Aṅguttara Nikāya
VIII. Navaka Nipāta
IV. Mahā Vagga

Sutta 33

Anupubba-Vihāra-Samāpatti Suttaṁ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 

---

[410]

[1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvātthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

Tatra kho Bhagavā bhikkhu āmantesi.|| ||

"Bhikkhavo" ti.|| ||

"Bhadante" ti te bhikkhu Bhagavato paccassosuṁ.|| ||

Bhagavā etad avoca:|| ||

"Nava imā bhikkhave, anupubba-vihārā-samāpāttiyo desessāmi.|| ||

Taṁ suṇātha||
sādhukaṁ manasi-karotha,||
bhāsissāmī" ti.|| ||

"Evaṁ bhante" ti kho te bhikkhu Bhagavato paccassosuṁ.|| ||

Bhagavā etad avoca:|| ||

[2][pts][than] "Katamā ca bhikkhave,||
nava anupubba-vihārā-samāpāttiyo?|| ||

2. Yattha kāmā nirujjhanti,||
ye ca kāme nirodhetvā nirodhetvā viharanti,||
addhā te āyasmanto nicchātā nibbutā [411] tiṇṇā pāragatā tad aṅgenā ti vadāmi.|| ||

'Kattha kāmā nirujjhanti,||
ke ca kāme nirodhetvā nirodhetvā viharanti?|| ||

Aham etaṁ na jānāmi,||
aham etaṁ na passāmī' ti.|| ||

Iti yo evaṁ vadeyayya,||
so evam assa vacanīyo:|| ||

'Idh'āvuso bhakkhu vivicc'eva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi sa-vitakkaṁ sa-vicāraṁ viveka-jaṁ pīti-sukhaṁ paṭhamaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettha kāmā nirujjhanti,||
te ca kāme nirodhetvā nirodhetvā viharantī' ti.|| ||

Addhā bhikkhave,||
asaṭho amāyāvī 'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinandeyya anumodeyya||
'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā||
nama-s-samāno pañjaliko payirupāseyya.|| ||

■

3. Yattha vitakka-vicārā nirajjhanti,||
ye ca vitakka-vicāre nirodhetvā nirodhetvā viharanti,||
addhā te āyasmanto nicchātā nibbutā nittaṇhā pāragatā tad aṅgenā ti vadāmi.|| ||

'Kattha vitakka-vicārā nirujajhanti,
ke ca vitākka-vicāre nirodhetvā nīrodhetvā viharanti?|| ||

Aham etaṁ na jānāmi,||
aham etaṁ na passāmī' ti.|| ||

Iti yo evaṁ vadeyayya,||
so evam assa vacanīyo:|| ||

'Idh'āvuso, bhikkhu vitakka-vicārānaṁ vūpasamā ajjhattaṁ sampasādanaṁ cetaso ekodi-bhāvaṁ avitakkaṁ avicāraṁ samādhi-jaṁ pīti-sukhaṁ dutiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettha vitakka-vicārā nirujjhanti,||
te ca vitākka-vicāre nirodhetvā nirodhetvā viharantī' ti.|| ||

Addhā bhikkhave,||
asaṭho amāyāvī 'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinandeyya anumodeyya||
'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā||
nama-s-samāno pañjaliko payirupāseyya.|| ||

■

4. Yattha piti nirujjhanti,||
ye ca pītiṁ nirodhetvā nirodhetvā viharanti,||
addhā te āyasmanto nicchātā nibbutā nittaṇhā pāragatā tad aṅgenāti vadāmi.|| ||

'Kattha pīti nirujjhati,
ke ca pītiṁ nirodhetvā nirodhetvā viharantīti?|| ||

Aham etaṁ na jānāmi,||
aham etaṁ na passāmī' ti.|| ||

Iti yo evaṁ vadeyayya,||
so evam assa vacanīyo:|| ||

'Idh'āvuso, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati||
sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṁvedeti||
yantaṁ ariyā āvikkhanti:||
"Upekkhako satimā sukha-vihārī"||
ti taṁ tatiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettha pīti nirujjhati,||
te ca pītiṁ nirodhetvā niro- [412] dhetvā viharantī' ti.|| ||

Addhā bhikkhave,||
asaṭho amāyāvī 'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinandeyya anumodeyya||
'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā||
nama-s-samāno pañjaliko payirupāseyya.|| ||

■

5. Yattha upekhā-sukhaṁ nirujajhati,||
ye ca upekhā-sukhaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharanti,||
addhā te āyasmanto nicchātā nibbutā nittaṇhā pāragatā tad aṅgenāti vadāmi.|| ||

'Kattha upekhā-sukhaṁ nirujjhati,
ke ca upekkhāsukhaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharanti?|| ||

Aham etaṁ na jānāmi,||
aham etaṁ na passāmī' ti.|| ||

Iti yo evaṁ vadeyayya,||
so evam assa vacanīyo:|| ||

'Idh'āvuso, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubb'eva somanassa-domanassānaṁ atthaṅgamā adukkha-m-asukhaṁ upekkhā-sati-pārisuddhiṁ catutthaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettha upekhā-sukhaṁ nirujajhati,||
te ca upekhā-sukhaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharantī' ti.|| ||

Addhā bhikkhave,||
asaṭho amāyāvī 'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinandeyya anumodeyya||
'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā||
nama-s-samāno pañjaliko payirupāseyya.|| ||

■

6. Yattha rūpa-saññā nirujjhanti,||
ye ca rūpa-saññā,||
nirodhetvā nirodhetvā viharanti,||
addhā te āyasmanto nicchātā nibbutā nittaṇhā pāragatā tad aṅgenāti vadāmi.|| ||

'Kattha rūpa-saññā nirujajhanti,||
ke ca rūpa-saññā nirodhetvā nirodhetvā viharanti?|| ||

Aham etaṁ na jānāmi,||
aham etaṁ na passāmī' ti.|| ||

Iti yo evaṁ vadeyayya,||
so evam assa vacanīyo:|| ||

'Idh'āvuso, bhikkhu sabbaso rūpa-saññānaṁ samatikkamā paṭigha-saññānaṁ atthaṅgatamā nānatta-saññānaṁ amanasikārā anatto ākāsoti Ākāsanañ-c'āyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettha rūpa-saññā nirujjhanti,||
te va rūpa-saññā nirodhetvā nirodhetvā viharantī' ti.|| ||

Addhā bhikkhave,||
asaṭho amāyāvī 'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinandeyya anumodeyya||
'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā||
nama-s-samāno pañjaliko payirupāseyya.|| ||

■

[413] 7. Yattha Ākāsanañ-c'āyatana-sañña nirujajhati,||
ye ca Ākāsanañ-c'āyatana-saññaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharanti,||
addhā te āyasmanto nicchātā nibbutā nittaṇhā pāragatā tad aṅgenāti vadāmi.|| ||

'Kattha Ākāsanañ-c'āyatana-sañña nirujjhati,
ke ca Ākāsanañ-c'āyatana-saññaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharanti?|| ||

Aham etaṁ na jānāmi,||
aham etaṁ na passāmī' ti.|| ||

Iti yo evaṁ vadeyayya,||
so evam assa vacanīyo:|| ||

'Idh'āvuso, bhikkhu sabbaso Ākāsanañ-c'āyatanaṁ samatikkamma,||
"Anantaṁ viññāṇan" ti,||
Viññāṇañ-c'āyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettha Ākāsanañ-c'āyatana-sañña nirujjhati||
te ca Ākāsanañ-c'āyatana-saññaṁ nirodhetvā viharantī' ti.|| ||

Addhā bhikkhave,||
asaṭho amāyāvī 'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinandeyya anumodeyya||
'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā||
nama-s-samāno pañjaliko payirupāseyya.|| ||

■

8. Yattha Viññāṇañ-c'āyatana-sañña nirujajhati,||
ye ca Viññāṇañ-c'āyatana-saññaṁ nirodhetvā nirodhechatvā viharanti,||
addhā te āyasmanto nicchātā nibābutā nitṇhā pāragatā tad aṅgenāti vadāmi.|| ||

'Kattha Viññāṇañ-c'āyatana-sañña nirujajhati,||
ke ca Viññāṇañ-c'āyatana-saññaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharanti?|| ||

Aham etaṁ na jānāmi,||
aham etaṁ na passāmī' ti.|| ||

Iti yo evaṁ vadeyayya,||
so evam assa vacanīyo:|| ||

'Idh'āvuso, bhikkhu sabbaso Viññāṇañ-c'āyatanaṁ samatikkamma,||
"N'atthi kiñci" ti||
Ākiñcaññ'āyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettha Viññāṇañ-c'āyatana-sañña nirujajhati,||
te ca Viññāṇañ-c'āyatanasañdaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharantī' ti.|| ||

Addhā bhikkhave,||
asaṭho amāyāvī 'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinandeyya anumodeyya||
'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā||
nama-s-samāno pañjaliko payirupāseyya.|| ||

■

9. Yattha Ākiñ caññ'āyatana-sañña nirujajhati,||
ye ca Ākiñ caññ'āyatana-saññaṁ nirodhetvā nirodhechatvā viharanti,||
addhā te āyasmanto nicchātā nibābutā nittaṇhā pāragatā tad aṅgenāti vadāmi.|| ||

'Kattha Ākiñ caññ'āyatana-sañña nirujajhati,
ke ca Ākiñ caññ'āyatana-saññaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharanti?|| ||

[414] Aham etaṁ na jānāmi,||
aham etaṁ na passāmī' ti.|| ||

Iti yo evaṁ vadeyayya,||
so evam assa vacanīyo:|| ||

'Idh'āvuso, bhikkhu sabbaso Ākiñcaññ'āyatanaṁ samatikkamma N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettha Ākiñ caññānā-saññā nirujajhati,||
te ca Ākiñ caññ'āyatana-saññaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharantī' ti.|| ||

Addhā bhikkhave,||
asaṭho amāyāvī 'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinandeyya anumodeyya||
'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā||
nama-s-samāno pañjaliko payirupāseyya.|| ||

■

9. Yattha N'eva-saññā-nā-saññ'āyatana-sañña nirujjhati,||
ye ca N'eva-saññā-nā-saññ'āyatana-saññaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharanti,||
addhā te āyasmanto nicchātā nibbutā nittaṇhā pāragatā tad aṅgenāti vadāmi.|| ||

'Kattha N'eva-saññā-nā-saññ'āyatana-sañña nirujajhati,
ke ca N'eva-saññā-nā-saññ'āyatana-saññaṁ nirodhetvā nirodhetvā viharanti?|| ||

Aham etaṁ na jānāmi,||
aham etaṁ na passāmī' ti.|| ||

Iti yo evaṁ vadeyayya,||
so evam assa vacanīyo:|| ||

'Idh'āvuso bhikkhu sabbaso N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanaṁ samatikkamma saññā-vedayita-nirodhaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettha N'eva-saññā-nā-saññ'āyatana-sañña nirujajhati,||
te ca N'eva-saññā-nā-saññ'āyatana-saññaṁ nirodhetvā niredhetvā viharantī' ti.|| ||

Addhā bhikkhave,||
asaṭho amāyāvī 'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinandeyya anumodeyya||
'sādhu' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā||
nama-s-samāno pañjaliko payirupāseyya.|| ||

Imā kho bhikkhave, nava anupubba vihāra-samāpattiyo" ti.|| ||