Aṅguttara-Nikāya
Pañcaka-Nipāta
IV. Sumanā Vagga
Sutta 31
Sumanā Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][olds][bodh] Evaṁ me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa Ārāme.|| ||
Atha kho sumanā rāja-kumārī pañcahi rathasatehi pañcahi rāja-kumārisatehi parivutā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinnā kho sumanā rāja-kumārī Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||
Idhassu bhante Bhagavato dve sāvakā samasaddhā samasīlā samapaññā,||
eko dāyako eko adāyako,||
te kāyassa [33] bhedā param maraṇā sugatiṁ saggaṁ lokaṁ uppajjeyyuṁ,||
deva-bhūtānam pana n'esaṁ bhante siyā viseso siyā nānā-karaṇan ti?|| ||
Siyā Sumane'ti Bhagavā avoca.|| ||
Yo so Sumane dāyako,||
so amuṁ adāyakaṁ deva-bhūto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti.|| ||
Dibbena āyunā,||
dibbena vaṇṇena,||
dibbena sukhena,||
dibbena yasena,||
dibbena ādhipateyyena.|| ||
Yo so Sumane dāyako,||
so amuṁ adāyakaṁ deva-bhūto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti.|| ||
Sace pana te bhante tato cutā itthattaṁ āga-c-chanti,||
manussa bhūtānaṁ pana tesaṁ bhante siyā viseso,||
siyā nānā-karaṇanti?|| ||
Siyā Sumaneti Bhagavā avoca.|| ||
Yo so Sumane dāyako,||
so amuṁ adāyakaṁ manussa-bhuto samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti:||
mānusakena āyunā,||
mānusakena vaṇṇena,||
mānusakena sukhena|| ||
Mānusa-kena yasena,||
mānusakena ādhipateyyena.|| ||
Yo so Sumane dāyako,||
so amuṁ adāyakaṁ manussa-bhuto samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti.|| ||
Sace pana te bhante ubho agārasmā anagāriyaṁ pabbajanti,||
pabba-jitānaṁ pana n'esaṁ bhante siyā viseso siyā nānā-karaṇanti?|| ||
Siyā Sumaneti Bhagavā avoca.|| ||
Yo so Sumane dāyako,||
so amuṁ adāyakaṁ pabba-jito samāno pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti:||
yācito'va bahulaṁ cīvaraṁ paribhuñjati appaṁ ayācito.|| ||
Yācitova bahulaṁ piṇḍa-pātaṁ paribhuñjati,||
appaṁ ayācito.|| ||
Yācito'va bahulaṁ sen'āsanaṁ paribhuñjati,||
appaṁ ayācito.|| ||
Yācito'va bahulaṁ gilāna paccaya bhesajja-parikkhāraṁ paribhuñjati,||
appaṁ ayācito:|| ||
Ye hi kho pana sabrahma-cārīhi saddhiṁ viharati,||
tyāssa manāpen'eva bahulaṁ kāya-kammena samud'ācaranti,||
appaṁ amanāpena,||
manāpen'eva bahulaṁ vacī-kammena samud'ācaranti,||
appaṁ amanāpena,||
manāpen'eva bahulaṁ mano-kammena samud'ācaranti,||
appaṁ amanāpena.|| ||
Manāpaṁ yeva upahāraṁ upaharanti,||
appaṁ [34] amanāpaṁ yo so Sumane dāyako,||
so amuṁ adāyakaṁ pabba-jito samāno imehi pañcahi ṭhānehi adhigaṇhāti.|| ||
Sace pana te bhante ubho Arahattaṁ pāpuṇanti,||
Arahattappantānaṁ pana n'esaṁ bhante siyā viseso siyā nānā-karaṇan ti?|| ||
Ettha kho pan'esāṁ Sumane na kiñci nānā-karaṇaṁ vadāmi yad idaṁ vimuttiyā vimuttin ti.|| ||
Acchariyaṁ bhante,||
abbhutaṁ bhante.|| ||
Yāvañ cidaṁ bhante alam eva dānāni dātuṁ,||
alaṁ puññāni kātuṁ,||
yatra hi nāma deva-bhūtassa pi upakārāni puññāni,||
manussa-bhutassa pi upakārāni puññāni,||
pabba-jitassa pi upakārāni puññānīti.|| ||
Idam avoca Bhagavā idaṁ vatvā Sugato athāparaṁ etad avoca Satthā:|| ||
Yathā pi cando vimalo gacchaṁ ākāsa-dhātuyā||
Sabbe tārā gaṇe loke ābhāya atirocati,||
Tath'eva sīla-sampanno saddho purisa-puggalo||
Sabbe maccharino loke cāgena atirocati.|| ||
Yathā pi megho thanayaṁ vijjumālī satakkaku||
Thalaṁ ninnaṁ ca pūreti abhivassaṁ vasundharaṁ,||
Evaṁ dassana sampanno sammā sambuddha-sāvako||
Macchariṁ adhigaṇhāti pañca-ṭhānehi paṇḍito:||
Āyunā yasasā veca vaṇṇena ca sukhena ca||
Sace bhoga paribbūḷho pecca sagge pamodatī ti|| ||