Aṅguttara Nikāya
Catukka Nipāta
XVII: Paṭipadā Vagga

Sutta 165

Pañcama Paṭipadā Suttaṁ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 

---

 

[1][pts][than] EVAṀ ME SUTAṀ.|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||

Catasso imā bhikkhave paṭipadā.|| ||

Katamā catasso?|| ||

Akkhamā paṭipadā,||
khamā paṭipadā,||
damā paṭipadā,||
samā paṭipadā.|| ||

 

§

 

2. Katamā ca bhikkhave akkhamā paṭipadā?|| ||

Idha, bhikkhave, ekacco akkhamo hoti sītassa uṇhassa jighacchāya pipāsāya ḍaṁsa-makasa-vāt'ātapa-siriṁsapa-samphassānaṁ.|| ||

Duruttānaṁ durāgatānaṁ vacana-pāthānaṁ,||
uppannānaṁ sārīrikānaṁ vedanānaṁ dukkhānaṁ tibbānaṁ kharānaṁ kaṭukānaṁ asātānaṁ amanāpānaṁ pāṇaharānaṁ anadhivāsika-jātiko hoti.|| ||

Ayaṁ vuccati bhikkhave akkhamā paṭipadā.|| ||

■

3. Katamā ca bhikkhave khamā paṭipadā?|| ||

Idha, bhikkhave, ekacco khamo hoti sītassa uṇhassa jighacchāya pipāsāya ḍaṁsa-makasa-vāt'ātapa-siriṁsapa-samphassānaṁ duruttānaṁ durāgatānaṁ vacana-pathānaṁ uppannānaṁ sārīrikānaṁ vedanānaṁ dukkhāneṁ tibbānaṁ kharānaṁ kaṭukānaṁ asātānaṁ amanāpānaṁ pāṇaharānaṁ adhivāsika-jātiko hoti.|| ||

Ayaṁ vuccati bhikkhave khamā paṭipadā.|| ||

■

4. Katamā ca bhikkhave damā paṭipadā?|| ||

Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṁ disvā||
na nimitta-g-gāhī hoti,||
nānuvyañ janaggāhī||
yatvādhi-karaṇam enaṁ cakkhu'ndriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati||
rakkhati cakkhu'ndriyaṁ||
cakkhu'ndriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||

Idha, bhikkhave, bhikkhu sotena saddaṁ sutvā||
na nimitta-g-gāhī hoti,||
nānuvyañ janaggāhī||
yatvādhi-karaṇam enaṁ sot'indriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati||
rakkhati sot'indriyaṁ||
sot'indriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||

Idha, bhikkhave, bhikkhu ghāṇena gandhaṁ ghāyitvā||
na nimitta-g-gāhī hoti,||
nānuvyañ janaggāhī||
yatvādhi-karaṇam enaṁ ghān'indriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati||
rakkhati ghān'indriyaṁ||
ghān'indriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||

Idha, bhikkhave, bhikkhu jivhāya rasaṁ sāyitvāvIdha,||
na nimitta-g-gāhī hoti,||
nānuvyañ janaggāhī||
yatvādhi-karaṇam enaṁ jivah'indriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati||
rakkhati jivah'indriyaṁ||
jivah'indriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||

Idha, bhikkhave, bhikkhu kāyena phoṭṭhabbaṁ phusitvā||
na nimitta-g-gāhī hoti,||
nānuvyañ janaggāhī||
yatvādhi-karaṇam enaṁ kāy'indriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati||
rakkhati kāy'indriyaṁ||
kāy'indriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||

Idha, bhikkhave, bhikkhu manasā dhammaṁ viññāya na nimitta-g-gāhī hoti,||
nānuvyañ janaggāhī||
yatvādhi-karaṇam enaṁ man'indriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati||
rakkhati man'indriyaṁ||
man'indriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||

Ayaṁ vuccati bhikkhave damā paṭipadā.|| ||

■

5. Katamā ca bhikkhave samā paṭipadā?|| ||

Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṁ kāma-vitakkaṁ nādhivāseti pajahati vinodeti sameti khyanti-karoti anabhāvaṁ gameti.|| ||

Uppannaṁ khyā-pāda-vitakkaṁ nādhivāseti pajahati vinodeti sameti khyanti-karoti anabhāvaṁ gameti.|| ||

Uppannaṁ vihiṁsā vitkkaṁ nādhivāseti pajahati vinodeti sameti khyanti-karoti anabhāvaṁ gameti.|| ||

Uppannuppannena pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti sameti vyantī-karoti anabhāvāṁ gameti.|| ||

Ayaṁ vuccati bhikkhave samā paṭipadā.|| ||

Imā kho bhikkhave catasso paṭipadā ti.|| ||