
rāja-kathaṃ,||
cora-kathaṃ,||
mahā mattakathaṃ,||
senā-kathaṃ,||
bhaya-kathaṃ,||
yuddha-kathaṃ,||
anna-kathaṃ,||
pāna-kathaṃ,||
vattha-kathaṃ,||
sayāna-kathaṃ,||
mālā-kathaṃ,||
gandha-kathaṃ,||
ñāti-kathaṃ,||
yāna-kathaṃ,||
gāma-kathaṃ,||
nigama-kathaṃ,||
nagara-kathaṃ,||
jana-pada-kathaṃ,||
itthi-kathaṃ,||
sūra-kathaṃ,||
visikhā-kathaṃ,||
kumbha-ṭ-ṭhāna-kathaṃ,||
[2] pubba-peta-kathaṃ,||
nānatta-kathaṃ,||
lok'akkhāyikaṃ samudda-k-khāyikaṃ iti bhav-ā-bhava-kathaṃ iti vā.|| ||

Addasā kho SakulUdāyi paribbājako Bhagavantaṃ dūrato va āga-c-chantaṃ.|| ||

Disvāna, sakaṃ parisaṃ saṇṭhapesi:|| ||

'Appa-saddā bhonto hontu;||
mā bhonto saddam akattha;||
ayaṃ Samaṇo Gotamo āgacchati.|| ||

Appa-sadda-kāmo kho pana so āyasmā appa-saddassa vaṇṇa-vādī,||
app eva nāma appa-saddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyyā' ti.|| ||

Atha kho te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ.|| ||

Atha kho Bhagavā yena SakulUdāyi paribbājako ten'upasaṅkami.|| ||

Atha kho SakulUdāyi paribbājako Bhagavantaṃ etad avoca:|| ||

'Etu kho bhante Bhagavā,||
svāgataṃ bhante Bhagavato,||
cirassaṃ kho bhante Bhagavā imaṃ pariyāyam akāsi yad idaṃ idh'āgamanāya.|| ||

Nisīdatu bhante Bhagavā idam āsanaṃ paññattan' ti.|| ||

Nisīdi Bhagavā paññatte āsane.|| ||

SakulUdāyi pi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā eka-m-antaṃ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṃ nisinnaṃ kho SakulUdāyiṃ paribbājakaṃ Bhagavā etad avoca:

Kāya nu'ttha Udāyi,||
etarahi kathāya sanni-sinnā?|| ||

Kā ca pana vo antarā kathā vippakatā' ti?|| ||

Tiṭṭhat'esā bhante kathā yāya mayaṃ etarahi kathāya sanni-sinnā,||
n'esā bhante kathā Bhagavato dullabhā bhavissati pacchā pi savaṇāya.|| ||

Purimāni bhante divasāni purimatarāni nānā-titthiyānaṃ samaṇa-brāhmaṇānaṃ kutūhala-sālāyaṃ sanni-sinnānaṃ sanni-patitānaṃ,||
ayam antarā kathā udapādi:|| ||

Lābhā vata, bho Aṅga-Magadhānaṃ,||
su-laddhaṃ vata, bho Aṅga-Magadhānaṃ,||
yatth'ime samaṇa-brāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahu-janassa,||
Rājagahaṃ vassāvāsaṃ osaṭā.|| ||

Ayam pi kho Pūraṇo Kassapo saṅghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa, —||
so pi Rājagahaṃ vassāvāsaṃ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Makkhali Gosālo saṅghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa,||
so pi Rājagahaṃ vassāvāsaṃ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Ajito Kesakambalī saṅghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa,||
so pi Rājagahaṃ vassāvāsaṃ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Pakudho Kaccāyano saṅghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa,||
so pi Rājagahaṃ vassāvāsaṃ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Sañjayo Bellaṭṭhiputto4 saṅghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa,||
so pi Rājagahaṃ vassāvāsaṃ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Nigaṇṭho Nātaputto saṅghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca [3] ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa,||
so pi Rājagahaṃ vassāvāsaṃ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Samaṇo Gotamo saṅghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca,||
ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa,||
sopi Rājagahaṃ vassāvāsaṃ osaṭo.|| ||

Ko nu kho imesaṃ bhavataṃ samaṇa-brāhmaṇānaṃ saṅghīnaṃ gaṇīnaṃ gaṇācariyānaṃ ñātānaṃ yasassīnaṃ titthakarānaṃ sādhusammatānaṃ bahu-janassa,||
sāvakānaṃ sakkato garukato mānito pūjito?|| ||

Kathañ ca pana sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī' ti?|| ||

Tatr'ekacce evam āhaṃsu:|| ||

'Ayaṃ kho Pūraṇo Kassapo saṅghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa.|| ||

So ca kho sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Pūraṇaṃ Kassapaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Pūraṇo Kassapo anekasatāya parisāya dhammaṃ deseti.|| ||

Tatr'aññataro Pūraṇassa Kassapassa sāvako saddam akāsi:|| ||

Mā bhonto Pūraṇaṃ Kassapaṃ etam atthaṃ pucchittha;|| ||

N'eso etaṃ jānāti;||
mayam etaṃ jānāma;||
amhe etam atthaṃ pucchatha;||
mayame taṃ bhavantāṃ vyākarissāmā ti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Pūraṇo Kassapo bāhā paggayha kandanto na labhati:||
appa-saddā bhonto hontu;||
mā bhonto saddam akattha;||
n'ete bhavante pucchanti;||
amhe ete pucchanti;||
mayam etesaṃ vyākarissāmā ti.|| ||

Bahū kho pana Pūraṇassa Kassapassa sāvakā vādaṃ āropetvā apakkantā:|| ||

'Na tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāsi;||
ahaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāmi.|| ||

Kiṃ tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānissasi?|| ||

Micchā-paṭipanno tvam asi.|| ||

Aham asmi sammā-paṭipanno.|| ||

Sahitaṃ me, asahitaṃ te.|| ||

Pure vacanīyaṃ pacchā avaca,||
pacchāvacanīyaṃ pure avaca.|| ||

Aviciṇṇan te viparāvattaṃ;||
āropito te vādo,||
niggahīto'si,||
cara vāda-p-pamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosi' ti.|| ||

Iti Pūraṇo Kassapo sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito;||
na ca pana Pūraṇaṃ Kassapaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti;||
akkuṭṭho ca pana Pūraṇo Kassapo dhammakkosenā ti.|| ||

[4] Ekacce evam āhaṃsu:|| ||

 

§

 

Ayam pi kho Makkhali Gosālo saṅghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa.|| ||

Sopi sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Makkhaliṃ Gosālaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Makkhalī gosālo anekasatāya parisāya dhammaṃ deseti.|| ||

Tatraññataro Makkhalissa Gosālassa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Makkhaliṃ Gosālaṃ etam atthaṃ pucchittha,||
n'eso etaṃ jānāti,||
mayame taṃ jānāma,||
amhe etam atthaṃ pucchatha,||
mayame taṃ bhavantānaṃ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Makkhali Gosālo bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appa-saddā bhonto hontu,||
mā bhonto sadda-makattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taṃ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Makkhalissa Gosālassa sāvakā vādaṃ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāsi,||
ahaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāmi,||
kiṃ tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānissasi?|| ||

Micchā-paṭipanno tvam asi,||
aham asmi sammā-paṭipanno,||
sahitaṃ me,||
asahitaṃ te,||
purevacanīyaṃ pacchā avaca,||
pacchā vacanīyaṃ pure avaca,||
āciṇṇante viparāvattaṃ,||
āropito te vādo niggahītosi,||
cara vāda-p-pamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosīti.|| ||

Iti Makkhali Gosālo sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito na ca pana Makkhaliṃ Gosālaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Makkhali Gosālo dhammakkosenā' ti.|| ||

Ekacce evam āhaṃsu:|| ||

 

§

 

Ayam pi kho Ajito Kesakambalī saṅghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa.|| ||

Sopi sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Ajitaṃ Kesakambaliṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Ajito Kesakambalī anekasatāya parisāya dhammaṃ deseti.|| ||

Tatraññataro Ajitassa Kesakambalissa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Ajitaṃ Kesakambaliṃ etam atthaṃ pucchittha,||
n'eso etaṃ jānāti,||
mayame taṃ jānāma,||
amhe etam atthaṃ pucchatha,||
mayame taṃ bhavantānaṃ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Ajito Kesakambalī bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appa-saddā bhonto hontu,||
mā bhonto sadda-makattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taṃ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Ajitassa Kesakambalissa sāvakā vādaṃ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāsi,||
ahaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāmi,||
kiṃ tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānissasi?|| ||

Micchā-paṭipanno tvam asi,||
aham asmi sammā-paṭipanno,||
sahitaṃ me,||
asahitaṃ te,||
purevacanīyaṃ pacchā avaca,||
pacchā vacanīyaṃ pure avaca,||
āciṇṇante viparāvattaṃ,||
āropito te vādo niggahītosi,||
cara vāda-p-pamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosī ti.|| ||

Iti Ajito Kesakambalī sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito na ca pana Ajitaṃ Kesakambaliṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Ajito Kesakambalī dhammakkosenā' ti.|| ||

 

§

 

Ekacce evam āhaṃsu:|| ||

Ayam pi kho Pakudho Kaccāyano saṅghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa.|| ||

Sopi sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Pakudhaṃ Kaccāyanaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Pakudho Kaccāyano anekasatāya parisāya dhammaṃ deseti.|| ||

Tatraññataro Pakudhassa Kaccāyanassa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Pakudhaṃ Kaccāyanaṃ etam atthaṃ pucchittha,||
n'eso etaṃ jānāti,||
mayame taṃ jānāma,||
amhe etam atthaṃ pucchatha,||
mayame taṃ bhavantānaṃ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Pakudho Kaccāyano bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appa-saddā bhonto hontu,||
mā bhonto sadda-makattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taṃ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Pakudhassa Kaccāyanassa sāvakā vādaṃ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāsi,||
ahaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāmi,||
kiṃ tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānissasi?|| ||

Micchā-paṭipanno tvam asi,||
aham asmi sammā-paṭipanno,||
sahitaṃ me,||
asahitaṃ te,||
purevacanīyaṃ pacchā avaca,||
pacchā vacanīyaṃ pure avaca,||
āciṇṇante viparāvattaṃ,||
āropito te vādo niggahītosi,||
cara vāda-p-pamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosīti.|| ||

Iti Pakudho Kaccāyano sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito na ca pana Pakudhaṃ Kaccāyanaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Pakudho Kaccāyano dhammakkosenā' ti.|| ||

 

§

 

Ekacce evam āhaṃsu:|| ||

Ayam pi kho Sañjayo Bellaṭṭhiputto saṅghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa.|| ||

Sopi sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Sañjayaṃ Bellaṭṭhiputtaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Sañjayo Bellaṭṭhiputto anekasatāya parisāya dhammaṃ deseti.|| ||

Tatraññataro Sañjayassa Bellaṭṭhiputtassa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Sañjayaṃ bellṭṭhiputtaṃ etam atthaṃ pucchittha,||
n'eso etaṃ jānāti,||
mayame taṃ jānāma,||
amhe etam atthaṃ pucchatha,||
mayame taṃ bhavantānaṃ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Sañjayo Bellaṭṭhiputto bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appa-saddā bhonto hontu,||
mā bhonto sadda-makattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taṃ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Sañjayassa Bellaṭṭhiputtassa sāvakā vādaṃ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāsi,||
ahaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāmi,||
kiṃ tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānissasi?|| ||

Micchā-paṭipanno tvam asi,||
aham asmi sammā-paṭipanno,||
sahitaṃ me,||
asahitaṃ te,||
purevacanīyaṃ pacchā avaca,||
pacchā vacanīyaṃ pure avaca,||
āciṇṇante viparāvattaṃ,||
āropito te vādo niggahītosi,||
cara vāda-p-pamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosīti.|| ||

Iti Sañjayo Bellaṭṭhiputto sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito na ca pana Sañjayaṃ Bellaṭṭhiputtaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Sañjayo Bellaṭṭhiptto dhammakkosenā' ti.|| ||

 

§

 

Ekacce evam āhaṃsu:|| ||

Ayam pi kho Nigaṇṭho Nātaputto saṅghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahu-janassa.|| ||

Sopi sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Nigaṇṭhaṃ Nātaputtaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Nigaṇṭho Nātaputto anekasatāya parisāya dhammaṃ deseti.|| ||

Tatraññataro Nigaṇṭhassa Nātaputtassa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Makkhaliṃ Gosālaṃ etam atthaṃ pucchittha,||
n'eso etaṃ jānāti,||
mayame taṃ jānāma,||
amhe etam atthaṃ pucchatha,||
mayame taṃ bhavantānaṃ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Nigaṇṭho Nātaputto bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appa-saddā bhonto hontu,||
mā bhonto sadda-makattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taṃ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Nigaṇṭhassa Nātaputtassa sāvakā vādaṃ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāsi,||
ahaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānāmi,||
kiṃ tvaṃ imaṃ Dhamma-Vinayaṃ ajānissasi?|| ||

Micchā-paṭipanno tvam asi,||
aham asmi sammā-paṭipanno,||
sahitaṃ me,||
asahitaṃ te,||
purevacanīyaṃ pacchā avaca,||
pacchā vacanīyaṃ pure avaca,||
āciṇṇante viparāvattaṃ,||
āropito te vādo niggahītosi,||
cara vāda-p-pamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosīti.|| ||

Iti Nigaṇṭho Nātaputto sāvakānaṃ na sakkato na garukato na mānito pūjito na ca pana Nigaṇṭhaṃ Nātaputtaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Nigaṇṭho Nātaputto dhammakkosenā' ti.|| ||

Ekacce evam āhaṃsu:|| ||

'Ayaṃ kho Samaṇo Gotamo saṅghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yassasī titthakaro sādhusammato bahu-janassa.|| ||

So ca kho sāvakānaṃ sakkato garukato mānito pūjito.|| ||

Samaṇañ ca pana Gotamaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūta-pubbaṃ Samaṇo Gotamo anekasatāya parisāya dhammaṃ deseti.|| ||

Tatr'aññataro samaṇassa Gotamassa sāvako ukkāsi.|| ||

Tam enaṃ aññataro sabrahma-cārī jannukena ghaṭṭesi:||
appasaddo [5] āyasmā hotu,||
mā'yasmā saddam akāsi,||
Satthā no Bhagavā dhammaṃ desetī' ti.|| ||

Yasmiṃ samaye Samaṇo Gotamo anekasatāya parisāya dhammaṃ deseti.|| ||

N'eva tasmiṃ samaye samaṇassa Gotamassa sāvakānaṃ khipitasaddo vā hoti ukkāsitasaddo vā.|| ||

Tam enaṃ janakāyo paccāsiṃsamānarūpo pacc'upaṭṭhito hoti:|| ||

'Yaṃ no Bhagavā dhammaṃ bhāsissati,||
taṃ no sossāmā' ti.|| ||

Seyyathā pi nāma puriso cātu-m-mahā-pathe khuddaṃ madhuṃ aneḷakaṃ pīḷeyya,||
tam enaṃ mahā janakāyo paccāsiṃsamānarūpo pacc'upaṭṭhito assa.|| ||

Evam evaṃ yasmiṃ samaye Samaṇo Gotamo anekasatāya parisāya dhammaṃ deseti.|| ||

N'eva tasmiṃ samaye samaṇassa Gotamassa sāvakānaṃ khipitasaddo vā hoti ukkāsitasaddo vā,||
tam enaṃ mahā janakāyo paccāsiṃsamānarūpo pacc'upaṭṭhito hoti:||
yaṃ no Bhagavā dhammaṃ bhāsissati,||
taṃ no sossāmā ti.|| ||

Ye pi samaṇassa Gotamassa sāvakā sabrahma-cārīhi sampayochetvā sikkhaṃ pacca-k-khāya hīnāy'āvattanti,||
te pi Satthu vaṇṇavādino honti,||
Dhammassa vaṇṇavādino honti,||
Saṅghassa vaṇṇavādino honti,||
anaññagarahino yeva honti anaññagarahino:||
mayam ev'amha alakkhikā,||
mayaṃ appapuññā,||
ye mayaṃ evaṃ svākkhāte Dhamma-Vinaye pabba-jitvā nāsakkhimha yāva-jīvaṃ paripuṇṇaṃ parisuddhaṃ Brahma-cariyaṃ caritun ti.|| ||

Te ārāmikabhūtā vā upāsakabhūtā vā pañcasu sikkhā-padesu samādāya vattanti.|| ||

Iti Samaṇo Gotamo sāvakānaṃ sakkato garukato mānito pūjito,||
samaṇañ ca pana Gotamaṃ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī ti.|| ||

"Kati pana tvaṃ Udāyi,||
mayi dhamme samanupassasi,||
yehi mama sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī" ti?|| ||

"Pañca kho ahaṃ bhante Bhagavati dhamme samanupassāmi,||
yehi Bhagavantaṃ sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Katame pañca?|| ||

Bhagavā hi bhante,||
appāhāro appāhāratāya ca vaṇṇa-vādī,||
yam pi bhante Bhagavā appāhāro appāhāratāya ca vaṇṇa-vādī.|| ||

Imaṃ kho ahaṃ bhante Bhagavati paṭhamaṃ dhammaṃ samanupassāmi yena Bhagavantaṃ sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

[6] Puna ca paraṃ bhante Bhagavā santuṭṭho itarītarena cīvarena itar'ītara-cīvara-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī.|| ||

Yam pi bhante, Bhagavā santuṭṭho itarītarena cīvarena itar'ītara-cīvara-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī.|| ||

Imaṃ kho ahaṃ bhante Bhagavati dutiyaṃ dhammaṃ samanupassāmi yena Bhagavantaṃ sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraṃ bhante,||
Bhagavā santuṭṭho itarītarena piṇḍa-pātena itar'ītarapiṇḍa-pāta santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī.|| ||

Yam pi bhante, Bhagavā santuṭṭho itarītarena piṇḍa-pātena itar'ītarapiṇḍa-pāta-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī.|| ||

Imaṃ kho ahaṃ bhante Bhagavati tatiyaṃ dhammaṃ samanupassāmi yena Bhagavantaṃ sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraṃ bhante,||
Bhagavā santuṭṭho itarītarena sen'āsanena itar'ītarasen'āsana-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī.|| ||

Yam pi bhante,||
Bhagavā santuṭṭho itarītarena sen'āsanena itar'ītarasen'āsana-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī.|| ||

Imaṃ kho ahaṃ bhante Bhagavati catittjaṃ dhammaṃ samanupassāmi yena Bhagavantaṃ sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraṃ bhante,||
Bhagavā pavivitto pavivekassa ca vaṇṇa-vādī.|| ||

Yam pi bhante,||
Bhagavā pavivitto pavivekassa ca vaṇṇa-vādī.|| ||

Imaṃ kho ahaṃ bhante Bhagavati pañca dhammaṃ samanupassāmi yena Bhagavantaṃ sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī" ti.|| ||

Appāhāro Samaṇo Gotamo appāhāratāya ca vaṇṇa-vādī ti,||
iti ce maṃ, Udāyi, sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
santi kho pana me, Udāyi,||
sāvakā kosakāhārā pi,||
aḍḍhakosakāhārā pi,||
beluvāhārā pi,||
aḍḍhabeluvāhārā pi,||
[7] ahaṃ kho pana Udāyi,||
app'ekadā iminā pattena samatittikam pi bhuñjāmi,||
bhiyyo pi bhuñjāmi.|| ||

Appāhāro Samaṇo Gotamo appāhāratāya ca vaṇṇa-vādī ti,||
iti ce maṃ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā kosakāhārā pi,||
aḍḍhakosakāhārā pi,||
beluvāhārā pi,||
aḍḍhabeluvāhārā pi,||
na maṃ te iminā dhammena sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena cīvarena itar'ītara-cīvara-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī ti,||
iti ce maṃ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
Santi kho pana me Udāyi,||
sāvakā paṃsu-kūlikā lūkha-cīvara-dharā,||
te susānā vā,||
saṅkārakūṭā vā,||
pāpaṇikā vā,||
nantakāni uccinitvā saṅghāṭiṃ karitvā dhārenti.|| ||

Ahaṃ kho pan'Udāyi,||
app'ekadā gahapatāni cīvarāni dhāremi daḷhāni yattha lūkhāni alāpulomasāni.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena cīvarena itar'ītara-cīvara-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādīti,||
iti ce maṃ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā paṃsu-kūlikā lūkha-cīvara-dharā,||
te susānā vā,||
saṅkārakūṭā vā,||
pāpaṇikā vā,||
nantakāni uccinitvā saṅghāṭiṃ karitvā dhārenti,||
na maṃ te iminā dhammena sakkareyyuṃ garu-kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena piṇḍa-pātena itar'ītarapiṇḍa-pāta-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī ti,||
iti ce maṃ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
santi kho pana me Udāyi,||
sāvakā piṇḍa-pātikā sapadānacārino ucchepake vate ratā,||
te antaragharaṃ paviṭṭhā samānā āsanena pi nimantiyamānā na sādiyanti.|| ||

Ahaṃ kho pan'Udāyi,||
app'ekadā nimantane pi bhuñjāmi sālīnaṃ odanaṃ [8] vicitakāḷakaṃ aneka-sūpaṃ aneka-vyañjanaṃ.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena piṇḍa-pātena itar'ītarapiṇḍa-pāta-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī ti,||
iti ce maṃ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā piṇḍa-pātikā sapadānacārino ucchepake vate ratā,||
antaragharaṃ paviṭṭhā samānā āsanena pi nimantiyamānā na sādiyanti,||
na maṃ te iminā dhammena sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena sen'āsanena,||
itar'ītarasen'āsana-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādī ti,||
iti ce maṃ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
santi kho pana me Udāyi,||
sāvakā rukkha-mūlikā abbhokāsikā,||
te aṭṭha māse channaṃ na upenti.|| ||

Ahaṃ kho pan'Udāyi,||
app'ekadā kūṭāgāresu pi viharāmi,||
ullittāvalittesu,||
nivātesu,||
phussitaggalesu,||
pihitavātapānesu.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena sen'āsanena itar'ītarasen'āsana-santuṭṭhiyā ca vaṇṇa-vādīti,||
iti ce maṃ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā rukkha-mūlikā abbhokāsikā te aṭṭha māse channaṃ na upenti,||
na maṃ te iminā dhammena sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ.|| ||

Pavivitto Samaṇo Gotamo pavivekassa ca vaṇṇa-vādī ti,||
iti ce maṃ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
santi kho pana me Udāyi,||
sāvakā āraññakā pantasen'āsanā araññe vana-pa-t-thāni pantāni sen'āsanāni ajjhoga-hetvā viharanti.|| ||

Te anvaddhamāsaṃ Saṅgha-majjhe osaranti Pātimokkhuddesāya.|| ||

Ahaṃ kho pan'Udāyi,||
app'ekadā ākiṇṇo viharāmi bhikkhū hi bhikkhunīhi upāsakehi upāsikāhi raññā rāja-mahā-mattehi titthiyehi titthiyasāvakehi.|| ||

Pavivitto Samaṇo Gotamo pavivekassa ca vaṇṇa-vādī ti,||
[9] iti ce maṃ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
mānyeṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuṃ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā āraññakā pantasen'āsanā arañña-vana-pa-t-thāni pantāni sen'āsanāni ajjhoga-hetvā viharanti,||
anvaddhamāsaṃ Saṅgha-majjhe osaranti Pātimokkhuddesāya,||
na maṃ te iminā dhammena sakkareyyuṃ,||
garu-kareyyuṃ,||
māneyyuṃ,||
pūjeyyuṃ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyun.|| ||

Iti kho Udāyi,||
na mamaṃ sāvakā imehi pañcahi dhammehi sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

 


§


 

Atthi kho Udāyi,||
aññe ca pañca dhammā,||
yehi mamaṃ sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Katame pañca?|| ||

Idh'Udāyi, mamaṃ sāvakā adhisīle sambhāventi:|| ||

Sīlavā Samaṇo Gotamo paramena sīla-k-khandhena samannāgato ti.|| ||

Yam pan'Udāyi mamaṃ sāvakā adhisīle sambhāventi:|| ||

Sīlavā Samaṇo Gotamo paramena sīla-k-khandhena samannāgato ti.|| ||

Ayaṃ kho Udāyi, paṭhamo dhammo,||
yena mamaṃ sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

 


 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
mamaṃ sāvakā abhikkante ñāṇa-dassane sambhāventi.|| ||

Jānaṃ yev'āha Samaṇo Gotamo,||
jānāmī ti,||
passaṃ yevāha Samaṇo Gotamo,||
passāmī ti,||
abhiññāya Samaṇo Gotamo dhammaṃ deseti,||
no anabhiññāya,||
sa-nidānaṃ Samaṇo Gotamo dhammaṃ deseti,||
no a-nidānaṃ,||
sappāṭihāriyaṃ Samaṇo Gotamo dhammaṃ deseti,||
no appāṭihāriyan ti.|| ||

Yam pan'Udāyi mamaṃ sāvakā abhikkante ñāṇa-dassane sambhāventi.|| ||

Jānaṃyevāha Samaṇo Gotamo,||
jānāmī ti,||
passaṃyevāha Samaṇo Gotamo,||
passāmī ti,||
abhiññāya Samaṇo Gotamo dhammaṃ deseti,||
no anabhiññāya,||
sa-nidānaṃ Samaṇo Gotamo dhammaṃ deseti,||
no a-nidānaṃ,||
sappāṭihāriyaṃ Samaṇo Gotamo dhammaṃ deseti,||
no appaṭihāriyanti.|| ||

Ayaṃ kho Udāyi, dutiyo dhammo||
yena mamaṃ [10] sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

 


 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
mamaṃ sāvakā adhipaññāya sambhāventi:|| ||

Paññavā Samaṇo Gotamo paramena paññā-k-khandhena samannāgato.|| ||

Taṃ vata anāgataṃ vā vādapathaṃ na dakkhati uppannaṃ vā parappavādaṃ na saha dhammena suniggahītaṃ niggahissatī ti,||
n'etaṃ ṭhānaṃ vijjati.|| ||

Taṃ kiṃ maññasi Udāyi?|| ||

Api nu me sāvakā evaṃ jānantā evaṃ passantā antar'antarā kathaṃ opāteyyun" ti?|| ||

"No h'etaṃ bhante."|| ||

"Na kho panāhaṃ Udāyi,||
sāvakesu anusāsaniṃ paccāsiṃsāmi,||
aññadatthu mamaṃ yeva sāvakā anusāsaniṃ paccāsiṃsanti.|| ||

Yam pan'Udāyi mamaṃ sāvakā adhipaññāya samabhāventi,||
paññavā Samaṇo Gotamo paramena paññā-k-khandhena samannāgato.|| ||

Taṃ anāgataṃ vā vādapathaṃ na dakkhati,||
uppannaṃ vā parappavādaṃ na saha dhammena suniggahītaṃ niggahissatī ti,||
n'etaṃ ṭhānaṃ vijjati.|| ||

Ayaṃ kho Udāyi, tatiyo dhammo||
yena mamaṃ sāvakā sakkaronti,||
garu-karonti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

 


 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
mama sāvakā yena dukkhena dukkh'otiṇṇā dukkha-paretā,||
te maṃ upasaṅkamitvā dukkhaṃ ariya-saccaṃ pucchanti.|| ||

Tes'āhaṃ dukkhaṃ ariya-saccaṃ puṭṭho vyākaromi,||
tes'āhaṃ cittaṃ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maṃ upasaṅkamitvā dukkha-samudayaṃ ariya-saccaṃ pucchanti.|| ||

Tes'āhaṃ dukkha-samudayaṃ ariya-saccaṃ puṭṭho vyākaromi,||
tes'āhaṃ cittaṃ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maṃ upasaṅkamitvā dukkha-nirodhaṃ ariya-saccaṃ pucchanti.|| ||

Tes'āhaṃ dukkha-nirodhaṃ ariya-saccaṃ puṭṭho vyākaromi,||
tes'āhaṃ cittaṃ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maṃ upasaṅkamitvā dukkha-nirodha-gāminī-paṭipadaṃ ariya-saccaṃ pucchanti.|| ||

Tes'āhaṃ dukkha-nirodha-gāminī-paṭipadaṃ ariya-saccaṃ puṭṭho vyākaromi,||
tes'āhaṃ cittaṃ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Yam pan'Udāyi, mamaṃ sāvakā yena dukkhena dukkh'otiṇṇā dukkha-paretā,||
te maṃ upasaṅkamitvā dukkhaṃ ariya-saccaṃ pucchanti,||
tes'āhaṃ dukkhaṃ ariya-saccaṃ puṭṭho vyākaromi,||
tes'āhaṃ cittaṃ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maṃ upasaṅkamitvā dukkha-samudayaṃ ariya-saccaṃ pucchanti,||
tes'āhaṃ dukkhaṃ ariya-saccaṃ puṭṭho vyākaromi,||
tes'āhaṃ cittaṃ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maṃ upasaṅkamitvā dukkha-nirodhaṃ ariya-saccaṃ pucchanti,||
tes'āhaṃ dukkha-nirodhaṃ ariya-saccaṃ puṭṭho vyākaromi,||
tes'āhaṃ cittaṃ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maṃ upasaṅkamitvā dukkha-nirodha-gāminī-paṭipadaṃ ariya-saccaṃ pucchanti,||
tes'āhaṃ dukkha-nirodha-gāminī-paṭipadaṃ ariya-saccaṃ puṭṭho vyākaromi,||
tes'āhaṃ cittaṃ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Ayaṃ kho Udāyi, catuttho dhammo,||
[11] yena mamaṃ sāvakā sakkaronti garu-karonti mānenti pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

 


 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
cattāro sati-paṭṭhāne bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi bhikkhu kāye kāy'ānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ.|| ||

Vedanāsu vedanānu passī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ.|| ||

Citte citt'ānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ.|| ||

Dhammesu Dhamm'ānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaṃ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
cattāro samma-p-padhāne bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.|| ||

Uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.|| ||

Anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.|| ||

Uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyo bhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
cattāro iddhi-pāde bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu chanda-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṃ iddhi-pādaṃ bhāveti.|| ||

Viriya-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṃ iddhi-pādaṃ bhāveti.|| ||

Citta-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṃ iddhi-pādaṃ bhāveti.|| ||

Vīmaṃsā-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṃ iddhi-pādaṃ bhāveti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
pañc'indriyāni bhāventi.|| ||

Idh' [12] Udāyi, bhikkhu saddh'indriyaṃ bhāveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Viriy'indriyaṃ bhāveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Sat'indriyaṃ bhaveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Samādh'indriyaṃ bhāveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Paññ'indriyaṃ bhāveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna pāramippattā viharanti.

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
pañca-balāni bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu saddhā-balaṃ bhāveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Viriya-balaṃ bhāveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Sati-balaṃ bhāveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Samādhi-balaṃ bhāveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Paññā-balaṃ bhāveti upasama-gāmiṃ sambodha-gāmiṃ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
satta-bojjh'aṅge bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu sati-sambojjh'aṅgaṃ bhāveti viveka-nissitaṃ virāga-nissitaṃ nirodha-nissitaṃ vossagga-pariṇāmiṃ,|| ||

dhamma-vicaya-sambojjh'aṅgaṃ bhāveti viveka-nissitaṃ virāga-nissitaṃ nirodha-nissitaṃ vossagga-pariṇāmiṃ,|| ||

viriya-sambojjh'aṅgaṃ bhāveti viveka-nissitaṃ virāga-nissitaṃ nirodha-nissitaṃ vossagga-pariṇāmiṃ,|| ||

pīti-sambojjh'aṅgaṃ bhāveti viveka-nissitaṃ virāga-nissitaṃ nirodha-nissitaṃ vossagga-pariṇāmiṃ,|| ||

passaddhi sambojjh'aṅgaṃ bhāveti viveka-nissitaṃ virāga-nissitaṃ nirodha-nissitaṃ vossagga-pariṇāmiṃ,|| ||

samādhi-sambojjh'aṅgaṃ bhāveti viveka-nissitaṃ virāga-nissitaṃ nirodha-nissitaṃ vossagga-pariṇāmiṃ,|| ||

upekkhā-sambojjh'aṅgaṃ bhāveti viveka-nissitaṃ virāga-nissitaṃ nirodha-nissitaṃ vossagga-pariṇāmiṃ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahu abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ Maggaṃ bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu||
sammā-diṭṭhiṃ bhāveti,||
sammā-saṅkappaṃ bhāveti,||
sammā-vācaṃ bhāveti,||
sammā-kammantaṃ bhāveti,||
sammā-ājīvaṃ bhāveti,||
sammā-vāyāmaṃ bhāveti,||
sammā-satiṃ bhāveti,||
sammā-samādhiṃ bhāveti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
aṭṭha vimokkhe bhāventī.|| ||

Rūpī rūpāni passati.|| ||

Ayaṃ paṭhamo vimokkho.|| ||

Ajjhattaṃ arūpa-saññi bahiddhā rūpāni passati.|| ||

Ayaṃ dutiyo vimokkho.|| ||

Subhan t'eva adhimutto hoti.|| ||

Ayaṃ tatiyo vimokkho.|| ||

Subhan t'eva adhimutto hoti.|| ||

Ayaṃ tatiyo vimokkho.|| ||

Sabbaso rūpa- [13] saññānaṃ samati-k-kamma paṭigha-saññānaṃ atthaṅ-gamā nānatta-saññānaṃ amanasikārā||
'Ananto ākāso' ti||
Ākāsanañ-c'āyatanaṃ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṃ catuttho vimokkho.|| ||

Sabbaso Ākāsanañ-c'āyatanaṃ samati-k-kamma||
'Anantaṃ viññāṇan' ti||
Viññāṇañ-c'āyatanaṃ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṃ pañcamo vimokkho.|| ||

Sabbaso Viññāṇañ-c'āyatanaṃ samati-k-kamma||
'n'atthi kiñci' ti||
Ākiñcaññ'āyatanaṃ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṃ chaṭṭho vimokkho.|| ||

Sabbaso Ākiñcaññ'āyatanaṃ samati-k-kamma||
N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanaṃ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṃ sattamo vimokkho.|| ||

Sabbaso N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanaṃ samati-k-kamma||
saññā-vedayita-nirodhaṃ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṃ aṭṭhamo vimokkho.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
aṭṭha abhihāyatanāni bhāventi.|| ||

Ajjhattaṃ rūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati parittāni su-vaṇṇa-du-b-baṇṇāni,||
tāni Abhibhuyya:||
'jānāmi passāmī' ti evaṃ saññi hoti.|| ||

Idaṃ paṭhamaṃ abhibh'āyatanaṃ.|| ||

Ajjhattaṃ rūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni su-vaṇṇa-du-b-baṇṇāni,||
tāni Abhibhuyya:||
'jānāmi passāmī' ti evaṃ saññi hoti.|| ||

Idaṃ dutiyaṃ abhibh'āyatanaṃ.|| ||

Ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati parittāni su-vaṇṇa-du-b-baṇṇāni,||
tāni Abhibhuyya:||
'jānāmi passāmī' ti evaṃ saññi hoti.|| ||

Idaṃ tatiyaṃ abhibh'āyatanaṃ.|| ||

Ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni su-vaṇṇa-du-b-baṇṇāni,||
tāni Abhibhuyya:||
'jānāmi passāmī' ti evaṃ saññi hoti.|| ||

Idaṃ catutthaṃ abhibh'āyatanaṃ.|| ||

Ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīla-vaṇṇāni nīlani-dassanāni nīlani-bhāsāni.|| ||

Seyyathā pi nāma ummāpupphaṃ nīlaṃ nīla-vaṇṇaṃ nīlani-dassanaṃ nīlani-bhāsaṃ.|| ||

Seyyathā pi vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭaṃ nīlaṃ nīla-vaṇṇaṃ nīlani-dassanaṃ nīlani-bhāsaṃ.|| ||

Evam evaṃ ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīla-vaṇṇāni nīlani-dassanāni nīlani-bhāsāni.|| ||

Tāni Abhibhuyya:||
'jānāmi psāmī' ti evaṃ saññi hoti.|| ||

Idaṃ pañcamaṃ [14] abhibh'āyatanaṃ.|| ||

Ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pīta-vaṇṇāni pītani-dassanāni pītani-bhāsāni.|| ||

Seyyathā pi nāma kkaṇikāra-pupphaṃ pītaṃ pīta-vaṇṇaṃ pītani-dassanaṃ pītani-bhāsaṃ.|| ||

Seyyathā pi vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭaṃ pītaṃ pīta-vaṇṇaṃ pītani-dassanaṃ pītani-bhāsaṃ.|| ||

Evam evaṃ ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pīta-vaṇṇāni pītani-dassanāni pītani-bhāsāni.|| ||

Tāni Abhibhuyya:||
'jānāmi psāmī' ti evaṃ saññi hoti.|| ||

Idaṃ chaṭṭhaṃ abhibh'āyatanaṃ.|| ||

Ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati lohita-kāni lohitaka-vaṇṇāni lohitakani-dassanāni lohitakani-bhāsāni.|| ||

Seyyathā pi nāma bandhujivakapupphaṃ lohitakaṃ lohitaka-vaṇṇaṃ lohitakani-dassanaṃ lohitakani-bhāsaṃ.|| ||

Seyyathā pi vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭaṃ lohitakaṃ lohitaka-vaṇṇaṃ lohitakani-dassanaṃ lohitakani-bhāsaṃ.|| ||

Evam evaṃ ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati lohita-kāni lohitaka-vaṇṇāni lohitakani-dassanāni lohitakani-bhāsāni.|| ||

Tāni Abhibhuyya:||
'jānāmi psāmī' ti evaṃ saññi hoti.|| ||

Idaṃ sattamaṃ abhibh'āyatanaṃ.|| ||

Ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odāta-vaṇṇāni odātani-dassanāni odātani-bhāsāni.|| ||

Seyyathā pi nāma osadhītārakā odātā odāta-vaṇṇā odātani-dassanā odātani-bhāsā.|| ||

Seyyathā pi vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭaṃ odātaṃ odātavaṇṇaṃ odātani-dassanaṃ odātani-bhāsaṃ.|| ||

Evam evaṃ ajjhattaṃ arūpa-saññi eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odāta-vaṇṇāti odātani-dassanāni odātani-bhāsāni.|| ||

Tāni Abhibhuyya:||
'jānāmi psāmī' ti evaṃ saññi hoti.|| ||

Idaṃ aṭṭhamaṃ abhibh'āyatanaṃ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
dasa kasiṇ'āyatanāni bhāventi.|| ||

Paṭhavi-kasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Āpo-kasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Tejo-kasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Vāyo-kasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Nīla-kasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Pīta-kasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Lohita-kasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Odāta-kasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Ākāsa-kasiṇameko sañjānāti [15] uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Viññāṇa-kasiṇameko sañjānāti uddhaṃ adho tiriyaṃ advayaṃ appamāṇaṃ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
cattāri jhānāni bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhū||
vivicc'eva kāmehi||
vivicca akusalehi dhammehi||
sa-vitakkaṃ||
sa-vicāraṃ||
viveka-jaṃ pīti-sukhaṃ||
paṭhamaṃ-jhānaṃ1 upasampajja viharati.|| ||

So imam eva kāyaṃ viveka-jena pīti-sukhena||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbā-vato kāyassa viveka-jena pīti-sukhena apphuṭaṃ hoti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
dakkho nahāpako vā nahāpakantevāsi vā kaṃsathāle nāhānīyacuṇṇāni ākiritvā udakena paripphosakaṃ paripphosakaṃ sandeyya,||
sā'ssa nahānīyapiṇḍi snehānugatā snehaparetā,||
santara-bāhirā phuṭhā snehena,||
na ca pagagharaṇī.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
bhikkhū imam eva kāyaṃ viveka-jena pīti-sukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbā-vato kāyassa viveka-jena pīti-sukhena apphuṭaṃ hoti.|| ||

Puna ca paraṃ Udāyi, bhikkhu||
vitakka-vicārānaṃ vūpasamā||
ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodi-bhāvaṃ||
avitakkaṃ||
avicāraṃ||
samādhi-jaṃ pīti-sukhaṃ||
dutiyaṃ-jhānaṃ upasampajja viharati.|| ||

So imam eva kāyaṃ samādhijena pīti-sukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbā-vato kāyassa samādhijena pīti-sukhena apphuṭaṃ hoti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
udaka-rahado ubbhidodako,||
tassa n'ev'assa puratthimāya disāya udakass'āya-mukhaṃ,||
na pacchi-māya disāya udakass'āya-mukhaṃ,||
na uttarāya disāya udakass'āya-mukhaṃ,||
na dakkhiṇāya disāya [16] udakass'āya-mukhaṃ,||
devo na ca kālena kālaṃ sammādhāraṃ anuppaveccheyya.|| ||

Atha kho tamhā ca udaka-rahadā sītā vāridhārā ubhijjitvā tam eva udaka-rahadaṃ sītena vārinā,||
abhisandeyya,||
parisandeyya,||
paripūreyya,||
paripphareyya,||
nāssa kiñci sabbā-vato udaka-rahadassa sitena vārinā apphuṭaṃ assa.|| ||

Evam eva kho Udāyi, bhikkhu imam eva kāyaṃ samādhijena pīti-sukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbā-vato kāyassa samādhijena pīti-sukhena apphuṭaṃ hoti.|| ||

Puna ca paraṃ Udāyi, bhikkhu,||
pītiyā ca virāgā,||
upekkhako ca viharati,||
sato ca sampajāno sukhañ ca kāyena paṭisaṃvedeti,||
yantaṃ ariyā ācikkhanti:|| ||

"Upekkhako satimā sukha vihārī' ti,|| ||

taṃ tatiyaṃ-jhānaṃ upasampajja viharati.|| ||

So imam eva kāyaṃ nippitikena sukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbā-vato kāyassa nippītikena sukhena apphuṭaṃ hoti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
uppaliniyaṃ vā paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā app'ekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaddhāni udakā'nuggatāni antonimuggaposinī,||
tāni yāva c'aggā yāva ca,||
mūlā sītena vārinā,||
ahisannāni,||
parisannāni,||
paripūrāni,||
paripphuṭāni,||
nessa kiñci sabbā-vataṃ uppalānaṃ vā padumānaṃ vā puṇḍarīkānaṃ vā sītena vārinā apphuṭaṃ assa.|| ||

Evam eva kho Udāyi, bhikkhu,||
imam eva kāyaṃ nippītikena sukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbā-vato kāyassa nippitikena sukhena apphuṭaṃ hoti.|| ||

Puna ca paraṃ Udāyi, bhikkhu,||
sukhassa ca pahānā,||
dukkhassa ca pahānā,||
pubbe va somanassa-domanassānaṃ atthaṅ-gamā,||
adukkha-ṃ-asukhaṃ,||
upekkhā,||
sati-pārisuddhiṃ,||
catutthaṃ-jhānaṃ upasampajja viharati.|| ||

So imam eva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti,||
nāssa kiñci sabbā-vato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi, puriso odātena vatthena sasīsaṃ pārupitvā nisinno assa,||
nāssa kiñci sabbā-vato kāyassa odātena vatthena apphuṭaṃ assa.|| ||

Evam eva kho Udāyi,bhikkhu||
imam eva kāyaṃ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti,||
nāssa kiñci sabbā-vato kāyassa pari- [17] suddhena cetasā pariyodātena apphuṭaṃ hoti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
evaṃ pajānanti:|| ||

'Ayaṃ kho me kāyo||
rūpī cātum-mahā-bhūtiko||
mātā-pettika-sambhavo odana-kummās-ūpacayo anicc'ucchādana-parimaddana-bhedana-viddhaṃsanadhammo,||
idañ ca pana me viññāṇaṃ ettha sitaṃ ettha paṭibaddhaṃ.|| ||

Seyyathā pi Udāyi maṇi vephariyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vi-p-pasanno sabbākāra-sampanno,||
tatr'assa suttaṃ āvutaṃ nīlaṃ vā pītaṃ vā lohitaṃ vā odātaṃ vā paṇḍusuttaṃ vā.|| ||

Tam ena cakkhumā puriso hatthe karitvā pacc'avekkheyya:|| ||

'Ayaṃ kho manī veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vi-p-pasanno sabbākārasampanno,||
tatr'idaṃ suttaṃ āvutaṃ nīlaṃ vā pītaṃ vā lohitaṃ vā odātaṃ vā paṇḍusuttaṃ vā' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā evaṃ jānanti:|| ||

'Ayaṃ kho me kāyo||
rūpī cātum-mahā-bhūtiko||
mātā-pettika-sambhavo odana-kummās-ūpacayo aniccucchādan-aparimaddana-bhedana-viddhaṃsanadhammo,||
idañ ca pana me viññāṇaṃ ettha sitaṃ ettha paṭibaddhan' ti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yatha paṭipannā me sāvakā||
imamhā kāyā aññaṃ kāyaṃ abhinimminanti rūpiṃ mano-mayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
tassa evam assa:|| ||

'Puriso muñjamhā isīkaṃ pabbāheyya,||
tassa evañ c'assa:|| ||

Ayaṃ muñjo,||
ayaṃ isīkā,||
añño muñjo,||
aññā īsikā,||
muñjamhā tv'eva īsikā pabbāḷhā' ti.|| ||

Seyyathā pi vā pan'Udāyi puriso asiṃ kosiyā pabbāheyya.|| ||

Tassa evam assa:|| ||

'Ayaṃ asi,||
ayaṃ kosi,||
añño asi,||
aññā kosi,||
kosiyā tv'eva asi pabbāḷho' ti.|| ||

Seyyathā pi [18] vā pan'Udāyi,||
puriso ahiṃ karanḍā uddhareyya,||
tassa evam assa:|| ||

'Ayaṃ ahi,||
ayaṃ karaṇḍo,||
añño ahi,||
añño karaṇḍo,||
karaṇḍā tv'eva ahi ubbhato' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
imamhā kāyā aññaṃ kāyaṃ abhinimminanti||
rūpiṃ mano-mayaṃ sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
aneka-vihitaṃ iddhi-vidhaṃ pacc'anubhonti:|| ||

Eko pi hutvā bahudhā honti,||
bahudhā pi hutvā eko honiti.|| ||

Āvībhāvaṃ tiro-bhāvaṃ tiro-kuḍḍaṃ tiro-pākāraṃ tiro-pabbataṃ asajja-mānā gacchanti||
seyyathā pi ākāse,||
paṭhaviyā pi ummujjani-mujjaṃ karonti||
seyyathā pi udake,||
udake pi abhejjamāne gacchanti||
seyyathā pi paṭhaviyaṃ,||
ākāse pi palliṅkena kamanti||
seyyathā pi pakkhi sakuṇo,||
ime pi candimasūriye evaṃ mahiddhike evaṃ mah-ā-nubhāve pāninā parimasanti parimajjanti,||
yāva Brahma-lokā pi kāyena vasaṃ vattenti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi dakkho kumbhakāro vā kumbhakārantevāsi vā supari-kamma-katāya mattikāya yaṃ yad eva bhājanavikatiṃ ākaṅkheyya,||
taṃ tad eva kareyya abhinipphādeyya.|| ||

Seyyathā pi vā pan'Udāyi dakkho dantakāro vā dantakārantevāsi vā suparikammakatasmiṃ dantasmiṃ yaṃ yad eva dantavikatiṃ ākaṅkheyya,||
taṃ tad eva kareyya abhinipphādeyya.

Seyyathā pi vā pan'Udāyi dakkho suvaṇṇakāro vā suvaṇṇakārantevāsi vā suparikammakatasmiṃ suvaṇṇasmiṃ yaṃ yad eva suvaṇṇavikatiṃ ākaṅkheyya taṃ tad eva kareyya abhinippādeyya.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
aneka-vihitaṃ iddhi-vidhaṃ pacc'anubhonti:|| ||

Eko pi hutvā bahudhā honti,||
bahudhā pi hutvā eko honiti.|| ||

Āvībhāvaṃ tiro-bhāvaṃ tiro-kuḍḍaṃ tiro-pākāraṃ tiro-pabbataṃ asajja-mānā gacchanti||
seyyathā pi ākāse,||
paṭhaviyā pi ummujjani-mujjaṃ karonti||
seyyathā pi udake,||
udake pi abhejjamāne gacchanti||
seyyathā pi paṭhaviyaṃ,||
ākāse pi palliṅkena kamanti||
seyyathā pi [19] pakkhi sakuṇo,||
ime pi candimasūriye evaṃ mahiddhike evaṃ mah-ā-nubhāve pāninā parimasanti parimajjanti,||
yāva Brahma-lokā pi kāyena vasaṃ vattenti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
dibbāya sota-dhātuyā visuddhāya atikkanta-mānusikāya ubho sadde suṇanti,||
dibbe ca mānuse ca,||
ye dūre santike ca.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
balavā saṅkhadhamako appakasiren'eva catu-d-disā viññāpeyya.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
dibbāya sota-dhātuyā visuddhāya atikkanta-mānusikāya ubho sadde suṇanti,||
dibbe ca mānuse ca,||
ye dūre santike ca.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
para-sattāṇaṃ para-puggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānanti|| ||

Sarāgaṃ vā cittaṃ,||
sarāgaṃ cittanti pajānanti;||
vīta-rāgaṃ vā cittaṃ,||
vīta-rāgaṃ cittanti pajānanti;||
sadosaṃ vā cittaṃ,||
sadosaṃ cittanti pajānanti;||
vīta-dosaṃ vā cittaṃ,||
vīta-dosaṃ cittanti pajānanti;||
samohaṃ vā cittaṃ,||
samohaṃ cittanti pajānanti;||
vīta-mohaṃ vā cittaṃ,||
vīta-mohaṃ cittanti pajānanti;||
saṅkhittaṃ vā cittaṃ,||
saṅkhittaṃ cittanti pajānanti;||
vikkhittaṃ vā cittaṃ,||
vikkhittaṃ cittanti pajānanti;||
mahaggataṃ vā cittaṃ,||
mahaggataṃ cittanti pajānanti;||
amahaggataṃ vā cittaṃ,||
amahaggataṃ cittanti pajānanti;||
sa-uttaraṃ vā cittaṃ,||
sa-uttaraṃ cittanti pajānanti;||
anuttaraṃ vā cittaṃ,||
anuttaraṃ cittanti pajānanti;||
samāhitaṃ vā cittaṃ,||
samāhitaṃ cittanti pajānanti;||
asamāhitaṃ vā cittaṃ,||
asamāhitaṃ cittanti pajānanti;||
vimuttaṃ vā cittaṃ,||
vimuttaṃ cittanti pajānanti;||
avimuttaṃ vā cittaṃ,||
avimuttaṃ cittanti pajānanti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
itthi vā puriso vā daharo yuvā||
maṇḍanaka-jātiko ādāse vā parisuddhe pariyodāte acche vā udapatte sakaṃ mukha-nimittaṃ pacc'avekkhamāno sakaṇikaṃ vā sakaṇikan ti jā- [20] neyya,||
akaṇikaṃ vā akaṇikan ti jāneyya.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
para-sattāṇaṃ para-puggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānanti.|| ||

Sarāgaṃ vā cittaṃ,||
sarāgaṃ cittanti pajānanti;||
vīta-rāgaṃ vā cittaṃ,||
vīta-rāgaṃ cittanti pajānanti;||
sadosaṃ vā cittaṃ,||
sadosaṃ cittanti pajānanti;||
vīta-dosaṃ vā cittaṃ,||
vīta-dosaṃ cittanti pajānanti;||
samohaṃ vā cittaṃ,||
samohaṃ cittanti pajānanti;||
vīta-mohaṃ vā cittaṃ,||
vīta-mohaṃ cittanti pajānanti;||
saṅkhittaṃ vā cittaṃ,||
saṅkhittaṃ cittanti pajānanti;||
vikkhittaṃ vā cittaṃ,||
vikkhittaṃ cittanti pajānanti;||
mahaggataṃ vā cittaṃ,||
mahaggataṃ cittanti pajānanti;||
amahaggataṃ vā cittaṃ,||
amahaggataṃ cittanti pajānanti;||
sa-uttaraṃ vā cittaṃ,||
sa-uttaraṃ cittanti pajānanti;||
anuttaraṃ vā cittaṃ,||
anuttaraṃ cittanti pajānanti;||
samāhitaṃ vā cittaṃ,||
samāhitaṃ cittanti pajānanti;||
asamāhitaṃ vā cittaṃ,||
asamāhitaṃ cittanti pajānanti;||
vimuttaṃ vā cittaṃ,||
vimuttaṃ cittanti pajānanti;||
avimuttaṃ vā cittaṃ,||
avimuttaṃ cittanti pajānanti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhatā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā aneka-vihitaṃ pubbe-nivāsaṃ anussaranti.|| ||

So aneka-vihitaṃ pubbe-nivāsaṃ anussarati||
seyyath'īdaṃ:|| ||

Ekam pi jātiṃ,||
dve pi jātiyo,||
tisso pi jātiyo,||
catasso pi jātiyo,||
pañca pi jātiyo,||
dasa pi jātiyo,||
vīsatim pi jātiyo,||
tiṃsam pi jātiyo,||
cattārīsam pi jātiyo,||
paññāsam pi jātiyo,||
jāti-satam pi jāti-sahassam pi-jāti sata-sahassam pi,||
aneke pi saṃvaṭṭa-kappe aneke pi,||
vivaṭṭa-kappe aneke pi saṃvaṭṭa-vivaṭṭa-kappe,||
'amutr'āsiṃ evaṃ-nāmo,||
evaṃ-gotto,||
evaṃ-vaṇṇo,||
evam-āhāro,||
evaṃ sukha-dukkha-paṭisaṃvedī,||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto amutra upapādiṃ.|| ||

Tatra p'āsiṃ,||
evaṃ-nāmo,||
evaṃ gotto,||
evaṃ vaṇṇo,||
evam-āhāro,||
evaṃ sukha-dukkha-paṭisaṃvedī,||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto idh'ūpapanno' ti.|| ||

Iti sākāraṃ sa-uddesaṃ aneka-vihitaṃ pubbe-nivāsaṃ anussarati.|| ||

Seyyathā pi, Udāyi,||
puriso sakamhā gāmā aññaṃ gāmaṃ gaccheyya,||
tamhā pi gāmā aññaṃ gāmaṃ gaccheyya,||
so tamhā gāmā sakaṃ yeva gāmaṃ paccāgaccheyya,||
tassa evam assa:|| ||

'Ahaṃ kho sakamhā gāmā amuṃ gāmaṃ agañchiṃ,||
tatra evaṃ aṭṭhāsiṃ,||
evaṃ nisīdiṃ,||
evaṃ abhāsiṃ,||
evaṃ tuṇhī ahosiṃ,||
tamhā pi gāmā amuṃ gāmaṃ agañchiṃ.|| ||

Tatrā pi evaṃ aṭṭhā [21] siṃ,||
evaṃ nisīdiṃ,||
evaṃ abhāsiṃ,||
evaṃ tuṇhī ahosiṃ.|| ||

So'mhi tamhā gāmā sakaṃ yeva gāmaṃ paccāgato' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi bhikkhu aneka-vihitaṃ pubbe-nivāsaṃ anussarati||
seyyath'īdaṃ:|| ||

Ekam pi jātiṃ,||
dve pi jātiyo,||
tisso pi jātiyo,||
catasso pi jātiyo,||
pañca pi jātiyo,||
dasa pi jātiyo,||
vīsatim pi jātiyo,||
tiṃsam pi jātiyo,||
cattārīsam pi jātiyo,||
paññāsam pi jātiyo,||
jāti-satam pi jāti-sahassam pi-jāti sata-sahassam pi,||
aneke pi saṃvaṭṭa-kappe aneke pi,||
vivaṭṭa-kappe aneke pi saṃvaṭṭa-vivaṭṭa-kappe,||
'amutr'āsiṃ evaṃ-nāmo,||
evaṃ-gotto,||
evaṃ-vaṇṇo,||
evam-āhāro,||
evaṃ sukha-dukkha-paṭisaṃvedī,||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto amutra upapādiṃ.|| ||

Tatra p'āsiṃ,||
evaṃ-nāmo,||
evaṃ gotto,||
evaṃ vaṇṇo,||
evam-āhāro,||
evaṃ sukha-dukkha-paṭisaṃvedī,||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto idh'ūpapanno' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhatā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā aneka-vihitaṃ pubbe-nivāsaṃ anussaranti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.

 

§

 

Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathāpaṭinnā me sāvakā||
dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passanti cavamāne upapajjamāne hīne paṇite suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathā-kamm'ūpage satte pajānāti.|| ||

"Ime vata bhonto sattā kāya-du-c-caritena samannāgatā||
vacī-du-c-caritena samannāgatā||
mano-du-c-caritena samannāgatā||
ariyānaṃ upavādakā micchā-diṭṭhikā||
micchā-diṭṭhi-kamma-samādānā||
te kāyassa bhedā param maraṇā||
apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ Nirayaṃ upapannā.|| ||

Ime vā pana bhonto sattā kāya-sucaritena samannāgatā||
vacī-sucaritena samannāgatā||
mano-sucaritena samannāgatā||
ariyānaṃ anupavādakā sammā-diṭṭhikā||
sammā-diṭṭhi-kamma-samādānā.|| ||

Te kāyassa bhedā param maraṇā||
sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā" ti.|| ||

Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passati cavamāne uppajjamāne,||
hīne paṇīte suvaṇaṇe dubbaṇṇe sugate duggate||
yathā-kamm'ūpage satte pajānāti.|| ||

Seyyathā p'assu Udāyi dve agārā sadvārā,||
tattha cakkhumā puriso majjhe ṭhito passeyya manusse gehaṃ pavisante pi||
ni-k-khamante pi||
anusaṅcarante pi||
anuvicarante pi,||
evam eva kho, bhikkhave, bhikkhu||
dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passati cavamāne uppajjamāne,||
hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate||
yathā-kamm'ūpage satte pajānāti:-|| ||

"Ime vata bhonto sattā kāya-du-c-caritena samannāgatā||
vacī-du-c-caritena samannāgatā||
mano-du-c-caritena samannāgatā||
ariyānaṃ upavādakā micchā-diṭṭhikā||
micchā-diṭṭhi-kamma-samādānā||
te kāyassa bhedā param maraṇā||
apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ Nirayaṃ upapannā.|| ||

Ime vā pana bhonto sattā kāya-sucaritena samannāgatā||
vacī-sucaritena samannāgatā||
mano-sucaritena samannāgatā||
ariyānaṃ anupavādakā sammā-diṭṭhikā||
sammā-diṭṭhi-kamma-samādānā.|| ||

Te kāyassa bhedā param maraṇā||
sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā" ti.|| ||

Eva meva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭinnā me sāvakā||
dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passanti cavamāne upapajjamāne hīne paṇite suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathā-kamm'ūpage satte pajānāti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahu abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

[22] Puna ca paraṃ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
āsavānaṃ khayā anāsavaṃ ceto-vimuttiṃ paññā-vimuttiṃ diṭṭhe'va dhamme sayaṃ abhiññā sacchi-katvā upasampajja viharanti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
pabbatasaṅkhepe udaka-rahado accho vi-p-pasanno anāvilo,||
tattha cakkhumā puriso tīre ṭhito passeyya sippi-sambukā pi sakkhara-kaṭhalam pi macchagumbam pi carantam pi tiṭṭhantam pi.|| ||

Tassa evam assa:|| ||

'Ayaṃ kho udaka-rahado accho vi-p-pasanno anāvilo||
tatr'ime sippi-sambukā pi sakkhara-kaṭhalā pi macchagumbā pi caranti pi tiṭṭhanti pī' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaṃ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
āsavānaṃ khayā anāsavaṃ ceto-vimuttiṃ paññā-vimuttiṃ diṭṭhe'va dhamme sayaṃ abhiññā sacchi-katvā upasampajja viharanti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

 

§

 

Ayaṃ kho Udāyi,||
pañcamo dhammo,||
yena mamaṃ sāvakā sakkaronti||
garu-karonti||
mānenti||
pūjenti||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Ime kho Udāyi,||
pañca dhammā,||
yehi mamaṃ sāvakā sakkaronti||
garu-karonti||
mānenti||
pūjenti||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī" ti.|| ||

Idam avoca Bhagavā.|| ||

Attamano Sakuludāyi paribbājako Bhagavato bhāsitaṃ abhinandi ti.|| ||

Mahā Sakuludāyi Suttaṃ


 

Contact:
E-mail
Copyright Statement