Saṃyutta Nikāya
II. Nidāna Vagga
12. Nidāna-Saṃyutta
1. Buddha Vagga
Sutta 2
Vibhaṅga Suttaṃ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][rhyc][than] Evaṃ me sutaṃ:|| ||
Ekaṃ samayaṃ Bhagavā Sāvatthiyaṃ viharati||
Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||
[2][rhyc][than] Tatra kho Bhagavā bhikkhu āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti te bhikkh Bhagavato paccassosuṃ|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
"Paṭiccasamuppādaṃ vo bhikkhave, desissāmi vibhajissāmi||
taṃ suṇātha||
sādhukaṃ manasi-karotha||
bhāsissāmī" ti.|| ||
"Evaṃ bhante" ti kho te bhikkhū Bhagavato paccassosuṃ.|| ||
[3][rhyc][than] Bhagavā etad avoca:|| ||
"Katamo ca bhikkhave, paṭicca-samuppādo?|| ||
Avijjā-paccayā bhikkhave saṅkhārā||
saṅkhāra-paccayā viññāṇaṃ||
viññāṇa-paccayā nāma-rūpaṃ ||
nāma-rūpa-paccayā saḷāyatanaṃ||
saḷāyatana-paccayā phasso||
phassa-paccayā vedanā||
vedanā-paccayā taṇhā||
taṇhā-paccayā upādānaṃ||
upādāna-paccayā bhavo||
bhava-paccayā jāti||
jāti-paccayā jarā-maraṇaṃ soka-parideva-dukkha-domanassupāyasā sambhavanti.|| ||
Evam etassa kevalassa dukkha-k-khandhassa samudayo hoti.|| ||
Ayaṃ vuccati bhikkhave samuppādo.|| ||
[4][rhyc][than] Katamañ ca bhikkhave, jarā-maraṇaṃ?|| ||
Yā tesaṃ tesaṃ sattāṇaṃ tamhi tamhi satta-nikāye jarā jīraṇatā khaṇḍiccaṃ pāliccaṃ valittacatā āyuno saṃhāni indriyānaṃ paripāko.|| ||
Ayaṃ vuccati jarā.|| ||
■
Katamañ ca bhikkhave, maraṇaṃ?|| ||
Yāṃ [3] tesaṃ tesaṃ sattāṇaṃ tamhā tamhā satta-nikāyā cuticavanatā bhedo antara-dhānaṃ maccumaraṇaṃ kāla-kiriyā khandhānaṃ bhedo kalebarassa nikkhepo||
jīvit'indriyassa upacchedo.|| ||
Idaṃ vuccati maraṇaṃ.|| ||
■
Iti ayañ ca jarā idañ ca maraṇaṃ.|| ||
Idaṃ vuccati bhikkhave, jarā-maraṇaṃ.|| ||
■
[5][rhyc][than] Katamā ca bhikkhave, jāti?|| ||
Yā tesaṃ tesaṃ sattāṇaṃ tamhi tamhi satta-nikāye jāti sañjāti okkanti nibbatti abhinibbatti,||
khandhānaṃ pātu-bhāvo āyatanānaṃ paṭilābho.|| ||
Ayaṃ vuccati bhikkhave, jāti.|| ||
■
[6][rhyc][than] Katamo ca bhikkhave, bhavo?|| ||
Tayo'me bhikkhave, bhavā:||
kāma-bhavo,||
rūpa-bhavo,||
arūpa-bhavo.|| ||
Ayaṃ vuccati bhikkhave, bhavo.|| ||
■
[7][rhyc][than] Katamañ ca bhikkhave upādānaṃ?|| ||
Cattār'imāni bhikkhave, upādānāni:||
kām'ūpadānaṃ,||
diṭṭh'ūpādānaṃ,||
sīla-b-bat'ūpādānaṃ,||
att'avād'ūpādānaṃ.|| ||
Idaṃ vuccati bhikkhave upādānaṃ.|| ||
■
[8][rhyc][than] Katamā ca bhikkhave taṇhā?|| ||
Chayime bhikkhave, taṇhā-kāyā:||
rūpa-taṇhā||
sadda-taṇhā||
gandha-taṇhā||
rasa-taṇhā||
phoṭṭhabba-taṇhā||
dhamma-taṇhā.|| ||
Ayaṃ vuccati bhikkhave taṇhā.|| ||
■
[9][rhyc][than] Katamā ca bhikkhave vedanā?|| ||
Chayime bhikkhave, vedanā-kāyā:||
cakkhu-samphassajā vedanā,||
sota-samphassajā vedanā,||
ghāṇa-samphassajā vedanā,||
jivhā-samphassajā vedanā,||
kāya-samphassajā vedanā,||
mano-samphassajā vedanā.|| ||
Ayaṃ vuccati bhikkhave vedanā.|| ||
■
[10][rhyc][than] Katamo ca bhikkhave phasso?|| ||
Chayime bhikkhave, phassa-kāyā:||
cakkhu-samphasso,||
sota-samphasso,||
ghāṇa-samphasso,||
jivhā-samphasso,||
kāya-samphasso,||
mano-samphasso.|| ||
Ayaṃ vuccati bhikkhave, phasso.|| ||
■
[11][rhyc][than] Katamañ ca bhikkhave saḷāyatanaṃ?|| ||
Cakkh-ā-yatanaṃ,||
sot-ā-yatanaṃ,||
ghāṇ-ā-yatanaṃ,||
jivh-ā-yatanaṃ,||
kāy-ā-yatanaṃ,||
man-ā-yatanaṃ.|| ||
Idaṃ vuccati bhikkhave, saḷāyatanaṃ.|| ||
■
[12][rhyc][than] Katamañ ca bhikkhave nāma-rūpaṃ?|| ||
Vedanā,||
saññā,||
cetanā,||
phasso,||
mana-sikāro.|| ||
Idaṃ vuccati nāmaṃ.|| ||
■
Cattāro [4] ca mahā-bhūtā,||
catunnaṃ ca mahā-bhūtānaṃ upādāya-rūpaṃ.|| ||
Idaṃ vuccati rūpaṃ.|| ||
■
Iti idañ ca nāmaṃ,||
idañ ca rūpaṃ.|| ||
Idaṃ vuccati bhikkhave, nāma-rūpaṃ.|| ||
■
[13][rhyc][than] Katamañ ca bhikkhave viññāṇaṃ?|| ||
Chayime bhikkhave, viññāṇa-kāyā:||
cakkhu-viññāṇaṃ||
sota-viññāṇaṃ||
ghāṇa-viññāṇaṃ||
jivhā-viññāṇaṃ||
kāya-viññāṇaṃ||
mano-viññāṇaṃ.|| ||
Idaṃ vuccati bhikkhave, viññāṇaṃ.|| ||
■
[14][rhyc][than] Katame ca bhikkhave saṅkhārā?|| ||
Tayo'me bhikkhave, saṅkhārā:||
kāya-saṅkhāro||
vacī-saṅkhāro||
citta-saṅkhāro.|| ||
Ime vuccanti bhikkhave, saṅkhārā.|| ||
■
[15][rhyc][than] Katamā ca bhikkhave avijjā?|| ||
Yaṃ kho bhikkhave dukkhe aññāṇaṃ,||
dukkha-samudaye aññāṇaṃ,||
dukkha-nirodhe aññāṇaṃ,||
dukkha-nirodha-gāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ.|| ||
Ayaṃ vuccati bhikkhave, avijjā.|| ||
§
[16][rhyc][than] Iti kho bhikkhave avijjā-paccayā saṅkhārā,||
saṅkhāra-paccayā viññāṇaṃ,||
viññāṇa-paccayā nāma-rūpaṃ,||
nāma-rūpa-paccayā saḷāyatanaṃ,||
saḷāyatana-paccayā phasso,||
phassa-paccayā vedanā,||
vedanā-paccayā taṇhā,||
taṇhā-paccayā upādānaṃ,||
upādāna-paccayā bhavo,||
bhava-paccayā jāti,||
jāti-paccayā jarā-maraṇaṃ,||
soka-parideva-dukkha-domanass'ūpāyāsā sambhavanti.|| ||
Evam etassa kevalassa dukkha-k-khandhassa samudayo hoti.|| ||
[17][rhyc][than] Avijjāya tv'eva asesa-virāga-nirodhā saṅkhāra-nirodho||
saṅkhāra-nirodhā viññāṇa-nirodho||
viññāṇa-nirodhā nāma-rūpa-nirodho||
nāma-rūpa-nirodhā saḷāyatana-nirodho||
saḷāyatana-nirodhā phassa-nirodho||
phassa-nirodhā vedanā-nirodho||
vedanā-nirodhā taṇhā-nirodho||
taṇhā-nirodhā upādāna-nirodho||
upādāna-nirodhā bhava-nirodho||
bhava-nirodhā jāti-nirodho||
jāti-nirodhā jarā-maraṇaṃ soka-parideva-dukkha-domanāssupāyāsā nirujjhanti.|| ||
Evam etassa kevalassa dukkha-k-khandhassa nirodho hotī" ti|| ||