Majjhima Nikāya
II. Majjhima-Paṇṇāsa
5. Brāhmaṇa Vagga
Sutta 91
Brahmāyu Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][chlm][pts][upal][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayaṁ Bhagavā videhesu cārikaṁ carati mahatā bhikkhu-saṅghena saddhiṁ pañca-mattehi bhikkhū-satehi.|| ||
Tena kho pana samayena brāhmāyu nāma brāhmaṇo mithilāyaṁ paṭivasati jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto vīsaṁvassasatiko jātiyā,||
tiṇṇaṁ vedānaṁ pāragu sanighaṇḍukeṭubhānaṁ sākkhara-p-pabhe-dānaṁ itihāsa-pañca-mānaṁ padako veyyākaraṇo lokāyatamahā-purisa-lakkhaṇesu anavayo.|| ||
Assosi kho Brahmāyu brāhmaṇo:
"Samaṇo khalu bho Gotamo Sakya-putto Sakya-kulā pabba-jito videhesu cārikaṁ carati mahatā bhikkhu-saṅghena saddhiṁ pañca-mattehi bhikkhu-satehi.|| ||
Taṁ kho pana Bhagavantaṁ Gotamaṁ evaṁ kalyāṇo kitti-saddo.|| ||
Abbhūggato 'Iti pi so Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho vijjā-caraṇa sampanno Sugato loka-vidū anuttaro purisa-damma-sārathi Satthā deva-manussānaṁ Buddho Bhagavā.|| ||
So imaṁ lokaṁ sa-devakaṁ sa-Mārakaṁ sa-brahmakaṁ sa-s-samaṇa-brāhmaṇiṁ pajaṁ sa-deva-manussaṁ sayaṁ abhiññā sacchi-katvā pavedeti.|| ||
So dhammaṁ deseti ādi kalyāṇaṁ majjhe kalyāṇaṁ pariyosāna-kalyāṇaṁ sātthaṁ savyañ janaṁ kevala-paripuṇṇaṁ parisuddhaṁ Brahma-cariyaṁ pakāseti.|| ||
Sādhu kho pana tathā-rūpānaṁ arahataṁ dassanaṁ hoti' ti.
[134]Tena kho pana samayena Brahmāyussa brāhmaṇassa uttaro nāma māṇavo antevāsī hoti tiṇṇaṁ vedānaṁ pāragu sanighaṇḍukeṭubhānaṁ sākkhara-p-pabhe-dānaṁ itihāsa-pañca-mānaṁ padako veyyākaraṇo lokāyatamahā-purisa-lakkhaṇesu anavayo.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo uttaraṁ māṇavaṁ āmantesi: 'ayaṁ tāta uttara,||
Samaṇo Gotamo Sakya-putto Sakya-kulā pabba-jito videhesu cārikaṁ carati mahatā bhikkhū-saṅghena saddhiṁ pañca-mattehi bhikkhu-satehi.|| ||
Taṁ kho pana Bhagavantaṁ Gotamaṁ evaṁ kalyāṇo kitti-saddo abbhūggato'Iti pi so Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho vijjā-caraṇa sampanno Sugato loka-vidū anuttaro purisa-damma-sārathi Satthā deva-manussānaṁ Buddho Bhagavā.So imaṁ lokaṁ sa-devakaṁ sa-Mārakaṁ sa-brahmakaṁ sa-s-samaṇa-brāhmaṇiṁ pajaṁ sa-deva-manussaṁ sayaṁ abhiññā ññā sacchi-katvā pavedeti.|| ||
So dhammaṁ deseti ādi kalyāṇaṁ majjhe kalyāṇaṁ pariyosāna-kalyāṇaṁ sātthaṁ savyañ janaṁ kevala-paripuṇṇaṁ parisuddhaṁ Brahma-cariyaṁ pakāseti.|| ||
Sādhu kho pana tathā-rūpānaṁ arahataṁ dassanaṁ ho' ti.ti.|| ||
Ehi tvaṁ tāta uttara,||
yena Samaṇo Gotamo ten'upasaṅkama.|| ||
Upasaṅkamitvā samaṇaṁ Gotamaṁ jānāhi yadi vā taṁ bhavantaṁ Gotamaṁ tathā santaṁ yeva saddo abbhu-g-gato.|| ||
Yadi vā no tathā,||
yadi vā so bhavaṁ Gotamo tādiso,||
yadi vā na tādiso,||
tayā mayaṁ taṁ bhavantaṁ Gotamaṁ vedissāmā' ti.|| ||
Yathā kathampanāhaṁ bho taṁ bhavantaṁ Gotamaṁ jānissāmi: yadi vā taṁ bhavantaṁ Gotamaṁ tathā santaṁ yeva saddo abbhu-g-gato,||
yadi vā no tathā,||
yadi vā so bhavaṁ Gotamo tādiso yadi vā natādiso' ti.|| ||
Āgatāni kho tāta uttara,||
amhākaṁ mantesu dvattiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇāni,||
yehi samannāgatassa mahā-purisassa dveyeva gatiyo bhavanti anaññā,||
sace agāraṁ ajjhā-vasati,||
rājā hoti cakka-vattī dhammiko Dhamma-rājā cāturanto vijitāvī jana-padatthāvariya-p-patto satta-ratana-samannāgato.|| ||
Tass'imāni sattaratanāni bhavanti,||
seyyath'īdaṁ: cakka-ratanaṁ hatthi-ratanaṁ assa-ratanaṁ maṇi-ratanaṁ itthi-ratanaṁ gahapati-ratanaṁ parināyaka-ratanam'eva sattamaṁ.|| ||
Parosahassaṁ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasena-p-pamaddanā.|| ||
So imaṁ paṭhaviṁ sāgarapariyan taṁ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhā-vasati: sace kho pana agārasmā anagāriyaṁ pabbajati,||
arahaṁ hoti Sammā Sambuddho loke vivatta-c-chando.|| ||
Ahaṁ kho pana te tāta uttara,mantānaṁ dātā,||
tvaṁ me mantānaṁ paṭiggahetāti.|| ||
Evaṁ hoti kho uttaro māṇavo Brahmāyussa brāhmaṇassa paṭi-s-sutvā uṭṭhāy āsanā Brahmāyuṁ brāhmaṇaṁ abhivādetvā padakkhiṇaṁ katvā videhesu yena Bhagavā tena [135] cārikaṁ pakkāmi.|| ||
Anupubbena cārikaṁ caramāno yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavatā saddhiṁ sammodi,||
sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ vīti-sāretvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinno kho uttaro māṇavo Bhagavato kāye dvattiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇāni sammannesi.|| ||
Addasā kho uttaro māṇavo Bhagavato kāye dvattiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇāni yebhūyyena ṭhapetvā dve.|| ||
Dvīsu mahā-purisa-lakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhi-muccati na sampasīdati: ' kosohite ca vatthaguyhe pahūtajivhatāya cā' ti.|| ||
Atha kho Bhagavato etad ahosi:
'Passati kho me ayaṁ uttaro māṇavo dvattiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇāni yebhūyyena ṭhapetvā dve.|| ||
Dvīsu mahā-purisa-lakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhi-muccati na sampasidati kosohite ca c'atthaguyhe pahūtajivhatāya cā' ti.|| ||
Atha kho Bhagava tathā-rūpaṁ iddhābhisaṅkhāraṁ abhisaṅkhāsi.|| ||
Yathā addasa uttaro māṇavo Bhagavato kosohitaṁ vatthaguyhaṁ.|| ||
Atha kho Bhagavā jivhaṁ ninnāmetvā ubhopi kaṇṇasotāni anumasi parimasi.|| ||
Ubhopi nāsikāsotāni anumasi parimasi.|| ||
Kevalam pi lalāṭamaṇḍalaṁ jivhāya chādesi.|| ||
Atha kho uttarassa māṇavassa etad ahosi: samannāgato kho Samaṇo Gotamodvattiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇehi.|| ||
Yan'nūn-ā-haṁ samaṇaṁ Gotamaṁ anubandheyyaṁ iriyāpathañc'assa passeyya'nti.|| ||
Atha kho uttaro māṇavo satta māsāni Bhagavantaṁ anubandhi jāyāva anapāyinī atha kho uttaro māṇavo sattannaṁ māsānaṁ accayena videhesu yena mithilā tena cārikaṁ pakkāmi.|| ||
Anupubbena cārikaṁ caramāno yena mithilā yena Brahmāyu brāhmaṇo ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Brahmāyuṁ brāhmaṇaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinnaṁ kho uttaraṁ māṇavaṁ Brahmāyu brāhmaṇo etad avoca: kacci tāta uttara,||
taṁ bhavantaṁ Gotamaṁ tathā santaṁ yeva saddo [136] abbhu-g-gato no aññatā,||
kacci ca pana so bhavaṁ Gotamo tādiso,||
no aññādiso' ti.|| ||
Tathāsantaṁ yeva bho taṁ bhavantaṁ Gotamaṁ tathā saddo abbhu-g-gato,||
no aññathā,||
tādiso ca bho so bhavaṁ Gotamo,||
na aññādiso.|| ||
Samannāgato ca so bho bhavaṁ Gotamo dvattiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇehi.|| ||
Suppati-ṭ-ṭhitapādo kho pana so bhavaṁ Gotamo,||
idam pi tassa1 bhoto Gotamassa mahā-purisassa mahā-purisa-lakkhaṇaṁ bhavati.|| ||
Heṭṭhā kho panassa bhoto Gotamassa pādatalesu cakkāni jātāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbā-kāra-paripūrāṇi.|| ||
Āyatapaṇhī kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Dīghaṅgulī kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Mudutaeṇahatthapādo kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Jālahatthapādo kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Ussaṅkhapādo kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Eṇijaṅgho kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Ṭhitakova kho pana so bhavaṁ Gotamo anonamanto ubhohi pāṇitalehi jaṇṇukāni parimasati parimajjati.|| ||
Kosohitavatthaguyho kho pana so bhavaṁ Gotamo.|| ||
Suvaṇṇavaṇṇo kho pana so bhavaṁ Gotamo kañcanasantibhattaco.|| ||
Sukhumacchavi kho pana so bhavaṁ Gotamo sukhumattā chaviyā rajojallaṁ kāye na upalippati.|| ||
Ekekalomo kho pana so bhavaṁ Gotamo,ekekāni lo-māni lomakūpesu jātāni.|| ||
Uddhaggalomo kho pana so bhavaṁ Gotamo uddhaggāni lo-māni jātāni nīlāni añjanavaṇṇāni kuṇḍalāvattāni padakkhiṇāvattakajātāni.|| ||
Brahmujjugatto kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Sattussado kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Sīhapubbaddhakāyo kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Citantaraṁso kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Nigrodhaparimaṇḍalo kho pana so bhavaṁ Gotamo,||
yāvatakvassa kāyo tāvatakvassa vyāmo yāvatakvassa vyāmo tāvatakvassa kāyo||
Samavatta-k-khandho kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Rasaggasaggi kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Sīhahanu kho [137] pana so bhavaṁ Gotamo||
Cattā'isadanto kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Samadanto kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Avivaradanto kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Susukkadāṭho kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Pahutajivho kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Brahmassaro kho pana so bhavaṁ Gotamo ,karavīkabhāṇī.|| ||
Abhinīlanetto kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Gopakhumo kho pana so bhavaṁ Gotamo||
Uṇṇā kho panassa bhoto Gotamassa bhamukantare jātā odātā mudutulasantibhā.|| ||
Uṇhīsasīso kho pana so bhavaṁ Gotamo idam pi tassa bhoto Gotamassa mahā-purisassa mahā-purisa-lakkhaṇaṁ bhavati.|| ||
Imehi kho so bhavaṁ Gotamo dvatiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇehi samannāgato.|| ||
Gacchanto kho pana so bhavaṁ Gotamo dakkhiṇen'eva pādena paṭhamaṁ pakkamati,||
so nātidūre pādaṁ uddharati,||
nāccāsanne pādaṁ nikkhipati,||
so nātisīghaṁ gacchati,||
nātisanikaṁ gacchati,||
na ca adduvena addūvaṁ Saṅghaṭṭento gacchati,||
na ca gopphakena gopphakaṁ gaṅghaṭṭento gacchati,||
so gacchanto na satthiṁ unnāmeti,||
na satthiṁ onāmeti,||
na sattiṁ sannāmeti,||
na sattiṁ vināmeti.|| ||
Gacchato kho panassa bhoto Gotamassa adharakāyova1 iñjati.|| ||
Na ca kāyabalena gacchati.|| ||
Avalokento kho pana so bhavaṁ Gotamo sabbakāyen'eva avaloketi.|| ||
So na uddhaṁ ulloketi.|| ||
Na adho oloketi.|| ||
Na ca vipekkhamāno gacchati.|| ||
Yugamattañ ca pekkhati.|| ||
Tato c'assa uttariṁ anāvaṭaṁ ñāṇa-dassanaṁ bhavati.|| ||
So antaragharaṁ pavisanto na kāyaṁ unnāmeti.|| ||
Na kāyaṁ onāmeti.|| ||
Na kāyaṁ sannāmeti.|| ||
[138] Na kāyaṁ vināmeti.|| ||
So nātidūre nāccāsanne āsanassa parivattati.|| ||
Na ca pāṇinā ālambhitvā āsane nisīdati.|| ||
Na ca āsanasmiṁ kāyaṁ pakkhipati.|| ||
So antaraghare nisinno samāno na hatthakukkuccaṁ āpajjati.|| ||
Na pādakukkuccaṁ āpajjati.|| ||
Na ca adduvena adduvaṁ2 āropetvā nisīdati.|| ||
Na ca gopphakena gopphakaṁ āropetvā nisīdati.|| ||
Na ca pāṇinā hanukaṁ upādiyitvā3 nisīdati.|| ||
So antaraghare nisinnova samāno nacchambhati na kampati na vedhati na paritassati.|| ||
Acchamahī akam pī avedhī aparitassī vigat'alomahaṁso.|| ||
Vivekāvatto ca so bhavaṁ Gotamo antaraghare nisinno hoti.|| ||
So pattodakaṁ patigaṇhanto na pattaṁ unnāmeti.|| ||
Na pattaṁ onāmeti.|| ||
Na pattaṁ sannāmeti.|| ||
Na pattaṁ vināmeti.|| ||
So pattodakaṁ patigaṇhāti nātithokaṁ nātibahuṁ.|| ||
So na bulubulukārakaṁ1 pattaṁ dhovati.|| ||
Na samparivattakaṁ pattaṁ dhovati.|| ||
Na pattaṁ bhumiyaṁ nikkhi-pitvā hatthe dhovati.|| ||
Hatthesu dhotesu patto dhoto hoti.|| ||
Patte dhote hatthā dhotā honti.|| ||
So pattodakaṁ chaḍḍheti nātidūre nāccāsanne na ca vicchaḍḍayamāno.|| ||
So odanaṁ patigaṇhanto na pattaṁ unnāmeti.|| ||
Na pattaṁ onāmeti.|| ||
Na pattaṁ sannāmeti na pattaṁ vināmeti.|| ||
So odanaṁ patigaṇhāti nātithokaṁ nātibahuṁ.|| ||
Byañjanaṁ kho pana so bhavaṁ Gotamo byañjanamattāya āhāreti,||
na ca byañjanena ālopaṁ ati-māneti3.|| ||
Dvatti-k-khattuṁ kho pana so bhavaṁ Gotamo mukhe ālopaṁ samparivattetvā ajjhoharati.|| ||
Na c'assa kāci odanamiñjā asambhinnaṁ kāyaṁ pavisati,||
na c'assa kāci odanamiñjā mukhe avasiṭṭhā hoti.|| ||
Athāparaṁ ālopaṁ upanāmeti.|| ||
Rasapaṭisaṁvedi kho pana so bhavaṁ Gotamo āhāraṁ āhāreti no ca rasarāgapaṭisaṁvedī.|| ||
Aṭṭh'aṅga-samannāgataṁ kho pana so bhavaṁ Gotamo āhāraṁ āhāreti.|| ||
N'eva davāya na madāya na maṇḍanāya na vibhūsanāya yāva-d-eva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṁs'ūparatiyā brahma-cariyānuggahāya iti purāṇañ ca [139] vedanaṁ paṭihaṅkhāmi.|| ||
Navañ ca vedanaṁ na uppādessāmi.|| ||
Yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsu-vihāro cā' ti.|| ||
So bhuttāvī pattodakaṁ patigaṇhanto na pattaṁ unnāmeti na pattaṁ onāmeti.|| ||
Na pattaṁ sannāmeti.|| ||
Na pattaṁ vināmeti.|| ||
So pattodakaṁ patigaṇhāti nātithokaṁ nātibahuṁ.|| ||
So na bulubulukārakaṁ1 pattaṁ dhovati na samparivattakaṁ pattaṁ dhovati.|| ||
Na pattaṁ bhumiyaṁ nikkhi-pitvā hatthe dhovati.|| ||
Hatthesu dhotesu patto dhoto hoti.|| ||
Patte dhote hatthā dhotā honti.|| ||
So pattodakaṁ chaḍḍeti nātidūre nāccāsanne,||
na ca vicchaḍḍayamāno.|| ||
So bhuttāvī na pattaṁ4 bhumiyaṁ nikkhipati nātidure nāccāsanne.|| ||
Na ca an'atthiko pattena hoti,||
na ca ativelānurakkhī pattasmiṁ.|| ||
So bhuttāvī muhuttaṁ tuṇhī nisidati.|| ||
Na ca anumodanassa kālamatināmeti.|| ||
So bhuttāvī anumodati.|| ||
Na taṁ bhattaṁ garahati.|| ||
Na aññaṁ bhattaṁ pāṭikaṅkhati aññadatthu dhammiyāva kathāya taṁ parisaṁ sandasseti samādapeti samuttejeti samp'ahaṁseti.|| ||
So taṁ parisaṁ dhammiyā kathāya sanda-s-setvā samāda-petvā samutte-chetvā samp'ahaṁsetvā uṭṭhāy āsanā pakkamati.|| ||
So nātisīghaṁ gacchati.|| ||
Nātisanikaṁ gacchati.|| ||
Na ca nimuccitukāmo gacchati na ca tassa bhoto Gotamassa kāye cīvaraṁ accUkkaṭṭhaṁ hoti,||
na ca accokkaṭṭhaṁ,||
na ca kāyasmiṁ allīnaṁ,||
na ca kāyasmā apakaṭṭhaṁ,||
na ca tassa bhoto Gotamassa kāyamhā vāto cīvaraṁ apavahati.|| ||
Na ca tassa bhoto Gotamassa kāye rajojallaṁ upalippati3|| ||
So ārāma-gato nisīdati paññatte āsane.|| ||
Nisajja pāde pakkhāleti.|| ||
Na ca so bhavaṁ Gotamo pādamaṇḍanānuyogamanuyutto viharati.|| ||
So pāde pakkhāletvā nisīdati pallṅkaṁ ābhujitvā ujuṁ kāyaṁ paṇidhāya parimukhaṁ satiṁ upaṭṭha-petvā.|| ||
So n'eva attavyābādhāya ceteti na paravyābādhāya ceteti.|| ||
Na ubhayavyābādhāya ceteti.|| ||
Attahitaṁ parahitaṁ ubhayahitaṁ sabba-lokahitam eva [140] so bhavaṁ Gotamo cintento nisinno hoti.|| ||
So ārāma-gato parisatiṁ dhammaṁ deseti na taṁ parisaṁ ussādeti.|| ||
Na taṁ parisaṁ apasādeti.|| ||
Aññadatthu dhammiyāva kathāya taṁ parisaṁ sandasseti samādapeti samuttejeti samp'ahaṁseti.|| ||
Aṭṭh'aṅga-samannāgato kho panassa bhoto Gotamassa mukhato ghosoniccharati.|| ||
Vissaṭṭhoca viññeyyo ca mañchu ca savanīyo ca bindu ca avisārī ca gambhīro ca ninnādi ca.|| ||
Yathāparisaṁ kho pana so bhavaṁ Gotamo sarena viññāpeti.|| ||
Na c'assa bahiddhā parisāya ghoso niccharati.|| ||
Te tena bhotā Gotamena dhammiyā kathāya sanda-s-sitā samāda-pitā samutte-jitā samp'ahaṁsitā uṭṭhāy āsanā pakkamanti apalokayamānāyeva avijahantā bhāvena4.|| ||
Addasāma kho mayaṁ bho taṁ bhavantaṁ Gotamaṁ gacchantaṁ.|| ||
Addasāma ṭhitaṁ.|| ||
Addasāma antaragharaṁ pavisantaṁ5 addasāma antaraghare nisinnaṁ tuṇhī-bhūtaṁ.|| ||
Addasāma bhuttāviṁ anumodantaṁ.|| ||
Addasāma ārāmaṁ gacchantaṁ6 addasāma āramagataṁ nisinnaṁ tuṇhī-bhūtaṁ.|| ||
Addasāma āramagataṁ parisatiṁ dhammaṁ desentaṁ.|| ||
Ediso ca ediso ca bho so bhavaṁ Gotamo,||
tato ca bhiyyo' ti.|| ||
Evaṁ vutte Brahmāyu brāhmaṇo uṭṭhāy āsanā ekaṁsaṁ uttarā-saṅgaṁ karitvā yena Bhagavā ten'añjaliṁ panāmetvā ti-k-khattuṁ udānaṁ udānesi:||
namo tassa Bhagavato arahato Sammā Sambuddhassa,||
namo tassa Bhagavato arahato Sammā Sambuddhassa,||
namo tassa Bhagavato arahato Sammā Sambuddhassa.|| ||
App'eva nāma mayaṁ kadāci karahaci tena bhotā Gotamena saddhiṁ samāgaccheyyāma,||
app'eva nāma siyā kocid-eva kathā-sallāpo' ti.|| ||
Atha kho Bhagavā videhesu anupubbena cārikaṁ caramāno yena mithilā tad avasari.|| ||
Tatra sudaṁ Bhagavā mithilāyaṁ viharati makhādevAmbavane assosuṁ kho methileyyakā brāhmaṇa-gahapatikā samaṇo khalu bho [141] Gotamo Sakya-putto Sakya-kulā pabba-jito videhesu cārikaṁ caramāno mahatā bhikkhū saṅghena saddhiṁ pañca-mattehi bhikkhu-satehi mithilāanuppatto mithilāyaṁ viharati makhādevAmbavane.|| ||
Taṁ kho pana Bhagavantaṁ Gotamaṁ evaṁ kalyāṇo kitti-saddo abbhu-g-gato:
'Iti pi so Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho vijjā-caraṇa-sampanno Sugato loka-vidū anuttaro purisa-damma-sārathi Satthā deva-manussānaṁ Buddho Bhagavā,||
so imaṁ lokaṁ sa-devakaṁ sa-Mārakaṁ sa-brahmakaṁ sa-s-samaṇa-brāhmaṇiṁ pajaṁ sa-deva-manussaṁ sayaṁ abhiññā sacchi-katvā pavedeti.|| ||
So dhammaṁ deseti ādi kalyāṇaṁ majjhe kalyāṇaṁ pariyosāna-kalyāṇaṁ sātthaṁ savyañ janaṁ kevala-paripuṇṇaṁ parisuddhaṁ Brahma-cariyaṁ pakāseti.|| ||
Sādhu kho pana tathā-rūpānaṁ arahataṁ dassanaṁ ho' ti.ti.|| ||
Atha kho methileyyakā1 app'ekacce Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu,||
app'ekacce Bhagavatā saddhiṁ sammodiṁsu,||
sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ vīti-sāretvā eka-m-antaṁ nisidiṁsu.|| ||
App'ekacce yena Bhagavā ten'añjaliṁ paṇāmetvā eka-m-antaṁ nisidiṁsu,||
app'ekacce Bhagavato santike nāmagottaṁ sāvetvā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu.|| ||
App'ekacce tuṇhī-bhūtā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu.|| ||
Assosi kho Brahmāyu brāhmaṇo,'samaṇo khalu bho Gotamo Sakya-putto Sakya-kulā pabba-jito mithilaṁ anuppatto,||
mithilāyaṁ viharati makhādevAmbavane' ti.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo sambahulehi māṇavakehi saddhiṁ yena makhādevambavanaṁ ten'upasaṅkami,||
atha kho Brahmāyuno brāhmaṇassa avidūre ambavanassa etad ahosi:
'Na kho me taṁ paṭirūpaṁ yohaṁ pubbe appaṭisaṁvidito samaṇaṁ Gotamaṁ dassanāya upasaṅkameyyan' ti.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo aññataraṁ māṇavakaṁ āmantesi:
'Ehi tvaṁ māṇavaka,||
yena Samaṇo Gotamo ten'upasaṅkama,||
upasaṅkamitvā mama vacanena samaṇaṁ Gotamaṁ appābādhaṁ appātaṅkaṁ lahu-ṭ-ṭhānaṁ balaṁ phāsu-vihāraṁ puccha,||
Brahmāyu bho Gotama brāhmaṇo bhavantaṁ Gotamaṁ appābādhaṁ appātaṅkaṁ lahu-ṭ-ṭhānaṁ balaṁ phāsu-vihāraṁ pucchatī' ti.|| ||
Evaṁ ca vadehi,Brahmāyu bho Gotama,brāhmaṇo jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto vīsaṁvassasatiko jātiyā tiṇṇaṁ vedānaṁ pāragu sanighaṇḍukeṭubhānaṁ sākkhara-p-pabhe-dānaṁ itihāsa-pañca-mānaṁ padako veyyākaraṇo lokāyatamahā-purisa-lakkhaṇesu anavayo.|| ||
Yāvatā kho brāhmaṇa-gahapatikā mithilāyaṁ paṭivasanti Brahmāyu tesaṁ brāhmaṇo aggam akkhāyati yad idaṁ bhogehi.|| ||
Bravmāyu tesaṁ brāhmaṇo aggam akkhāyati yad idaṁ mantehi.|| ||
[142] Brahmāyu tesaṁ brāhmaṇo aggam akkhāyati yad idaṁ āyunā c'eva yasasā ca.|| ||
So bhoto Gotamassa dassana-kāmo' ti.|| ||
Evaṁ bhoti kho so māṇavako Brahmāyussa brāhmaṇassa paṭi-s-sutvā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavatā saddhiṁ sammodi,||
sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ vīti-sāretvā eka-m-antaṁ aṭṭhāsi.|| ||
Eka-m-antaṁ ṭhito kho so māṇavako Bhagavantaṁ etad avoca: Brahmāyu bho Gotama,||
brāhmaṇo Bhagavantaṁ Gotamaṁ appābādhaṁ appātaṅkaṁ la lahu-ṭ-ṭhānaṁ balaṁ phāsu-vihāraṁ pucchati.|| ||
Brahmāyu bho Gotama,||
brāhmaṇo jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayo anuppatto vīsaṁvassasatiko jātiyā tiṇṇaṁ vedānaṁ pāragu sanighaṇḍukeṭubhānaṁ sākkhara-p-pabhe-dānaṁ itihāsa-pañca-mānaṁ padako veyyākaraṇo lokāyatamahā-purisa-lakkhaṇesu anavayo.|| ||
Yāvatā bho brāhmaṇa-gahapatikā mithilāyaṁ paṭivasanti,||
Brahmāyu tesaṁ brāhmaṇo aggam akkhāyati yad idaṁ bhogehi.|| ||
Brahmāyu tesaṁ brāhmaṇo aggam akkhāyati yad idaṁ mantehi.|| ||
Brahmāyu tesaṁ brāhmaṇo aggam akkhāyati yad idaṁ āyunā c'eva yasasā ca.|| ||
So bhoto Gotamassa dassana-kāmo' ti.|| ||
'Yassa dāni māṇavaka,||
Brahmāyu brāhmaṇo kālaṁ maññatī' ti.|| ||
Atha kho so māṇavako yena Brahmāyu brāhmaṇo ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Brahmāyuṁ brāhmaṇaṁ etad avoca: 'katāvakāso kho bhavaṁ samaṇena Gotamena,||
yassa dāni bhavaṁ kālaṁ maññatī' ti.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||
Addasā kho sā parisā Brahmāyuṁ brāhmaṇaṁ dūrato va āga-c-chantaṁ,||
disvāna atha naṁ1 okāsamakāsi yathā taṁ ñātassa yasassino.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo taṁ parisaṁ etad avoca: alaṁ bho,||
nisīdatha tumhe sake āsane,||
idhāhaṁ samaṇassa Gotamassa santike nisīdissāmīti.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavatā saddhiṁ sammodi.|| ||
Sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ vīti-sāretvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinno kho Brahmāyu brāhmaṇo Bhagavato [143] kāye dvattiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇāni sammannesi.|| ||
Addasā kho Brahmāyu brāhmaṇo Bhagavato kāye dvattiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇāni,||
yebhūyyena ṭhapetvā dve dvīsu mahā-purisa-lakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādhi-muccati na sampasīdati.|| ||
Kosohite ca vatthaguyhe pahūtajivhatāya ca.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo Bhagavantaṁ gāthāhi ajjhabhāsi:|| ||
'Ye me dvattiṁsāti sutā mahā-purisa-lakkhaṇā,|| ||
Duve tesaṁ na passāmi bhoto kāyasmiṁ Gotama.|| ||
Kacci kosohitaṁ bhoto vatthaguyhaṁ naruttama,|| ||
Nārīsahanāma savhayā kacci jivhā na rassikā3|| ||
Kacci pahutajivhosi? Yathā taṁ jāniyāmase,|| ||
Ninnāmayetaṁ tanukaṁ kaṅkhaṁ vinaya no ise,|| ||
Diṭṭha-dhamma-hitatthāya samparāya sukhāya ca,|| ||
Katāvakāsā pucchemu yaṁ kiñci abhipatthitan' ti.|| ||
Atha kho Bhagavato etad ahosi:
'Passati kho me ayaṁ Brahmāyu brāhmaṇo dvattiṁsa mahā-purisa-lakkhaṇāni yebhūyyena ṭhapetvā dve dvīsu mahā-purisa-lakkhaṇesu kaṅkhati vicikicchati nādimuccati na sampasīdati kosohite ca c'atthaguyha pahūtajivhatāya cāti.|| ||
Atha kho Bhagavā tathā-rūpaṁ iddhābhisaṅkhāraṁ abhisaṅkhāsi.|| ||
Yathā addasa Brahmāyu brāhmaṇo Bhagavato kosohitaṁ c'atthaguyhaṁ.|| ||
Atha kho Bhagavā jivhaṁ ninnāmetvā ubhopi kaṇṇasotāni anumasi parimasi1,||
ubho pi nāsikāsotāni anumasi parimasi.|| ||
Kevalampi lalāṭamaṇḍalaṁ jivhāya chādesi atha kho Bhagavā Brahmāyuṁ brāhmaṇaṁ gāthāhi paccabhāsi.|| ||
Ye te dvattiṁsāti sutā mahā-purisa-lakkhaṇā,|| ||
Sabbe te mama kāyasmiṁ mā te kaṅkhāhu brāhmaṇa.|| ||
Abhiññeyyaṁ abhiññātaṁ bhāvetabbañca bhāvitaṁ,|| ||
Pahātabbaṁ pahīnaṁ me tasmā Buddhosmi brāhmaṇa.|| ||
[144] Diṭṭha-dhamma-hitatthāya samparāya sukhāya ca.|| ||
Katāvakāso pucchassu yaṁ kiñci abhipatthitanti.|| ||
Atha kho Brahmāyussa brāhmaṇassa etad ahosi:
'Katāvakāso kho'mhi samaṇena Gotamena.|| ||
Kin nu kho ahaṁ samaṇaṁ Gotamaṁ puccheyyaṁ diṭṭha-dhammikaṁ vā atthaṁ samparāyikaṁ vāti.|| ||
Atha kho Brahmāyussa brāhmaṇassa etad ahosi:
'Kusalo kho ahaṁ diṭṭha-dhammikānaṁ atthānaṁ,||
aññe pi maṁ diṭṭha-dhammikaṁ atthaṁ pucchanti.|| ||
Yan'nūn-ā-haṁ samaṇaṁ Gotamaṁ samparāyikaṁ yeva atthaṁ puccheyya'nti.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo Bhagavantaṁ gāthāhi ajjhabhāsi.|| ||
'Kathaṁ bho brāhmaṇo hoti kathaṁ bhavati vedagu,||
Tevijjo bho kathaṁ hoti sottiyo kintivuccati.|| ||
Arahaṁ bho kathaṁ hoti kathaṁ bhavati kevalī,||
Municca bho kathaṁ hoti Buddho kinti pavuccatī' ti.|| ||
Atha kho Bhagavā Brahmāyuṁ brāhmaṇaṁ gāthāhi paccabhāsi.|| ||
'Pubbe-nivāsaṁ yo vedi saggāpāyañ ca passati,||
Atho jātikkhayaṁ patto abhiññā vosito muni.|| ||
Cittaṁ visuddhaṁ jānāti muttaṁ rāgehi sabbaso,||
Pahīna jātimaraṇo Brahma-cariyassa kevalī|| ||
Pāragu sabba-dhammānaṁ Buddho tādi pavucca' ti.ti.|| ||
Evaṁ vutte Brahmāyu brāhmaṇo uṭṭhāy āsanā ekaṁsaṁ uttarā-saṅgaṁ karitvā Bhagavato pādesu sirasā nipatitvā Bhagavato pādāni mukhena ca paricumbati.|| ||
Pāṇīhi ca parisambāhati.|| ||
Nāmañca sāveti: Brahmāyu c'āhaṁ1 bho Gotama brāhmaṇo,||
Brahmāyu c'āhaṁ1 bho Gotama brāhmaṇo' ti.|| ||
Atha kho sā parisā acchariyabbhūtacittā jātā ahosi: 'acchariyaṁ vata bho,||
abbhūtaṁ vata bho,||
samaṇassa mahiddhi-katā mah-ā-nubhāvatā.|| ||
Yatrahi nāmo ayaṁ Brahmāyu brāhmaṇo ñāto yassasī eva-rūpaṁ paramani-pacca-kāraṁ karissatī' ti.|| ||
Atha kho Bhagavā Brahmāyuṁ brāhmaṇaṁ etad avoca:
[145] Alaṁ brāhmaṇa,||
uṭṭhaha,||
nisīda tvaṁ sake āsane,||
yato te mayi cittaṁ pasanna'nti.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo uṭṭhabhitvā sake āsane nisīdi.|| ||
Atha kho Bhagavā Brahmāyussa brāhmaṇassa ānupubbī-kathaṁ kathesi.|| ||
Seyyath'īdaṁ: 'dāna-kathaṁ sīla-kathaṁ sagga-kathaṁ kāmānaṁ ādīnavaṁ okāraṁ saṅkilesaṁ nekkhamme ānisaṁsaṁ pakāsesi yadā Bhagavā aññāsi Brahmāyuṁ brāhmaṇaṁ kalla-cittaṁ mudu-cittaṁ vinīvaraṇa-cittaṁ udagga-cittaṁ pasanna-cittaṁ,||
atha yā Buddhānaṁ sāmukkaṁ-sikā Dhamma-desanā taṁ pakāsesi dukkhaṁ samudayaṁ nirodhaṁ Maggaṁ.|| ||
Seyyathā pi nāma suddhaṁ vatthaṁ apagatakāḷakaṁ samma-d-eva rajanaṁ patigaṇheyya,||
evam evaṁ Brahmāyussa brāhmaṇassa tasmiññeva āsane virajaṁ vīta-malaṁ Dhamma-cakkhuṁ udapādi,||
yaṁ kiñci samudaya-dhammaṁ sabbaṁ taṁ nirodha-dhammanti.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo diṭṭha-dhammo,||
patta-dhammo,||
vidita-dhammo,||
pariyogāḷha-dhammo tiṇṇa-vici-kiccho vigata-kathaṁ-katho vesārajja-p-patto apara-p-paccayo satthu sāsane Bhagavantaṁ etad avoca:
"Abhikkantaṁ ho Gotama,||
abhikkantaṁ bho Gotama.|| ||
Seyyathā pi bho Gotama nikkujjitaṁ vā ukkujjeyya.|| ||
Paṭicchannaṁ vā vivareyya,||
mūḷhassa vā Maggaṁ ācikkheyya,||
andha-kāre vā tela-pajjotaṁ dhāreyya 'cakkhūmanto rūpāni dakkhinti' ti.|| ||
Evam evaṁ bhotā Gotamena aneka-pariyāyena dhammo pakāsito es'āhaṁ Bhagavantaṁ Gotamaṁ saraṇaṁ gacchāmi Dhammañ ca bhikkhu-saṅghañ ca,||
upāsakaṁ maṁ bhavaṁ Gotamamo dhāretu ajja-t-agge pāṇupetaṁ saraṇaṅgataṁ.|| ||
Adivāsetu ca me bhavaṁ Gotamo svātanāya bhattaṁ saddhiṁ bhikkhu-saṅghenā" ti.|| ||
Adhivāsesi Bhagavā tuṇhī-bhāvena.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo Bhagavato adivāsanaṁ viditvā uṭṭhāy āsanā Bhagavantaṁ abhivādetvā padakkhiṇaṁ katvā pakkāmi.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo tassā rattiyā accayena sake nivesane paṇītaṁ khādanīyaṁ bhojanīyaṁ paṭiyādāpetvā Bhagavato kālaṁ ārocāpesi:||
kālo bho Gotama,||
niṭṭhitaṁ bhatta'nti.|| ||
[146] Atha kho Bhagavā pubbaṇha-samayaṁ nivāsetvā patta-cīvaraṁ ādāya yena Brahmāyussa brāhmaṇassa nivesanaṁ ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.|| ||
Saddhiṁ bhikkhu-saṅghena.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo sattāhaṁ Buddhapamukhaṁ bhikkhu-saṅghaṁ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi.|| ||
Atha kho Bhagavā tassa sattāhassa accayena videhesu cārikaṁ pakkāmi.|| ||
Atha kho Brahmāyu brāhmaṇo acira-pakkantassa Bhagavato kālamakāsi.|| ||
Atha kho sambahulā bhikkhū yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinnā kho te bhikkhu Bhagavantaṁ etad avocuṁ:
'Brahmāyu bhante,||
brāhmaṇo kāla-kato,||
tassa kā gati,||
ko abhisamparāyo' ti.|| ||
Paṇḍito bhikkhave,||
Brahmāyu brāhmaṇo,||
paccapādi Dhammass-ā-nu-dhammaṁ na ca maṁ Dhamm-ā-dhikaraṇaṁ vihesesi.|| ||
Brahmāyu bhikkhave,||
brāhmaṇo pañcannaṁ oram-bhāgiyānaṁ saṁyojanānaṁ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokāti.|| ||
Idam avoca Bhagavā.|| ||
Attamanā te bhikkhū Bhagavato bhāsitaṁ "abhinandun" ti.|| ||
Brahmāyu Suttaṁ