Aṅguttara Nikāya
IX. Navaka Nipāta
V. Pañcāla Vagga

Sutta 42

Pañcāla Suttaṁ aka Sambādha Suttaṁ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 

---

[449]

[1][pts][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ āyasmā Ānando Kosambīyaṁ viharati Ghositārāme.|| ||

Atha kho āyasmā Udāyī yen'āyasmā Ānando ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā āyasmatā Ānandena saddhiṁ sammodi.|| ||

Sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ vīti-sāretvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṁ nisinno kho āyasmā Udāyī āyasmantaṁ Ānandaṁ etad avoca:|| ||

"Vuttam idaṁ āvuso, Pañcālacaṇḍena deva-puttena:|| ||

 

'Sambāde gataṁ okāsaṁ avidā bhūrimedhaso
yo jhānam abujjhi Buddho paṭilīnanisabho munī' ti.|| ||

 

Katamo nu kho āvuso sambodho katamo sambodhe okās'ādhigamo vutto Bhagavatā" ti?|| ||

 

§

 

"Pañc'ime āvuso kāma-guṇā sambādho vutto Bhagavatā.|| ||

Katame pañca?|| ||

Cakkhu-viññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Sota-viññeyyā saddā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kāmūsaṁhitā rajanīyā.|| ||

Ghāna-viññeyyā gandhā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Jivhā-viññeyyā rasā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Kāya-viññeyyā poṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Ime kho āvuso pañcakāma-guṇā sambādho vutto Bhagavatā.|| ||

 

§

 

Idh'āvuso bhikkhu vivicc'eva kāmehi||
vivicca akusalehi dhammehi||
sa-vitakkaṁ sa-vicāraṁ||
viveka-jaṁ pīti-sukhaṁ||
paṭhamaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettāvatā pi kho āvuso sambādhe okās'ādhigamo vutto Bhagavatā.|| ||

Pariyāyena tattha p'atthi sambādho,||
kiñ ca tattha sambādho?|| ||

Yad eva [450] tattha vitakka-vicārā aniruddhā honti ayamettha sambādho.|| ||

■

Puna ca paraṁ āvuso bhikkhu||
vitakka-vicārānaṁ vūpasamā||
ajjhattaṁ sampasādanaṁ||
cetaso ekodi-bhāvaṁ||
avitakkaṁ avicāraṁ||
samādhi-jaṁ pīti-sukhaṁ||
dutiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettāvatā pi kho āvuso sambādhe okās'ādhigamo vutto Bhagavatā pariyāyena.|| ||

Tattha patthi sambādho.|| ||

Kiñ ca tattha sambādho?|| ||

Yad eva tattha:||
pīti aniruddhā hoti,||
ayamettha sambādho.|| ||

■

Puna ca paraṁ āvuso pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati||
sato ca sampajāno sukhañ ca kāyena paṭisaṁvedeti||
yan taṁ ariyā āvikkhanti:||
'upekkhako satimā sukha-vihārī' ti taṁ||
tatiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettāvatā pi kho āvuso sambodhe okās'ādhigamo vutto Bhagavatā pariyāyena.|| ||

Tattha p'atthi sambādho,||
kiñ ca tattha sambādho:||
yad eva tattha upekkhāsukhaṁ.|| ||

Aniruddhaṁ hoti,||
ayamettha sambādho.|| ||

■

Puna ca paraṁ āvuso bhikkhu||
sukhassa ca pahānā||
pubb'eva somanassa-domanassānaṁ atthaṅgamā||
adukkha-m-asukhaṁ upekkhā-sati-pārisuddhiṁ||
catutthaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettāvatā pi kho āvuso,||
sambādhe okās'ādhigamo vutto Bhagavatā.|| ||

Tattha p'atthi sambādho.|| ||

Kiñ ca tattha sambādho?|| ||

Yad eva tattha rūpa-saññā aniruddhā hoti,||
ayamettha sambādho.|| ||

■

Puna ca paraṁ āvuso bhikkhu sabbaso rūpa-saññānaṁ samatikkamā||
paṭigha-saññānaṁ atthaṅgamā||
nānatta-saññānaṁ amanasikārā 'anatto ākāso' ti||
Ākāsanañ-c'āyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettāvatā pi kho āvuso sambādhe okās'ādhigamo vutto Bhagavatā pariyāyena,||
tattha p'atthi sambādho.|| ||

Kiñ ca tattha sambādho?|| ||

Yad eva tattha Ākāsanañ-c'āyatanasaññā aniruddhā hoti,||
tattha p'atthi sambādho.|| ||

■

Puna ca paraṁ āvuso,||
bhikkhu sabbaso Ākāsanañ-c'āyatanaṁ samatikkamma||
'Anantaṁ viññāṇan' ti||
Viññāṇañ-c'āyatanaṁ [451] upasampajja viharati.|| ||

Ettāvatā pi kho āvuso sambodhe okās'ādhigamo vutto Bhagavatā pariyāyena tattha p'atthi sambādho.|| ||

Kiñ ca tattha sambādho?|| ||

Yad eva tattha Viññāṇañ-c'āyatanasaññā aniruddhā hoti,||
tattha p'atthi sambādho.|| ||

■

Puna ca paraṁ āvuso bhikkhu sabbaso Viññāṇañ-c'āyatanaṁ samatikkamma||
'n'atthi kiñci' ti||
Ākiñcaññ'āyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettāvatā pi kho āvuso sambādhe okāsādigamo vutto Bhagavatā pariyāyena,||
tattha p'atthi sambādho.|| ||

Kiñ ca tattha sambādho?|| ||

Yad eva tattha Ākiñ caññ'āyatanasaññā aniruddhā hoti,||
ayamettha sambādho.|| ||

■

Puna ca paraṁ āvuso bhikkhu sabbaso Ākiñcaññ'āyatanaṁ samatikkamma||
N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ettāvatā pi kho āvuso sambādhe okās'ādhigamo vutto Bhagavatā pariyāyena,||
tatta p'atthi sambādho.|| ||

Kiñ ca tattha sambādho?|| ||

Yad eva tattha N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanasaññā aniruddhā hoti,||
tattha p'atthi sambādho.|| ||

■

Puna ca paraṁ āvuso bhikkhu sabbaso N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanaṁ samatikkamma||
saññā-vedayita-nirodhaṁ upasampajja viharati.|| ||

Paññāya c'assa disvā āsavā parikkhīṇā honti.|| ||

Ettāvatā pi kho āvuso sambodhe okās'ādhigamo vutto Bhagavatā nippariyāyenā" ti.|| ||