Saṃyutta Nikāya
3. Khandha Vagga
22. Khandha Saṃyutta
6. Upāya Vagga
Sutta 62
Nirutti-Patha Suttaṃ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][olds][bodh] Evaṃ me sutaṃ.|| ||
Ekaṃ samayaṃ Bhagavā Sāvatthiyaṃ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhu āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti te bhikkh Bhagavato paccassosuṃ|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
"Tayo me bhikkhave, nirutti-pathā||
adhivacana-pathā||
paññatti-pathā||
asaṅkiṇṇā||
asaṅkiṇṇa-pubbā||
na saṅkīyanti,||
na saṅkīyissanti||
appatikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi.|| ||
Katame tayo?|| ||
Yaṃ bhikkhave, rūpaṃ atītaṃ niruddhaṃ vipariṇataṃ,||
'ahosī' ti tassa saṅkhā,||
'ahosī' ti tassa samaññā,||
'ahosī' ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'atathī' ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'bhavissatī' ti.
■
Yā vedanā atītā niruddhā vipariṇatā,||
'ahosī' ti tassa saṅkhā,||
'ahosī' ti tassa samaññā,||
'ahosī' ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'atathī' ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'bhavissatī' ti.
■
Yā saññā atītā niruddhā vipariṇatā,||
'ahosī' ti tassa saṅkhā,||
'ahosī' ti tassa samaññā,||
'ahosī' ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'atathī' ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'bhavissatī' ti.
■
[72] Ye saṅkhārā atītā niruddhā vipariṇatā,||
'ahosin' ti tesaṃ saṅkhā,||
'ahesun' ti tesaṃ samaññā,||
'ahesun' ti tesaṃ paññatti.|| ||
Na tesaṃ saṅkhā 'atthī' ti.|| ||
Na tesaṃ saṅkhā 'bhavissantī' ti.|| ||
■
Yaṃ viññāṇaṃ atītaṃ niruddhaṃ vipariṇataṃ,||
'ahosī' ti tassa saṅkhā,||
'ahosī' ti tassa samaññā,||
'ahosī' ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'atathī' ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'bhavissatī' ti.
§
Yaṃ bhikkhave, rūpaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ,||
'bhavissatī' ti tassa saṅkhā,||
'bhavissatī' ti tassa samaññā,||
'bhavissatī' ti tassa paññatti|| ||
Na tassa saṅkhā 'atathī' ti.
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.
■
Yā vedanā ajātā apātu-bhūtā,||
'bhavissatī' ti tassa saṅkhā,||
'bhavissatī' ti tassa samaññā,||
'bhavissatī' ti tassa paññatti|| ||
Na tassa saṅkhā 'atathī' ti.
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.
■
Yā saññā ajātā apātu-bhūtā,||
'bhavissatī' ti tassa saṅkhā,||
'bhavissatī' ti tassa samaññā,||
'bhavissatī' ti tassa paññatti|| ||
Na tassa saṅkhā 'atathī' ti.
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.
■
Ye saṅkhārā ajātā apātu-bhūtā,||
'bhavissatī' ti tassa saṅkhā,||
'bhavissatī' ti tassa samaññā,||
'bhavissatī'ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'atthī'ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.
■
Yaṃ viññāṇaṃ ajātaṃ apātubhūtaṃ,||
'bhavissatī' ti tassa saṅkhā,||
'bhavissatī' ti tassa samaññā,||
'bhavissatī' ti tassa paññatti|| ||
Na tassa saṅkhā 'atathī' ti.
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.
§
Yaṃ bhikkhave, rūpaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ,||
'atthī' ti tassa saṅkhā,||
'atthī' ti tassa samaññā,||
'atthī' ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'bhavissatī' ti.
■
Yā vedanā jātā pātu-bhūtā,||
'atthī' ti tassa saṅkhā,||
'atthī' ti tassa samaññā,||
'atthī' ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'bhavissatī' ti.
■
Yā saññā jātā pātu-bhūtā,||
'atthī' ti tassa saṅkhā,||
'atthī' ti tassa samaññā,||
'atthī' ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'bhavissatī' ti.
■
Yā saṅkhārā jātā pātu-bhūtā,||
'atthī' ti tassa saṅkhā,||
'atthi' ti tassa samaññā,||
'atthī' ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'bhavissatī' ti.
■
Yaṃ viññāṇaṃ jātaṃ pātubhūtaṃ,||
'atthī' ti tassa saṅkhā,||
'atthī' ti tassa samaññā,||
'atthī' ti tassa paññatti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'ahosī' ti.|| ||
Na tassa saṅkhā 'bhavissatī' ti.
§
Ime kho bhikkhave, tayo nirutti-pathā,||
adhivacana-pathā,||
paññatti-pathā,||
asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇa-pubbā,||
na saṅkīyanti,||
[73] na saṃkiyissanti||
appatikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi.
Ye pi te bhikkhave,||
ahesuṃ Ukkalā Vassa-Bhaññā,||
ahetuka-vādā||
akiriya-vādā||
n'atthika-vādā,||
te pi me tayo nirutti-pathe||
adhivacana-pathe||
paññatti-pathe||
na garahitabbaṃ||
na paṭikkositabbaṃ maññiṃsu.|| ||
Taṃ kissa hetu?|| ||
Nindā-vyārosa-upārambha-bhayā." ti.|| ||
Upaya Vagga Paṭhama
