Aṅguttara Nikāya
Catukka Nipāta
XX: Mahā Vagga
Sutta 196
Sāḷaha Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Vesāliyaṁ viharati Mahāvane Kūṭāgāra-sālāyaṁ.|| ||
Atha kho sāḷho ca Licchavi Abhayo ca Licchavi yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinno kho Sāḷho Licchavi Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||
Santi bhante eke samaṇa-brāhmaṇā dvayena oghassa nittharaṇaṁ paññāpenti sīla-visuddhi-hetu ca tapo-jigucchā-hetu ca.|| ||
Idha bhante Bhagavā kimāhā ti?|| ||
2. Sīla-visuddhiṁ kho ahaṁ Sāḷhā aññataraṁ sāmaññaṅgan ti vadāmi.|| ||
Ye te Sāḷhā samaṇa-brāhmaṇā tapo-jigucchāvādā tapo-jigucchāsārā tapo-jigucchā-allīnā viharanti,||
abhabbā te oghassa nittharaṇāya.|| ||
Ye pi te Sāḷhā samaṇa-brāhmaṇā a-parisuddha-kāya-samā-cārā a-parisuddha-vacī-samā-cārā a-parisuddha-mano-samā-cārā a-parisuddhā-jīvā,||
abhabbā te ñāṇa-dassanāya anuttarāya sambodhāya.|| ||
3. Seyyathā pi Sāḷhā puriso nadiṁ taritukāmo,||
tiṇhaṁ kuṭhāriṁ ādāya vanaṁ paviseyya,|| ||
So tattha passeyya mahatiṁ sāla-laṭṭhiṁ ujuṁ navaṁ akukkuccajātaṁ,||
tam enaṁ mūle chindeyya,||
mūle chetvā agge chindeyya,||
agge chetvā,||
sākhāpalāsaṁ su-visodhitaṁ visodheyya,||
sākhāpalāsaṁ su-visodhitaṁ visodhetvā kuṭhārīhi taccheyya,||
kuṭhārīhi taccheyya,||
kuṭhārīhi tacchetvā,||
vāsīhi taccheyya,||
vāsīhi tacchetvā,||
lekhaniyā likheyya,||
lekhaṇiyā likhitvā,||
pāsāṇaguḷena dhopeyya||
pāsāṇaguḷena dhopetvā,||
nidiṁ patāreyya.|| ||
Taṁ kiṁ maññasi Sāḷhā,||
bhabbo nu kho so puriso nadiṁ taritun ti?|| ||
No bh'etaṁ bhante.|| ||
4. Taṁ kissa hetu?|| ||
Asu hi bhante sāla-laṭṭhi bahiddhā [201] suparikammakatā anto avisuddhā.|| ||
Tass'etaṁ pāṭikaṅkhaṁ:|| ||
Sālalaṭṭhi saṁsidissati,||
puriso anaya-vyasanaṁ āpajjissatī ti.|| ||
Evam eva kho Sāḷhā ye te samaṇa-brāhmaṇā tapo-jigucchāvādā tapo-jigucchāsārā tapo-jigucchā-allīnā viharanti,||
abhabbā te oghassa nittharaṇāya.|| ||
Ye pi te Sāḷhā samaṇa-brāhmaṇā a-parisuddha-kāya-samā-cārā a-parisuddha-vacī-samā-cārā a-parisuddha-mano-samā-cārā a-parisuddhā-jīvā,||
abhabbā te ñāṇa-dassanāya anuttarāya sambodhāya.|| ||
Ye ca kho te Sāḷhā samaṇa-brāhmaṇā na tapo-jigucchāvādā na tapo-jigucchāsārā na tapo-jigucchā-allīnā viharanti,||
bhabbā te oghassa nittharaṇāya.|| ||
Ye pi te Sāḷhā samaṇa-brāhmaṇā parisuddha-kāya-samā-cārā parisuddha-vacī-samā-cārā parisuddha-mano-samā-cārā parisuddhā-jīvā,||
bhabbā te ñāṇa-dassanāya anuttarāya sambodhāya.|| ||
5. Seyyathā pi Sāḷhā puriso nadiṁ taritukāmo,||
tiṇhaṁ kuṭhāriṁ ādāya vanaṁ paviseyya.|| ||
So tattha passeyya mahatiṁ sāla-laṭṭhiṁ ujuṁ navaṁ akukkuccakajātaṁ,||
tam enaṁ mūle chindeyya,||
mūle chetvā,||
agge chindeyya,||
agge chetvā,||
sākhāpalāsāṁ su-visodhitaṁ visodheyya,||
sākhāpalāsaṁ su-visodhitaṁ visodhetvā,||
kuṭhārīhi taccheyya,||
kuṭhārīhi tacchetvā,||
vāsīhi taccheyya,||
vāsīhi tacchetvā nikhādanaṁ ādāya anto su-visodhitaṁ visodheyya,||
anto su-visodhitaṁ visodhetvā,||
lekhaniyā likheyya,||
lekhaniyā likhitvā,||
pāsāṇaguḷena dhopeyya,||
pāsāṇaguḷena dhopetvā,||
nāvaṁ kareyya,||
nāvaṁ karitvā,||
piyārittaṁ bandheyya,||
nāvaṁ katva piyārittaṁ bhandhitvā nadiṁ patāreyya.|| ||
Taṁ kīṁ maññasi sāḷnahā,||
bhabbo nu kho so puriso nadiṁ taritun ti?|| ||
"Evaṁ bhante" ti.|| ||
6. Taṁ kissa hetu?|| ||
Asu hi bhante sāla-laṭṭhi bahiddhā suparikammakatā anto suvisuddhā nāvā katā,||
piyārittaṁ baddhā.|| ||
Tass'etaṁ pāṭikaṅkhaṁ:||
nāvā na saṁsīdissati puriso sotthinā pāraṁ gamissatī ti.|| ||
Evam eva kho Sāḷhā ye te samaṇa-brāhmaṇā na tapo-jigucchāvādā na tapo-jigucchāsārā na tapo-jigucchā-allīnā viharanti,||
bhabbā te oghassa nittharaṇāya.|| ||
Ye pi te Sāḷhā samaṇa-brāhmaṇā [202] parisuddha-kāya-samā-cārā parisuddha-vacī-samā-cārā parisuddha-mano-samā-cārā parisuddhā-jīvā,||
bhabbā te ñāṇa-dassanāya anuttarāya sambodhāya.|| ||
7. Seyyathāpā Sāḷhā yodh'ājīvo bahūnī ce pi kaṇḍacittakāni jānāti,||
atha kho so tīhi ṭhānehi rājā-raho hoti rāja-bhoggo||
rañño aṅgaṇa t'eva saṅkhaṁ gacchati.|| ||
Katamehi tīhi?|| ||
Dūre pātī ca,||
akkhaṇa-vedhī ca,||
mahato ca kāyassa padāletā.|| ||
8. Seyyathā pi Sāḷhā yodh'ājīvo dūre pātī,||
evam eva kho Sāḷhā ariya-sāvako||
sammā-samādhi hoti||
sammā-samādhi Sāḷhā ariya-sāvako||
yaṁ kiñci rūpaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā||
bahiddhā vā||
oḷārikaṁ vā||
sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā||
paṇitaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā||
sabbaṁ rūpaṁ||
n'etaṁ mama||
n'eso'ham asmi,||
na meso attā ti,||
evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya passati.|| ||
Yā kāci vedanā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā||
bahiddhā vā||
oḷārikaṁ vā||
sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā||
paṇitaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā||
sabbaṁ vedanā||
n'etaṁ mama||
n'eso'ham asmi,||
na meso attā ti,||
evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya passati.|| ||
Yā kāci saññā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā||
bahiddhā vā||
oḷārikaṁ vā||
sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā||
paṇitaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā||
sabbaṁ saññā||
n'etaṁ mama||
n'eso'ham asmi,||
na meso attā ti,||
evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya passati.|| ||
Ye keci saṅkhārā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā||
bahiddhā vā||
oḷārikaṁ vā||
sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā||
paṇitaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā||
sabbaṁ saṅkhārā||
n'etaṁ mama||
n'eso'ham asmi,||
na meso attā ti,||
evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya passati.|| ||
Yaṁ kiñci viññāṇaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā||
bahiddhā vā||
oḷārikaṁ vā||
sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā||
paṇitaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā||
sabbaṁ viññāṇaṁ||
n'etaṁ mama||
n'eso'ham asmi,||
na meso attā ti,||
evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya passati.|| ||
9. Seyyathā pi Sāḷhā yodh'ājīvo akkhaṇa-vedhī,||
evam eva kho Sāḷhā ariya-sāvako sammā-diṭṭhī hoti.|| ||
Sammā-diṭṭhī Sāḷhā ariya-sāvako|| ||
'Idaṁ dukkhan' ti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
'Ayaṁ dukkha-samudayo' ti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
'Ayaṁ dukkha-samudayo' ti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
'Ayaṁ dukkha-nirodho' ti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
'Ayaṁ dukkha-nirodha-gāminī paṭipadā' ti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
10. Seyyathā pi Sāḷhā yodh'ājīvo mahato kāyassa padāletā,||
evam eva kho Sāḷhā ariya-sāvako sammā-vimuttī hoti.|| ||
Sammā-vimuttī Sāḷhā ariyasāmako mahantaṁ avijjā-k-khandhaṁ padāletī ti.|| ||