Aṅguttara Nikāya
Pañcaka-Nipāta
XX. Brāhmaṇa Vagga

Sutta 200

Nissāraṇīya Suttaṁ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 

---

[245]

[1][pts][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||

Tatra kho Bhagavā bhikkhu āmantesi:|| ||

"Bhikkhavo" ti.|| ||

"Bhadante" ti te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||

Bhagavā etad avoca:|| ||

"Pañc'imā bhikkhave, nissāraṇīyā dhātuyo.|| ||

Katamā pañca:|| ||

Idha, bhikkhave, bhikkhuno kāme mana-sikaroto kāmesu cittaṁ na pakkhandati.|| ||

Nappasīdati,||
na saṁtiṭṭhati,||
na vimuccati.|| ||

Nekkhammaṁ kho panassa mana-sikaroto nekkhamme cittaṁ pakkhandati,||
pasīdati,||
santiṭṭhati,||
vimuccati.|| ||

Tassa taṁ cittaṁ Sugataṁ subhā-vitaṁ suvuṭṭhitaṁ su-vimuttaṁ suvisaṁyuttaṁ kāmehi.|| ||

Ye ca kāma-paccayā uppajjanti āsavā vighāta-pariḷāhā,||
mutto so tehi.|| ||

Na so taṁ vedanaṁ vediyati.|| ||

Idam akkhātaṁ kāmānaṁ nissaraṇaṁ.|| ||

■

Puna ca paraṁ bhikkhave,||
bhikkhuno vyāpādaṁ mana-sikaroto vyāpāde cittaṁ na pakkhandati,||
na-p-pasīdati,||
na santiṭṭhati,||
na vimuccati.|| ||

Avyāpādaṁ kho panassa mana-sikaroto avyāpāde cittaṁ pakkhandati,||
pasīdati,||
santiṭṭhati,||
vimuccati.|| ||

Tassa taṁ cittaṁ Sugataṁ subhā-vitaṁ suvuṭṭhitaṁ su-vimuttaṁ suvisaṁyuttaṁ vyāpādena.|| ||

Ye ca vyāpāda-paccayā uppajjanti āsavā vighāta-pariḷāhā,||
mutto so tehi.|| ||

Na so taṁ vedanaṁ vediyati.|| ||

Idam akkhātaṁ vyāpādassa nissaraṇaṁ.|| ||

■

Puna ca paraṁ bhikkhave,||
bhikkhuno vihesaṁ mana-sikaroto vihesāya cittaṁ na pakkhandati,||
na-p-pasīdati,||
na santiṭṭhati,||
na vimuccati.|| ||

Avihesaṁ kho panassa mana-sikaroto avihesāya cittaṁ pakkhandati,||
pasīdati,||
santiṭṭhati,||
vimuccati.|| ||

Tassa taṁ cittaṁ Sugataṁ subhā-vitaṁ suvuṭṭhitaṁ su-vimuttaṁ suvisaṁyuttaṁ vihesāya.|| ||

Ye ca vihesā-paccayā uppajjanti āsavā vighāta-pariḷāhā,||
mutto so tehi.|| ||

Na so taṁ vedanaṁ vediyati.|| ||

Idam akkhātaṁ vihesāya nissaraṇaṁ.|| ||

■

[246] Puna ca paraṁ bhikkhave,||
bhikkhuno rūpaṁ mana-sikaroto rūpe cittaṁ na|| ||

Pakkhandati,||
na-p-pasīdati,||
na santiṭṭhati,||
na vimuccati.|| ||

Arūpaṁ kho panassa mana-sikaroto arūpe cittaṁ pakkhandati,||
pasīdati,||
santiṭṭhati,||
vimuccati.|| ||

Tassa taṁ cittaṁ Sugataṁ subhā-vitaṁ suvuṭṭhitaṁ su-vimuttaṁ suvisaṁyuttaṁ rūpehi.|| ||

Ye ca rūpa-paccayā uppajjanti āsavā vighāta-pariḷāhā,||
mutto so tehi.|| ||

Na so taṁ vedanaṁ vediyati.|| ||

Idam akkhātaṁ rūpānaṁ nissaraṇaṁ.|| ||

■

Puna ca paraṁ bhikkhave,||
bhikkhuno sakkāyaṁ mana-sikaroto sakkāye cittaṁ na pakkhandati,||
na-p-pasīdati,||
na santiṭṭhati,||
na vimuccati.|| ||

Sakkāya-nirodhaṁ kho panassa mana-sikaroto sakkāya-nirodhe cittaṁ pakkhandati,||
pasīdati,||
santiṭṭhati,||
vimuccati.|| ||

Tassa taṁ cittaṁ Sugataṁ subhā-vitaṁ suvuṭṭhitaṁ su-vimuttaṁ suvisaṁyuttaṁ sakkāyena.|| ||

Ye ca sakkāya-paccayā uppajjanti āsavā vighāta-pariḷāhā,||
mutto so tehi.|| ||

Na so taṁ vedanaṁ vediyati.|| ||

Idam akkhātaṁ sakkāyassa nissaraṇaṁ.|| ||

 

§

 

Tassa kāma-nandi pi nānuseti,||
vyāpāda-nandi pi nānuseti,||
vihesā-nandi pi nānuseti,||
rūpa-nandi pi nānuseti,||
sakkāya-nandi pi nānuseti.|| ||

So kāma-nandiyā pi ananusayā,||
vyāpāda-nandiyā pi ananusayā||
vihesā-nandiyā pi ananusayā,||
rūpa-nandiyā pi ananusayā,||
sakkāya-nandiyā pi ananusayā.|| ||

Ayaṁ vuccati bhikkhave,||
bhikkhu niranusayo acchecchi taṇhaṁ,||
vāvattayi saṁyojanaṁ,||
sammā mān-ā-bhisamayā antam akāsi dukkhassa.|| ||

Imā kho bhikkhave,||
pañca nissāraṇīyā dhātuyo" ti.|| ||