Majjhima Nikāya
II. Majjhima-Paṇṇāsa
3. Paribbājaka Vagga
Sutta 71
Tevijja-Vacchagotta Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][chlm][pts][upal] Evaṁ me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Vesāliyaṁ viharati Mahāvane Kūṭāgāra-sālāyaṁ.|| ||
Tena kho pana samayena Vacchagotto paribbājako Ekapuṇḍarīke paribbājakārāme paṭivasati.|| ||
Atha kho Bhagavā pubbaṇha-samayaṁ nivāsetvā patta-cīvaraṁ ādāya Vesāliyaṁ piṇḍāya pāvisi.|| ||
Atha kho Bhagavato etad ahosi.|| ||
Atippago kho tāva Vesāliyaṁ piṇḍāya carituṁ.|| ||
Yan'nūn-ā-haṁ yena Ekapuṇḍarīko paribbājakārāmo,||
yena Vacchagotto paribbājako,||
ten'upasaṅkameyyanti.|| ||
Atha kho Bhagavā yena Ekapuṇḍarīko paribbājakārāmo yena Vacchagotto paribbājako ten'upasaṅkami.|| ||
Addasā kho Vacchagotto paribbājako Bhagavantaṁ dūrato va āga-c-chantaṁ,||
disvāna Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||
"Etu kho bhante Bhagavā,||
svāgataṁ bhante Bhagavato,||
cirassaṁ kho bhante Bhagavā imaṁ pariyāyam akāsi yad idaṁ idh'āgamanāya.|| ||
Nisīdatu bhante Bhagavā idam-āsanaṁ paññattan" ti.|| ||
Nisīdi Bhagavā paññatte āsane||
Vacchagotto pi kho paribbājako añña- [482] taraṁ nīcaṁ āsanaṁ gahetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinno kho Vacchagotto paribbājako Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||
"Sutaṁ me taṁ bhante:|| ||
'Samaṇo Gotamo sabbaññū sabba-dassāvī,||
aparisesaṁ ñāṇa-dassanaṁ paṭijānāti:||
carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṁ samitaṁ ñāṇa-dassanaṁ pacc'upatthikan' ti.|| ||
Ye te bhante evam āhaṁsu:|| ||
'Samaṇo Gotamo sabbaññū sabba-dassāvī,||
aparisesaṁ ñāṇa-dassanaṁ paṭijānāti:||
carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṁ samitaṁ ñāṇa-dassanaṁ pacc'upatthikan' ti,|| ||
kacci te bhante Bhagavato vutta-vādino na ca Bhagavantaṁ abhūtena abbh'ācikkhanti||
dhammassa c'ānudhammaṁ vyākaronti||
na ca koci saha-dhammiko vād'ānuvādo gārayhaṁ ṭhānaṁ āga-c-chatī" ti?|| ||
Ye te Vaccha evam āhaṁsu:|| ||
'Samaṇo Gotamo sabbaññū sabba-dassāvī,||
aparisesaṁ ñāṇa-dassanaṁ paṭijānāti:||
carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṁ samitaṁ ñāṇa-dassanaṁ pacc'upatthikan' ti,|| ||
na me te vutta-vādino,||
abbh'ācikkhanti ca pana maṁ te asatā abhūtenā" ti.|| ||
"Kathaṁ vyākaramānā pana mayaṁ bhante vutta-vādino c'eva Bhagavato assāma,||
na ca Bhagavantaṁ abhūtena abbhācikkheyyāma||
dhammassa c'ānudhammaṁ vyākareyyāma||
na ca koci saha-dhammiko vād'ānuvādo gārayhaṁ ṭhānaṁ āgaccheyyā" ti?|| ||
"Tevijjo Samaṇo Gotamo" ti||
kho Vaccha vyākaramāno vuttavādī c'eva me assa,||
na ca maṁ abhūtena abbh'ācikkheyya,||
dhammassa c'ānudhammaṁ vyākareyya,||
na ca koci saha-dhammiko vād'ānuvādo gārayhaṁ ṭhānaṁ āgaccheyya.|| ||
Ahaṁ hi Vaccha yāva-d-eva ākaṅkhāmi aneka-vihitaṁ pubbe-nivāsaṁ anussarāmi.|| ||
Ekam pi jātiṁ,||
dve pi jātiyo,||
tisso pi jātiyo,||
catasso pi jātiyo,||
pañca pi jātiyo,||
dasa pi jātiyo,||
vīsam pi jātiyo,||
tiṁsam pi jātiyo,||
cattārīsam pi jātiyo,||
paññāsam pi jātiyo,||
jāti-satam pi jāti-sahassam pi,||
jāti-sata-sahassam pi,||
aneke pi saṁvaṭṭa-kappe,||
aneke pi vivaṭṭa-kappe,||
aneke pi saṁvaṭṭa-vivaṭṭa-kappe,||
'amutr'āsiṁ evaṁ-nāmo||
evaṁ gotto||
evaṁ vaṇṇo||
evam-āhāro||
evaṁ sukha-dukkha-paṭisaṁvedī||
evam-āyu-pariyanto,||
so tato cuto||
amutra udapādiṁ.
Tatrā p'āsiṁ||
evaṁ-nāmo||
evaṁ gotto||
evaṁ vaṇṇo||
evam-āhāro||
evaṁ sukha-dukkha-paṭisaṁvedī||
evam-āyu-pariyanto.
So tato cuto||
idh'ūpapanno' ti.
Iti sākāraṁ sa-uddesaṁ aneka-vihitaṁ pubbe-nivāsaṁ anussarāmi.|| ||
Ahaṁ hi Vaccha yāva-d-eva ākaṅkhāmi dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne,||
hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate||
yathā-kamm'ūpage satte pajānāmi:|| ||
'Ime vata bhonto sattā||
kāya-du-c-caritena samannāgatā,||
vacī-du-c-caritena samannāgatā,||
mano-du-c-caritena samannāgatā,||
ariyānaṁ upavādakā,||
micchā-diṭṭhikā,||
micchā-diṭṭhi-kamma-samādānā,||
te kāyassa bhedā param maraṇā||
apāyaṁ duggatiṁ||
vinipātaṁ||
Nirayaṁ upapannā.
Ime vā pana bhonto sattā||
kāya-sucaritena samannāgatā,||
vacī-sucaritena samannāgatā,||
mano-sucaritena samannāgatā,||
ariyānaṁ anupavādakā,||
sammā-diṭṭhikā sammā-diṭṭhi-kamma-samādānā,||
te kāyassa bhedā param maraṇā||
sugatiṁ||
saggaṁ lokaṁ upapannāti.
Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne,||
hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate.
Yathā-kamm'ūpage satte pajānāmi.|| ||
Ahaṁ hi Vaccha āsavānaṁ khayā anāsavaṁ ceto-vimuttiṁ paññā-vimuttiṁ diṭṭhe'va dhamme sayaṁ abhiññā sacchi-katvā upasampajja viharāmi.|| ||
'Tevijjo Samaṇo Gotamo' ti||
[483] kho Vaccha vyākaramāno vuttavādī c'eva me assa na ca maṁ abhūtena abbh'ācikkheyya,||
dhammassa c'ānudhammaṁ vyākareyya,||
na ca koci saha-dhammiko vād'ānuvādo gārayhaṁ ṭhānaṁ āgaccheyyā" ti.|| ||
Evaṁ vutte Vacchagotto paribbājako Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||
"Atthi nu kho bho Gotama koci gihī gihīsaṁyojanaṁ a-p-pahāya kāyassa bhedā dukkhass'antakaro" ti?|| ||
"N'atthi kho Vaccha koci gihī gihīsaṁyojanaṁ a-p-pahāya kāyassa bhedā dukkhass'antakaro" ti.|| ||
"Atthi pana bho Gotama koci gihī gihīsaṁyojanaṁ a-p-pahāya kāyassa bhedā saggūpago" ti?|| ||
"Na kho Vaccha ekaṁ yeva sataṁ||
na dve satāni||
na tīṇi satāni||
na cattāri satāni||
na pañca satāni,||
atha kho bhiyyo va ye gihīsaṁyojanaṁ a-p-pahāya kāyassa bhedā saggūpagā" ti.|| ||
"Atthi nu kho bho Gotama koci ājīvako kāyassa bhedā dukkhass'antakaro" ti?|| ||
"N'atthi kho Vaccha koci ājīvako kāyassa bhedā dukkhass'antakaro" ti.|| ||
"Atthi pana bho Gotama koci ājīvako kāyassa bhedā saggūpago" ti?|| ||
"Ito kho so Vaccha ekanavuto kappo yam-ahaṁ anussarāmi,||
nābhijānāmi kañci ājīvakaṁ saggūpagaṁ aññatra ekena,||
so p'āsi kamma-vādī kiriya-vādī" ti.|| ||
"Evaṁ sante bho Gotama suññaṁ aduṁ titthāyatanaṁ antamaso saggūpagenāpī" ti.|| ||
"Evaṁ sante Vaccha suññaṁ aduṁ titthāyatanaṁ antamaso saggūpagenāpī" ti.|| ||
Idam avoca Bhagavā.|| ||
Attamano Vacchagotto paribbājako Bhagavato bhāsitaṁ 'abhinandī' ti.|| ||
Tevijja-Vacchagotta Suttaṁ