Dīgha Nikāya

Sutta 29

Pāsādika Suttantaṁ

Adapted from the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series

[1] [1][1] EVAṀ ME SUTAṀ.|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sakkesu viharati,||
Vedhaññā nāma Sakkā,||
tesaṁ Ambavane pāsāde.|| ||

Tena kho pana samayena Nigaṇṭho Nātaputto Pāvāyaṁ adhunā kāla-kato hoti.|| ||

Tassa kāla-kiriyāya bhinnā Nigaṇṭhā dvedhika-jātā bhaṇḍana-jātā kalaha-jātā vivādāpannā añña-m-aññaṁ mukha-sattīhi vitudantā viharanti:|| ||

"Na tvaṁ imaṁ Dhamma-Vinayaṁ ājānāsi,||
ahaṁ imaṁ Dhamma-Vinayaṁ ājānāmi."|| ||

"Kiṁ tvaṁ imaṁ Dhamma-Vinayaṁ ājānissi!"|| ||

"Micchā-paṭipanno tvam asi,||
aham asmi sammā-paṭipanno."|| ||

"Sahitam me,||
asahitan te."|| ||

"Pūre vacanīyaṁ pacchā avaca,||
pacchā vacanīyaṁ pure avaca."|| ||

"Aviciṇṇan te viparāvattaṁ."|| ||

"Āropito te vādo,||
niggahito si."|| ||

"Cara vāda-p-pamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosī" ti.|| ||

Vadho yeva kho maññe Nigaṇṭhesu Nātaputtiyesu vattati.|| ||

Ye pi Nigaṇṭhassa Nātaputtassa sāvakā gihī [118] odāta-vasanā,||
te pi Nigaṇṭhesu Nātaputtiyesu||
nibbinna-rūpā||
viratta-rūpā||
paṭivāna-rūpā,||
yathā taṁ du-rakkhāte Dhamma-Vinaye du-p-pavedite aniyyānike anupasama-saṁvaṭṭa-nike a-Sammā-Sambuddha-p-pavedite bhinna-thūpe appaṭi-saraṇe.|| ||

2. Atha kho Cundo Samaṇuddeso Pāvāyaṁ vassaṁ vuttho,||
yena Sāmagāmo yen'āyasmā Ānando ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā āyasmantaṁ Ānandaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṁ nisinno kho Cundo Samaṇuddeso āyasmantaṁ Ānandaṁ etad avoca:|| ||

"Nigaṇṭho bhante Nātaputto Pāvāyaṁ adhunā kāla-kato.|| ||

Tassa kāla-kiriyāya bhinnā Nigaṇṭhā||
dvedhika-jātā||
bhaṇḍana-jātā||
kalaha-jātā||
vivādāpannā añña-m-aññaṁ mukha-sattīhi vitudantā viharanti:|| ||

'Na tvaṁ imaṁ Dhamma-Vinayaṁ ājānāsi,||
ahaṁ imaṁ Dhamma-Vinayaṁ ājānāmi.'|| ||

'Kiṁ tvaṁ imaṁ Dhamma-Vinayaṁ ājānissi!'|| ||

'Micchā-paṭipanno tvam asi,||
aham asmi sammā-paṭipanno.'|| ||

'Sahitam me,||
asahitan te.'|| ||

'Pūre vacanīyaṁ pacchā avaca,||
pacchā vacanīyaṁ pure avaca.'|| ||

'Aviciṇṇan te viparāvattaṁ.'|| ||

'Āropito te vādo,||
niggahito si.'|| ||

'Cara vāda-p-pamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosī' ti.|| ||

Vadho yeva kho maññe Nigaṇṭhesu Nātaputtiyesu vattati.|| ||

Ye pi Nigaṇṭhassa Nātaputtassa sāvakā gihī odāta-vasanā,||
te pi Nigaṇṭhesu Nātaputtiyesu nibbinna-rūpā viratta-rūpā paṭivāna-rūpā,||
yathā taṁ du-rakkhāte Dhamma-Vinaye du-p-pavedite aniyyānike anupasama-saṁvaṭṭa-nike a-Sammā-Sambuddha-p-pavedite bhinna-thūpe appaṭi-saraṇe" ti.|| ||

Evaṁ vutte āyasmā Ānando Cundaṁ Samaṇuddesaṁ etad avoca:|| ||

"Atthi kho idaṁ āvuso Cunda kathā-pābhataṁ Bhagavantaṁ dassanāya.|| ||

Āyām'āvuso Cunda, yena Bhagavā ten'upasaṅkamissāma.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavato etam atthaṁ ārocessāmā" ti.|| ||

"Evaṁ bhante" ti kho Cundo Samaṇuddeso āyasmato Ānandassa paccassosi.|| ||

Atha kho āyasmā ca Ānando Cundo ca Samaṇuddeso yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu,||
upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu.|| ||

Eka-m-antaṁ nisinno kho āyasmā Ānando Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Ayaṁ bhante Cundo Samaṇuddeso evam āha:|| ||

'Nigaṇṭho bhante Nātaputto Pāvāyaṁ adhunā kāla-kato.|| ||

Tassa kāla-kiriyāya bhinnā Nigaṇṭhā dvedhika-jātā bhaṇḍana-jātā kalaha-jātā vivādāpannā añña-m-aññaṁ mukha-sattīhi vitudantā viharanti:|| ||

"Na tvaṁ imaṁ Dhamma-Vinayaṁ ājānāsi,||
ahaṁ imaṁ Dhamma-Vinayaṁ ājānāmi."|| ||

"Kiṁ tvaṁ imaṁ Dhamma-Vinayaṁ ājānissi!"|| ||

"Micchā-paṭipanno tvam asi,||
aham asmi sammā-paṭipanno."|| ||

"Sahitam me,||
asahitan te."|| ||

"Pūre vacanīyaṁ pacchā avaca,||
pacchā vacanīyaṁ pure avaca."|| ||

"Aviciṇṇan te viparāvattaṁ."|| ||

"Āropito te vādo,||
niggahito si."|| ||

"Cara vāda-p-pamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosī" ti.|| ||

Vadho yeva kho maññe Nigaṇṭhesu Nātaputtiyesu vattati.|| ||

■

"Evaṁ h'etaṁ Cunda hoti du-rakkhāte Dhamma-Vinaye [119] du-p-pavedite aniyyānike anupasama-saṁvaṭṭa-nike a-Sammā-Sambuddha-p-pavedite.|| ||

4. Idha Cunda Satthā ca hoti a-Sammā-Sambuddho,||
dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasama-saṁvaṭṭa-niko a-Sammā-Sambuddhe-p-pavedito,||
sāvako ca tasmiṁ dhamme na Dhammānudhamma-paṭipanno viharati na sāmici-paṭipanno na anu-Dhamma-cāri,||
vokkamma ca tamhā dhammā vattati.|| ||

So evam assa vacanīyo:|| ||

'Tassa te āvuso lābhā,||
tassa te su-laddhaṁ,||
Satthā ca te a-Sammā-Sambuddho,||
dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasama-saṁvaṭṭa-niko a-Sammā-Sambuddha-p-pavedito,||
tvañ ca tasmiṁ dhamme na Dhammānudhamma-paṭipanno viharasi||
na sāmici-paṭipanno||
na anu-Dhamma-cārī,||
vokkamma ca tamhā dhammā vattasī' ti.|| ||

Iti kho Cunda Satthā pi tattha gārayho,||
dhammo pi tattha gārayho,||
sāvako ca tattha evaṁ pāsaṁso.|| ||

Yo kho Cunda eva-rūpaṁ sāvakaṁ evaṁ vadeyya:|| ||

'Et'āyasmā tathā paṭipajjatu yathā te Satthārā dhammo desito paññatto' ti.|| ||

Yo ca samādapeti||
yañ ca samādapeti||
yo ca samāda-pito||
tathattāya paṭipajjati,||
sabbe te bahuṁ apuññaṁ pasavanti.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Evaṁ h'etaṁ Cunda hoti du-rakkhāte Dhamma-Vinaye du-p-pavedite aniyyānike anupasama-saṁvaṭṭa-nike a-Sammā-Sambuddha-p-pavedite.|| ||

■

5. Idha pana Cunda Satthā ca hoti a-Sammā-Sambuddho,||
dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasama-saṁvaṭṭa-niko a-Sammā-Sambuddha-p-pavedito,||
sāvako ca tasmiṁ dhamme Dhammānudhamma-paṭipanno viharati sāmīci-paṭipanno anu-Dhamma-cārī,||
samādāya taṁ dhammaṁ vattati.|| ||

So evam assa vacanīyo:|| ||

'Tassa te āvuso alābhā,||
tassa te dulladdhaṁ,||
Satthā ca te a-Sammā-Sambuddho [120] dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasama-saṁvaṭṭa-niko a-Sammā-Sambuddha-p-pavedito tvañ ca tasmiṁ dhamme Dhammānudhamma-paṭipanno viharasi sāmīci-paṭipanno anu-Dhamma-cārī,||
samādāya taṁ dhammaṁ vattasī' ti.|| ||

Iti kho Cunda Satthā pi tattha gārayho,||
dhammo pi tattha gārayho,||
sāvako pi tattha evaṁ gārayho.|| ||

Yo kho Cunda eva-rūpaṁ sāvakaṁ evaṁ vadeyya.|| ||

'Addhā yasmā ñāya-paṭipanno ñāyam ārādhessatī' ti.|| ||

Yo ca passati yañ ca pasaṁsati||
yo ca pasattho bhiyoso-mattāya viriyaṁ ārabhati,||
sabbe te bahuṁ apuññaṁ pasavanti.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Evaṁ h'etaṁ Cunda hoti du-rakkhāte Dhamma-Vinaye du-p-pavedite aniyyānike anupasama-saṁvaṭṭa-nike a-Sammā-Sambuddha-p-pavedite.|| ||

■

6. Idha pana Cunda Satthā ca hoti Sammā Sambuddho dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasama-saṁvaṭṭa-niko Sammā Sambuddha-p-pavedito,||
sāvako ca tasmiṁ dhamme na Dhammānudhamma-paṭipanno viharati na sāmīci-paṭipanno na anu-Dhamma-cārī,||
vokkamma ca tamhā dhammā vattati.|| ||

So evam assa vacanīyo:|| ||

'Tassa te āvuso alābhā,||
tassa te dulladdhaṁ,||
Satthā ca te Sammā Sambuddho,||
dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasama-saṁvaṭṭa-niko Sammā Sambuddha-p-pavedito,||
tvañ ca tasmiṁ dhamme na Dhammānudhamma-paṭipanno viharasi na sāmici-paṭipanno na anu-Dhamma-cārī,||
vokkamma ca tamhā dhammā vattasī' ti.|| ||

Iti kho Cunda Satthā pi tattha pāsaṁso,||
dhammo pi tattha pāsaṁso,||
sāvako ca tattha evaṁ gārayho.|| ||

Yo kho Cunda eva-rūpaṁ sāvakaṁ evaṁ vadeyya:|| ||

'Et'āyasmā tathā paṭipajjatu yathā te Satthārā dhammo desito paññatto' ti.|| ||

Yo ca samādapeti||
yaṁ ca samādapeti||
yo ca samāda-pito||
tathattāya paṭipajjati,||
sabbe te bahuṁ puññaṁ pasavanti.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Evaṁ h'etaṁ Cunda hoti svākkhāte Dhamma-Vinaye su-p-pavedite niyyānike upasama-saṁvaṭṭa-nike Sammā Sambuddha-p-pavedite.|| ||

[121] 7. Idha pana Cunda Satthā ca hoti Sammā Sambuddho,||
dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasama-saṁvaṭṭa-niko Sammā Sambuddha-p-pavedito,||
sāvako ca tasmiṁ dhamme Dhammānudhamma-paṭipanno viharati,||
sāmīci-paṭipanno anu-Dhamma-cārī,||
sāmadāya taṁ dhammaṁ vattati.|| ||

So evam assa vacanīyo:|| ||

'Tassa te āvuso lābhā,||
tassa te su-laddhaṁ,||
Satthā ca te arahaṁ Sammā Sambuddho||
dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasama-saṁvaṭṭa-niko Sammā Sambuddha-p-pavedito,||
tvañ ca tasmiṁ dhamme Dhammānudhamma-paṭipanno viharasi,||
sāmīci-paṭipanno anu-Dhamma-cārī,||
samādāya taṁ dhammaṁ vattasī' ti.|| ||

Iti kho Cunda Satthā pi tattha pāsaṁso,||
dhammo pi tattha pāsaṁso,||
sāvako pi tattha evaṁ pāsaṁso.|| ||

Yo kho Cunda eva-rūpaṁ sāvakaṁ evaṁ vadeyya:|| ||

'Addhā yasmā ñāya-paṭipanno ñāyaṁ ārādhessatī' ti.|| ||

Yo ca pasaṁsati yaṁ ca pasaṁsati,||
yo ca pasattho bhiyyosomattāya viriyaṁ ārabhati,||
sabbe te bahuṁ puññaṁ pasavanti.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Evaṁ h'etaṁ Cunda hoti svākkhāte Dhamma-Vinaye su-p-pavedite niyyānike upasama-saṁvaṭṭa-nike Sammā Sambuddha-p-pavedite.|| ||

■

8. Idha pana Cunda Satthā ca loke udapādi arahaṁ Sammā Sambuddho,||
dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasama-saṁvaṭṭa-niko Sammā Sambuddha-p-pavedito,||
aviññāpitatthā c'assa honti sāvakā saddhimme,||
na ca tesaṁ kevala-paripūraṁ Brahma-cariyaṁ āvīkataṁ hoti unnāni-kataṁ sabba-saṅgāha-pada-kataṁ sappāṭihīra-kataṁ [122] yāva-d-eva manussehi suppakāsitaṁ,||
atha n'esaṁ Satthuno antara-dhānaṁ hoti.|| ||

Eva-rūpo kho Cunda Satthā sāvakānaṁ kāla-kato ānutappo hoti.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

'Satthā ca no loke udāpādi arahaṁ Sammā Sambuddho,||
dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasama-saṁvaṭṭa-niko Sammā Sambuddha-p-pavedito,||
aviññāpitatthā c'amha Sad'Dhamme,||
na ca no kevalaṁ paripūraṁ Brahma-cariyaṁ āvīkataṁ hoti uttānī-kataṁ sabba-saṅgāha-pada-kataṁ sappāṭihīra-kataṁ yāva-d-eva manussehi suppakāsitaṁ,||
atha no Satthuno antara-dhānaṁ hotī' ti.|| ||

Eva-rūpo kho Cunda Satthā sāvakānaṁ kāla-kato ānutappo hoti.|| ||

■

9. Idha pana Cunda Satthā ca loke udapādi arahaṁ Sammā Sambuddho,||
dhammo ca svākkhāto suppavedito niyāniko upasama-saṁvaṭṭa-niko Sammā Sambuddha-p-pavedito,||
viññāpitatthā c'assa honti sāvakā Sad'Dhamme,||
kevalañ ca tesaṁ paripūraṁ Brahma-cariyaṁ āvīkataṁ hoti uttānī-kataṁ sabba-saṅgāha-pada-kataṁ sappāṭihīra-kataṁ yāva-d-eva-manussehi suppakāsitaṁ,||
atha n'esaṁ Satthuno antara-dhānaṁ hoti.|| ||

Eva-rūpo kho Cunda Satthā sāvakānaṁ kāla-kato anānutappo hoti.|| ||

Taṁ dissa hetu?|| ||

Satthā ca no loke udapādi arahaṁ Sammā Sambuddho,||
dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasama-saṁvaṭṭa-niko Sammā Sambuddha-p-pavedito,||
viññāpitatthā c'amhā Sad'Dhamme,||
kevalañca no paripūraṁ Brahma-cariyaṁ āvīkataṁ hoti uttānī-kataṁ sabba-saṅgāha-pada-kataṁ sappāṭihīra-kataṁ yāva-d-eva manussehi suppakāsitaṁ,||
[123] atha no Satthuno antara-dhānaṁ hotī ti.|| ||

Eva-rūpo kho Cunda Satthā sāvakānaṁ kāla-kato anānutappo hoti.|| ||

Brahma-cariya Aparipūranādi Kathā

Etehi ce pi Cunda aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
no ca kho Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ aparipūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Yato ca kho Cunda etehi c'eva aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ parapūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Etehi ce pi Cunda aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
no ca kho assa therā bhikkhu sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ aparipūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Etehi ce pi Cunda aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhu sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
no ca khvassa navā bhikkhū sāvakā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ aparipūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Yato ca kho Cunda etehi c'eva aṅgehi samannāgataṁ cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinīta visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ paripūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Yato ca kho Cunda etehi c'eva aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa alaṁ,||
uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ paripūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Etehi ce pi Cunda aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
no ca khvassa navā bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
no ca khvassa upāsakā sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ aparipūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Yato ca kho Cunda etehi c'eva aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa alaṁ,||
uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ paripūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Etehi ce pi Cunda aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
no ca khvassa navā bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhamamaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
no ca khvassa upāsikā sāvikā honti gihiniyo odāta-vasanā brahma-cāriniyo vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ aparipūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Yato ca kho Cunda etehi c'eva aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvikā honti gihiniyo odāta-vasanā brahma-cāriniyo vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ nigagahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ paripūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Etehi ce pi Cunda aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
no ca khvassa navā bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhamamaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvikā honti gihiniyo odāta-vasanā brahma-cāriniyo vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
no ca khvassa upāsikā gihiniyo odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ aparipūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Yato ca kho Cunda etehi c'eva aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvikā honti gihiniyo odāta-vasanā brahma-cāriniyo vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ nigagahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvakā gihiniyo odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ paripūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Etehi ce pi Cunda aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
no ca khvassa navā bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhamamaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvikā honti gihiniyo odāta-vasanā brahma-cāriniyo vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ nigagahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvakā gihiniyo odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
no ca khvassa Brahma-cariyaṁ hoti iddhañ c'eva phītañ ca vitthāritaṁ bāhu-jaññaṁ puthu-bhūtaṁ yāva-d-eva manussehi suppakāsitaṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ aparipūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Yato ca kho Cunda etehi c'eva aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā,||
visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvikā honti gihiniyo odāta-vasanā brahma-cāriniyo vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ nigagahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvakā gihiniyo odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
Brahma-cariyaṁ c'assa hoti iddhañ c'eva phītañ ca vitthāritaṁ bāhu-jaññaṁ puthu-bhūtaṁ yāva-d-eva manussehi suppakāsitaṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ paripūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Etehi ce pi Cunda aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhamamaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvikā honti gihiniyo odāta-vasanā brahma-cāriniyo vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ nigagahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvakā gihiniyo odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
Brahma-cariyaṁ c'assa hoti iddhañ c'eva phītañ ca vitthāritaṁ bāhu-jaññaṁ puthu-bhūtaṁ yāva-d-eva manussehi suppakāsitaṁ,||
no ca kho lābhagga-yasagga-ppattaṁ,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ aparipūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

Yato ca kho Cunda etehi c'eva aṅgehi samannāgataṁ Brahma-cariyaṁ hoti,||
Satthā ca hoti thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto,||
therā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
therā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena su-niggahitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
majjhimā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
navā c'assa bhikkhuniyo sāvikā honti vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā honti gihi odāta-vasanā brahma-cārino vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhamamaṁ desetuṁ,||
upāsakā c'assa sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvikā honti gihiniyo odāta-vasanā brahma-cāriniyo vyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammena suniggahītaṁ nigagahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,||
upāsikā c'assa sāvakā gihi odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ,
Brahma-cariyaṁ c'assa hoti iddhañ c'eva phītañ ca vitthāritaṁ bāhu-jaññaṁ puthu-bhūtaṁ yāva-d-eva manussehi suppakāsitaṁ,||
lābhagga-yasagga-ppattaṁ ca,||
evaṁ taṁ Brahma-cariyaṁ paripūraṁ hoti ten'aṅgena.|| ||

14. Ahaṁ kho pana Cunda etarahi Satthā loko uppanno arahaṁ Sammā Sambuddho,||
dhammo ca svākkhāto suppavedito niyayāniko upasama-saṁvaṭṭa-niko Sammā Sambuddha-p-pavedito,||
viññāpitatthā ca me sāvakā Sad'Dhamme,||
kevalañ ca tesaṁ paripūraṁ Brahma-cariyaṁ āvīkataṁ uttānī-kataṁ sabba-saṅgāha-pada-kataṁ sappāṭihīra-kataṁ yāva-d-eva manussehi suppakāsitaṁ.|| ||

Ahaṁ kho pana Cunda etarahi Satthā thero rattaññū cira-pabba-jito addha-gato vayo anuppatto.|| ||

Santi kho pana me Cunda etarahi therā bhikkhu sāvakā viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Santi kho pana me Cunda etarahi majjhimā bhikkhu sāvakā viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Santi kho pana me Cunda etarahi navā bhikkhu sāvakā viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Santi kho pana me Cunda etarahi therā bhikkhuniyo sāvikā viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Santi kho pana me Cunda etarahi majjhimā bhikkhuniyo sāvikā viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Santi kho pana me Cunda etarahi navā bhikkhuniyo sāvikā viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Santi kho pana me Cunda etarahi upāsakā sāvakā gihī odāta-vasanā brahma-cārino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Santi kho pana me Cunda etarahi upāsakā sāvakā gihī odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Santi kho pana me Cunda etarahi upāsikā sāvikā gihiniyo odāta-vasanā brahma-cāriniyo viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Santi kho [126] pana me Cunda etarahi upāsikā sāvikā gihiniyo odāta-vasanā kāma-bhogino viyattā vinītā visāradā patta-yoga-kkhemā,||
alaṁ samakkhātuṁ Sad'Dhammassa,||
alaṁ uppannaṁ parappavādaṁ saha-dhammehi suniggitaṁ niggahetvā sappāṭihāriyaṁ dhammaṁ desetuṁ.|| ||

Etarahi kho pana me Cunda Brahma-cariyaṁ iddhaṁ ca phītañ ca vitthāritaṁ bāhu-jaññaṁ puthu-bhūtaṁ yāva-d-eva manussehi suppakāsitaṁ.|| ||

Yāvatā kho Cunda etarahi Satthāro loke uppannā,||
n-ā-haṁ Cunda aññaṁ ekaṁ Satthāram pi samanussami evaṁ lābhagga-yasagga-ppattaṁ yatharivāhaṁ.|| ||

Yāvatā kho Cunda etarahi saṅghā vā gaṇā vā loke uppannā,||
n-ā-haṁ Cunda aññaṁ ekaṁ Saṅgham pi samanupassāmi evaṁ lābhagga-yasagga-ppattaṁ yathariva Cunda bhijhusaṅgho.|| ||

Yaṁ kho taṁ Cunda sammā-vadamāno vadeyya:|| ||

Sabbākāra-sampannaṁ sabbākāra-paripūraṁ anūnaṁ anadhikaṁ svākkhātaṁ kevala-paripūraṁ Brahma-cariyaṁ suppakāsitan ti,||
idam eva taṁ sammā-vadamāno vadeyya sabbākāra-sampannaṁ sabbākāra-paripūraṁ anūnaṁ anadhikaṁ svākkhātaṁ kevala-paripūraṁ Brahma-cariyaṁ suppakāsitan ti.|| ||

Uddako sudaṁ Cunda Rāmaputto evaṁ vācaṁ bhāsati:|| ||

'Passaṁ na passatī' ti.|| ||

Kiñ ca passaṁ na passatī ti?|| ||

Khurassa sādhu-nisitassa talam assa passati,||
dhārañ ca kho tassa na passati.|| ||

Idaṁ vuccati Cunda:|| ||

Passaṁ na passati.|| ||

Taṁ kho pan'etaṁ Cunda Uddakena Rāmaputtena bhāsitaṁ hīnaṁ gammaṁ pothujjanikaṁ anariyaṁ anattha-saṁhitaṁ khuram eva sandhāya.|| ||

Yañ ca taṁ Cunda sammā-vadamāno vadeyya:|| ||

[127] 'Passaṁ na passatī' ti.|| ||

Idaṁ eve taṁ sammā-vadamāno vadeyya:|| ||

'Passaṁ na passatī'ti.|| ||

Kiñ ca passaṁ na passatī ti?|| ||

Evaṁ sabbākāra-sampannaṁ sabbākāra-paripūraṁ anūnaṁ:||
anadhikaṁ svākkhātaṁ kevala-paripūraṁ Brahma-cariyaṁ suppakāsitan ti.|| ||

Iti h'etaṁ passati,||
idaṁ ettha apakaḍḍheyya,||
evaṁ taṁ parisuddhataraṁ assā ti.|| ||

Iti h'etaṁ na passati||
idaṁ ettha upakaḍḍheyya,||
evaṁ taṁ parisuddhataraṁ assā ti.|| ||

Iti h'etaṁ na passati,||
idaṁ vuccati:|| ||

'Passaṁ na passatī' ti.|| ||

Yaṁ kho taṁ Cunda sammā-vadamāno vadeyya:|| ||

"Sabbākāra-sampannaṁ sabbākāra-paripūraṁ anūnaṁ anadhikaṁ svākkhātaṁ kevala-paripūraṁ Brahma-cariyaṁ suppakāsitan ti.|| ||

Idam etaṁ sammā-vadamāno vadeyya:|| ||

Sabbākāra-sampannaṁ sabbākāra-paripūraṁ anūnaṁ anadhikaṁ svākkhātaṁ kevala-paripūraṁ Brahma-cariya suppakāsitan ti.|| ||

Saṅgāyitabbā Dhammā

Tasmā-t-idha Cunda ye vo mayā dhammā abhiññā desitā,||
tattha sabbeh'eva saṅgamma samāgamma atthena atthaṁ vyañjanena vyāñjanaṁ saṅgāyitabbaṁ na vivaditabbaṁ.|| ||

Yathayidaṁ brahmacarayaṁ addhaniyaṁ assa cira-ṭ-ṭhitikaṁ,||
tad assa bahu-jana-hitāya bahu-jana-sukhāya lok-ā-nukampāya atthāya hitāya sukhāya deva-manussānaṁ.|| ||

Katame ca te Cunda mayā dhammā abhiññā desitā yattha sabbeh'eva saṅgamma samāgamma atthena atthaṁ vyañjanena vyañjanaṁ saṅgāyitabbaṁ,||
na vivaditabbaṁ,||
yatha-yidaṁ Brahma-cariyaṁ addhaniyaṁ assa cira-ṭ-ṭhitikaṁ,||
tad assa bahu-jana-hitāya bahu-jana-sukhāya lok-ā-nukampāya atthāya hitāya sukhāya deva-manussānaṁ?|| ||

Seyyath'īdaṁ:|| ||

Cattāro sati-paṭṭhānā,||
cattāro samma-p-padhānā,||
cattāro iddhi-pādā,||
pañcinduyāni,||
pañca balāni,||
satta [128] bojjh'aṅgā,||
Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo.|| ||

Ime kho te Cunda dhammā mayā abhiññā desitā,||
yattha sabbeh'eva saṅgamma samāgamma atthena atthaṁ vyañjanena vyañjanaṁ saṅgāyitabbaṁ,||
na vivaditabbaṁ,||
yatha-yidaṁ Brahma-cariyaṁ addhaniyaṁ assa cira-ṭ-ṭhitikaṁ,||
tad assa bahu-jana-hitāya bahu-jana-sukhāya lok-ā-nukampāya atthāya hitāya sukhāya deva-manussānaṁ.|| ||

Saññāpetabba Vidhi

Tesaṁ ca vo Cunda samaggānaṁ sammodamānānaṁ avivadamānānaṁ sikkhitabbaṁ,||
aññataro sabrahma-cārī saṅghe dhammaṁ bhāseyya.|| ||

Tatra ce tumhākaṁ evam assa:|| ||

'Ayaṁ kho āyasmā atthañ c'eva micchā gaṇhāti,||
vyañjanāni ca micchā ropetī" ti.|| ||

Tassa n'eva abhinanditabbaṁ,||
na paṭikkositabbaṁ.|| ||

Anabhinan'ditvā a-p-paṭikkositvā so evam assa vacanīyo:|| ||

'Imassa nu kho āvuso atthassa imāni vā vyañjanāni etāni vā vyañjanāni,||
katamāni opāyikatarāni;||
imesaṁ vā vyañjanānaṁ ayaṁ vā attho eso vā attho.|| ||

Katamo opāyikataro' ti?|| ||

So ce evaṁ vadeyya:|| ||

'Imassa kho āvuso atthassa imān'eva vyañjanāni opāyikatarāni yāni c'eva etāni.|| ||

Imesaṁ vyañjanānaṁ,||
ayam eva attho opāyikataro yo c'eva eso' ti.|| ||

So n'eva ussādetabbo na apasādetabbo.|| ||

Anussādetvā na apasādetvā so va sādhukaṁ saññāpetabbo,||
tassa ca atthassa tesaṁ ca vyañjanānaṁ nisantiyā.|| ||

Aparo pi ce Cunda sabrahma-cārī saṅghe dhammaṁ bhāseyya.|| ||

Tatra ce tumhākaṁ evam assa:|| ||

'Ayaṁ kho āyasmā atthaṁ hi kho micchā gaṇhāti,||
vyañjanāni [129] sammā ropetī' ti.|| ||

Tassa n'eva abhinanditabbaṁ na paṭikkositabbaṁ.|| ||

Anabhinan'ditvā a-p-paṭikkositvā so evam assa vacanīyo:|| ||

'Imesaṁ nu kho āvuso vyañjanānaṁ ayaṁ vā attho eso vā attho,||
katamo opāyikataro' ti?|| ||

So ce evaṁ vadeyya:|| ||

'Imesaṁ kho āvuso vyañjanānaṁ ayam eva attho opāyikataro,||
yo c'eva eso' ti.|| ||

So n'eva ussādetabbo na apasādetabbo.|| ||

Anussādetvā anapasādetvā so yeva sādhukaṁ saññāpetabbo tass'ev'atthassa nisantiyā.|| ||

Aparo pi ce Cunda sabrahma-cārī saṅghe dhammaṁ bhāseyya,||
tatra ce tumhākaṁ evam assa:|| ||

'Ayaṁ kho āyasmā atthaṁ hi kho sammā gaṇhāti,||
vyañjanāni micchā ropetī' ti.|| ||

Tassa n'eva abhinanditabbaṁ na paṭikkositabbaṁ.|| ||

Anabhinan'ditvā a-p-paṭikkositvā so evam assa vacanīyo:|| ||

'Imesaṁ nu kho āvuso atthassa imān'eva vyañjanāni etāni vā vyāñjanāni,||
katamāni opāyikatarānī' ti?|| ||

So ce evaṁ vadeyya:|| ||

'Imassa nu kho āvuso atthassa imān'eva vyāñjanāni opāyikatarāva,||
yāni c'eva etānī' ti.|| ||

So n'eva ussādetabbo na apasādetabbo.|| ||

Anussādetvā anapasādetvā so yeva sādhukaṁ saññāpetabbo tesaṁ ñeva vyañjanānaṁ nisantiyā.|| ||

Aparo pi ce Cunda sabrahma-cārī saṅghe dhammaṁ bhāseyya,||
tatra ce tumhākaṁ evam assa:|| ||

'Ayaṁ kho āyasmā atthañ ñeva sammā gaṇhāti,||
vyañjanāni sammā ropetī' ti.|| ||

Tassa 'sādhū' ti bhāsitaṁ abhinanditabbaṁ anumoditabbaṁ.|| ||

Tassa 'sādhū' ti bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā so evam assa vacanīyo:|| ||

'Lābhā no āvuso,||
su-laddhaṁ no āvuso,||
ye mayaṁ āyasmantaṁ tādisaṁ sabrahma-cāriṁ passāma evaṁ atthupetaṁ vyañjanūpetan' ti.|| ||

Paccayānuññātakāraṇaṁ

Navaṁ ahaṁ Cunda diṭṭha-dhammakānaṁ yeva [130] āsavānaṁ saṁvarāya Dhammaṁ desemi.|| ||

Na panāhaṁ Cunda samparāyikānaṁ yeva āsavānaṁ paṭighātāya Dhammaṁ desemi,||
diṭṭha-dhammikānaṁ c'evāhaṁ Cunda asāvānaṁ saṁvarāya Dhammaṁ desemi samparāyikānañ ca āsavānaṁ paṭighātāya.|| ||

Tasmā-t-iha Cunda yaṁ vo mayā cīvaraṁ anuññātaṁ,||
alaṁ vo taṁ yāva-d-eva sītassa paṭighātāya,||
uṇhassa paṭighātāya,||
ḍaṁsa-makasa-vāt'ātapa-siriṁsapa-samphassānaṁ parighātāya,||
yāva-d-eva hiri-kopīna-paṭicchādanatthaṁ.|| ||

Yo vo mayā piṇḍa-pāto anuññāto,||
alaṁ vo so yāva-d-eva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṁs'ūparatiyā brahma-cariyānuggahāya.|| ||

Iti purāṇañ ca vecanaṁ paṭihaṅkhāmi||
navañ ca vedanaṁ na uppādessāmi,||
yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsu-vihāro cā ti.|| ||

Yaṁ vo mayā sen'āsanaṁ anuññātaṁ,||
alaṁ vo taṁ yāva-d-eva sītassa paṭighātāya uṇhassa paṭighātāya ḍaṁsa-makasa-vāt'ātapa-siriṁsapa-samphassānaṁ paṭighātāya yāva-d-eva utu-parissaya-vinodanaṁ paṭisallān'ārāmatthaṁ.|| ||

Yo vo mayā gilāna-paccaya-bhesajja-parikkhāro anuññāto,||
alaṁ vo so yāva-d-eva uppannānaṁ veyyābādhikānaṁ vedanānaṁ paṭighātāya avyāpajjha-paramatāyā ti.|| ||

Sukhallikānuyogā

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati,||
yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Sukhallikānuyogam anuyuttā samaṇā Sakya-puttiyā viharantī' ti.|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

'Katamo so avuso sukhallikānuyogo?|| ||

Sukhallikānuyogā pi hi bahū aneka-vihitā nānā-ppakārakā' ti.|| ||

Cattāro'me Cunda sukhallikānuyogā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anattha-saṁhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na Nibbānāya saṁvaṭṭanti.|| ||

Katame cattāro?|| ||

Idha Cunda ekacco bālo pāṇe vadhitvā attāṇaṁ sukheti pīṇeti.|| ||

Ayaṁ paṭhamo sukhallikānuyogo.|| ||

Puna ca paraṁ Cunda idh' [131] ekacco adinnaṁ ādiyitvā attāṇaṁ sukheti pīṇeti.|| ||

Ayaṁ dutiyo sukhallikānuyogo.|| ||

Puna ca paraṁ Cunda idh'ekacco musā-bhaṇitvā attāṇaṁ sukheti pīṇeti.|| ||

Ayaṁ tatiyo sukhallikānuyogo.|| ||

Puna ca paraṁ Cunda idh'ekacco pañcahi kāma-guṇehi samappito samaṅgī-bhuto paricāreti.|| ||

Ayaṁ catuttho sukhallikānuyogo.|| ||

Ime kho Cunda cattāro sukhallikānuyogā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anattha-saṁhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na Nibbānāya saṁvaṭṭanti.|| ||

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati,||
yaṁ añña-titthiyā puccheyyuṁ:|| ||

'Ime cattārā sukhallikānuyoge anuyuttā samaṇā Sakya-puttiyā viharantī ti?|| ||

Te mā h'evan ti'ssu vacanīyā||
na vo te sammā vadamānā vadeyyuṁ,||
abbh'ācikkheyyuṁ vo te asatā abhutene.|| ||

Cattāro'me Cunda sukhallikānuyogā ekanta-nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya Nibbānāya saṁvaṭṭanti.|| ||

Katame cattāro?|| ||

Idha Cunda bhikkhu vivicc'eva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi sa-vitakkaṁ sa-vicāraṁ viveka-jaṁ pīti-sukhaṁ paṭhamaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṁ paṭhamo sukhallikānuyogo.|| ||

Puna ca paraṁ Cunda bhikkhu vitakka-vicārānaṁ vūpasamā ajjhattaṁ sampasādanaṁ cetaso ekodi-bhāvaṁ avitakkaṁ avicāraṁ samādhi-jaṁ pīti-sukhaṁ dutiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṁ dutiyo sukhallikānuyogo.|| ||

Puna ca paraṁ Cunda bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhaṁ ca kāyena paṭisaṁvedeti,||
yaṁ taṁ ariyā ācikkhanti|| ||

'Upekkhako satimā sukha-vihārī' ti|| ||

taṁ tatiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṁ tatiyo sukhallikānuyogo.|| ||

Puna ca paraṁ Cunda bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubb'eva somanassa-domanassānaṁ atthaṅgamā adukkha-ṁ-asukhaṁ upekkhā-sati-pārisuddhiṁ catutthaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

[132] Ayaṁ catuttho sukhallikānuyogo.|| ||

Ime kho Cunda cattāro sukhallikānuyogā ekatta-nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya Nibbānāya saṁvaṭṭanti.|| ||

Ṭhānaṁ,||
kho pan'etaṁ Cunda vijjati,||
yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Ime cattāro sukhallikānuyogā anuyuttā samaṇā Sakya-puttiyā viharanti' ti.|| ||

Te evaṁ ti'ssu vacanīyā,||
sammā te vo vadamānā vadeyyuṁ,||
na vo te abbh'ācikkheyyuṁ asatā abhutena.|| ||

Sukhallikānuyogānisaṁsā

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati,||
yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Ime pana āvuso cattāro sukhallikānuyoge anuyuttānaṁ viharataṁ kati phalāni kat'ānisaṁsā pāṭikaṅkhā' ti?|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

'Ime kho āvuso cattāro sukhallikānuyoge anuyuttānaṁ viharataṁ cattāri phalāni cattāro ānisaṁsā pāṭikaṅkhā.|| ||

Katame cattāro?|| ||

Idh'āvuso bhikkhu tiṇṇaṁ saṁyojanānaṁ parikkhayā Sotāpanno hoti avinipāta-dhammo niyato sambodhi-parāyano.|| ||

Idaṁ paṭhamaṁ phalaṁ paṭhamo ānisaṁso.|| ||

Puna ca paraṁ āvuso bhikkhu tiṇṇaṁ saṁyojanānaṁ parikkhayā rāga-dosa-mohānaṁ tanuttā Sakad-āgāmi hoti sakid eva imaṁ lokaṁ āgantvā dukkhass'antaṁ karoti.|| ||

Idaṁ dutiyaṁ phalaṁ dutiyo ānisaṁso.|| ||

Puna ca paraṁ āvusā bhikkhu pañcannaṁ oram-bhāgiyānaṁ saṁyojanānaṁ parikkhāya opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvatti-dhammo tasmā lokā.|| ||

Ida tatiyaṁ phalaṁ tatiyo ānisaṁso.|| ||

Puna ca paraṁ āvuso bhikkhu āsavānaṁ khayā anāsavaṁ ceto-vimuttiṁ paññā-vimuttiṁ diṭṭhe'va dhamme sayaṁ abhiññā sacchi-katvā upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ catutthaṁ phalaṁ catuttho ānisaṁso.|| ||

Ime kho āvuso cattāro sukhallikānuyoge anuyuttānaṁ viharataṁ imāni cattāri phalāni cattāro ānisaṁsā pāṭikaṅkhā' ti.|| ||

Khīṇ'āsavānaṁ Abhabbaṭ-ṭhānāni

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati,||
yaṁ añña-titthiya [133] paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Aṭṭhita-dhammā samaṇā Sakya-puttiyā viharantī' ti.|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

Atthi kho āvuso tena Bhagavatā jānatā passatā arahatā Sammā Sambuddhena sāvakānaṁ dhammā desitā paññattā yāva-jivaṁ anati-k-kamanīyā.|| ||

Seyyathā pi āvuso Inda-khīlo vā ayo-khīlo vā gambhīra-nemo sunikhāto acalo asampavedhī,||
evam eva kho āvuso tena Bhagavatā jānatā passatā arahatā Sammā Sambuddhena sāvakānaṁ dhammā desitā paññattā yāva-jivaṁ anati-k-kamanīyā.|| ||

Yo so āvuso bhikkhu arahaṁ khīṇ'āsavo vusitavā kata-karaṇīyo ohita-bhāro anuppatta-sadattho parikkhīṇa-bhava-saṁyojano samma-d-aññā vimutto,||
abhabbo so nava ṭhānāni ajjhācarituṁ.|| ||

Abhabbo āvuso khīṇ'āsavo bhikkhu sañcicca pāṇaṁ jīvitā voropetuṁ.|| ||

Abhabbo khīṇ'āsavo bhikkhu adinnaṁ theyya-saṅkhātaṁ ādiyituṁ.|| ||

Abhabbo khīṇ'āsavo bhikkhu methunaṁ dhammaṁ paṭisevituṁ.|| ||

Abhabbo khīṇ'āsavo bhikkhu sampajāna-musā bhāsituṁ.|| ||

Abhabbo khīṇ'āsavo bhikkhu sannidhi-kārakaṁ kāme paribhuñjituṁ||
seyyathā pi pubbe agārika-bhuto.|| ||

Abhabbo khīṇ'āsavo bhikkhu chand-ā-gatiṁ gantuṁ.|| ||

Abhabbo khīṇ'āsavo bhikkhu dos-ā-gatiṁ gantuṁ.|| ||

Abhabbo khīṇ'āsavo bhikkhu moh-ā-gatiṁ gantuṁ.|| ||

Abhabbo khīṇasavo bhikkhu bhayāgatiṁ gantuṁ.|| ||

Yo so āvuso bhikkhu arahaṁ khīṇ'āsavo vusitavā kata-karaṇīyo ohita-bhāro anuppatta-sadattho parikkhīṇa-bhava-saṁyojano samma-d-aññā vimutto,||
abhabbo so imāni nava ṭhānāni ajjhācaritun' ti.|| ||

Pañhavyākaraṇāni

[134] ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Atītaṁ kho addhānaṁ ahabbha Samaṇo Gotamo atīrakaṁ ñāṇa-dassanaṁ paññapeti,||
no ca kho anāgataṁ addhānaṁ arabbha atirakaṁ ñāṇa-dassanaṁ paññapeti.|| ||

Ta-y-idaṁ kiṁ su,||
tayidaṁ kathaṁ sū' ti?|| ||

Ten'eva añña-titthiyā paribbājakā añña-vihitakena ñāṇa-dassanena añña-vihitakaṁ ñāṇa-dassanaṁ paññāpetabbaṁ maññanti,||
yathariva bālā avyattā.|| ||

Atītaṁ kho Cunda addhānaṁ ārabbha Tathāgatassa satānusāri-viññāṇaṁ hoti.|| ||

So yāvatakaṁ ākaṅkhati tāvatakaṁ anussarati.|| ||

Anāgatañ ca kho addhānaṁ ārabbha Tathāgatassa bodhijaṁ ñāṇaṁ uppajjati:|| ||

'Ayam antimā jāti,||
n'atthi dāni puna-b-bhavo' ti.|| ||

Atītañ ce pi Cunda hoti abhūtaṁ atacchaṁ anattha-saṁhitaṁ,||
na taṁ Tathāgato vyākaroti.|| ||

Atītañ ce pi Cunda hoti bhūtaṁ tacchaṁ anattha-saṁhitaṁ,||
tam pi Tathāgato na vyākaroti.|| ||

Atītañ ce pi Cunda hoti bhūtaṁ tacchaṁ attha-saṁhitaṁ,||
tatra kāl'aññū Tathāgato hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya.|| ||

Anāgataṁ ce pi Cunda hoti abhūtaṁ atacchaṁ anattha-saṁhitaṁ,||
na taṁ Tathāgato vyākaroti.|| ||

Anāgataṁ ce pi Cunda hoti bhūtaṁ tacchaṁ anattha-saṁhitaṁ,||
tam pi Tathāgato na vyākaroti.|| ||

Anāgataṁ ce pi Cunda hoti bhūtaṁ tacchaṁ attha-saṁhitaṁ,||
tatra kāl'aññū Tathāgato hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya saṅkhittaṁ.|| ||

Paccuppannaṁ ce pi Cunda hoti abhūtaṁ atacchaṁ anattha-saṁhitaṁ,||
na taṁ Tathāgato vyākaroti.|| ||

Paccuppannañ ce pi Cunda hoti bhūtaṁ [135] tacchaṁ anattha-saṁhitaṁ tam pi Tathāgato na vyākaroti.|| ||

Paccuppannañ ce pi Cunda hoti bhūtaṁ tacchaṁ attha-saṁhitaṁ,||
tatra kāl'aññū Tathāgato hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya.|| ||

Iti kho Cunda atīt-ā-nāgata-pacc'uppannesu dhammesu Tathāgato kālā-vādī bhūta-vādi attha-vādī dhammā-vadi vinaya-vādī.|| ||

Tasmā 'Tathāgato' ti vuccati.|| ||

Yañ ca kho Cunda sa-devakassa lokassa sa-Mārakassa sabrahmakassa sa-s-samaṇa-brāhmaṇiyā pajāya sadeva-manussāya diṭṭhaṁ sutaṁ mutaṁ viññātaṁ pattaṁ pariyesitaṁ anuvicaritaṁ manasā,||
sabbaṁ Tathāgatena abhisambuddhaṁ.|| ||

Tasmā 'Tathāgato' ti vuccati.|| ||

Yañ ca Cunda rattiṁ Tathāgato anuttaraṁ sammā-sambodhiṁ abisambujjhati,||
yañ ca rattiṁ anupādisesāya Nibbāna-dhātuyā parinibbāti,||
yaṁ etamasmiṁ antare bhāsati lapati niddisati,||
sabbaṁ taṁ tath'eva hoti no aññathā.|| ||

Tasmā 'Tathāgato' ti vuccati.|| ||

Yathā-vādi Cunda Tathāgato tathā-kārī,||
yathā-kārī tathā-vādī.|| ||

Iti yathā-vādi tathā-kārī,||
yathā-kārī tathā-vādī.|| ||

Tasmā 'Tathāgato' ti vuccati.|| ||

Sadevake loke Cunda sa-Mārake sa-brahmake sa-s-samaṇa-brāhmaṇiyā pajāya sadeva-manussāya Tathāgato Abhibhu anAbhibhuto añña-datthu-daso vasavatti.|| ||

Tasmā 'Tathāgato' ti vuccati.|| ||

Avyākataṭ-ṭhānāni

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati,||
yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Kin nū kho āvuso hoti Tathāgato param maraṇā?|| ||

Idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti?|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

'Avyākataṁ kho āvuso [136] Bhagavatā:||
hoti Tathāgato param maraṇā.|| ||

Idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.'|| ||

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati,||
yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Kiṁ pan'āvuso na hoti Tathāgato param maraṇā?|| ||

Idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti?'|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

'Etam pi kho āvuso Bhagavatā avyākataṁ;||
na hoti Tathāgato param maraṇā.|| ||

Idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.'|| ||

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati,||
yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Kiṁ pan'āvuso hoti ca na hoti ca Tathāgato param maraṇā?|| ||

Idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti?'|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

'Avyākataṁ kho pan'etaṁ āvuso Bhagavatā hoti ca na hoti ca Tathāgato param maraṇā.|| ||

Idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.'|| ||

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ|| ||

'Kim pan'āvuso n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā?|| ||

Idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti?'|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evamassū vacanīyā:|| ||

'Evam pi kho āvuso Bhagavatā avyākataṁ:||
n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā.|| ||

Idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.'|| ||

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati yaṁ añña-tittiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Kasmā pan'etaṁ āvuso samaṇena Gotamena avyākatan ti?|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

'Na h'etaṁ āvuso attha-saṁhitaṁ na dhamma-saṁhitaṁ na ādiBrahma-cariyakaṁ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na Nibbānāya saṁvaṭṭati.|| ||

Tasmā naṁ Bhagavatā avyākatan' ti.|| ||

Vyākataṭ-ṭhānāni

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Kiṁ pan'āvuso samaṇena Gotamena vyākatan ti?|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

"Idaṁ dukkhan" ti kho āvuso Bhagavatā vyākataṁ.|| ||

"Ayaṁ dukkha-samudayo" ti kho āvuso Bhagavatā vyākataṁ.|| ||

"Ayaṁ dukkha-nirodho" ti kho āvuso Bhagavatā vyākataṁ.|| ||

"Ayaṁ dukkha-nirodha-gāminī paṭipadā" ti kho āvuso Bhagavatā vyākatan ti'.|| ||

[137] ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Cunda vijjati yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Kasmā pan'etaṁ āvuso samaṇena Gotamena vyākatan' ti?|| ||

Evaṁ vādino Cunda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

'Etañhi āvuso attha-saṁhitaṁ,||
etaṁ dhamma-saṁhitaṁ,||
etaṁ ādi-Brahma-cariyakaṁ,||
ekanta-nibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya Nibbānāya saṁvaṭṭati.|| ||

Tasmā taṁ Bhagavatā vyākatan ti.'|| ||

Pubbantasahagatā Diṭṭhi-nissayā

Ye pi te Cunda pubbanta-sahagatā diṭṭhi-nissayā,||
te pi vo mayā vyākatā yathā te vyākātabbā.|| ||

Yathā ca te na vyākātabbā kiṁ vo ahaṁ tattha vyākarissāmi?|| ||

Ye pi te Cunda aparanta-sahagatā diṭṭhi-nissayā,||
te pi vo mayā vyākatā,||
yathā te vyākātabbā,||
yathā ca kho te na vyākātabbā,||
kiṁ vo ahaṁ te tattha vyākarissāmi?|| ||

Katame te Cunda pubbanta-sahagatā diṭṭhi-nissayā ye vo mayā vyākatā yathā te vyākātabbā,||
yathā ca te na vyākātabbā?|| ||

Santi Cunda eke samaṇa-brāhmaṇā evaṁ vādino evaṁ diṭṭhino:|| ||

'Sassato attā ca loko ca,'||
idam eva saccaṁ mogham aññan ti.|| ||

Santi pana Cunda eke samaṇa-brahmaṇā evaṁ vādino evaṁ diṭṭhino:|| ||

'Asassato attā ca loko ca,||
sassato ca asassato ca attā ca loko ca,||
n'eva sassato n'āsassato attā ca loko ca,||
sayaṁ-kato attā ca loko ca,||
para-kato attā ca loko ca,||
sayaṁ kato ca paraṁ-kato ca attā ca loko ca,||
[138] asayaṁ-kāro aparaṁ-kāro adhicca-samuppanno attā ca loko ca,||
idam eva saccaṁ,||
moghavaññanti.|| ||

Sassataṁ sukha-dukkhaṁ,||
asassataṁ sukha-dukkhaṁ,||
sassatañ ca asassatañ ca sukha-dukkhaṁ,||
n'eva sassataṁ n'āsassataṁ sukha-dukkhaṁ,||
sayaṁ-kata sukha-dukkhaṁ,||
paraṁ-kataṁ sukha-dukkhaṁ,||
sayaṁ-katañ ca paraṁ-katañ ca sukha-dukkhaṁ,||
asayaṁ-kāraṁ aparaṁ-kāraṁ adhicca-samuppannaṁ sukha-dukkhaṁ,||
idam eva saccaṁ mogham aññan ti.|| ||

Tatra Cunda ye te samaṇa-brāhmaṇā evaṁ vādino evaṁ diṭṭhino:||
sassato attā ca loko ca,||
idam eva saccaṁ mogham aññan ti,||
tyāhaṁ upasaṅkamitvā evaṁ vādami:|| ||

Atthi nu kho idaṁ āvuso,||
vuccati sassato attā ca loko cā ti?|| ||

Yañ ca kho te evam āhaṁsu:|| ||

Idam eva saccaṁ||
Mogham aññan ti,||
taṁ tesaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Aññathā-saññino pi h'ettha Cunda sant'eke sattā.|| ||

Imāya pi kho ahaṁ Cunda paññattiyā n'eva attano sama-samaṁ samanupassāmi kuto bhiyyo,||
atha kho aham eva tattha bhiyyo yad idaṁ adhippaññatti.|| ||

Tatra Cunda ye te samaṇa-brāhmaṇā evaṁ vādino evaṁ diṭṭhino|| ||

'Asassato attā ca loko ca,||
sassato ca asassato ca attā ca loko ca,||
n'eva sassato n'āsassato attā ca loko ca,||
sayaṁ-kato attā ca loko ca,||
paraṁ-kato attā ca loko ca,||
sayaṁ-kato ca para-kato ca attā ca loko ca,||
asayaṁ-kāro apara-kāro adhicca-samuppanno attā ca loko ca,||
sassataṁ sukha-dukkhaṁ,||
[139] asassataṁ sukha-dukkhaṁ,||
sassatañ ca asassatañ ca sukha-dukkhaṁ,||
n'eva sassataṁ n'āsassataṁ sukha-dukkhaṁ,||
sayaṁ-kataṁ sukha-dukkhaṁ,||
paraṁ-kataṁ sukha-dukkhaṁ,||
sayaṁ-kataṁ ca paraṁ-kataṁ ca sukha-dukkhaṁ,||
asayaṁ-kāraṁ aparaṇ-kāraṁ adhicca-samuppannaṁ sukha-dukkhaṁ,||
idam eva saccaṁ mogham aññan ti.'|| ||

Tyāhaṁ upasaṅkamitvā evaṁ vadāmi:|| ||

'Atthi kho idaṁ āvuso vuccati asayaṁ-kāraṁ apara-kāraṁ adhicca-samuppannaṁ sukha-dukkhan ti?'|| ||

Yañ ca kho te evam āhaṁsu:|| ||

Idam eva saccaṁ,||
mogham aññan' ti.|| ||

Taṁ tesaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Aññathā-saññino pi h'ettha Cunda sant'eke sattā.|| ||

Imāya pi kho ahaṁ Cunda paññattiyā n'eva attanā sama-samaṁ samanupassāmi kuto bhiyyo,||
atha kho aham eva tattha bhiyyo yad idaṁ adhipaññatti.|| ||

Ime kho te Cunda pubbanta-sahagatā diṭṭhi-nissayā,||
ye vo mayā vyākatā yathā te vyākātabbā,||
yathā ca te na vyākātabbā,||
kiṁ vo ahaṁ te tattha vyākarissamī?' ti.|| ||

Aparantasahagatā Diṭṭhi-nissayā

Katame ca Cunda aparanta-sahagatā diṭhi-nissayā ye vo mayā vyākatā yathā te vyākātabbā||
yathā ca te na vyākātabbā?|| ||

Santi Cunda eko samaṇa-brāhmaṇā evaṁ vādino evaṁ diṭṭhino:|| ||

'Rūpī attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.'|| ||

Santi pana Cunda eke samaṇa-brāhmaṇā evaṁ vādino evaṁ diṭṭhino:|| ||

'Nārūpī attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan' ti.'|| ||

'Rūpi ca arūpī ca attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan' ti.|| ||

'N'eva rūpī nānarūpī attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan' ti.|| ||

[140] 'Saññi attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan' ti.|| ||

'Asaññi attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan' ti.|| ||

'N'evasaññīnāsaññī attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan' ti.|| ||

'Attā ucchijjati vinassati,||
na hoti param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan' ti.|| ||

Tatra Cunda ye te samaṇa-brahmaṇā evaṁ vādino evaṁ diṭṭhino:|| ||

'Rūpī attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan' ti.|| ||

Tyāhaṁ upasaṅkamitvā evaṁ vadāmi:|| ||

Atthi kho idaṁ āvuso,||
vuccati:|| ||

'Rūpī attā hoti arogo param maraṇā' ti?|| ||

Yaṁ kho te evam āhaṁsu||
'idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti'||
taṁ tesaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?.|| ||

Aññathā-saññino pi h'ettha Cunda sant'eke sattā.|| ||

Imāya pi kho ahaṁ Cunda paññattiyā n'eva attanā sama-samaṁ samanupassāmi kuto bhiyyo,||
atha kho aham eva tattha bhiyyo yad idaṁ adhippaññatti.|| ||

Tatra Cunda ye te samaṇa-brāhmaṇā evaṁ vādino evaṁ diṭṭhino:|| ||

'Arūpi attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.|| ||

'Rūpī ca arūpī ca attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.|| ||

'N'eva rūpi nārūpi attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.|| ||

'Saññi attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.|| ||

'Asaññi attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.|| ||

'N'evasaññināsaññi attā hoti arogo param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.|| ||

'Attā ucchijjati vinassati,||
na hoti param maraṇā,||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti.|| ||

Tyāhaṁ upasaṅkamitvā evaṁ vadāmi:.|| ||

Atthi kho idaṁ āvuso,||
vuccati.|| ||

"Attā ucchijjati vinassati,||
na hoti param maraṇā ti"|| ||

Yañ ca kho te Cunda evam āhaṁsu:||
idam eva saccaṁ,||
mogham aññan ti,||
taṁ tesaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?.|| ||

Aññathā-saññino pi h'ettha Cunda sant'eke sattā.|| ||

Imāya pi kho ahaṁ Cunda paññattiyā n'eva attanā sama-samaṁ samanupassāmi kuto bhiyyo,||
atha kho aham eva tattha bhiyyo yad idaṁ adhippaññatti.|| ||

Ime kho te Cunda aparanta-sahagatā diṭṭhi-nissayā,||
ye vo mayā vyākatā,||
[141] yathā te vyākātabbā;||
yathā ca te na vyākātabbā,||
kiṁ vo ahaṁ te tattha vyākarissāmī ti?|| ||

Imesaṁ ca Cunda pubbanta-sahagatānaṁ diṭṭhi-nassayānaṁ imesaṁ ca aparanta-sahagatānaṁ diṭṭhi-nissayānaṁ pahānāya samatikkamāya evaṁ mayā cattāro sati-paṭṭhānā desitā paññattā.|| ||

Katame cattāro?|| ||

Idha Cunda bhikkhu kāye kāyāyanupassī viharati ātāpī sampajāno satimā,||
vineyya loke abhijjhā domanassaṁ,||
vedanāsu vedan'ānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā,||
vineyya loke abhijjhā domanassaṁ,||
citte citt'ānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā,||
vineyya loke abhijjhā domanassaṁ,||
dhammesu Dhamm'ānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā,||
vineyya loke abhijjhā domanassaṁ.|| ||

Imesaṁ ca Cunda pubbanta-sahagatānaṁ diṭṭhi-nissayānaṁ imesaṁ ca aparanta-sahagatānaṁ diṭṭhi-nissayānaṁ pahānāya samatikkamāya evaṁ mayā ime cattāro sati-paṭṭhānā desitā paññattā ti.|| ||

Tena kho pana samayen'āyasmā Upavāno Bhagavato piṭṭhito hoti Bhagavantaṁ vījayamāno.|| ||

Atha kho āyasmā Upavāno Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Acchariyaṁ bhante abbhūtaṁ bhante,||
pāsādiko vatāyaṁ bhante dhamma-pariyāyo,||
atipāsādiko vatāyaṁ bhante dhamma-pariyāyo.|| ||

Ko nāmo ayaṁ bhante dhamma-pariyāyo" ti?.|| ||

"Tasmā-t-iha tvaṁ Upavāna imaṁ dhamma-pariyāyaṁ pāsādiko tv'eva naṁ dhārehī" ti.|| ||

Idam avoca Bhagavā.|| ||

Attamano āyasmā Upavāno Bhagavato bhāsitaṁ abhinandī ti.|| ||

Pāsādikasuttaṁ niṭṭhitaṁ chaṭṭhaṁ