Aṅguttara Nikāya
Pañcaka Nipāta
5. Muṇḍarāja-Vagga

Sutta 43

Pañca Iṭṭha-Dhamma Suttaṁ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 

---

[47]

[1][pts][than][bodh] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||

Atha kho Anāthapiṇḍiko gahapati yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṁ nisinnaṁ kho Anāthapiṇḍikaṁ gahapatiṁ Bhagavā etad avoca:|| ||

Pañc'ime gahapati dhammā iṭṭhā kantā manāpā dullabhā lokasmiṁ.|| ||

Katame pañca?|| ||

Āyu kho gahapati iṭṭho kanto manāpo dullabho lokasmiṁ.|| ||

Vaṇṇo iṭṭho kanto manāpo dullabho lokasmiṁ.|| ||

Sukhaṁ iṭṭhaṁ kantaṁ manāpaṁ dullabhaṁ lokasmiṁ.|| ||

Yaso iṭṭho kanto manāpo dullabho lokasmiṁ.|| ||

Saggā iṭṭhā kantā manāpā dullabhā lokasmiṁ.|| ||

Ime kho gahapati pañca dhammā iṭṭhā kantā manāpā dullabhā lokasmiṁ.|| ||

 

§

 

Imesaṁ kho gahapati pañcannaṁ dhammānaṁ iṭṭhānaṁ kantānaṁ manāpānaṁ dullabhānaṁ lokasmiṁ.|| ||

Na āyā canāhetu vā patthanāhetu vā paṭilābhaṁ vadāmi.|| ||

Imesaṁ kho gahapati pañcannaṁ iṭṭhānaṁ kantānaṁ manāpānaṁ dullabhānaṁ lokasmiṁ āyā ca- [48] nāhetu vā patthanāhetu vā paṭilābho abhavissa,||
ko idha kena hāyetha?|| ||

 

§

 

Na kho gahapati arahati ariya-sāvako āyuṁ kāmo āyuṁ āyā-cituṁ vā abhinandituṁ vā āyussa vā pihetuṁ.|| ||

Āyu-kāmena gahapati ariya-sāvakena āyu-saṁvaṭṭanikā paṭipadā paṭipajjitabbā.|| ||

Āyu-saṁvaṭṭanikā hi ssa paṭipadā paṭipannā āyu-paṭilābhāya saṁvaṭṭa ti.|| ||

So lābhī hoti āyussa dibbassa vā mānusassa vā.|| ||

■

Na kho gahapati arahati ariya-sāvako vaṇṇa-kāmo vaṇṇaṁ āyā-cituṁ vā abhinandituṁ vā vaṇṇassa vā pihetuṁ.|| ||

Vaṇṇa-kāmena gahapati ariya-sāvakena vaṇṇa-saṁvaṭṭanikā paṭipadā paṭipajjitabbā.|| ||

Vaṇṇa-saṁvaṭṭanikā hi'ssa paṭipadā paṭipannā vaṇṇa-paṭilābhāya saṁvaṭṭati.|| ||

So lābhī hoti vaṇṇassa dibbassa vā mānusassa vā.|| ||

■

Na kho gahapati arahati ariya-sāvako sukha-kāmo sukhaṁ āyā-cituṁ vā abhinandituṁ vā sukhassa vā pihetuṁ.|| ||

Sukha-kāmena gahapati ariya-sāvakena sukha-saṁvaṭṭanikā paṭipadā paṭipajjitabibā.|| ||

Sukha-saṁvaṭṭanikā hi'ssa paṭipadā paṭipannā sukha-paṭilābhāya saṁvaṭṭa ti.|| ||

So lābhī hoti sukhassa dibbassa vā mānusassavā.|| ||

■

Na kho gahapati arahati ariya-sāvako yasa-kāmo yasaṁ āyā-cituṁ vā abhinandituṁ vā yasassa vā pihetuṁ.|| ||

Yasa kāmena gahapati ariya-sāvakena yasa saṁvaṭṭanikā paṭipadā paṭipajjitabbā.|| ||

Yasa saṁvavatta-nikā hi'ssa paṭipadā paṭipannā yasa-paṭilābhāya saṁvaṭṭati.|| ||

So lābhī hoti yasassa dibbassa vā mānusassa vā.|| ||

■

Na kho gahapati arahati ariya-sāvako sagga-kāmo saggaṁ āyā-cituṁ vā abhinandituṁ vā saggānaṁ vā1 pihetuṁ.|| ||

Sagga-kāmena gahapati ariya-sāvakena sagga-saṁvaṭṭanikā paṭipadā paṭipajjitabbā.|| ||

Sagga-saṁvaṭṭanikā hi'ssa paṭipadā paṭipannā sagga-paṭilābhāya saṁvaṭṭa ti.|| ||

So lābhī hoti saggānan ti.|| ||

Āyuṁ vaṇṇaṁ yasaṁ kittiṁ saggaṁ uccākulīnataṁ,||
ratiyo patthayānena uḷārā aparāparaṁ,||
appamādaṁ pasaṁ-santi puñña-kiriyāsu paṇḍitā.|| ||

[49] Appamatto ubho atthe adhigaṇhāti paṇḍito||
diṭṭh'eva-dhamme ca yo attho yo c'attho samparāyiko,||
Atthābhisamayā dhīro paṇḍito ti pacuccatī ti.|| ||