Aṅguttara Nikāya


[Home]  [Sutta Indexes]  [Glossology]  [Site Sub-Sections]


 

Aṅguttara Nikāya
X. Dasaka-Nipāta
XVII: Jāṇussoṇi-Vagga

Sutta 172

Dutiya Adhamma Suttaṃ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 


[255]

[1][pts] Evaṃ me sutaṃ:|| ||

Ekaṃ samayaṃ Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||

"Bhikkhavo" ti.|| ||

"Bhadante" ti te bhikkhū Bhagavato paccassosuṃ.|| ||

Bhagavā etad avoca:|| ||

2. "Adhammo ca bhikkhave veditabbo,||
dhammo ca,||
anattho ca veditabbo attho ca,||
adhammañ ca viditvā Dhammañ ca,||
anatthañ ca viditvā atthañ ca,||
yathā Dhammo||
yathā attho||
tathā paṭipajjitabban" ti.|| ||

Idam avoca Bhagavā||
idaṃ vatvā Sugato uṭṭhāy āsanā vihāraṃ pāvisi.|| ||

 

§

 

3. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ acira-pakkantassa||
Bhagavato etad ahosi:|| ||

"Idaṃ kho no āvuso Bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāy āsanā vihāraṃ paviṭṭho.|| ||

'Adhammo ca bhikkhave veditabbo,||
dhammo ca,||
anattho ca veditabbo attho ca,||
adhammañ ca viditvā Dhammañ ca,||
anatthañ ca viditvā atthañ ca,||
yathā Dhammo||
yathā attho||
tathā paṭipajjitabban' ti.|| ||

Ko nu kho imassa Bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyā ti?|| ||

Atha kho tesaṃ bhikkhunaṃ etad ahosi:|| ||

'Ayaṃ kho āyasmā MahāKaccāno Satthu c'eva saṃvaṇṇito,||
sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahma-cārīnaṃ,||
pahoti cāyasmā MahāKaccāno imassa Bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ.|| ||

Yan nūna mayaṃ yen'āyasmā MahāKaccāno ten'upasaṅkameyyāma.|| ||

Upasaṅkamitvā āyasmantaṃ MahāKaccānaṃ etam atthaṃ puccheyyāma.|| ||

Yathā no āyasmā MahāKaccāno vyākarissati,||
tathā naṃ dhāressāmā" ti.|| ||

 

§

 

4. Atha kho te bhikkhu yen'āyasmā MahāKaccāno ten'upasaṅkamiṃsu.|| ||

Upasaṅkamitavā āyasmanta MahāKaccānena saddhiṃ sammodiṃsu,||
sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇīyaṃ vīti-sāretvā eka-m-antaṃ nisīdiṃsu.|| ||

Eka-m-antaṃ nisinnā kho te bhikkhu āyasmantaṃ MahāKaccānaṃ etad avocuṃ:|| ||

"Idaṃ kho no āvuso Kaccāna Bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāy āsanā vihāraṃ paviṭṭho:|| ||

'Adhammo ca bhikkhave veditabbo,||
dhammo ca,||
anattho ca veditabbo||
attho ca,||
adhammañ [256] ca viditvā Dhammañ ca,||
anatthañ ca viditvā atthañ ca,||
yathā Dhammo||
yathā attho||
tathā paṭipajjitabban' ti.|| ||

Tesaṃ no āvuso amhākaṃ acira-pakkantassa Bhagavato etad ahosi:|| ||

'Idaṃ kho no āvuso Bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāy āsanā vihāraṃ paviṭṭho:|| ||

"Adhammo ca bhikkhave veditabbo,||
dhammo ca,||
anattho ca veditabbo||
attho ca,||
adhammañ ca viditvā Dhammañ ca,||
anatthañ ca viditvā atthañ ca,||
yathā Dhammo||
yathā attho||
tathā paṭipajjitabban" ti.|| ||

Ko nu kho imassa Bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyā' ti?|| ||

Tesaṃ no āvuso amhākaṃ etad ahosi:|| ||

'Ayaṃ kho āyasmā MahāKaccāno satthū c'eva saṃvaṇṇito sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahma-cārīnaṃ,||
pahoti cāyasmā MahāKaccāno imassa Bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ.|| ||

Yan nūna mayaṃ yen'āyasmā MahāKaccāno ten'upasaṅkameyyāma,||
upasaṅkamitvā āyasmantaṃ MahāKaccānaṃ etam atthaṃ puccheyyāma.|| ||

Yathā no āyasmā MahāKaccāno vyākarissati,||
tathā naṃ dhāreyyāmā' ti.|| ||

Vibhajitu āyasmā MahāKaccāno" ti.|| ||

 

§

 

5. "Seyyathā pi āvuso puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rūkkhassa tiṭṭhato sāravato ati-k-kamm eva mūlaṃ ati-k-kamma khandhaṃ sākhāpalāse sāraṃ pariyesitabbaṃ maññeyya,||
evaṃ sampadam idaṃ.|| ||

Āyasmantānaṃ satthari sammukhī-bhūte taṃ Bhagavantaṃ atisitvā amhe etam atthaṃ paṭipucchitabbaṃ maññatha.|| ||

So h'āvuso Bhagavā jānaṃ jānāti,||
passaṃ passati,||
cakkhu-bhūto||
ñāṇa-bhūto||
dhamma-bhūto||
brahma-bhūto||
vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā Dhammassāmī Tathāgato.|| ||

So c'eva pan'etassa kālo ahosi,||
yaṃ tumhe [257] Bhagavantaṃ yeva upasaṅkamitvā etam atthaṃ puccheyyātha.|| ||

Yathā vo Bhagavā vyākareyya,||
tathā naṃ dhāreyyathā" ti.|| ||

6. "Addh'āvuso Kaccāna Bhagavā jānaṃ jānāti,||
passaṃ passati,||
cakkhu-bhūto||
ñāṇa-bhūto||
dhamma-bhūto||
brahma-bhūto||
vattā pavattā atthassa ninnetā amatassa dātā Dhammasāmi Tathāgato.|| ||

So c'eva panetassa kālo ahosi,||
yaṃ mayaṃ Bhagavantaṃ yeva upasaṅkamitvā etam atthaṃ puccheyyāma.|| ||

Yathā no Bhagavā vyākareyya,||
tathā naṃ dhāreyyāma.|| ||

Api c'āyasmā MahāKaccāno Satthu c'eva saṃvaṇṇito,||
sambhāvito ca viññūnaṃ sabirahmacārīnaṃ,||
pahoti c'āyasmā MahāKaccāno imassa Bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ.|| ||

Vibhajat'āyasmā MahāKaccāno agarukaritvā" ti.|| ||

 

§

 

7. "Tena h'āvuso suṇātha sādhukaṃ manasi-karotha bhāsissāmī" ti.|| ||

"Evam āvuso" ti kho te bhikkhu āyasmato MahāKaccānassa paccassosuṃ.|| ||

Āyasmā MahāKaccāno etad avoca:|| ||

"Yaṃ kho no āvuso Bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāy āsanā vihāraṃ paviṭṭho|| ||

'Adhammo ca bhikkhave veditabbo,||
dhammo ca,||
anattho ca veditabbo||
attho ca,||
adhammañ ca viditvā Dhammañ ca,||
anatthañ ca viditvā atthañ ca,||
yathā Dhammo||
yathā attho||
tathā paṭipajjitabban' ti.|| ||

Katamo c'āvuso adhammo,||
katamo ca Dhammo,||
katamo ca anattho,||
katamo ca attho?|| ||

8. "Pāṇ-ā-tipāto āvuso adhammo,
pāṇ-ā-tipātā veramaṇī Dhammo,||
ye ca pāṇ-ā-tipāta-paccayā aneke pāpakā akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
pāṇ-ā-tipātā veramaṇīpaccayā ca aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti,
ayaṃ attho.|| ||

Adinn'ādānaṃ āvuso adhammo,||
adinn'ādānā veramaṇī Dhammo,||
ye ca adinn'ādāna-paccayā [258] aneke pāpakā akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
adinn'ādānā veramaṇīpaccayā ca aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti,||
ayaṃ attho.|| ||

Kāmesu micchā-cāro āvuso adhammo,||
kāmesu micchā-cārā veramaṇī Dhammo,||
ye ca kāmesu micchā-cārapaccayā ca aneke akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
kāmesu micchā-cārā veramaṇīpaccayā ca aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti,||
ayaṃ attho.|| ||

Musā-vādo āvuso adhammo,||
musā-vādā veramaṇī Dhammo,||
ye ca musā-vāda-paccayā aneke pāpakā akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
musā-vādā veramaṇīpaccayā ca aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti, ayaṃ attho.|| ||

Pisunā-vācā āvuso adhammo,||
pisunāya vācāya veramaṇī Dhammo,||
ye ca pisunā-vācā-paccayā aneke pāpakā akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
pisunāya vācāya veramaṇīpaccayā ca aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti,||
ayaṃ attho.|| ||

Pharusā-vācā āvuso adhammo,||
pharusāya vācāya veramaṇī Dhammo,||
ye ca pharusā-vācā-paccayā aneke pāpākā akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
pharusāya vācāya veramaṇīpaccayā ca aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti,||
ayaṃ attho.|| ||

Samphappalāpo āvuso adhammo,||
sampha-p-palāpā veramaṇī Dhammo,||
ye ca sampha-p-palāpapaccayā aneke pāpakā akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
sampha-p-palāpā veramaṇīpaccayā ca aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti,||
ayaṃ attho.|| ||

Abhijjhā āvuso adhammo,||
anabhijjhā Dhammo,||
ye ca abhijjhāpaccayā aneke pāpakā akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
anabhijjhāpaccayā aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti,||
ayaṃ attho.|| ||

Vyāpādo āvuso adhammo,||
avyāpādo Dhammo,||
ye ca vyāpāda-paccayā aneke pāpakā akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
avyāpāda-paccayā ca aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti,||
ayaṃ attho.|| ||

Micchā-diṭṭhi āvuso adhammo,||
sammā-diṭṭhi Dhammo,||
ye ca micchā-diṭṭhi-paccayā aneke pāpakā akusalā Dhammā sambhavanti,
ayaṃ anattho,||
sammā-diṭṭhi-paccayā ca aneke kusalā Dhammā bhāvanā-pāripūriṃ gacchanti,||
ayaṃ attho.|| ||

Yaṃ kho no āvuso Bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena [259] atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāy āsanā vihāraṃ paviṭṭho:|| ||

'Adhammo ca bhikkhave veditabbo,||
dhammo ca,||
anattho ca veditabbo||
attho ca,||
adhammañ ca viditvā Dhammañ ca,||
anatthañ ca viditvā atthañ ca,||
yathā Dhammo||
yathā attho||
tathā paṭipajjitabban' ti.|| ||

Imassa kho ahaṃ āvuso Bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi.|| ||

Ākaṅkamānā ca pana tumhe āvuso Bhagavantaṃ yeva upasaṅkamitvā etam atthaṃ puccheyyātha.|| ||

Yathā vo Bhagavā vyākaroti||
tathā naṃ dhāreyyathā" ti.|| ||

"Evam āvuso" ti||
kho te bhikkhu āyasmato MahāKaccānassa bhāsitaṃ abhinan'ditvā anumo-ditvā uṭṭhāy āsanā yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṃsu.|| ||

Upasaṃkamitvā Bhagavantaṃ abhivādetvā eka-m-antaṃ nisīdiṃsu.|| ||

Eka-m-antaṃ nisinnā kho te bhikkhu Bhagavantaṃ etad avocuṃ:|| ||

9. "Yaṃ kho no bhante Bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāy āsanā vihāraṃ paviṭṭho|| ||

'Adhammo ca bhikkhave veditabbo,||
dhammo ca,||
anattho ca veditabbo||
attho ca,||
adhammañ ca viditvā Dhammañ ca,||
anatthañ ca viditvā atthañ ca,||
yathā Dhammo||
yathā attho||
tathā paṭipajjitabban' ti.|| ||

Tesaṃ no bhante amhākaṃ acira-pakkantassa Bhagavato etad ahosi:|| ||

'Idaṃ kho no āvuso Bhagavā saṅkhittena uddesaṃ uddisitvā vitthārena atthaṃ avibhajitvā uṭṭhāy āsanā vihāraṃ paviṭṭho|| ||

"Adhammo ca bhikkhave veditabbo||
dhammo ca,||
anattho ca veditabbo||
attho ca,||
adhammañ ca viditvā Dhammañ ca,||
anatthañ ca viditvā atthañ ca,||
yathā Dhammo||
yathā attho||
tathā paṭipajjitabban" ti.|| ||

Ko nu kho imassa Bhagavatā saṅkhittena uddesassa uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajeyyā" ti?|| ||

Tesaṃ no bhante amhākaṃ etad ahosi:|| ||

'Ayaṃ kho āyasmā MahāKaccāno Satthu c'eva saṃvaṇṇito,||
sambhāvito ca viññūnaṃ sabrahma-cārīnaṃ,||
pahoti c'āyasmā MahāKaccāno imassa Bhagavatā saṅkhittena uddesassa [260] uddiṭṭhassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ vibhajituṃ.|| ||

Yan nūna mayaṃ yen'āyasmā MahāKaccāno ten'upasaṅkameyyāma,||
upasaṅkamitvā āyasmā MahāKaccānaṃ etam atthaṃ puccheyyāma.|| ||

Yathā no āyasmā MahāKaccāno vyākarissati,||
tathā naṃ dhāressāmā' ti.|| ||

Atha kho mayaṃ bhante yen'āyasmā MahāKaccāno ten'upasaṅkamimha,||
upasaṅkamitvā āyasmantaṃ MahāKaccānaṃ etam atthaṃ apucchimha.|| ||

Tesaṃ no bhante āyasmanta MahāKaccānena||
imehi ākārehi||
imehi padehi||
imehi vyañjanehi attho suvibhatto" ti.|| ||

 

§

 

10. "Sādhu sādhu bhikkhave||
paṇḍito bhikkhave MahāKaccāno,||
mahā-pañño bhikkhave MahāKaccāno.

Maṃ ce pi tumhe bhikkhave upasaṅkamitvā etam atthaṃ puccheyyātha,||
aham pi c'etaṃ evam eva vyākaryeyaṃ.|| ||

Yathā taṃ MahāKaccānena vyākataṃ||
eso cetassa attho,||
evañ ca naṃ dhāreyyāthā" ti.|| ||

 


Contact:
E-mail
Copyright Statement