Aṇguttara Nikāya
Pañcaka Nipāta
VI: Nīvaraṇa Vagga
Sutta 58
Licchavi Kumāra Suttaṃ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][bodh] Evaṃ me sutaṃ.|| ||
Ekaṃ samayaṃ Bhagavā Vesāliyaṃ viharati Mahāvane Kuṭāgārasālāyaṃ.|| ||
Atha kho Bhagavā pubbaṇha-samayaṃ nivāsetvā patta-cīvaram ādāya Vesāliyaṃ piṇḍāya pāvisi.|| ||
Vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchā-bhattaṃ piṇḍa-pāta-paṭikkanto Mahāvanaṃ ajjhoga-hetvā aññatarasmiṃ rukkha-mūle divā-vihāraṃ nisīdi.|| ||
Tena kho pana samayena sambahulā Licchavi-kumārakā sajjāni dhanūkāni ādāya kukkura-Saṇgha-parivutā Mahāvane anucaṇkamamānā anuvicaramānā addasaṃsu Bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkha-mūle nisinnaṃ||
disvā sajjāni dhanūkāni nikkhi-pitvā kukkura-Saṇghaṃ eka-m-antaṃ uyyo-chetvā yena Bhagavā ten'upasaṇkamiṃsu.|| ||
Upasaṇkamitvā Bhagavantaṃ abhivā- [76] detvā tuṇhī-bhutā tuṇhī-bhūtā pañjalikā Bhagavantaṃ payirupāsanti.|| ||
Tena kho pana samayena Mahānāmo Licchavi Mahāvane jaṇghā-vihāraṃ anucaṇkamamāno anuvicaramāno addasa te Licchavi-kumārake tuṇhī-bhūte tuṇhī-bhūte pañjalike Bhagavantaṃ payirupāsante||
disvā yena Bhagavā ten'upasaṇkami.|| ||
Upasaṇkamitvā Bhagavantaṃ abhivādetvā eka-m-antaṃ nisīdi.|| ||
Eka-m-antaṃ nisinno kho Mahānāmo Licchavi udānaṃ udānesi:|| ||
'Bhavissanti Vajjī, bhavissanti Vajjī' ti.|| ||
"Kiṃ pana tvaṃ Mahānāma evaṃ vadesi:|| ||
'Bhavissanti Vajjī, bhavissanti vajjī'" ti?|| ||
"Ime bhante Licchavi-kumārakā caṇḍā pharusā apajahā,||
yāni pi tāti kulesu pahenakāni pahīyanti ucchū ti vā badarā ti vā pūvā ti vā modakā ti vā sakkhalakā ti vā,||
tāni vilumpitvā vilumpitvā khādanti,||
kulitthīnam pi kulakumārīnam pi pacchāliyaṃ khipanti,||
te dān'ime tuṇhī-bhūtā tuṇhī-bhūtā pañjalikā Bhagavantaṃ payirupāsantī' ti.|| ||
Yassa kassaci Mahānāma kula-puttassa pañca dhammā saṃvijjanti,||
yadi vā rañño khattiyassa muddhābhisittassa,||
yadi vā raṭṭhi-kassa pettani-kassa,||
yadi vā senāya senāpati-kassa,||
yadi vā gāma-gāmi-kassa,||
yadi vā pūga-gāmaṇikassa,||
ye vā pana kulesu paccekādhipaccaṃ kārenti,||
vuddhi yeva pāṭikaṇkhā,||
no parihāni.|| ||
Katame pañca?|| ||
2. Idha Mahānāma kula-putto uṭṭhāna-viriyādhigatehi bhogehi bāhābala-paricitehi sedāvakkhittehi dhamm'ikehi dhamma-laddhehi mātā-pitaro sakkaroti garu karoti māneti [77] pūjeti.|| ||
Tam enaṃ mātā-pitaro sakkatā garukatā mānitā pūjitā kalyāṇena manasā anukampanti:|| ||
'Ciraṃ jīva,||
dīghamāyuṃ pālehī' ti.|| ||
Mātāpitānukampitassa Mahānāma kula-puttassa vuddhi yeva pāṭikaṇkhā,||
no parihāni.|| ||
3. Puna ca paraṃ Mahānāma,||
kula-putto uṭṭhāna-viriyādhigatehi bhogehi bāhābala-paricitehi sedāvakkhittehi dhamm'ikehi dhamma-laddhehi putta-dāra-dāsa-kamma-kara-porise sakkaroti,||
garukaroti,||
māneti,||
pūjeti.|| ||
Tam enaṃ putta-dāradāsa-kamma-kara-porisā sakkatā garukatā mānitā,||
pūjitā||
kalyāṇena manasā anukampanti:|| ||
'Ciraṃ jīva,||
dīghamāyuṃ pālehī' ti.|| ||
Putta-dāradāsa-kamma-kara-porisānukampitassa Mahānāma kula-puttassa vuddhi yeva pāṭikaṇkhā,||
no parihāni.|| ||
4. Puna ca paraṃ Mahānāma,||
kula-putto uṭṭhāna-viriyādhigatehi bhogehi bāhā-bala-paricitehi sedāvakkhittehi dhamm'ikehi dhamma-laddhehi khettakammantasāmantasaṃvohāre sakkaroti,||
garukaroti,||
māneni,||
pūjeti.|| ||
Tam enaṃ khettakammantasāmantasaṃvohārā sakkatā garukatā mānitā||
pujitā||
kalyāṇena manasā anukampanti:|| ||
'Ciraṃ jīva,||
dīghamāyuṃ pālehī' ti.|| ||
Khettakammantasāmantasaṃvohārānukampitassa Mahānāma kula-puttassa vuddhi yeva pāṭikaṇkhā,||
no parihāni.|| ||
5. Puna ca paraṃ Mahānāma,||
kula-putto uṭṭhāna-viriyādhigatehi bhogehi bāhā-bala-paricitehi sedāvakkhittehi dhamm'ikehi dhamma-laddhehi yā tā bali-paṭiggāhikā devatā taṃ sakkaroti,||
garukaroti,||
māneti,||
pūjeti.|| ||
Tam enaṃ bali-paṭiggāhikā devatā sakkatā garukatā mānitā||
pūjitā||
kalyāṇena manasā anukampanti:|| ||
'Ciraṃ jīva,||
dīghamāyuṃ pālehī' ti.|| ||
Devatānukampitassa Mahānāma kula-puttassa vuddhi yeva pāṭikaṇkhā,||
no parihāni.|| ||
6. Puna ca paraṃ Mahānāma,||
kula-putto uṭṭhāna-viriyādhigatehi bhogehi bāhā-bala-paricitehi sedāvakkhittehi dhamm'ikehi dhamma-laddhehi samaṇa-brāhmaṇe sakkaroti garukaroti,||
māneti,||
pūjeti.|| ||
Tam enaṃ samaṇa-brāhmaṇā sakkatā garukatā mānitā||
pujitā||
kalyāṇena manasā anukampanti:|| ||
'Ciraṃ jīva,||
dīghamāyuṃ pālehī' ti.|| ||
Samaṇa-brāhmaṇānukampitassa [78] Mahānāma kula-puttassa vuddhi yeva pāṭikaṇkhā,||
no parihāni.|| ||
Yassa kassaci Mahānāma kula-puttassa ime pañca dhammā saṃvijjanti,||
yadi vā rañño khattiyassa muddhābhisittassa||
yadi vā raṭṭhi-kassa pettani-kassa||
yadi vā senāya senāpati-kassa||
yadi vā gāma-gāmi-kassa||
yadi vā puga-gāmaṇi-kassa,||
ye vā pana kulesu paccekādhipaccaṃ kārenti,||
vuddhi yeva pāṭikaṇkhā,||
no parihānī' ti.
Mātā-pitu-kicca-karo putta-dāra-hito sadā,
Anto janassa atthāya ye c'assa anujivino,
Ubhinnaṃ yeva atthāya vadaññū hoti sīlavā,
nātīnaṃ pubba-petānaṃ diṭṭha dhamme ca jivitaṃ,
Samaṇānaṃ brāhmaṇānaṃ devatānaṃ ca paṇḍito,
Vitti-sañjanano hoti dhammena gharam āvasaṃ.
So karitvāna kalyāṇaṃ pujjo hoti pasaṃsiyo.
Idh'eva naṃ pasaṃ-santi, pecca sagge pamodatī' ti|| ||
