Majjhima Nikāya
II. Majjhima-Paṇṇāsa
1. Gahapati Vagga

Sutta 59

Bahu-Vedaniya Suttaṁ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 

---

[396]

[1][chlm][pts][nyop][than][upal] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Atha kho Pañcakaṅgo thapati yen'āyasmā Udāyī ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā āyasmantaṁ Udāyiṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṁ nisinno kho Pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ Udāyiṁ etad avoca:|| ||

"Kati nu kho bhante Udāyī vedanā vuttā Bhagavatā" ti?|| ||

■

"Tisso kho gahapati vedanā vuttā Bhagavatā:||
sukhā vedanā,||
dukkhā vedanā,||
adukkha-m-asukhā vedanā.|| ||

[397] Imā kho gahapati tisso vedanā vuttā Bhagavatā" ti.|| ||

■

Evaṁ vutte Pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ Udāyiṁ etad avoca:|| ||

"Na kho bhante Udāyi tisso vedanā vuttā Bhagavatā.|| ||

Dve bhante vedanā vuttā Bhagavatā sukhā vedanā dukkhā-vedanā.|| ||

Yāyaṁ bhante adukkha-m-asukhā vedanā,||
sattasmiṁ esā paṇite sukhe vuttā Bhagavatā" ti.|| ||

■

Dutiyam pi kho āyasmā Udāyi Pañcakaṅgaṁ thapatiṁ etad avoca:|| ||

"Na kho gahapati dve vedanā vuttā Bhagavatā,||
tisso vedanā vuttā Bhagavatā:||
sukhā vedanā,||
dukkhā vedanā,||
adukkha-m-asukhā vedanā.|| ||

Imā tisso vedanā vuttā Bhagavatā" ti.|| ||

Dutiyam pi kho Pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ Udāyiṁ etad avoca:|| ||

"Na kho bhante Udāyi tisso vedanā vuttā Bhagavatā,||
dve vedanā vuttā Bhagavatā:||
sukhā vedanā,||
dukkhā vedanā.|| ||

Yāyaṁ bhante adukkha-m-asukhā vedanā santasmiṁ esā paṇīte sukhe vuttā Bhagavatā" ti.|| ||

■

Tatiyam pi kho āyasmā Udāyi Pañcakaṅgaṁ thapati etad avoca:|| ||

"Na kho gahapati dve vedanā vuttā Bhagavatā,||
tisso vedanā vuttā Bhagavatā:||
sukhā vedanā,||
dukkhā vedanā,||
adukkha-m-asukhā vedanā.|| ||

Imā tisso vedanā vuttā Bhagavatā" ti.|| ||

Tatiyam pi kho Pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ Udāyiṁ etad avoca:|| ||

"Na kho bhante Udāyi tisso vedanā vuttā Bhagavatā,||
dve vedanā vuttā Bhagavatā:||
sukhā vedanā,||
dukkhā vedanā.|| ||

Yāyaṁ bhante adukkha-m-asukhā vedanā santasmiṁ esā paṇīte sukhe vuttā Bhagavatā" ti.|| ||

N'eva kho asakkhi āyasmā Udāyī Pañcakaṅgaṁ thapatiṁ saññāpetuṁ,||
na pana asakkhi Pañcakaṅgo thapati āyasmantaṁ Udāyiṁ saññāpetuṁ.|| ||

 

---

 

Assosi kho āyasmā Ānando āyasmato Udāyissa Pañcakaṅgena thapatinā saddhiṁ imaṁ kathā-sallāpaṁ.|| ||

Atha kho āyasmā Ānando yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvāeka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṁ nisinno kho āyasmā Ānando yāvatako āyasmato Udāyissa Pañcakaṅgena thapatinā saddhiṁ ahosi kathā-sallāpo taṁ sabbaṁ Bhagavato ārocesi.|| ||

Santaṁ yeva kho Ānanda pariyāyaṁ Pañcakaṅgo thapati Udāyissa bhikkhuno nābbhanumodi,||
santañ ca pan'Ānanda pariyāyaṁ Udāyi bhikkhu Pañcakaṅgassa thapatino nābbhanumodi.|| ||

■

Dve pi mayā Ānanda vedanā vuttā [398] pariyāyena.|| ||

Tisso pi mayā vedanā vuttā pariyāyena.|| ||

Pañca pi mayā vedanā vuttā pariyāyena.|| ||

Cha pi mayā vedanā vuttā pariyāyena.|| ||

Aṭṭhārasā pi mayā vedanā vuttā pariyāyena.|| ||

Chattiṁsā pi mayā vedanā vuttā pariyāyena.|| ||

Aṭṭhasatam pi mayā vedanā vuttā pariyāyena.|| ||

Evaṁ pariyāya-desito kho Ānanda mayā dhammo.|| ||

■

Evaṁ pariyāya desite kho Ānanda mayā dhamme ye añña-maññassa su-bhāsitaṁ sulapitaṁ na samanumaññissanti||
na samanujānissanti||
na samanumodissanti.|| ||

Tessam etaṁ pāṭikaṇakhaṁ bhanḍana-jātā kalaha-jātā vivādāpannā añña-maññaṁ mukhasatatīhi vitudantā viharissantī.|| ||

Evaṁ pariyāya-desito kho Ānanda mayā dhammo|| ||

■

Evaṁ pariyāya desite kho Ānanda mayā dhamme ye añña-maññassa su-bhāsitaṁ sulapitaṁ samanumaññissanti samanujānissanti,||
samanumodissanti.|| ||

Tesaṁ etaṁ pāṭikaṅkhaṁ,||
samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakī bhūtā añña-maññaṁ piyacakkhūhī sampassantā viharissantī.|| ||

■

Pañc'ime Ānanda kāma-guṇā.|| ||

Katame pañca?|| ||

Cakkhu-viññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Sota-viññeyyā saddā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Ghāna-viññeyyā gandhā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Jivhā-viññeyyā rasā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Kāya-viññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Ime kho Ānanda pañca kāma-guṇā.|| ||

■

Yaṁ kho Ānanda ime pañca kāma-guṇe paṭicca uppajjati sukhaṁ somanassaṁ,||
idaṁ vuccati kāma-sukhaṁ.|| ||

Ye kho Ānanda evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Etaṁ paramaṁ sattā sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī' ti.|| ||

Idaṁ nes'āhaṁ nānujānāmi.|| ||

[399] Taṁ kissa hetu?|| ||

Atth'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca.|| ||

Katamañ c'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca?|| ||

■

Idh'Ānanda bhikkhu||
vivicc'eva kāmehi||
vivicca akusalehi dhammehi||
sa-vitakkaṁ||
sa-vicāraṁ||
viveka-jaṁ||
pīti-sukhaṁ||
paṭhamaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ kho Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantarañ ca||
paṇītatarañca.|| ||

Ye kho Ānanda evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Etaṁ paramaṁ sattā sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī' ti.|| ||

Idaṁ nes'āhaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Atth'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca.|| ||

Katamañ c'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca?|| ||

■

Idh'Ānanda bhikkhu||
vitakka-vicārānaṁ vūpasamā||
ajjhattaṁ sampasādanaṁ||
cetaso ekodi-bhāvaṁ||
avitakkaṁ avicāraṁ||
samādhi-jaṁ||
pīti-sukhaṁ||
dutiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ kho Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantarañ ca||
paṇītatarañca.|| ||

Ye kho Ānanda evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Etaṁ paramaṁ sattā sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī' ti.|| ||

Idaṁ nes'āhaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Atth'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca.|| ||

Katamañ c'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca?|| ||

■

Idh'Ānanda bhikkhu||
pītiyā ca virāgā||
upekkhako ca viharati||
sato ca sampajāno sukhañ ca||
kāyena paṭisaṁvedeti,||
yan taṁ ariyā ācikkhanti,||
'Upekkhako satimā sukha-vihārī' ti,||
taṁ tatiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ kho Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantarañ ca||
paṇītatarañca.|| ||

Ye kho Ānanda evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Etaṁ paramaṁ sattā sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī' ti.|| ||

Idaṁ nes'āhaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Atth'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca.|| ||

Katamañ c'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca?|| ||

■

Idh'Ānanda bhikkhu||
sukhassa ca pahānā||
dukkhassa ca pahānā||
pubb'eva somanassa-domanassānaṁ attha-gamā||
adukkha-m-asukhaṁ||
upekkhāsati||
pārisuddhiṁ||
catutthaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ kho Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantarañ ca||
paṇītatarañca.|| ||

Ye kho Ānanda evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Etaṁ paramaṁ sattā sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī' ti.|| ||

Idaṁ nes'āhaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Atth'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca.|| ||

Katamañ c'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca?|| ||

■

Idh'Ānanda bhikkhu||
sabbaso rūpa saññānaṁ samatikkamā||
paṭigha-saññānaṁ attha-gamā||
nānatta-saññānaṁ||
amanasikārā ananto||
'ākāso' ti||
Ākāsanañ-c'āyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ kho Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantarañ ca||
paṇītatarañca.|| ||

Ye kho Ānanda evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Etaṁ paramaṁ sattā sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī' ti.|| ||

Idaṁ nes'āhaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Atth'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca.|| ||

Katamañ c'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca?|| ||

■

Idh'Ānanda bhikkhu||
sabbaso Ākāsanañ-c'āyatanaṁ samatikkamma||
'Anantaṁ viññāṇan' ti||
viññāṇañvāyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ kho Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantarañ ca||
paṇītatarañca.|| ||

Ye kho Ānanda evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Etaṁ paramaṁ sattā sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī' ti.|| ||

Idaṁ nes'āhaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Atth'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca.|| ||

Katamañ c'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca?|| ||

■

Idh'Ānanda bhikkhu||
sabbaso viññāṇañvākāsānañ samatikkamma||
'N'atthi Kiñci' ti||
Ākiñ caññ'āyatanam upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ kho Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantarañ ca||
paṇītatarañca.|| ||

[400] Ye kho Ānanda evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Etaṁ paramaṁ sattā sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī' ti.|| ||

Idaṁ nes'āhaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Atth'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca.|| ||

Katamañ c'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca?|| ||

■

Idh'Ānanda bhikkhu||
sabbaso ākiñcāyatanaṁ samatikkamma||
n'evasaññnāsaññāyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ kho Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantarañ ca||
paṇītatarañca.|| ||

Ye kho Ānanda evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Etaṁ paramaṁ sattā sukhaṁ somanassaṁ paṭisaṁvedentī' ti.|| ||

Idaṁ nes'āhaṁ nānujānāmi.|| ||

Taṁ kissa hetu?|| ||

Atth'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca.|| ||

Katamañ c'Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantatarañ ca||
paṇītatarañ ca?|| ||

■

Idh'Ānanda bhikkhu||
sabbaso N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanaṁ samatikkamma||
saññā-vedayita-nirodhaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ kho Ānanda etamhā sukhā||
aññaṁ sukhaṁ||
abhikkantarañ ca||
paṇītatarañca.|| ||

Ṭhānaṁ kho pan'etaṁ Ānanda vijjati yaṁ añña-titthiyā paribbājakā evaṁ vadeyyuṁ:|| ||

'Saññā-vedayita-nirodhaṁ Samaṇo Gotamo āha,||
tañ ca sukhasmiṁ paññāpeti,||
tayidaṁ kiṁ su tayidaṁ kathaṁsū' ti?|| ||

Evaṁ vādino Ānanda añña-titthiyā paribbājakā evam assu vacanīyā:|| ||

'Na kho āvuso Bhagavā sukhaṁ yeva vedanaṁ sandhāya sukhasmiṁ paññāpeti,||
yattha yatth'āvuso sukhaṁ upalabbhati,||
yaṁ hi yaṁ hi sukhaṁ taṁ||
taṁ Tathāgato sukhasmiṁ paññāpetī" ti.|| ||

Bahu-Vedaniya Suttaṁ