Aṅguttara Nikāya
X. Dasaka-Nipāta
III. Mahā Vagga

Sutta 22

Adhivutti-Pada Suttaṁ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 

---

[36]

[1][pts][bodh] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||

Atha kho āyasmā Ānando yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṁ nisinnaṁ kho āyasmantaṁ Ānandaṁ Bhagavā etad avoca:|| ||

Ye te Ānanda, dhammā tesaṁ tesaṁ adhivutti-padānaṁ abhiññā sacchi-kiriyāya saṁvaṭṭanti,||
visārado ahaṁ Ānanda tatra paṭijānāmi tesaṁ tesaṁ tathā tathā dhammaṁ desetuṁ,||
yathā yathā paṭipanno santaṁ vā 'atthī' ti ñassati,||
asantaṁ vā 'n'atthī' ti ñassati,||
hīnaṁ vā 'hīnan' ti ñassati,||
paṇītaṁ vā 'paṇītan' ti ñassati,||
sa-uttaraṁ vā 'sa-uttaran' ti ñassati,||
anuttaraṁ vā 'anuttaraṁ' ti ñassati,||
yathā yathā vā pana taṁ ñāteyyaṁ vā [37] daṭṭheyyaṁ vā sacchikātayyaṁ vā,||
tathā tathā ñassati vā dakkhati vā sacchi-karissati vā ti:||
ṭhānam etaṁ vijjati.|| ||

Etad anuttariyaṁ Ānanda ñāṇānaṁ,||
yad idaṁ tattha tattha yathā-bhūta-ñāṇaṁ.|| ||

Etasmā vāhaṁ Ānanda ñāṇā aññaṁ ñāṇaṁ uttarītaraṁ vā paṇītataraṁ vā n'atthī ti vadāmi.|| ||

 

§

 

Dasa imāni bhikkhave Tathāgatassa Tathāgata-balāni yehi balehi samannāgato Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahama-cakkaṁ pavatteti.|| ||

Katamāni dasa?|| ||

3. Idha, Ānanda, Tathāgato ṭhānañ ca ṭhānato aṭṭhānañ ca aṭṭhānato yathā-bhūtaṁ pajanāti.|| ||

Yam pi Ānanda, Tathāgato ṭhānañ ca ṭhānato aṭṭhānañ ca aṭṭhānato yathā-bhūtaṁ pajānāti,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti,||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

■

4. Puna ca paraṁ Ānanda, Tathāgato atītān-ā-gata-pacc'uppannānaṁ kamma-samā-dānānaṁ ṭhānaso hetuso vipākaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||

Yam pi Ānanda, Tathāgato atītān-ā-gata-pacc'uppannānaṁ kamma-samā-dānānaṁ ṭhānaso hetuso vipākaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti,||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

■

5. Puna ca paraṁ Ānanda, Tathāgato sabbattha-gāminī-paṭipadaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||

Yam pi Ānanda, Tathāgato sabbattha-gāminī-paṭipadaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti,||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

■

6. Puna ca paraṁ Ānanda, Tathāgato aneka-dhātu- [34] nānā-dhātu-lokaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||

Yam pi Ānanda, Tathāgato aneka-dhātu nānā-dhātu lokaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti,||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

■

7. Puna ca paraṁ Ānanda, Tathāgato sattāṇaṁ nān-ā-dhimutti-kataṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||

Yam pi Ānanda, Tathāgato sattāṇaṁ nān-ā-dhimutti-kataṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti,||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

■

8. Puna ca paraṁ Ānanda, Tathāgato para-sattātaṁ para-puggalānaṁ indriya-paro-pariyattaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||

Yam pi Ānanda, Tathāgato para-sattāṇaṁ para-puggalānaṁ indriya-paro-pariyattaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti,||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

■

9. Puna ca paraṁ Ānanda, Tathāgato jhāna-vimokkha-samādhi-sampattīnaṁ saṅkilesaṁ vodānaṁ vuṭṭhānaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||

Yam pi Ānanda, Tathāgato jhāna-vimokkha-samādhi-samāpattīnaṁ saṅkilesaṁ vodānaṁ vuṭṭhānaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti,||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

■

10. Puna ca paraṁ Ānanda, Tathāgato aneka-vihitaṁ pubbe-nivāsaṁ anussarati,||
seyyath'idaṁ:|| ||

Ekam pi jātiṁ,||
dve pi jātiyo,||
tisso pi jātiyo,||
catasso pi jātiyo,||
pañca pi jātiyo,||
dasa pi jātiyo,||
vīsam pi jātiyo,||
tiṁsam pi jītiyo cattārisam [35] pi jītiyo,||
paññāsam pi jātiyo,||
jāti-satam pi jāti-sahassam pi jāti-sata-sahassam pi aneke pi saṁvaṭṭa-kappe,||
aneke pi vivaṭṭa-kappe,||
aneke pi saṁvaṭṭa-vivaṭṭa-kappe,||
amutrāsiṁ evaṁ-nāmo,||
evaṁ-gotto,||
evaṁ-vaṇṇo||
evam-āhāro||
evaṁ sukha-dukkha paṭisaṁvedī||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto amutra upapādiṁ,||
tatrāpāsim evaṁ-nāmo,||
evaṁ-gotto,||
evaṁ-vaṇṇo||
evam-āhāro||
evaṁ sukha-dukkha paṭisaṁvedī||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto idh'upapanno' ti.|| ||

Iti sākāram sa-uddesaṁ aneka-vihitaṁ pubbe-nivāsaṁ anussarati.|| ||

Yam pi Ānanda, aneka-vihitaṁ pubbe-nivāsaṁ anussarati,||
seyyath'idaṁ:|| ||

Ekam pi jātiṁ,||
dve pi jātiyo,||
tisso pi jātiyo,||
catasso pi jātiyo,||
pañca pi jātiyo,||
dasa pi jātiyo,||
vīsam pi jātiyo,||
tiṁsam pi jītiyo cattārisam pi jītiyo,||
paññāsam pi jātiyo,||
jāti-satam pi jāti-sahassam pi jāti-sata-sahassam pi aneke pi saṁvaṭṭa-kappe,||
aneke pi vivaṭṭa-kappe,||
aneke pi saṁvaṭṭa-vivaṭṭa-kappe,||
amutrāsiṁ evaṁ-nāmo,||
evaṁ-gotto,||
evaṁ-vaṇṇo||
evam-āhāro||
evaṁ sukha-dukkha paṭisaṁvedī||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto amutra upapādiṁ,||
tatrāpāsim evaṁ-nāmo,||
evaṁ-gotto,||
evaṁ-vaṇṇo||
evam-āhāro||
evaṁ sukha-dukkha paṭisaṁvedī||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto idh'upapanno' ti.|| ||

Iti sākāram sa-uddesaṁ aneka-vihitaṁ pubbe-nivāsaṁ anussarati,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti,||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

■

11. Puna ca paraṁ Ānanda, Tathāgato dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathā-kamm'ūpage satte pajānāti:|| ||

"Ime vata bhonto sattā kāya-du-c-caritena samannāgatā,||
vacī du-c-caritena samannāgatā,||
mano du-c-caritena samannāgatā||
āriyānaṁ upavādakā,||
micchā-diṭṭhikā micchā-diṭṭhi-kamma samādānā,||
te kāyassa bhedā param maraṇā apāyaṁ duggatiṁ vinipātaṁ Nirayaṁ upapannā.|| ||

Ime vā pana bhonto sattā kāya-sucaritena samannāgatā||
vacī sucaritena samannāgatā||
mano sucaritena samannāgatā||
Ariyānaṁ anupavādakā||
sammā-diṭṭhikā sammā-diṭṭhi-kamma-samādānā||
te kāyassa bhedā param maraṇā sugatiṁ saggaṁ lokaṁ upapannāti.|| ||

Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta mānusakena satte passati cavamāne uppajjamāne hīne paṇite suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathā-kamm'ūpage satte pajānāti.|| ||

Yam pi Ānanda, Tathāgato dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathā-kamm'ūpage satte pajānāti:|| ||

"Ime vata bhonto sattā kāya-du-c-caritena samannāgatā,||
vacī du-c-caritena samannāgatā,||
mano du-c-caritena samannāgatā||
āriyānaṁ upavādakā,||
micchā-diṭṭhikā micchā-diṭṭhi-kamma samādānā,||
te kāyassa bhedā param maraṇā apāyaṁ duggatiṁ vinipātaṁ Nirayaṁ upapannā.|| ||

Ime vā pana bhonto sattā kāya-sucaritena samannāgatā||
vacī sucaritena samannāgatā||
mano sucaritena samannāgatā||
Ariyānaṁ anupavādakā||
sammā-diṭṭhikā sammā-diṭṭhi-kamma-samādānā||
te kāyassa bhedā param maraṇā sugatiṁ saggaṁ lokaṁ upapannāti.|| ||

Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta mānusakena satte passati cavamāne uppajjamāne hīne paṇite suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathā-kamm'ūpage satte pajānāti,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsahaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

■

12. Puna ca paraṁ Ānanda, Tathāgato āsavānaṁ khayā anāsavaṁ ceto-vimuttiṁ paññā-vimuttiṁ diṭṭhe'va dhamme sayaṁ abhiññā sacchi-katvā upasampajja viharati.|| ||

Yam pi Ānanda, Tathāgato āsavānaṁ khayā anāsavaṁ ceto-vimuttiṁ paññā-vimuttiṁ diṭṭhe'va dhamme sayaṁ abhiññā sacchi-katvā upasampajja viharati,||
idam pi Ānanda, Tathāgatassa Tathāgata-balaṁ hoti||
yaṁ balaṁ āgamma Tathāgato āsahaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavatteti.|| ||

Imāni kho Ānanda, dasa Tathāgatassa Tathāgata-balāni, yehi balehi samannāgato Tathāgato āsabhaṁ ṭhānaṁ paṭijānāti,||
parisāsu sīha-nādaṁ nadati,||
brahma-cakkaṁ pavattetī" ti.|| ||