Majjhima Nikaya


[Home]  [Sutta Indexes]  [Glossology]  [Site Sub-Sections]


 

Majjhima Nikāya
1. Mūla-Paṇṇāsa
5. Cūḷa Yamaka Vagga

Sutta 44

Cūḷa Vedalla Suttaṃ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 


[299]

[1][wrrn][chlm][pts][than][upal] Evaṃ me sutaṃ:|| ||

Ekaṃ samayaṃ Bhagavā Rājagahe viharati||
Veḷuvane Kalandakanivāpe.|| ||

Atha kho Visākho upāsako yena Dhammadinnā bhikkhunī ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Dhammadinnaṃ bhikkhuniṃ abhivādetvā eka-m-antaṃ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṃ nisinno kho Visākho upāsako Dhammadinnaṃ bhikkhuniṃ etad avoca:|| ||

[2][than]. "Sakkāyo sakkāyo ti ayye vuccati.|| ||

Katamo nu kho ayye sakkāyo vutto Bhagavatā" ti?|| ||

"Pañca kho ime āvuso Visākha upādāna-k-khandhā sakkāyo vutto Bhagavatā.|| ||

Seyyath'īdaṃ:||
rūp'ūpādāna-k-khandho||
vedan'ūpādāna-k-khandho||
saññ'ūpādāna-k-khandho||
saṅkhār'ūpādāna-k-khandho||
viññāṇ'ūpādāna-k-khandho.|| ||

Ime kho āvuso Visākha pañc'upādāna-k-khandhā sakkāyo vutto Bhagavatā" ti.|| ||

"Sādhu ayye" ti kho Visākho upāsako Dhammadinnāya bhikkhuniyā bhāsitaṃ abhinan'ditvā anumo-ditvā Dhammadinnaṃ bhikkhuniṃ uttariṃ pañhaṃ āpucchi:|| ||

[3][than]. "'Sakkāyasamudayo sakkāya-samudayo' ti ayye vuccati.|| ||

Katamo nu kho ayye sakkāya-samudayo vutto Bhagavatā" ti?|| ||

"Yā'yaṃ āvuso Visākha taṇhā pono-bhavikā nandi-rāga-sahagatā tatra tatr-ā-bhinandinī.|| ||

Seyyath'īdaṃ:||
kāma-taṇhā||
bhava-taṇhā||
vibhava-taṇhā.|| ||

Ayaṃ kho āvuso Visākha sakkāya-samudayo vutto Bhagavatā" ti.|| ||

[4][than]. "'Sakkāyanirodho sakkāya-nirodho' ti ayye vuccati.|| ||

Katamo nu kho ayye sakkāya-nirodho vutto Bhagavatā" ti?|| ||

"Yo kho āvuso Visākha tassā yeva taṇhāya asesa-virāga-nirodho cāgo paṭinissaggo mutti anālayo.|| ||

Ayaṃ kho āvuso Visākha sakkāya-nirodho vutto Bhagavatā" ti.|| ||

[5][than]. "'Sakkāya-nirodha-gāminī paṭipadā sakkāya-nirodha-gāminī-paṭipadā' ti ayye vuccati.|| ||

Katamā nu kho ayye sakkāya-nirodha-gāminī-paṭipadā vuttā Bhagavatā" ti?|| ||

"Ayam eva kho āvuso Visākha Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo sakkāya-nirodha-gāminī-paṭipadā vuttā Bhagavatā.|| ||

Seyyath'īdaṃ:||
sammā diṭṭhi||
sammā saṅkappo||
sammā vācā||
sammā kammanto||
sammā ājīvo||
sammā vāyāmo||
sammā sati||
sammā samādhi" ti.|| ||

[6][than] "Tañ'ñeva nu kho ayye upādānaṃ te pañc'upādāna-k-khandhā,||
udāhu aññatra pañcah'upādāna-k-khandhehi upādānan" ti?|| ||

"Na kho āvuso Visākha tañ'ñeva upādānaṃ te pañc'upādāna-k-khandhā,||
[300] na pi aññatra pañcah'upādāna-k-khandhehi upādānaṃ.|| ||

Yo kho āvuso Visākha pañcas'upādāna-k-khandhesu chanda-rāgo,||
taṃ tattha upādānan" ti.|| ||

[7][than]. "Kathaṃ pan'ayye sakkāya-diṭṭhi hotī" ti?|| ||

"Idh'āvuso Visākha a-s-sutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariya-Dhammassa akovido ariya-Dhamme avinīto,||
sappurisānaṃ adassāvī sappurisa-Dhammassa akovido sappurisa-Dhamme avinīto||
rūpaṃ attato samanupassati,||
rūpa-vantaṃ vā attāṇaṃ,||
attani vā rūpaṃ,||
rūpasmiṃ vā attāṇaṃ;||
vedanaṃ attato samanupassati,||
vedanā-vantaṃ vā attāṇaṃ,||
attani vā vedanaṃ,||
vedanāya vā attāṇaṃ;||
saññaṃ attato samanupassati,||
saññā vantaṃ vā attāṇaṃ,||
attani vā saññaṃ,||
saññāya vā attāṇaṃ;||
saṅkhāre attato samanupassati,||
saṅkhāra-vantaṃ vā attāṇaṃ,||
attani vā saṅkhāre,||
saṅkhāresu vā attāṇaṃ;||
viññāṇaṃ attato samanupassati,||
viññāṇa-vantaṃ vā attāṇaṃ,||
attani vā viññāṇaṃ,||
viññāṇasmiṃ vā attāṇaṃ.|| ||

Evaṃ kho āvuso Visākha sakkāya-diṭṭhi hotī" ti.|| ||

[8][than] "Kathaṃ pan'ayye sakkāya-diṭṭhi na hotī" ti?|| ||

"Idh'āvuso Visākha sutavā ariya-sāvako ariyānaṃ dassāvī ariya-Dhammassa kovido ariya-Dhamme suvinīto,||
sappurisānaṃ dassāvī sappurisa-Dhammassa kovido sappurisa-Dhamme suvinīto||
na rūpaṃ attato samanupassati,||
na rūpa-vantaṃ vā attāṇaṃ,||
na attani vā rūpaṃ,||
na rūpasmiṃ vā attāṇaṃ;||
na vedanaṃ attato samanupassati,||
na vedanā-vantaṃ vā attāṇaṃ,||
na attani vā vedanaṃ,||
vedanāya vā attāṇaṃ;||
na saññaṃ attato samanupassati,||
na saññā vantaṃ vā attāṇaṃ,||
na attani vā saññaṃ,||
na saññāya vā attāṇaṃ;||
na saṅkhāre attato samanupassati,||
na saṅkhāra-vantaṃ vā attāṇaṃ,||
na attani vā saṅkhāre,||
na saṅkhāresu vā attāṇaṃ;||
na viññāṇaṃ attato samanupassati,||
na viññāṇa-vantaṃ vā attāṇaṃ,||
na attani vā viññāṇaṃ,||
na viññāṇasmiṃ vā attāṇaṃ.|| ||

Evaṃ kho āvuso Visākha sakkāya-diṭṭhi na hotī" ti.|| ||

[9][than] "Katamo pan'ayye Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo" ti?|| ||

"Ayam'eva kho āvuso Visākha Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo.|| ||

Seyyath'īdaṃ:||
sammā diṭṭhi||
sammā saṅkappo||
sammā vācā||
sammā kammanto||
sammā ājīvo||
sammā vāyāmo||
sammā sati||
sammā samādhī" ti.|| ||

[10][than]. "Ariyo pan'ayye aṭṭhaṅgiko Maggo saṅkhato udāhu asaṅkhato" ti?|| ||

"Ariyo kho āvuso Visākha aṭṭhaṅgiko Maggo [301] saṅkhato" ti.|| ||

[11][than]. "Ariyena nu kho ayye aṭṭhaṅgikena maggena tayo khandhā saṅgahītā,||
udāhu tīhi khandhehi Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo saṅgahīto" ti?|| ||

"Na kho āvuso Visākha ariyena aṭṭhaṅgikena maggena tayo khandhā saṅgahītā.|| ||

Tīhi ca kho āvuso Visākha khandhehi Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo saṅgahīto:||
yā c'āvuso Visākha sammā-vācā,||
yo ca sammā-kammanto,||
yo ca sammā ājīvo,||
ime dhammā sīla-k-khandhe saṅgahītā.|| ||

Yo ca sammā-vāyāmo,||
yā ca sammā-sati,||
yo ca sammā-samādhi,||
ime dhammā samādhi-k-khandhe saṅgahītā.|| ||

Yā ca sammā-diṭṭhi,||
yo ca sammā-saṅkappo,||
ime dhammā paññā-k-khandhe saṅgahītā" ti.|| ||

[12][than]. "Katamo pan'ayye samādhi?|| ||

Katame samādhinimittā,
katame samādhiparikkhārā,
katamā samādhibhāvanā" ti?|| ||

"Yā kho āvuso Visākha cittassa ek'aggatā ayaṃ samādhi.|| ||

Cattāro sati-paṭṭhānā samādhinimittā.|| ||

Cattāro samma-p-padhānā samādhiparikkhārā.|| ||

Yā tesaṃ yeva dhammānaṃ āsevanā bhāvanā bahulī-kammaṃ,||
ayaṃ tattha samādhi bhāvanā" ti.|| ||

[13][than]. "Kati pan'ayye saṅkhāra" ti?|| |||| ||

"Tayo 'me āvuso Visākha saṅkhārā:
kāya-saṅkhāro||
vacī-saṅkhāro||
citta-saṅkhāro" ti.|| ||

[14][than]. "Katamo pan'ayye kāya-saṅkhāro,||
katamo vacī-saṅkhāro,||
katamo citta-saṅkhāro" ti?|| ||

"Assāsa-passāsā kho āvuso Visākha kāya-saṅkhāro.|| ||

Vitakkavicārā vacī-saṅkhāro.|| ||

Saññā ca vedanā ca citta-saṅkhāro" ti.|| ||

[15][than] "Kasmā pan'ayye assāsa-passāsā kāya-saṅkhāro?|| ||

Kasmā vitakka-vicārā vacī-saṅkhāro?|| ||

Kasmā saññā ca vedanā ca citta-saṅkhāro" ti?|| ||

Assāsa-passāsā kho āvuso Visākha kāyikā ete dhammā kāya-paṭibaddhā.|| ||

Tasmā assāsa-passāsā kāya-saṅkhāro.|| ||

Pubbe kho āvuso Visākha vitakketvā vicāretvā pacchā vācaṃ bhindati.|| ||

Tasmā vitakka-vicārā vacī-saṅkhāro.|| ||

Saññā ca vedanā ca cetasikā ete dhammā cittapaṭibaddhā.|| ||

Tasmā saññā ca vedanā ca citta-saṅkhāro" ti.|| ||

[16][than] "Kathañ ca pan'ayye saññā-vedayita-nirodha-samāpatti hotī" ti?|| ||

"Na kho āvuso Visākha saññā-vedayita-nirodhaṃ samāpajjantassa bhikkhuno evaṃ hoti:
'Ahaṃ saññā-vedayita-nirodhaṃ samāpajjissan' ti vā,||
'Ahaṃ saññā-vedayita-nirodhaṃ samāpajjāmī' ti vā,||
'Ahaṃ saññā-vedayita-nirodham samāpanno' ti vā,||
atha khvāssa pubbe va tathā cittaṃ bhāvitaṃ hoti yan taṃ tathattāya upanetī" ti.|| ||

[17][than] "Saññā-vedayita-nirodhaṃ [302] samāpajjantassa pan'ayye bhikkhuno katame dhammā paṭhamaṃ nirujjhanti:||
yadi vā kāya-saṅkhāro||
yadi vā vacī-saṅkhāro||
yadi vā citta-saṅkhāro" ti?|| ||

"Saññā-vedayita-nirodhaṃ samāpajjantassa kho āvuso Visākha bhikkhuno paṭhamaṃ nirujjhati vacī-saṅkhāro,||
tato kāya-saṅkhāro,||
tato citta-saṅkhāro" ti.|| ||

[18][than] "Kathañ ca pan'ayye saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhānaṃ hotī" ti?|| ||

"Na kho āvuso Visākha saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhahantassa bhikkhuno evaṃ hoti:||
'Ahaṃ saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhahi'ssan' ti vā||
'Ahaṃ saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhahāmī' ti vā||
'Ahaṃ saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhito' ti vā||
atha khvāssa pubbe va tathā cittaṃ bhāvitaṃ hoti yan taṃ tathattāya upanetī" ti|| ||

[19][than]. "Saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhahantassa pan'ayye bhikkhuno katame dhammā paṭhamaṃ uppajjanti,||
yadi vā kāya-saṅkhāro,||
yadi vā vacī-saṅkhāro,||
yadi vā citta-saṅkhāro" ti?|| ||

"Saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhahantassa kho āvuso Visākha bhikkhuno||
paṭhamaṃ uppajjati citta-saṅkhāro,||
tato kāya-saṅkhāro,||
tato vacī-saṅkhāro" ti.|| ||

[20][than] "Saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhitaṃ pan'ayye bhikkhuṃ kati phassā phusantī" ti?|| ||

"Saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhitaṃ kho āvuso Visākha bhikkhuṃ tayo phassā phusanti:||
suññato phasso,||
animitto phasso,||
appaṇihito phasso" ti.|| ||

[21][than] "Saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhitassa pan'ayye bhikkhuno kiṃ-ninnaṃ cittaṃ hoti kiṃ-poṇaṃ kiṃ-pabbhāran" ti?|| ||

"Saññā-vedayita-nirodha-samāpattiyā vuṭṭhitassa kho āvuso Visākha bhikkhuno||
viveka-ninnaṃ cittaṃ hoti||
viveka-poṇaṃ||
viveka-pabbhāran" ti.|| ||

[22][bit][than] "Kati pan'ayye vedanā" ti?|| ||

"Tisso kho imā āvuso Visākha vedanā:||
sukhā vedanā||
dukkhā vedanā||
adukkha-m-asukhā vedanā" ti.|| ||

[23][than]. "Katamā pan'ayye sukhā vedana,||
katamā dukkhā vedanā||
katamā adukkha-m-asukhā vedanā" ti?|| ||

"Yaṃ kho āvuso Visākha kāyikaṃ vā||
cetasikaṃ vā||
sukhaṃ||
sātaṃ||
vedayitaṃ||
ayaṃ||
sukhā||
vedanā.|| ||

Yaṃ kho āvuso Visākha kāyikaṃ vā||
cetasikaṃ vā||
dukkhaṃ||
asātaṃ||
vedayitaṃ||
ayaṃ||
dukkhā||
vedanā.|| ||

Yaṃ kho āvuso Visākha kāyikaṃ vā||
cetasikaṃ vā||
n'eva sātaṃ-nāsātaṃ vedayitaṃ||
ayaṃ adukkha- [303] m-asukhā vedanā" ti.|| ||

[24][than] Sukhā pan'ayye vedanā kiṃ-sukhā kiṃ-dukkhā,||
dukkhā vedanā kiṃ-dukkhā kiṃ-sukhā,||
adukkha-m-asukhā vedanā kiṃ-sukhā kiṃ-dukkhā ti?|| ||

Sukhā kho āvuso Visākha vedanā ṭhiti-sukhā vipariṇāma-dukkhā,||
dukkhā vedanā ṭhiti-dukkhā vipariṇāma-sukhā,||
adukkha-m-asukhā vedanā ñāṇa-sukhā aññāṇ-dukkhā" ti.|| ||

[25][than] "Sukhāya pan'ayye vedanāya kiṃ-anusayo anuseti?|| ||

Dukkhāya vedanāya kiṃ anusayo anuseti?|| ||

Adukkha-m-asukhāya vedanāya kiṃ anusayo anusetī" ti?|| ||

Sukhāya kho āvuso Visākha vedanāya rāg-ā-nusayo anuseti.|| ||

Dukkhāya vedanāya paṭigh-ā-nusayo anuseti.|| ||

Adukkha-m-asukhāya vedanāya avijj-ā-nusayo anusetī" ti.|| ||

[26][than] "Sabbāya nu kho ayye sukhāya vedanāya rāg-ā-nusayo anuseti?|| ||

Sabbāya dukkhāya vedanāya paṭigh-ā-nusayo anuseti?|| ||

Sabbāya adukkha-m-asukhāya vedanāya avijj-ā-nusayo anusetī" ti?|| ||

"Na kho āvuso Visākha sabbāya sukhāya vedanāya rāg-ā-nusayo anuseti,||
na sabbāya dukkhāya vedanāya paṭigh-ā-nusayo anuseti,||
na sabbāya adukkha-m-asukhāya vedanāya avijj-ā-nusayo anusetī" ti.|| ||

[27][than] Sukhāya pan'ayye vedanāya kiṃ pahātabbaṃ?|| ||

Dukkhāya vedanāya kiṃ pahātabbaṃ?|| ||

Adukkha-m-asukhāya vedanāya kiṃ pahātabban" ti?|| ||

"Sukhāya kho āvuso Visākha vedanāya rāg-ā-nusayo pahātabbo.|| ||

Dukkhāya vedanāya paṭigh-ā-nusayo pahātabbo.|| ||

Adukkha-m-asukhāya vedanāya avijj-ā-nusayo pahātabbo" ti.|| ||

[28][than] "Sabbāya nu kho ayye sukhāya vedanāya rāg-ā-nusayo pahātabbo?|| ||

Sabbāya dukkhāya vedanāya paṭigh-ā-nusayo pahātabbo?|| ||

Sabbāya adukkha-m-asukhāya vedanāya avijj-ā-nusayo pahātabbo" ti?|| ||

"Na kho āvuso Visākha sabbāya sukhāya vedanāya rāg-ā-nusayo pahātabbo,||
na sabbāya dukkhāya vedanāya paṭigh-ā-nusayo pahātabbo,||
na sabbāya adukkha-m-asukhāya vedanāya avijj-ā-nusayo pahātabbo.|| ||

Idh'āvuso Visākha bhikkhu vivicc'eva kāmehi||
vivicca akusalehi dhammehi — ||
sa-vitakkaṃ sa-vicāraṃ —||
viveka-jaṃ pīti-sukhaṃ||
paṭhamaṃ-jhānaṃ upasampajja viharati,||
rāgan-tena pajahati,||
na tattha rāg-ā-nusayo anuseti.|| ||

Idh'āvuso Visākha bhikkhu iti paṭisaṅcikkhati:||
'Kuda'ssu nāmāhaṃ tad'āyatanaṃ upasampajja viharissāmi||
yad'ariyā etarahi āyatanaṃ upassampajja viharanti' ti,||
iti anuttaresu vimokhesu pihaṃ||
[304] upaṭṭhāpayato uppajjati pihāpaccayā domanassaṃ||
paṭighantena pajahati,||
na tattha paṭigh-ā-nusayo anuseti.|| ||

Idh'āvuso Visākha bhikkhu sukhassa ca pahānā||
dukkhassa ca pahānā||
pubbe va somanassa-domanassānaṃ attha-gamā —||
adukkha-ṃ-asukhaṃ —||
upekhā-sati-pārisuddhiṃ||
catutthaṃ jhānam upasampajja viharati,||
avijjan'tena pajahati,||
na tattha avijj-ā-nusayo anusetī" ti.|| ||

[29][than]. Sukhāya pan'ayye vedanāya kiṃ paṭibhāgo" ti?|| ||

"Sukhāya kho āvuso Visākha vedanāya dukkhā vedanā paṭibhāgo" ti.|| ||

"Dukkhāya pan'ayye vedanāya kiṃ paṭibhāgo" ti?|| ||

"Dukkhāya kho āvuso Visākha vedanāya sukhā vedanā paṭibhāgo" ti?|| ||

"Adukkha-m-asukhāya pan'ayye vedanāya kiṃ paṭibhāgo" ti?|| ||

"Adukkha-m-asukhāya kho āvuso Visākha vedanāya avijjā paṭibhāgo" ti.|| ||

"Avijjāya pan'ayye kiṃ paṭibhāgo" ti?|| ||

"Avijjāya kho āvuso Visākha vijjā paṭibhāgo" ti.|| ||

"Vijjāya pan'ayye kiṃ paṭibhāgo" ti?|| ||

"Vijjāya kho āvuso Visākha vimutti paṭibhāgo" ti.|| ||

"Vimuttiyā pan'ayye kiṃ paṭibhāgo" ti?|| ||

"Vimuttiyā kho āvuso Visākha Nibbānaṃ paṭibhāgo" ti.|| ||

"Nibbānassa pan'ayye kiṃ paṭibhāgo" ti?|| ||

"Accasarāvuso Visākha pañhaṃ||
nāsakkhi pañhānaṃ pariyan taṃ gahetuṃ.|| ||

Nibbān'ogadhaṃ hi āvuso Visākha Brahma-cariyaṃ Nibbānaparāyanaṃ Nibbānapariyosānaṃ.|| ||

Ākaṅkha-māno ca tvaṃ āvuso Visākha Bhagavantaṃ upasaṅkamitvā etam'atthaṃ puccheyyāsi,||
yathā ca te Bhagavā vyākaroti tathā naṃ dhāreyyāsī" ti.|| ||

[30][than] Atha kho Visākho upāsako Dhammadinnāya bhikkhuniyā bhāsitaṃ abhinan'ditvā anumo-ditvā uṭṭhāy'āsanā Dhammadinnaṃ bhikkhuniṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṃ abhivādetvā eka-m-antaṃ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṃ nisinno kho Visākho upāsako yāvatako ahosi Dhammadinnāya bhikkhuniyā saddhiṃ kathā-sallāpo,||
taṃ sabbaṃ Bhagavato ārocesi.|| ||

Evaṃ vutte Bhagavā Visākhaṃ upāsakaṃ etad avoca:|| ||

"Paṇḍitā Visākha Dhammadinnā bhikkhunī,||
mahā-paññā Visākha Dhammadinnā bhikkhunī.|| ||

Mamañ-ce pi tvaṃ Visākha etam'atthaṃ puccheyyāsi,||
aham-pi taṃ evam'evaṃ vyākareyyaṃ
[305] yathā taṃ Dhammadinnāya bhikkhuniyā vyākataṃ,||
eso c'ev'etassa attho,||
evam'etaṃ dhārehī" ti.|| ||

Idam avoca Bhagavā.|| ||

Attamano Visākho upāsako Bhagavato bhāsitaṃ 'abhinandī' ti.|| ||

Cūḷa Vedalla Suttaṃ


Contact:
E-mail
Copyright Statement