Aṅguttara Nikāya
Pañcaka-Nipāta
XVII. Āghāta Vaggo
Sutta 166
Nirodha Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts] Sāvatthi nidānaṁ|| ||
Tatra kho āyasmā Sāriputto bhikkhu āmantesi:|| ||
"Āvuso bhikkhavo" ti.|| ||
"Āvuso" ti.|| ||
Kho te bhikkhū āyasamato Sāriputtassa paccassosuṁ.|| ||
Āyasmā Sāriputto etad avoca:|| ||
"Idh'āvuso, bhikkhu sīla-sampanno||
samādhi-sampanno||
paññā-sampanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānaṁ,||
no ce diṭṭhe'va dhamme aññaṁ ārādheyya,||
ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
Evaṁ vutte āyasmā Udāyī āyasmantaṁ Sāriputtaṁ etad avoca:|| ||
"Aṭṭhānaṁ kho etaṁ āvuso, Sāriputta, anavakāso||
yaṁ so bhikkhu ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
natth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
■
Dutiyam pi kho āyasmā Sāriputto bhikkhu āmantesi:|| ||
"Idh'āvuso, bhikkhu sīla-sampanno||
samādhi-sampanno||
paññā-sampanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānaṁ,||
no ce diṭṭhe'va dhamme aññaṁ ārādheyya,||
ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
Evaṁ vutte āyasmā Udāyī āyasmantaṁ Sāriputtaṁ etad avoca:|| ||
"Aṭṭhānaṁ kho etaṁ āvuso, Sāriputta, anavakāso||
yaṁ so bhikkhu ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
natth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
■
Tatiyam pi kho [193] āyasmā Sāriputto bhikkhū āmantesi:|| ||
"Idh'āvuso, bhikkhu sīla-sampanno||
samādhi-sampanno||
paññā-sampanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānaṁ,||
no ce diṭṭhe'va dhamme aññaṁ ārādheyya,||
ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
Evaṁ vutte āyasmā Udāyī āyasmantaṁ Sāriputtaṁ etad avoca:|| ||
"Aṭṭhānaṁ kho etaṁ āvuso, Sāriputta, anavakāso||
yaṁ so bhikkhu ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
natth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
§
Atha kho āyasmato Sāriputtassa etad ahosi:|| ||
Yāva tatiyam pi kho me āyasmā Udāyī paṭikkosati, na ca me koci bhikkhu anumodati.|| ||
Yan nūn-ā-haṁ yena Bhagavā ten'upasaṅkameyyanti.|| ||
Atha kho āyasmā Sāriputto yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdī.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinno kho āyasmā Sāriputto bhikkhu āmantesi:|| ||
"Idh'āvuso, bhikkhu sīla-sampanno||
samādhi-sampanno||
paññā-sampanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānaṁ,||
no ce diṭṭhe'va dhamme aññaṁ ārādheyya,||
ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
Evaṁ vutte āyasmā Udāyī āyasmantaṁ Sāriputtaṁ etad avoca:|| ||
"Aṭṭhānaṁ kho etaṁ āvuso, Sāriputta, anavakāso||
yaṁ so bhikkhu ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
natth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
■
Dutiyam pi kho āyasmā Sāriputto bhikkhu āmantesi:|| ||
"Idh'āvuso, bhikkhu sīla-sampanno||
samādhi-sampanno||
paññā-sampanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānaṁ,||
no ce diṭṭhe'va dhamme aññaṁ ārādheyya,||
ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
Evaṁ vutte āyasmā Udāyī āyasmantaṁ Sāriputtaṁ etad avoca:|| ||
"Aṭṭhānaṁ kho etaṁ āvuso, Sāriputta, anavakāso||
yaṁ so bhikkhu ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
natth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
■
Tatiyam pi kho āyasmā Sāriputto bhikkhū āmantesi:|| ||
"Idh'āvuso, bhikkhu sīla-sampanno||
samādhi-sampanno||
paññā-sampanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānaṁ,||
no ce diṭṭhe'va dhamme aññaṁ ārādheyya,||
ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
atth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
Evaṁ vutte āyasmā Udāyī āyasmantaṁ Sāriputtaṁ etad avoca:|| ||
"Aṭṭhānaṁ kho etaṁ āvuso, Sāriputta, anavakāso||
yaṁ so bhikkhu ati-k-kamm'eva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno||
saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyya pi||
vuṭṭhaheyya pi,||
natth'etaṁ ṭhānan" ti.|| ||
§
Atha kho ayasmato Sāriputtassa etad ahosi:|| ||
Bhagavato pi kho me sammukhā āyasmā Udāyī yāvatatiyakaṁ paṭikkosati, na ca me koci bhikkhu anumodati.|| ||
Yan nūn-ā-haṁ tuṇhi assanni.|| ||
Atha kho Āyasmā Sāriputto tuṇhi ahosi:|| ||
Atha kho Bhagavā ayasmantaṁ Udāyiṁ āmantesi:|| ||
Kaṁ pana tvaṁ Udāyī, mano-mayaṁ kāyaṁ paccesī" ti?.|| ||
Ye te bhante devā arūpino saññā-mayā' ti.|| ||
Kin nu kho kuyhaṁ Udāyī bālassa avyattassa bhaṇitena?|| ||
Tvaṁ pi nāma bhaṇitabbaṁ maññasī" ti?|| ||
Atha kho Bhagavā āyasmantaṁ Ānandaṁ āmantesi:|| ||
Atthi nāma Ānanda Theraṁ bhikkhuṁ vihesiyamānaṁ ajjh'upekkhi'ssatha.|| ||
Na hi nāma Ānanda kāruññam pi bhavissati Theramhi bhikkhumhi vihesiyamānamhī" ti?|| ||
Atha kho Bhagavā bhikkhu āmantesi:|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sīla-sampanno samādhi-sampanno paññā-sampanno saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyyapi vuṭṭhaheyyapi atth'etaṁ ṭhānaṁ.|| ||
No ce diṭṭhe'va dhamme aññaṁ ārādheyya, ati-k-kammeva kabaliṅkārāhāra-bhakkhānaṁ devānaṁ saha-vyataṁ aññataraṁ mano-mayaṁ kāyaṁ upapanno saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajjeyyapi vuṭṭhaheyyapi atth'etaṁ ṭhānanti.|| ||
Idam avoca Bhagavā, idaṁ vatvā Sugato uṭṭhāy āsanā vihāraṁ pāvisi.|| ||
§
[195] Atha kho āyasmā Ānando avirapakkantassa Bhagavato yen'āyasmā upavāno ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā āyasmantaṁ upavānaṁ etad avoca:|| ||
"Idh'āvuso upavāna, aññe there bhikkhu vihesenti.|| ||
Mayaṁ te na pucchāma.|| ||
Anacchariyaṁ kho pan'etaṁ āvuso upavāna yaṁ Bhagavā sāyaṇha-samayaṁ patisallānā vuṭṭhito etad eva ārabbha udāhareyya.|| ||
Yathā āyasmantaṁ yevettha upavānaṁ paṭibhāseyya. Idān'eva amhākaṁ sārajjaṁ okkantanti.|| ||
"Atha kho Bhagavā sāyaṇha-samayaṁ patisallanā vuṭṭhito yena upaṭṭhānasālā ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā paññatena āsane nisīdi.|| ||
Nisajja kho Bhagavā āyasmantaṁ upavānaṁ etad avoca:|| ||
Katīhi nu kho upavāna, dhammehi samannāgato thero bhikkhu sabrahma-cārīnaṁ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvanīyocā ti?|| ||
Pañcahi bhante, dhammehi samannāgato thero bhikkhu sabrahma-cārīnaṁ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvaniyo ca.|| ||
Katamehi pañcahi?|| ||
Idha bhante, thero bhikkhu sīlavā hoti, Pātimokkha-saṁvara-saṁvuto viharati ācāra-gocara sampanno aṇumattesu vajjesu bhaya-dassāvī,||
samādāya sikkhati sikkhā-padesu.|| ||
Bahu-s-suto hoti suta-dharo suta-sannicayo,||
ye te dhammā ādi-kalyāṇā||
majjhe kalyāṇā||
pariyosāna-kalyāṇā sātthā sa-vyañjanā kevala-paripuṇṇaṁ parisuddhaṁ brahma-cārīyaṁ abhivadanti,||
tathā-rūpāssa dhammā bahu-s-sutā honti dhatā vacasā paricitā manas-ā-nupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭi-viddhā.|| ||
Kalyāṇa-vāco hoti kalyāṇa-vākkaraṇo poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagalāya atthassa viññāpaniyā.|| ||
Catuntaṁ jhanānaṁ ābhiceta-sikānaṁ diṭṭha-dhamme-sukha-vihārānaṁ nikāma-lābhī hoti,||
akiccha-lābhī akasira-lābhī.|| ||
Āsavānaṁ khayā anāsavaṁ ceto-vimuttiṁ paññā-vimuttīṁ diṭṭhe'va dhamme sayaṁ abhiññā sacchi-katvā upasampajja viharati.|| ||
Imehi kho bhante pañcahi dhammehi samannāgato thero bhikkhu sabrahma-cārīnaṁ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvanīyo cāti.|| ||
[196] Sādhu! Sādhu!||
Upavāna, imehi kho upavāna,||
pañcahi dhammehi samannāgato thero bhikkhu sabrahma-cārīnaṁ piyo ca hoti manāpo ca garu ca bhāvanīyo ca.|| ||
Ime ce Upavāna,||
pañca dhammā Therassa bhikkhuno na saṁvijjeyyuṁ,||
kena naṁ sabrahma-cārī sakkareyyuṁ garu-kareyyuṁ māneyyuṁ pūjeyyuṁ khaṇḍiccena pāliccena valittacatāya?|| ||
Yasmā ca kho Upavāna,||
ime pañca dhammā Therassa bhikkhuno saṁvijjanti,||
tasmā naṁ sabrahma-cārī sakkaronti garu-karonti mānenti pujentī" ti.|| ||