Aṅguttara Nikāya
Pañcaka Nipāta
14. Rāja Vaggo
Sutta 139
Akkhama Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhu āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
2. Pañcahi bhikkhave aṅgehi samannāgato rañño nāgo na rājā-raho hoti na rāja-bhoggo.|| ||
Na rañño aṅgantv'eva saṅkhaṁ gacchati.|| ||
Katamehi pañcahi?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño nāgo||
akkhamo hoti rūpānaṁ,||
akkhamo saddanaṁ,||
akkhamo gandhānaṁ,||
akkhamo rasānaṁ,||
akkhamo phoṭṭhabbānaṁ.|| ||
■
Kathañ ca bhikkhave rañño nāgo akkhamo hoti rūpānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño nāgo saṅgāma-gato hatthikāyaṁ vā disvā assakāyaṁ vā disvā rathakāyaṁ vā disvā pattikāyaṁ vā disvā saṁsīdati visīdati na santhamhati na Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo akkhamo hoti rūpānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkave rañño nāgo akkhamo hoti saddānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño nāgo saṅgāma-gato hatthisaddaṁ vā sutvā,||
assasaddaṁ vā sutvā rathasaddaṁ vā sutvā pattisaddaṁ vā sutvā bheripaṇava saṅkhatiṇavaninnādasaddaṁ vā sutvā saṁsīdati visīdati na santhamhati na Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo akkhamo hoti saddānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave rañño nāgo akkhamo hoti gandhānaṁ?|| ||
[158] idha bhikkhave rañño nāgo saṅgāma-gato ye te rañño nāgā abhijātā saṅgāmāvacarā,||
tesaṁ muttakarisassa gandhaṁ ghāyitvā saṁsīdati visīdati,||
na santhamhati na Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo akkhamo hoti gandhānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave rañño nāgo akkhamo hoti rasānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño nāgo saṅgāma-gato ekissā vā tiṇodakadattiyā vimānito,||
dvihi vā tihi vā catugi vā pañcahi vā tiṇodakadattī hi vimānito||
saṁsīdati,||
visīdati,||
na santhamhati,||
na Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo akkhamo hoti rasānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave rañño nāgo akkhamo hoti phoṭṭhabbānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño nāgo saṅgāma-gato ekena vā saravedhena- viddho,||
dvihi vā tihi vā catūhi vā pañca hi vā saravedhehi - viddho saṁsīdati,||
visīdati,||
na santhamhati,||
na Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo akkhamo hoti phoṭṭhabbānaṁ.|| ||
Imehi kho bhikkhave pañcahi aṅgehi samannāgato rañño nāgo na rājā-raho hoti na rāja-bhoggo.|| ||
Na rañño aṅganetvava saṅkhaṁ gacchati.|| ||
§
Evam eva kho bhikkhave pañcahi aṅgehi samannāgato bhikkhu na āhuneyyo hoti,||
na pāhuneyyo,||
na dakkhiṇeyyo,||
na añjali-karaṇiyo,||
na anuttaraṁ puñña-k-khettaṁ lokassa.|| ||
Katamehi pañcahi?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu akkhamo hoti rūpānaṁ,||
akkhamo saddānaṁ,||
akkhamo gandhānaṁ,||
akkhamo rasānaṁ,||
akkhamo phoṭṭhabbānaṁ.|| ||
■
Kathañ ca bhikkhave bhikkhu akkhamo hoti rūpānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṁ disvā rajanīye rūpe sāra-j-jati.|| ||
Na Sakkoti cittaṁ samādahituṁ evaṁ kho bhikkhave bhikkhu akkhamo hoti rūpānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave bhikkhu akkhamo hoti saddānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu sotena saddaṁ sutvā rājaniye sadde na sāra-j-jati.|| ||
Na Sakkoti cittaṁ samādahituṁ evaṁ kho bhikkhav.|| ||
Bhikkhu akkhamo hoti saddānaṁ.|| ||
-◦-
[159] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu akkhamo hoti gandhānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ghānena gandhaṁ ghāyitvā rājaniye gandhe sāra-j-jati.|| ||
Na Sakkoti cittaṁ samādahituṁ evaṁ kho bhikkhav.|| ||
Bhikkhu akkhamo hoti gandhānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave bhikkhu akkhamo hoti rasānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu jivhāya rasaṁ sāyitvā rajaniye rase sāra-j-jati.|| ||
Na Sakkoti cittaṁ samādahituṁ evaṁ kho bhikkhav.|| ||
Bhikkhu akkhamo hoti rasānaṁ.|| ||
■
Kathañ ca bhikkhave bhikkhu akkhamo hoti phoṭṭhabbānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu kāyena phoṭṭhabbaṁ phusitvā rajaniye phoṭṭhabbe sāra-j-jati.|| ||
Na Sakkoti cittaṁ samādahituṁ evaṁ kho bhikkhave bhikkhu akkhamo hoti phoṭṭhabbānaṁ.|| ||
Imehi kho bhikkhave pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu na āhuneyyo hoti,||
na pāhuneyyo,||
na dakkhiṇeyyo,||
na añjali-karaṇiyo,||
na anuttaraṁ puñña-k-khettaṁ lokassa.|| ||
Pañc'ahi bhikkhave aṅgehi samannāgato rañño nāgo rājaraho hoti rāja-bhoggo.|| ||
Rañño aṅgantv'eva va saṅkhaṁ gacchati.|| ||
Katamehi pañcahi?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño nāgo,||
khamo hoti rūpānaṁ,||
khamo hoti saddānaṁ,||
khamo hoti gandhānaṁ,||
khamo hoti rasānaṁ,||
khamo hoti phoṭṭhabbānaṁ.|| ||
■
Kathañ ca bhikkhave rañño nāgo khamo hoti rūpānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño nāgo saṅgāma-gato hatthikāyaṁ vā disvā assakāyaṁ vā disvā rathakāyaṁ vā disvā pattikāyaṁ vā disvā||
na saṁsīdati,||
na visīdati,||
santhamhti,||
Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo khamo hoti rūpānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave rañño nāgo khamo hoti saddānaṁ?|| ||
[160] Idha, bhikkhave, rañño nāgo saṅgāma-gato hatthisaddaṁ vā sutvā assasaddaṁ vā sutvā rathasaddaṁ vā sutvā pattisaddaṁ vā sutvā bheripaṇavasaṅkhatiṇavaninnādasaddaṁ vā sutvā||
na saṁsīdati,||
na visīdati,||
santhamhti,||
Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo khamo hoti saddānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave rañño nāgo khamo hoti gandhānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño nāgo saṅgāma-gato ye te rañño nāgā abhijātā saṅgāmāvacarā,||
tesaṁ muttakarisassa gandhaṁ ghāyitvā||
na saṁsīdati,||
na visīdati,||
santhamhati,||
Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo khamo hoti gandhānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave rañño nāgo khamo hoti rasānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño nāgo saṅgāma-gato ekissā vā tiṇodakadattiyā vimānito,||
dvihi vā tihi vā catūhi vā pañcahi vā tiṇodakadattihi vimānito||
na saṁsīdati,||
na visīdati,||
satthamhati,||
Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo khamo hoti rasānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave rañño nāgo khamo hoti phoṭṭhabbānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, rañño rañño nāgo saṅgāma-gato ekena vā saravedhena viddho,||
dvihi vā tihi vā catūhi vā pañcahi vā saravedhehi viddho||
na saṁsīdati,||
na visīdati,||
santhamhati,||
Sakkoti saṅgāmaṁ otarituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave rañño nāgo khamo hoti phoṭṭhabbānaṁ.|| ||
Imehi kho bhikkhave pañc'ahi aṅgehi samannāgato rañño nāgo rājā-raho hoti rāja-bhoggo rañño aṅgantevava saṅkhaṁ gacchati.|| ||
§
Evame kho bhikkhave pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjali-karaṇiyo anuttaraṁ puñña-k-khettaṁ lokassa.|| ||
Katamehi pañcahi?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu khamo hoti rūpānaṁ.|| ||
Khamo saddānaṁ,||
khamo gandhānaṁ,||
khamo rasānaṁ,||
khamo [161] phoṭṭhabbānaṁ.|| ||
■
Kathañ ca bhikkhave bhikkhu khamo hoti rūpānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṁ disvā rajanīye rūpe na sāra-j-jati.|| ||
Sakkoti cittaṁ samādahituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave bhikkhu khamo hoti rūpānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave bhikkhu khamo hoti saddānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu sotena saddaṁ sutvā rajanīye sadde na sāra-j-jati.|| ||
Sakkoti cittaṁ samādahituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave bhikkhu khamo hoti saddānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave bhikkhu khamo hoti gandhānaṁ? Idha, bhikkhave, bhikkhu ghānena gandhaṁ ghāyitvā rajanīye gandhe na sāra-j-jati.|| ||
Sakkoti cittaṁ samādahituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave bhikkhu khamo hoti gandhānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave bhikkhu khamo hoti rasānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu jivhāya rasaṁ sāyitvā rajanīye rase na sāra-j-jati.|| ||
Sakkoti cittaṁ samādahituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave bhikkhu khamo hoti rasānaṁ.|| ||
-◦-
Kathañ ca bhikkhave bhikkhu khamo hoti phoṭṭhabbānaṁ?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu kāyena phoṭṭhabbaṁ phusitvā rajanīye phoṭṭhabbe na sāra-j-jati.|| ||
Sakkoti cittaṁ samādahituṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave bhikkhu khamo hoti phoṭṭhabbānaṁ.|| ||
Imehi kho bhikkhave pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjali-karaṇiyo anuttaraṁ puñña-k-khettaṁ lokassāti.|| ||