Saɱyutta Nikāya
3. Khandha Vagga
22. Khandha Saɱyutta
6. Upāya Vagga
Sutta 55
Udāna Suttaɱ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][than][bodh] Evaɱ me sutaɱ.|| ||
Ekaɱ samayaɱ Bhagavā Sāvatthiyaɱ viharati.|| ||
"Tatra kho Bhagavā udānaɱ udānesi|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
Evaɱ [56] adhimuccamāno bhikkhu chindeyy ora-m-bhāgiyāni saɱyojanānī" ti.|| ||
Evaɱ vutte aññataro bhikkhu Bhagavantaɱ etad avoca:|| ||
"Yathā kathaɱ pana bhante|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
Evaɱ adhimuccamāno bhikkhu chindeyy ora-m-bhāgiyāni saɱyojanānī" ti?|| ||
"Idha bhikkhu, a-s-sutavā puthujjano||
ariyānaɱ adassāvī||
ariya-Dhammassa akovido||
ariya-Dhamme avinīto,||
sappurisānaɱ adassāvī||
sappurisa-Dhammassa akovido||
sappurisa-Dhamme avinīto,||
rūpaɱ attato samanupassati,||
rūpa-vantaɱ vā attāṇaɱ,||
attati vā rūpaɱ,||
rūpasmiɱ vā attāṇaɱ;|| ||
vedanaɱ attato samanupassati,||
vedanā-vantaɱ vā attāṇaɱ,||
attati vā vedanaɱ,||
vedanasmiɱ vā attāṇaɱ,|| ||
saññaɱ attato samanupassati,||
saññā-vantaɱ vā attāṇaɱ,||
attani vā saññaɱ,||
saññasmiɱ vā attāṇaɱ.|| ||
saṅkhāre attato samanupassati,||
saṅkhārāvantaɱ vā attāṇaɱ,||
attati vā saṅkhāraɱ,||
saṅkhārasmiɱ vā attāṇaɱ,|| ||
viññāṇaɱ attato samanupassati,||
viññāṇa-vantaɱ vā attāṇaɱ,||
attati vā viññāṇɱ,||
viññāṇasmiɱ vā attāṇaɱ.|| ||
So aniccaɱ rūpaɱ 'aniccaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Aniccaɱ vedanā 'aniccā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Aniccaɱ saññaɱ 'aniccā saññā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Anicce saṅkhāre 'aniccā saṅkhārā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Aniccaɱ viññāṇaɱ 'aniccaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
■
Dukkhaɱ rūpaɱ 'dukkhaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ vedanaɱ 'dukkhā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ saññaɱ 'dukkhā saññā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Dukkhe saṅkhāre 'dukkhā saṅkhārā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ viññāṇaɱ 'dukkhaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
■
Anattaɱ rūpaɱ 'anattaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Anattaɱ vedanaɱ 'anattā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Anattaɱ saññaɱ 'anattā saññā' ti yathā-bhūtaɱ na-p-pajānāti.|| ||
Anatte saṅkhāre 'anattā saṅkhārā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Anattaɱ viññāṇaɱ 'Anantaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
■
Saɱkhataɱ rūpaɱ 'saṅkhataɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ vedanaɱ 'saṅkhatā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ saññaɱ 'saṅkhatā saññā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Saɱkhate saṅkhāre 'saṅkhatā saṅkhārā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ viññāṇaɱ 'saṅkhataɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
■
'Rūpaɱ vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
'Vedanā vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
'Saññā vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
'Saṅkhārā vibhavissantī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
'Viññāṇaɱ vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
[57] Sutvā ca kho bhikkhu,||
ariya-sāvako ariyānaɱ dassāvī||
ariya-Dhammassa kovido||
ariya-Dhamme suvinīto||
sappurisānaɱ dassāvī||
sappurisa-Dhammassa kovido||
sappurisa-Dhamme suvinīto||
na rūpaɱ attato samanupassati||
na rūpa-vantaɱ vā attāṇaɱ,||
na attani vā rūpaɱ,||
na rūpasmiɱ vā attāṇaɱ,|| ||
na vedanaɱ attato samanupassati,||
na vedanā-vantaɱ vā attāṇaɱ,||
na attani vā vedanaɱ,||
na vedanāya vā attāṇaɱ,|| ||
na saññā attato samanupassati,||
na saññā vanantaɱ vā attāṇaɱ,||
na attani vā saññaɱ||
na saññāya vā attāṇaɱ,|| ||
na saṅkhāre attato samanupassati,||
na saṅkhāra-vantaɱ vā attāṇaɱ,||
na attani vā saṅkhāre attāṇaɱ,||
na saṅkhāresu vā attāṇaɱ,|| ||
na viññāṇaɱ attato samanupassati,||
na viññāṇa-vantaɱ vā attāṇaɱ,||
na attani vā viññāṇaɱ,||
na viññāṇasmiɱ vā attāṇaɱ,|| ||
■
So aniccaɱ rūpaɱ 'aniccaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Aniccaɱ vedanaɱ 'aniccā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Aniccaɱ saññaɱ 'aniccā saññāya' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anicce saṅkhāre 'aniccā saṅkhārā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Aniccaɱ viññāṇaɱ 'aniccaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
Dukkhaɱ rūpaɱ 'dukkhaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ vedanaɱ 'dukkhā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ saññaɱ 'dukkhā saññā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Dukkhe saṅkhāre 'dukkhā saṅkhārā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ viññāṇaɱ 'dukkhaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
Anattaɱ rūpaɱ 'anattaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anattaɱ vedanaɱ 'anattā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anattaɱ saññaɱ 'anattā saññā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anatte saṅkhāre anatte saṅkhāre' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anattaɱ viññāṇaɱ 'Anantaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
Saɱkhataɱ rūpaɱ 'saṅkhataɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ vedanaɱ 'saṅkhataɱ vedanan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ saññaɱ 'saṅkhataɱ saññaɱ' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Saɱkhate saṅkhāre 'saṅkhatā saṅkhārā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ viññāṇaɱ 'saṅkhataɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
'Rūpaɱ vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
'Vedanā vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
'Saññā vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
'Saṅkhārā vibhavissantī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
'Viññāṇaɱ vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
So rūpassa vibhavā,||
vedanāya vibhavā,||
saññāya vibhavā,||
saṅkhārānaɱ vibhavā,||
viññāṇassa vibhavā||
evaɱ kho bhikkhu|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
evaɱ adhimuccamāno bhikkhu chindeyy ora-m-bhāgiyāni saɱyojanānī" ti.|| ||
"Evaɱ vimuccamāno bhante, bhikkhu jindeyyora-m-bhāgiyāni saɱyojanānīti.|| ||
Kathaɱ pana bhante, jānato kathaɱ pana passato anantarā āsavānaɱ khayo hotī" ti?|| ||
"Idha bhikkhu, a-s-sutavā puthujjano atasitāye ṭhāne tāsaɱ āpajjati, tāso heso bhikkhu, a-s-sutavato puthu-j-janassa|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
Sutavā ca kho bhikkhu, ariya-sāvako atasitāye ṭhāne na tāsaɱ āpajjati.|| ||
Na heso bhikkhu, tāso sutavato ariya-sāvakassa|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
[58] Rūpūpayaɱ va bhikkhu,||
viññāṇaɱ tiṭṭha-mānaɱ tiṭṭheyya,||
rūp-ā-rammaṇaɱ rūpa-p-patiṭṭhaɱ nandūpasevanaɱ vuḍḍhiɱ virūḷahiɱ vepullaɱ āpajjeyya.|| ||
Vedan'ūpayaɱ vā bhikkhu,||
viññāṇaɱ tiṭṭha-mānaɱ tiṭṭheyya,||
saṅkhārā'rammaṇaɱ saṅkhāra-p-patiṭṭhaɱ nandūpasecanaɱ vuḍḍhiɱ virūḷahiɱ vepullaɱ āpajjeyya.|| ||
Saññ'ūpayaɱ vā bhikkhu,||
viññāṇaɱ tiṭṭha-mānaɱ tiṭṭheyya,||
saṅkhārā'rammaṇaɱ saṅkhāra-p-patiṭṭhaɱ nandūpasecanaɱ vuḍḍhiɱ virūḷahiɱ vepullaɱ āpajjeyya.|| ||
Saṅkhār'ūpayaɱ vā bhikkhu,||
viññāṇaɱ tiṭṭha-mānaɱ tiṭṭheyya,||
saṅkhārā'rammaṇaɱ saṅkhāra-p-patiṭṭhaɱ nandūpasecanaɱ vuḍḍhiɱ virūḷahiɱ vepullaɱ āpajjeyya.|| ||
So bhikkhu evaɱ vadeyya:|| ||
Aham aññatra rūpā||
aññatra vedanāya||
aññatra saññāya||
aññatra saṅkhārehi||
viññāṇassa āgatiɱ vā||
gatiɱ vā||
cutiɱ vā||
uppattiɱ vā||
vuḍḍhiɱ vā||
virūḷhiɱ vā||
vepullaɱ vā||
paññāpessāmīti||
n'etaɱ ṭhānaɱ vijjati.|| ||
Rūpa dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhuno rāgo pahīno hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Vedanāya dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhuno rāgo pahīno hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Saññā dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhuno rāgo pahīno hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Saṅkhāra dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhuno rāgassa pahino hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Viññāṇa dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhunā rāgo pahīno hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Tad appatiṭṭaṭhitaɱ||
viññāṇaɱ avirūḷhaɱ||
anabhisaṅ- [54] khārañ ca vimuttaɱ,||
vimutt'attā ṭhitaɱ||
ṭhitattā santusitaɱ,||
santusitattā na paritassati||
aparitassaɱ paccattaññ eva parinibbāyati.|| ||
'Khīṇā jāti,||
vusitaɱ Brahma-cariyaɱ,||
kataɱ karaṇīyaɱ,||
nāparaɱ itthattāyā' ti pajānāti|| ||
Evaɱ kho bhikkhu, jānato evaɱ passato anantarā āsavānaɱ khāyo hotī" ti.|| ||
