Saɱyutta Nikāya
3. Khandha Vagga
22. Khandha Saɱyutta
6. Upāya Vagga
Sutta 55
Udāna Suttaɱ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][than][bodh] Evaɱ me sutaɱ.|| ||
Ekaɱ samayaɱ Bhagavā Sāvatthiyaɱ viharati.|| ||
"Tatra kho Bhagavā udānaɱ udānesi|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
Evaɱ [56] adhimuccamāno bhikkhu chindeyy ora-m-bhāgiyāni saŋyojanānī" ti.|| ||
Evaɱ vutte aññataro bhikkhu Bhagavantaɱ etad avoca:|| ||
"Yathā kathaɱ pana bhante|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
Evaɱ adhimuccamāno bhikkhu chindeyy ora-m-bhāgiyāni saŋyojanānī" ti?|| ||
"Idha bhikkhu, a-s-sutavā puthujjano||
ariyānaɱ adassāvī||
ariya-Dhammassa akovido||
ariya-Dhamme avinīto,||
sappurisānaɱ adassāvī||
sappurisa-Dhammassa akovido||
sappurisa-Dhamme avinīto,||
rūpaɱ attato samanupassati,||
rūpa-vantaɱ vā attānaɱ,||
attati vā rūpaɱ,||
rūpasmiɱ vā attānaɱ;|| ||
vedanaɱ attato samanupassati,||
vedanā-vantaɱ vā attānaɱ,||
attati vā vedanaɱ,||
vedanasmiɱ vā attānaɱ,|| ||
saññaɱ attato samanupassati,||
saññā-vantaɱ vā attānaɱ,||
attani vā saññaɱ,||
saññasmiɱ vā attānaɱ.|| ||
sankhāre attato samanupassati,||
sankhārāvantaɱ vā attānaɱ,||
attati vā sankhāraɱ,||
sankhārasmiɱ vā attānaɱ,|| ||
viññāṇaɱ attato samanupassati,||
viññāṇa-vantaɱ vā attānaɱ,||
attati vā viññāṇɱ,||
viññāṇasmiɱ vā attānaɱ.|| ||
So aniccaɱ rūpaɱ 'aniccaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Aniccaɱ vedanā 'aniccā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Aniccaɱ saññaɱ 'aniccā saññā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Anicce sankhāre 'aniccā sankhārā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Aniccaɱ viññāṇaɱ 'aniccaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
■
Dukkhaɱ rūpaɱ 'dukkhaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ vedanaɱ 'dukkhā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ saññaɱ 'dukkhā saññā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Dukkhe sankhāre 'dukkhā sankhārā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ viññāṇaɱ 'dukkhaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
■
Anattaɱ rūpaɱ 'anattaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Anattaɱ vedanaɱ 'anattā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Anattaɱ saññaɱ 'anattā saññā' ti yathā-bhūtaɱ na-p-pajānāti.|| ||
Anatte sankhāre 'anattā sankhārā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Anattaɱ viññāṇaɱ 'Anantaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
■
Saɱkhataɱ rūpaɱ 'sankhataɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ vedanaɱ 'sankhatā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ saññaɱ 'sankhatā saññā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Saɱkhate sankhāre 'saŋkhatā sankhārā' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ viññāṇaɱ 'sankhataɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
■
'Rūpaɱ vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
'Vedanā vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
'Saññā vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
'Sankhārā vibhavissantī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
'Viññāṇaɱ vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ na pajānāti.|| ||
[57] Sutvā ca kho bhikkhu,||
ariya-sāvako ariyānaɱ dassāvī||
ariya-Dhammassa kovido||
ariya-Dhamme suvinīto||
sappurisānaɱ dassāvī||
sappurisa-Dhammassa kovido||
sappurisa-Dhamme suvinīto||
na rūpaɱ attato samanupassati||
na rūpa-vantaɱ vā attānaɱ,||
na attani vā rūpaɱ,||
na rūpasmiɱ vā attānaɱ,|| ||
na vedanaɱ attato samanupassati,||
na vedanā-vantaɱ vā attānaɱ,||
na attani vā vedanaɱ,||
na vedanāya vā attānaɱ,|| ||
na saññā attato samanupassati,||
na saññā vanantaɱ vā attānaɱ,||
na attani vā saññaɱ||
na saññāya vā attānaɱ,|| ||
na sankhāre attato samanupassati,||
na sankhāra-vantaɱ vā attānaɱ,||
na attani vā sankhāre attānaɱ,||
na sankhāresu vā attānaɱ,|| ||
na viññāṇaɱ attato samanupassati,||
na viññāṇa-vantaɱ vā attānaɱ,||
na attani vā viññāṇaɱ,||
na viññāṇasmiɱ vā attānaɱ,|| ||
■
So aniccaɱ rūpaɱ 'aniccaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Aniccaɱ vedanaɱ 'aniccā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Aniccaɱ saññaɱ 'aniccā saññāya' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anicce sankhāre 'aniccā sankhārā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Aniccaɱ viññāṇaɱ 'aniccaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
Dukkhaɱ rūpaɱ 'dukkhaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ vedanaɱ 'dukkhā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ saññaɱ 'dukkhā saññā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Dukkhe sankhāre 'dukkhā sankhārā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Dukkhaɱ viññāṇaɱ 'dukkhaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
Anattaɱ rūpaɱ 'anattaɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anattaɱ vedanaɱ 'anattā vedanā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anattaɱ saññaɱ 'anattā saññā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anatte sankhāre anatte sankhāre' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Anattaɱ viññāṇaɱ 'Anantaɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
Saɱkhataɱ rūpaɱ 'sankhataɱ rūpan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ vedanaɱ 'sankhataɱ vedanan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ saññaɱ 'sankhataɱ saññaɱ' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Saɱkhate sankhāre 'sankhatā sankhārā' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
Saɱkhataɱ viññāṇaɱ 'sankhataɱ viññāṇan' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
'Rūpaɱ vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
'Vedanā vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
'Saññā vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
'Sankhārā vibhavissantī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
'Viññāṇaɱ vibhavissatī' ti yathā-bhūtaɱ pajānāti.|| ||
■
So rūpassa vibhavā,||
vedanāya vibhavā,||
saññāya vibhavā,||
sankhārānaɱ vibhavā,||
viññāṇassa vibhavā||
evaɱ kho bhikkhu|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
evaɱ adhimuccamāno bhikkhu chindeyy ora-m-bhāgiyāni saŋyojanānī" ti.|| ||
"Evaɱ vimuccamāno bhante, bhikkhu jindeyyora-m-bhāgiyāni saŋyojanānīti.|| ||
Kathaɱ pana bhante, jānato kathaɱ pana passato anantarā āsavānaɱ khayo hotī" ti?|| ||
"Idha bhikkhu, a-s-sutavā puthujjano atasitāye ṭhāne tāsaɱ āpajjati, tāso heso bhikkhu, a-s-sutavato puthu-j-janassa|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
Sutavā ca kho bhikkhu, ariya-sāvako atasitāye ṭhāne na tāsaɱ āpajjati.|| ||
Na heso bhikkhu, tāso sutavato ariya-sāvakassa|| ||
'No c'assaɱ, no ca me siyā,||
na bhavissati, na me bhavissatī' ti|| ||
[58] Rūpūpayaɱ va bhikkhu,||
viññāṇaɱ tiṭṭha-mānaɱ tiṭṭheyya,||
rūp-ā-rammaṇaɱ rūpa-p-patiṭṭhaɱ nandūpasevanaɱ vuḍḍhiɱ virūḷahiɱ vepullaɱ āpajjeyya.|| ||
Vedan'ūpayaɱ vā bhikkhu,||
viññāṇaɱ tiṭṭha-mānaɱ tiṭṭheyya,||
sankhārā'rammaṇaɱ sankhāra-p-patiṭṭhaɱ nandūpasecanaɱ vuḍḍhiɱ virūḷahiɱ vepullaɱ āpajjeyya.|| ||
Saññ'ūpayaɱ vā bhikkhu,||
viññāṇaɱ tiṭṭha-mānaɱ tiṭṭheyya,||
sankhārā'rammaṇaɱ sankhāra-p-patiṭṭhaɱ nandūpasecanaɱ vuḍḍhiɱ virūḷahiɱ vepullaɱ āpajjeyya.|| ||
Sankhār'ūpayaɱ vā bhikkhu,||
viññāṇaɱ tiṭṭha-mānaɱ tiṭṭheyya,||
sankhārā'rammaṇaɱ sankhāra-p-patiṭṭhaɱ nandūpasecanaɱ vuḍḍhiɱ virūḷahiɱ vepullaɱ āpajjeyya.|| ||
So bhikkhu evaɱ vadeyya:|| ||
Aham aññatra rūpā||
aññatra vedanāya||
aññatra saññāya||
aññatra sankhārehi||
viññāṇassa āgatiɱ vā||
gatiɱ vā||
cutiɱ vā||
uppattiɱ vā||
vuḍḍhiɱ vā||
virūḷhiɱ vā||
vepullaɱ vā||
paññāpessāmīti||
n'etaɱ ṭhānaɱ vijjati.|| ||
Rūpa dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhuno rāgo pahīno hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Vedanāya dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhuno rāgo pahīno hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Saññā dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhuno rāgo pahīno hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Sankhāra dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhuno rāgassa pahino hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Viññāṇa dhātuyā ce bhikkhu,||
bhikkhunā rāgo pahīno hoti,||
rāgassa pahānā vocchijjat-ā-rammaṇaɱ,||
patiṭṭhā viññāṇassa na hoti.|| ||
Tad appatiṭṭaṭhitaɱ||
viññāṇaɱ avirūḷhaɱ||
anabhisaŋ- [54] khārañ ca vimuttaɱ,||
vimutt'attā ṭhitaɱ||
ṭhitattā santusitaɱ,||
santusitattā na paritassati||
aparitassaɱ paccattaññ eva parinibbāyati.|| ||
'Khīṇā jāti,||
vusitaɱ Brahma-cariyaɱ,||
kataɱ karaṇīyaɱ,||
nāparaɱ itthattāyā' ti pajānāti|| ||
Evaɱ kho bhikkhu, jānato evaɱ passato anantarā āsavānaɱ khāyo hotī" ti.|| ||
