Saṁyutta Nikāya
I. Sagātha Vagga

6. Brahmā Saṁyutta

Suttas 1-15

 

---

 

I. Paṭhama Vagga

---

[136]

Sutta 1

Brahmā Āyā Cana Suttaṁ

[1.1][pts][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Uruvelāyaṁ viharati najjā Nerañjarāya tīre Ajapālanigrodhamūle paṭham-ā-bhisambuddho.|| ||

2. Atha kho Bhagavato raho-gatassa paṭisallīnassa evaṁ cetaso parivitakko udapādi.|| ||

3. Adhigato kho myāyaṁ dhammo gambhīro duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo,||
ālayarāmā kho panāyaṁ pajā ālaya-ratā ālaya-sammuditā ālayarāmāya kho pana pajāya ālaya-ratāya ālaya-sammuditāya duddasaṁ idaṁ ṭhānaṁ yad idaṁ ida-p-paccayatā paṭicca-samuppādo.|| ||

Idam pi kho ṭhānaṁ duddasaṁ yad idaṁ sabba-saṅkhāra-samatho sabb'ūpadhi-paṭinissaggo taṇha-k-khayo virāgo nirodho nibbāṇaṁ.|| ||

Ahañ c'eva kho pana Dhammaṁ deseyyaṁ pare ca me na ājāneyyuṁ so mam'assa kilamatho sā mam'assa vihesā ti.|| ||

4. Api ssudaṁ Bhagavantaṁ imā acchariyā gāthāyo paṭibhaṁsu pubbe a-s-suta-pubbā:|| ||

Kicchena me adhigataṁ halandāni pakāsituṁ,||
Rāgadosaparetehi nāyaṁ dhammo su-sambudho.||
Paṭisotagāmiṁ nipuṇaṁ gambhīraṁ duddasaṁ aṇuṁ, Rāgarattā na dakkhinti4 tamokkhandhena āvutāti.|| ||

[137] 5. Iti Bhagavato paṭisañcikkhato appossukkatāya cittaṁ namati no Dhamma-desanāya.|| ||

6. Atha kho Brahmuno Sahampatissa Bhagavato cetasā ceto parivitakkam aññāya etad ahosi:|| ||

Nassati vata bho loko.|| ||

Vinassati vata bho loko.|| ||

Yatra hi nāma Tathāgatassa arahato Sammā Sambuddhassa appossukkatāya cittaṁ namati no Dhamma-desanāyā ti.|| ||

7. Atha kho Brahmā Sahampati seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya
pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya,||
evam eva Brahma-loke antara-hito Bhagavato purato pātu-r-ahosi.|| ||

8. Atha kho Brahmā Sahampati ekaṁsaṁ uttarā-saṅgaṁ karitvā dakkhiṇajāṇumaṇḍalaṁ paṭhaviyaṁ nihantvā yena Bhagavā ten'añjaliṁ paṇāmetvā Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Desetu bhante Bhagavā dhammaṁ desetu Sugato dhammaṁ.||
Santi sattā apparajakkhajātikā.||
Assavaṇatā Dhammassa parihāyanti.||
Bhavissanti Dhammassa aññātāro" ti.|| ||

Idam avoca Brahmā Sahampati.|| ||

Idaṁ vatvā athāparaṁ etad avoca:|| ||

Pātu-r-ahosi Magadhesu pubbe||
dhammo asuddho samalehi cintito,||
Avāpur'etaṁ amatassa dvāraṁ||
suṇantu Dhammaṁ vimalenānuBuddhaṁ.|| ||

Sele yathā pabbatamuddhani ṭhito||
yathā pi passe janataṁ samantato,||
Tath'ūpamaṁ dhammamayaṁ sumedha||
pāsādam āruyha samantacakkhu,||
Sokāvatiṇṇaṁ janatam apetasoko||
avekkhassu jāti-jarābhibhūtan ti.|| ||

[uṭṭhehi vīra vijita-saṅgāma||
satthavāha anaṇa vicara loke,||
Desetu Bhagavā Dhammaṁ aññātāro bhavissantī ti.]|| ||

[138] 10. Atha kho Bhagavā brahmuno ca ajjhesanaṁ viditvā sattesu ca kāruññataṁ paṭicca Buddhacakkhunā lokaṁ volokesi.|| ||

11. Addasā kho Bhagavā Buddhacakkhunā lokaṁ volokento satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye app'ekacce paralokavajjabhaya-dassāvino viharante.|| ||

12. Seyyathā pi nāma uppaliniyaṁ vā paduminiyaṁ vā puṇḍarīkiniyaṁ vā app'ekaccāni Uppalāni vā padumāni vā Puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṁvaddhāni udakānuggatāni antonimuggaposīni.|| ||

App'ekaccāni Uppalāni vā padumāni vā Puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṁvaddhāni samodakaṁ ṭhitāni.|| ||

App'ekaccāni Uppalāni vā padumāni vā Puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṁvaddhāni udakā accuggamma ṭhitāni anupalittāni udakena.|| ||

Evam evaṁ Bhagavā Buddhacakkhunā lokaṁ volokento addasa satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye app'ekacce paralokavajjabhaya dassāvino viharante.|| ||

13. Disvāna Brahmānaṁ Sahampatiṁ gāthāya paccabhāsi:|| ||

Apārutā tesaṁ amatassa dvārā||
ye sotavante pamuñcantu saddhaṁ,||
Vihiṁsasaññī paguṇaṁ na bhāsiṁ||
dhammaṁ paṇītaṁ manujesu Brahme ti.|| ||

14. Atha kho Brahmā Sahampati katāvakāso kho'mhi Bhagavatā Dhamma-desanāyā ti Bhagavantaṁ abhivādetvā padakkhiṇaṁ katvā tatth'ev'antara-dhāyī ti.|| ||

 

§

 

Sutta 2

Gārava Suttaṁ

[2.1][pts][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Uruvelāyaṁ viharati najjā nerañjarāya tīre Ajapāla-nigrodha-mūle paṭham-ā-bhisambuddho.|| ||

[139] 2. Atha kho Bhagavato raho-gatassa patisallīnassa evaṁ cetaso parivitakko udapādi:|| ||

"Dukkhaṁ kho agāravo viharati appatisso.|| ||

Kannu khv'āhaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyan" ti.|| ||

3. Atha kho Bhagavato etad ahosi:|| ||

"Aparipuṇṇassa kho sīla-k-khandhassa pāripuriyā aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā sakkatvā garu-katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

Na kho panāhaṁ passāmi sa-devake loke sa-Mārake sa-brahmake,||
sa-s-samaṇa-brāhmaṇiyā pajāya sadeva-manussāya attanā sīla-sampannataraṁ aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā yam ahaṁ sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

■

4. "Aparipuṇṇassa kho samādhi-k-khandhassa pāripuriyā aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

Na kho panāhaṁ passāmi sa-devake loke sa-Mārake sa-brahmake,||
sa-s-samaṇa-brāhmaṇiyā pajāya sadeva-manussāya attanā samādhi-sampannataraṁ aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā yam ahaṁ sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

■

5. Aparipuṇṇassa kho paññā-k-khandhassa pāripuriyā aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

Na kho panāhaṁ passāmi sa-devake loke sa-Mārake sa-brahmake,||
sa-s-samaṇa-brāhmaṇiyā pajāya sadeva-manussāya attanā paññā-sampannataraṁ aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā yam ahaṁ sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

■

6. Aparipuṇṇassa kho vimutti-k-khandhassa pāripuriyā aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

Na kho panāhaṁ passāmi sa-devake loke sa-Mārake sa-brahmake,||
sa-s-samaṇa-brāhmaṇiyā pajāya sadeva-manussāya attanā vimutti sampannataraṁ aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā yam ahaṁ sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

■

7. Aparipuṇṇassa kho vimutti-ñāṇa-dassana-k-khandhassa pāripuriyā aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

Na kho panāhaṁ passāmi sa-devake loke sa-Mārake sa-brahmake,||
sa-s-samaṇa-brāhmaṇiyā pajāya sadeva-manussāya attanā vimutti ñāṇa-dassana-sampannataraṁ aññaṁ samaṇaṁ vā brāhmaṇaṁ vā yam ahaṁ sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyaṁ.|| ||

8. Yan nūn-ā-haṁ yvāyaṁ Dhammo mayā abhisambuddho tam eva dhammaṁ sakkatvā garu katvā upanissāya vihareyyan" ti.|| ||

 

§

 

Atha kho Brahmā Sahampati Bhagavato cetasā ceto parivitakka-maññāya seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya,||
pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya,||
evam evaṁ Brahma-loke antara-hito Bhagavato pūrato pātu-r-ahosi.|| ||

Atha khe Brahmā Sahampati ekaṁsaṁ uttarā-saṅgaṁ karitvā yena Bhagavā ten'añjaliṁ paṇāmetvā Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

[140] "Evam etaṁ Bhagavā,||
evam etaṁ Sugata.|| ||

Ye pi te bhante ahesuṁ atītam addhānaṁ Arahanto Sammā Sambuddhā te pi Bhagavanto dhammaṁ yeva sakkatvā garu katvā upanissāya vihariṁsu.|| ||

Ye pi te bhante bhavissanti anāgatam addhānaṁ Arahanto Sammā Sambuddhā te pi Bhagavanto dhammaṁ yeva sakkatvā garu katvā upanissāya viharissanti.|| ||

Bhagavā pi bhante etarahi arahaṁ Sammā Sambuddho dhammaṁ yeva sakkatvā garu katvā upanissāya viharatū" ti.|| ||

Idam avoca Brahmā Sahampati.|| ||

Idaṁ vatvā athāparaṁ etad avoca:|| ||

Ye cabbhatītā sambuddhā ye ca buddhā anāgatā,||
Yo cetarahi sambuddho bahunnaṁ sokanāsano.|| ||

Sabbe Sad'Dhamma-garuno vihaṁsu viharanti ca,||
Athopi viharissanti esā Buddhāna dhammatā.|| ||

Tasmā hi attha-kāmena mahattamabhikaṅkhatā,||
Sad'Dhammo garu kātabbo saraṁ Buddhāna-sāsanaṁ.|| ||

 

§

 

Sutta 3

Brahmadeva Suttaṁ

[3.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

Tena kho pana samayena aññatarissā brāhmaṇiyā Brahmadevo nāma putto Bhagavato santike agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito hoti.|| ||

Atha kho āyasmā Brahmadevo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpi pahit'atto viharanto na cirass'eva yass'atthāya kula-puttā samma-d-eva agārasmā anagāriyaṁ pabbajanti tad anuttaraṁ Brahma-cariya-pariyosānaṁ diṭṭhe'va dhamme sayaṁ abhiññā sacchi-katvā upasampajja vihāsi.|| ||

Khīṇā jāti vusitaṁ Brahma-cariyaṁ kataṁ karaṇīyaṁ nāparaṁ itthattāyā ti abbhaññāsi.|| ||

Aññataro ca pan'āyasmā Brahmadevo arahataṁ ahosi.|| ||

 

§

 

Atha kho āyasmā Brahmadevo pubbaṇha-samayaṁ nivāsetvā patta-cīvaraṁ ādāya Sāvatthiṁ piṇḍāya pāvisi.|| ||

Sāvatthiyaṁ sapadānaṁ piṇḍāya caramāno yena sakamātunivesanaṁ ten'upasaṅkami.|| ||

[141] Tena kho pana samayen'āyasmato Brahmadev'assa mātā brāhmaṇī brahmuno āhutiṁ niccaṁ paggaṇhāti.|| ||

Atha kho brahmuno Sahampatissa etad ahosi:|| ||

"Ayaṁ kho āyasmato Brahmadev'assa mātā brāhmaṇī brahmuno āhutiṁ niccaṁ paggaṇhāti,||
yan nūn-ā-haṁ taṁ upasaṅkamitvā saṁvejeyyan" ti.|| ||

Atha kho Brahmā Sahampati seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya.|| ||

Evam evaṁ Brahma-loke antara-hito āyasmato Brahmadev'assa mātunivesane pātu-r-ahosi.|| ||

Atha kho Brahmā Sahampati vehāsaṁ ṭhito āyasmato Brahmadev'assa mātaraṁ brāhmaṇiṁ gāthāhi ajjhabhāsi:|| ||

"Dūre ito brāhmaṇī Brahma-loko yassāhutiṁ paggaṇhāsi niccaṁ.|| ||

Netādiso brāhmaṇi brahmabhakkho kiṁ jappasi brahmapathaṁ ajānanti.|| ||

Eso hi te brāhmaṇī Brahmadevo nirupadiko atideva-p-patto,||
Akiñ cano bhikkhu anaññaposī yo te so piṇḍāya gharaṁ paviṭṭho.|| ||

Āhuneyyo vedagū bhāvitatto narānaṁ devānañca dakkhiṇeyyo,||
Bāhitvā pāpāni anupalitto ghāsesanaṁ irīyati sītibhūto.|| ||

Na tassa pacchā na puratthamatthi santo vidhūmo anigho nirāso,||
Nikkhittadaṇḍo tasathāvaresu so tyāhutiṁ bhuñjatu aggapiṇḍaṁ|| ||

Visenibhūto upasantacitto nāgova danto carati anejo,||
Bhikkhu susilo su-vimutta-citto so tyāhutiṁ bhuñjatu aggapiṇḍaṁ.|| ||

Tasmiṁ pasannā avikampamānā [142] patiṭṭhapesi dakkhiṇaṁ dakkhiṇeyye,||
Karohi puññaṁ sukhamāyatikaṁ disvā muniṁ brāhmaṇi oghatiṇṇanati.|| ||

Tasmiṁ pasannā avikampamānā patiṭṭhapesi dakkhiṇaṁ dakkhiṇeyye,||
Akāsi puññaṁ sukhamāyatikaṁ disvā muniṁ brāhmaṇī oghatiṇṇanti.|| ||

 

§

 

Sutta 4

Baka Brahma Suttaṁ

[4.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

2. Tena kho pana samayena Bakassa brahmuno eva-rūpaṁ pāpakaṁ diṭṭhi-gataṁ uppannaṁ hoti:|| ||

"Idaṁ niccaṁ,||
idaṁ dhuvaṁ,||
idaṁ sassataṁ,||
idaṁ kevalaṁ,||
idaṁ acavana-dhammaṁ||
idaṁ hi na jāyati||
na jīyati||
na mīyati||
na cavati||
na uppajjati.|| ||

Ito ca pan'aññaṁ uttariṁ nissaraṇaṁ n'atthī" ti.|| ||

3. Atha kho Bhagavā Bakassa brahmuno cetasā ceto-parivitakkam aññāya seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya,||
evam eva Jetavane antara-hito tasmiṁ Brahma-loke pātu-r-ahosi.|| ||

4. Addasā kho Bako Brahmā Bhagavantaṁ dūrato va āga-c-chantaṁ.|| ||

Disvāna Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Ehi kho mārisa||
svāgataṁ te mārisa||
cirassaṁ kho mārisa||
imaṁ pariyāyaṁ akāsi yad idaṁ idh'āgamanāya.|| ||

Idaṁ hi mārisa niccaṁ,||
idaṁ dhuvaṁ,||
idaṁ sassataṁ,||
idaṁ kevalaṁ,||
idaṁ acavana-dhammaṁ,||
idaṁ hi na jāyati||
na jīyati||
na mīyati||
na cavati||
na uppajjati.|| ||

Ito ca pan'aññaṁ uttariṁ nissaraṇaṁ n'atthī" ti.|| ||

5. Evaṁ vutte Bhagavā Baka Brahmānaṁ idam avoca:|| ||

"Avijjā-gato vata bho Bako Brahmā,||
avijjā-gato vata bho Bako Brahmā.|| ||

Yatra hi nāma 'aniccaṁ yeva samānaṁ niccan' ti vakkhati.|| ||

'Addhuvaṁ yeva samānaṁ dhuvan' ti vakkhati.|| ||

'Asassataṁ yeva samānaṁ sassatan' ti vakkhati.|| ||

[143] 'Akevalaṁ yeva samānaṁ kevalan' ti vakkhati.|| ||

'Cavana-dhammaṁ yeva samānaṁ acavana-dhamman' ti vakkhati.|| ||

Yattha ca||
pana jāyati ca||
jīyati ca||
mīyati ca||
cavati ca||
uppajjati ca.|| ||

Tañ ca tathā vakkhati:|| ||

'Idaṁ hi na jāyati||
na jīyati||
na mīyati||
na cavati||
na uppajjati.|| ||

Santañ ca pan'aññaṁ uttariṁ nissaraṇaṁ,||
n'atth'aññaṁ uttariṁ nissaraṇan' ti vakkhatī" ti.|| ||

[Bako Brahmā:]|| ||

"Dvāsattati Gotama puññakammā||
vasavattino jātijaraṁ atītā,||
Ayam antimā vedagu brahmupapatti||
asmābhijappanti janā anekā" ti.|| ||

[Bhagavā:]|| ||

"Appaṁ hi etaṁ na hi dīgham āyu||
yaṁ tvaṁ Baka maññasi dīgham āyu.||
Sataṁ sahassānaṁ Nirabbudānaṁ||
āyu pajānāmi tavāhaṁ brahame" ti.|| ||

[Bako Brahmā:]|| ||

"Anantadassī Bhagavā 'ham asmi||
jātijaraṁ sokam upātivatto,||
Kiṁ me purāṇaṁ vata sīla-vattaṁ||
ācikkha me taṁ yam ahaṁ vijaññā" ti.|| ||

[Bhagavā:]|| ||

Yaṁ tvaṁ apāyesi bahū manusse||
pipāsite ghammani samparete,||
Taṁ te purāṇaṁ vata sīla-vattaṁ||
suttappaBuddho va anussarāmi.|| ||

Yaṁ eṇikūlasmiṁ janaṁ gahītaṁ||
amocayī gayhakaṁ niyyamānaṁ,||
Taṁ te purāṇaṁ vata sīla-vattaṁ||
suttappaBuddho va anussarāmi.|| ||

Gaṅgāya sotasmiṁ gahītanāvaṁ||
luddena nāgena manussakamyā,||
Pamocayittha balasā pasayha||
tan te purāṇaṁ vata sīla-vattaṁ||
suttappaBuddho va anussarāmi.|| ||

[144] Kappo ca te baddhacaro ahosiṁ||
sambuddhivantaṁ vatinaṁ amaññiṁ||
Tan te purāṇaṁ vata sīla-vattaṁ||
suttappaBuddho va anussarāmī" ti.|| ||

[Bako Brahmā:]|| ||

"Addhā pajānāsi mam'etam āyuṁ||
aññam pi jānāsi tathā hi Buddho,||
Tathā hi tyāyaṁ jalitānubhāvo||
obhāsayaṁ tiṭṭhati Brahma-lokan" ti.|| ||

 

§

 

Sutta 5

Aparā-Diṭṭhi Suttaṁ

[5.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

2. Tena kho pana samayena aññatarassa brahmuno eva-rūpaṁ pāpakaṁ diṭṭhi-gataṁ uppannaṁ hoti:|| ||

"N'atthi so samaṇo vā brāhmaṇo vā yo'dha āgaccheyyā" ti.|| ||

3. Atha kho Bhagavā tassa brahmuno cetasā ceto-parivitakkam-aññāya seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya evam eva Jetavane antara-hito tasmiṁ Brahma-loke pātu-r-ahosi.|| ||

4. Atha kho Bhagavā tassa brahmuno upari vehāsaṁ pallaṅkena nisīdi tejo-dhātuṁ samāpajjitvā.|| ||

5. Atha kho āyasmato Mahā Moggallānassa etad ahosi:|| ||

"Kahaṁ nu kho Bhagavā etarahi viharatī" ti?|| ||

6. Addasā kho āyasmā Mahā Moggallāno Bhagavantaṁ dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena tassa brahmuno upari-vehāsaṁ pallaṅkena nisinnaṁ tejo-dhātuṁ samāpannaṁ.|| ||

Disvāna seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya,||
pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya,||
evam evaṁ Jetavane antara-hito tasmiṁ Brahma-loke pātu-r-ahosi.|| ||

7. Atha kho āyasmā Mahā Moggallāno puratthimaṁ disaṁ nissāya tassa brahmuno upari-vehāsaṁ pallaṅkena nisīdi,||
tejo-dhātuṁ samāpajjitvā nīcataraṁ Bhagavato.|| ||

8. Atha kho āyasmato Mahā-Kassapassa etad ahosi:|| ||

"Kahaṁ nu kho Bhagavā etarahi viharatī" ti?|| ||

Addasā kho āyasmā Mahā-Kassapo Bhagavantaṁ dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena tassa brahmuno upari-vehāsaṁ pallaṅkena nisinnaṁ tejo-dhātuṁ samāpannaṁ.|| ||

Disvāna seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya,||
pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya,||
evam evaṁ [145] Jetavane antara-hito tasmiṁ Brahma-loke pātu-r-ahosi.|| ||

Atha kho āyasmā Mahā-Kassapo dakkhiṇaṁ disaṁ nissāya tassa brahmuno upari-vehāsaṁ pallaṅkena nisīdi,||
tejo-dhātuṁ samāpajjitvā nīcataraṁ Bhagavato.|| ||

9. Atha kho āyasmato Mahā-Kappinassa etad ahosi:|| ||

"Kahaṁ nu kho Bhagavā etarahi viharatī" ti?|| ||

10. Addasā kho āyasmā Mahā-Kappino Bhagavantaṁ dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena tassa brahmuno upari-vehāsaṁ pallaṅkena nisinnaṁ tejo-dhātuṁ samāpannaṁ.|| ||

Disvāna seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya,||
pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya,||
evam evaṁ Jetavane antara-hito tasmiṁ Brahma-loke pātu-r-ahosi.|| ||

Atha kho āyasmā Mahā-Kappino pacchimaṁ disaṁ nissāya tassa brahmuno upari-vehāsaṁ pallaṅkena nisīdi,||
tejo-dhātuṁ samāpajjitvā nīcataraṁ Bhagavato.|| ||

11. Atha kho āyasmato Anuruddhassa etad ahosi|| ||

"Kahaṁ nu kho Bhagavā etarahi viharatī" ti?|| ||

Addasā kho āyasmā Anuruddho Bhagavantaṁ dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena tassa brahmuno upari-vehāsaṁ pallaṅkena nisinnaṁ tejo-dhātuṁ samāpannaṁ.|| ||

Disvāna seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya,||
pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya,||
evam evaṁ Jetavane antara-hito tasmiṁ Brahma-loke pātu-r-ahosi.|| ||

Atha kho āyasmā Anuruddho uttaraṁ disaṁ nissāya tassa brahmuno upari-vehāsaṁ pallaṅkena nisīdi,||
tejo-dhātuṁ samāpajjitvā nīcataraṁ Bhagavato.|| ||

12. Atha kho āyasmā Mahā Moggallāno taṁ Brahmānaṁ gāthāya ajjhabhāsi:|| ||

"Ajjā pi te āvuso sā diṭṭhi yā te diṭṭhi pure ahu,||
Passasi vītivattantaṁ Brahma-loke pabhassaran" ti?|| ||

[Brahmā:]|| ||

"Na me mārisa sā diṭṭhi yā me diṭṭhi pure ahu,||
Passāmi vītīvattantaṁ Brahma-loke pabhassaraṁ,||
Svāhaṁ ajja kathaṁ vajjaṁ ahaṁ nicco'mhi sassato" ti.|| ||

14. Atha kho Bhagavā taṁ Brahmānaṁ saṁvechetvā seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya evam eva tasmiṁ Brahma-loke antara-hito Jetavane pātu-r-ahosi.|| ||

15. Atha kho so Brahmā aññataraṁ brahma-pārisajjaṁ āmantesi:|| ||

"Ehi tvaṁ mārisa,||
yen'āyasmā Mahā Moggallāno ten'upasaṅkama.|| ||

Upasaṅkamitvā āyasmantaṁ Mahā Moggallānaṁ evaṁ vadehi:|| ||

'Atthi nu kho mārisa Moggallāna aññe pi tassa Bhagavato sāvakā evaṁ mahiddhikā [146] evaṁ mah-ā-nubhāvā,||
seyyathā pi nāma bhavaṁ Moggallāno, Kassapo, Kappino, Anuruddho' ti.|| ||

16. "Evaṁ mārisā ti" kho so brahma-pārisajjo tassa brahmuno paṭi-s-sutvā yen'āyasmā Mahā Moggallāno ten'upasaṅkami.|| ||

17. Upasaṅkamitvā āyasmantaṁ Mahā Moggallānaṁ etad avoca:|| ||

"Atthi nu kho mārisa Moggallāna aññe pi tassa Bhagavato sāvakā evaṁ mahiddhikā evaṁ mah-ā-nubhāvā,||
seyyathā pi nāma bhavaṁ Moggallāno, Kassapo, Kappino, Anuruddho" ti?|| ||

18. Atha kho āyasmā Mahā Moggallāno taṁ brahmapārisajjaṁ gāthāya ajjhabhāsi:|| ||

"Tevijjā iddhi-p-pattā ca ceto-pariyāyakovidā,||
Khīṇ'āsavā Arahanto bahū Buddhassa sāvakā" ti.|| ||

19. Atha kho so brahma-pārisajjo āyasmato Mahā Moggallānassa bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā yena so Brahmā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā taṁ Brahmānaṁ etad avoca:|| ||

"Āyasmā mārisa Mahā Moggallāno evam āha:|| ||

'Tevijjā iddhippattā ca ceto-pariyāyakovidā,||
Khīṇ'āsavā Arahanto bahū Buddhassa sāvakā'" ti.|| ||

20. Idam avoca so brahma-pārisajjo atta-mano ca so Brahmā tassa brahma-pārisajjassa bhāsitaṁ abhinandī.|| ||

 

§

 

Sutta 6

Pamāda Suttaṁ (Brahma-loka Suttaṁ)

[6.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati||
Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

2. Tena kho pana samayena Bhagavā divā-vihāragato hoti paṭisallīno.|| ||

3. Atha kho Subrahmā ca pacceka-brahmā Suddhāvāso ca pacceka-brahmā yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu.|| ||

Upasaṅkamitvā pacceka-dvārabāhaṁ upanissāya aṭṭhaṁsu.|| ||

4. Atha kho Subrahmā pacceka-brahmā Suddhāvāsaṁ pacceka-brahmānaṁ etad avoca:|| ||

"Akālo kho tāva mārisa Bhagavantaṁ payirupāsituṁ.|| ||

Divāvihāragato Bhagavā paṭisallīno ca,||
asuko ca Brahma-loko iddho c'eva phīto ca,||
Brahmā ca tatra pamādavihāraṁ viharati.|| ||

Āyāma mārisa yena so Brahma-loko ten'upasaṅkamissāma.|| ||

Upasaṅkamitvā taṁ Brahmānaṁ saṁvejeyyāmā" ti.|| ||

[147] 5. "Evaṁ mārisā" ti kho Suddhāvāso pacceka-brahmā Subrahmuno pacceka-brahmuno paccassosi.|| ||

6. Atha kho Subrahmā ca pacceka-brahmā Suddhāvāso ca pacceka-brahmā||
seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā||
bāhaṁ pasāreyya pasāritaṁ vā||
bāhaṁ sammiñjeyya evam eva Bhagavato purato antara-hitā tasmiṁ Brahma-loke pātu-r-ahesuṁ.|| ||

7. Addasā kho so Brahmā te Brahmāno dūrato va āga-c-chante.|| ||

Disvāna te Brahmāno etad avoca:|| ||

"Handa kuto nu tumhe mārisā āga-c-chathā" ti?|| ||

8. Atha kho mayaṁ mārisa āgacchāma tassa Bhagavato santikā arahato Sammā Sambuddhassa.|| ||

"Gaccheyyāsi pana tvaṁ mārisa tassa Bhagavato upaṭṭhānaṁ arahato Sammā Sambuddhassā" ti.|| ||

9. Evaṁ vutto kho so Brahmā taṁ vacanaṁ anadhivāsento sahassakkhattuṁ attāṇaṁ abhinimminitvā Subrahmānaṁ pacceka-brahmānaṁ etad avoca:|| ||

"Passasi me no tvaṁ mārisa eva-rūpaṁ iddhānubhāvan" ti?|| ||

10. "Passāmi kho tyāhaṁ mārisa eva-rūpaṁ iddhānubhāvan" ti.|| ||

11. "So khv'āhaṁ mārisa evaṁ mahiddhiko evaṁ mah-ā-nubhāvo kassa aññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā upaṭṭhānaṁ gamissāmī" ti?|| ||

12. Atha kho Subrahmā pacceka-brahmā dvisahassakkhattuṁ attāṇaṁ abhinimminitvā taṁ Brahmānaṁ etad avoca:|| ||

"Passasi me no tvaṁ mārisa eva-rūpaṁ taṁ iddhānubhāvan" ti?|| ||

13. "Passāmi kho tyāhaṁ mārisa eva-rūpaṁ iddhānubhāvan" ti.|| ||

14. "Tayā ca kho mārisa mayā ca sv eva Bhagavā mahiddhikataro c'eva mah-ā-nubhāvataro ca.|| ||

Gaccheyyāsi tvaṁ mārisa tassa Bhagavato upaṭṭhānaṁ arahato Sammā Sambuddhassā" ti.|| ||

15. Atha kho so Brahmā Subrahmānaṁ pacceka-brahmānaṁ gāthāya ajjhabhāsi:|| ||

[148] "Tayo ca supaṇṇā ca haṁsā||
vyagghīnisā pañca-satā ca jhāyino,||
Ta-y-idaṁ vimānaṁ jalate va brahme||
obhāsayaṁ uttarassaṁ disāyan" ti.|| ||

16. "Kiñ cāpi te taṁ jalate vimānaṁ||
obhāsayaṁ uttarassaṁ disāyaṁ,||
Rūpe raṇaṁ disvā sadā pavedhitaṁ||
tasmā na rūpe ramatī su medho" ti.|| ||

17. Atha kho Subrahmā ca pacceka-brahmā Suddhāvāso ca pacceka-brahmā taṁ Brahmānaṁ saṁvechetvā tatth'ev'antara-dhāyiṁsu.|| ||

18. Agamāsi ca kho so Brahmā aparena samayena Bhagavato upaṭṭhānaṁ arahato Sammā Sambuddhassā.|| ||

 

§

 

Sutta 7

Kokālika Suttaṁ

[7.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

2. Tena kho pana samayena Bhagavā divā-vihāragato hoti paṭisallīno.|| ||

3. Atha kho Subrahmā ca pacceka-brahmā Suddhāvāso ca pacceka-brahmā yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu.|| ||

Upasaṅkamitvā paccekadvārabāhaṁ nissāya aṭṭhaṁsu.|| ||

4. Atha kho Subrahmā pacceka-brahmā Kokālikaṁ bhikkhuṁ ārabbha Bhagavato santike imaṁ gāthaṁ abhāsi:|| ||

"Appameyyaṁ paminanto ko'dha vidvā vikappaye,||
Appameyyaṁ pamāyinaṁ nivutaṁ maññe puthu-j-janan" ti.|| ||

 

§

 

Sutta 8

Katamoraka-Tissa Suttaṁ

[8.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

2. Tena kho pana samayena Bhagavā divā-vihāragato hoti paṭisallīno.|| ||

3. Atha kho Subrahmā ca pacceka-brahmā Suddhāvāso ca pacceka-brahmā yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu.|| ||

Upasaṅkamitvā paccekadvārabāhaṁ nissāya aṭṭhaṁsu.|| ||

4. Atha kho Subrahmā pacceka-brahmā Katamodaka Tissakaṁ bhikkhuṁ ārabbha Bhagavato santike imaṁ gāthaṁ abhāsi:|| ||

[149] "Appameyyaṁ paminanto ko'dha vidvā vikappaye,||
Appameyyaṁ pamāyinaṁ nivutaṁ maññe akissavan" ti.|| ||

 

§

 

Sutta 9

Tudu-Brahma Suttaṁ

[9.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

2. Tena kho pana samayena Kokāliko bhikkhu ābādhiko hoti dukkhito bāḷha-gilāno.|| ||

3. Atha kho Tudu pacceka-brahmā abhikkantāya rattiyā abhikkanta-vaṇṇo kevala-kappaṁ Jetavanaṁ obhāsetvā yena Kokāliko bhikkhu ten'upasaṅkami.|| ||

4. Upasaṅkamitvā vehāsaṁ ṭhito Kokālikaṁ bhikkhuṁ etad avoca:|| ||

"Pasādehi Kokālika Sāriputta-Moggallānesu cittaṁ.|| ||

Pesalā Sāriputta-Moggallānā" ti.|| ||

5. "Ko'si tvaṁ āvuso" ti?|| ||

6. "Ahaṁ Tudu pacceka-brahmā" ti.|| ||

7. "Na nu tvaṁ āvuso Bhagavatā Anāgāmi vyākato.|| ||

Atha kiñ carahi idh'āgato.|| ||

Passa yāvañ ca te idaṁ aparaddhan" ti.|| ||

"Purisassa hi jātassa kuṭhārī jāyate mukhe,||
Yāya chindati attāṇaṁ bālo du-b-bhāsitaṁ bhaṇaṁ.||
Yo nindiyaṁ pasaṁsati||
taṁ vā nindati yo pasaṁsiyo,||
Vicināti mukhena so kaliṁ||
kalinā tena sukhaṁ na vindati.||
Appamatto ayaṁ kali||
yo akkhesu dhanaparājayo,||
Sabbassāpi sahāpi attanā||
ayam eva mahantataro kali||
yo Sugatesu manaṁ padosaye.||
Sataṁ sahassānaṁ Nirabbudānaṁ||
cha-t-tiṁsati pañca ca abbudāni,||
Yam ariyagarahī Nirayaṁ upeti||
vācaṁ manañ ca paṇidhāya pāpakan" ti.|| ||

 

§

 

Sutta 10

Dutiya Kokālika Suttaṁ

[10.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ- Atha kho Kokāliko bhikkhu yena Bhagavā ten' [150] upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

3. Eka-m-antaṁ nisinno kho Kokāliko bhikkhu Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Pāpicchā bhante Sāriputta-Moggallānā||
pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gatā" ti.|| ||

4. Evaṁ vutte Bhagavā Kokālikaṁ bhikkhuṁ etad avoca:|| ||

"Mā h'evaṁ Kokālika avaca.||
Mā h'evaṁ Kokālika avaca.|| ||

Pasādehi Kokālika Sāriputta-Moggallānesu cittaṁ.|| ||

Pesalā Sāriputta-Moggallānā" ti.|| ||

5. Dutiyam pi kho Kokāliko bhikkhu Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Kiñcā pi me bhante Bhagavā saddhāyiko paccayiko.|| ||

Atha kho pāpicchā Sāriputta-Moggallānā pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gatā" ti.|| ||

6. Dutiyam pi kho Bhagavā Kokālikaṁ bhikkhuṁ etad avoca:|| ||

"Mā h'evaṁ Kokālika avaca.||
Mā h'evaṁ Kokālika avaca.|| ||

Pasādehi Kokālika Sāriputta-Moggallānesu cittaṁ.|| ||

Pesalā Sāriputta-Moggallānā" ti.|| ||

7. Tatiyam pi kho Bhagavā Kokāliko bhikkhu Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Kiñcā pi me bhante Bhagavā saddhāyiko paccayiko.|| ||

Atha kho pāpicchā Sāriputta-Moggallānā pāpikānaṁ icchānaṁ vasaṁ gatā" ti.|| ||

8. Tatiyam pi kho Bhagavā Kokālikaṁ bhikkhuṁ etad avoca:|| ||

"Mā h evaṁ Kokālika avaca.||
Mā h evaṁ Kokālika avaca.|| ||

Pasādehi Kokālika Sāriputta-Moggallānesu cittaṁ.|| ||

Pesalā Sāriputta-Moggallānā" ti.|| ||

9. Atha kho Kokāliko bhikkhu uṭṭhāy'āsanā Bhagavantaṁ abhivādetvā padakkhiṇaṁ katvā pakkāmi.|| ||

10. Acira-pakkantassa ca Kokālikassa bhikkhuno sāsapa-mattīhi pḷakāhi sabbo kāyo puṭo ahosi.|| ||

Sāsapa-mattiyo hutvā mugga-mattiyo ahesuṁ.|| ||

Mugga-mattiyo hutvā kalāya-mattiyo ahesuṁ.|| ||

Kalāya-mattiyo hutvā kolaṭṭhi-mattiyo ahesuṁ.|| ||

Kolaṭṭhi-mattiyo hutvā kola-mattiyo ahesuṁ.|| ||

Kola-mattiyo hutvā āmalaka-mattiyo ahesuṁ.|| ||

Āmalaka-mattiyo hutvā beluva-salāṭukamattiyo ahesuṁ.|| ||

Beluva-salāṭuka-mattiyo hutvā billa-mattiyo ahesuṁ.|| ||

Billa-mattiyo hutvā pabhijjiṁsu pubbaña ca lohitañ ca pagghariṁsu.|| ||

11. Atha kho Kokāliko bhikkhu ten'eva ābādhena kālam [151] akāsi.|| ||

Kālakato ca Kokāliko bhikkhu Paduma Nirayaṁ upapajji,||
Sāriputta-Mogallānesu cittaṁ āghātetvā.|| ||

12. Atha kho Brahmā Sahampati abhikkantāya rattiyā abhikkanta-vaṇṇo kevala-kappaṁ Jetavanaṁ obhāsetvā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ aṭṭhāsi.|| ||

13. Eka-m-antaṁ ṭhito kho Brahmā Sahampati Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Kokāliko bhante bhikkhu kālam akāsi.|| ||

Kālakato ca bhante Kokāliko bhikkhu Padumaṁ Nirayaṁ upapanno Sāriputta-Moggallānesu cittaṁ āghātetvā" ti.|| ||

14. Idam avoca Brahmā Sahampati.|| ||

Idaṁ vatvā Bhagavantaṁ abhivādetvā padakkhiṇaṁ katvā tatth'ev'antara-dhāyī.|| ||

15. Atha kho Bhagavā tassā rattiyā accayena bhikkhū āmantesi:|| ||

"Imaṁ bhikkhave rattiṁ Brahmā Sahampati abhikkantāya rattiyā abhikkanta-vaṇṇo kevala-kappaṁ Jetavanaṁ obhāsetā yenāhaṁ ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā maṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ aṭṭhāsi.|| ||

Eka-m-antaṁ ṭhito kho bhikkhave Brahmā Sahampati maṁ etad avoca:|| ||

'Kokāliko bhante bhikkhu kālam akāsi.|| ||

Kālakato ca bhante Kokāliko bhikkhu Padumaṁ Nirayaṁ upapanno Sāriputta-Moggallānesu cittaṁ āghātetvā' ti.|| ||

Idam avoca bhikkhave Brahmā Sahampati.|| ||

Idaṁ vatvā maṁ abhivādetvā padakkhiṇaṁ katvā tatth'ev'antara-dhāyī" ti.|| ||

16. Evaṁ vutte aññataro bhikkhu Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Kīva-dīghaṁ nu kho bhante Padumaṁ Nirayaṁ āyu-p-pamāṇan" ti?|| ||

17. "Dīghaṁ kho bhikkhu Padumaṁ Nirayaṁ āyu-p-pamāṇaṁ.|| ||

Taṁ na sukaraṁ saṅkhātuṁ ettakāni vassāni iti vā,||
ettakāni vassa-satāni iti vā,||
ettakāni vassa-sahassāni iti vā,||
ettakāni vassa-sata-sahassāni iti vā" ti.|| ||

18. "Sakkā pana bhante upamaṁ kātun" ti.|| ||

[152] 19. "Sakkā bhikkhū" ti Bhagavā avoca.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsatikhāriko Kosalako tilavāho.|| ||

Tato puriso vassa-satassa vassa-sahassa accayena ekam ekaṁ tilaṁ uddhareyya.|| ||

Khippataraṁ kho so bhikkhu vīsatikhāriko Kosalako tilavāho iminā upakkamena parikkhayaṁ pariyādānaṁ gaccheyya,||
na tv'eva eko Abbudo Nirayo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsati Abbudā Nirayā,||
evam-eko NirAbbudo Nirayo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsati Nirabbudā Nirayā,||
evam-eko Ababo Nirayo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsati Ababā Nirayā,||
evam-eko Aṭaṭo Nirayo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsati Aṭaṭā Nirayā,||
evam-eko Ahaho Nirayo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsati Ahahā Nirayā,||
evam-eko Kumudo Nirayo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsati Kumudā Nirayā,||
evam-eko Sogandhiko Nirayo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsati Sogandhikā Nirayā,||
evam-eko Uppalo Nirayo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsati Uppalā Nirayā,||
evam-eko Puṇḍarīko Nirayo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhu vīsati Puṇḍarīkā Nirayā,||
evam-eko Padumo Nirayo.|| ||

Padumaṁ kho pana bhikkhu Nirayaṁ Kokāliko bhikkhu upapanno Sāriputta-Moggallānesu cittaṁ āghātetvā" ti.|| ||

20. Idam avoca Bhagavā.|| ||

Idaṁ vatvā Sugato athāparaṁ etad avoca Satthā:|| ||

"Purisassa hi jātassa kuṭhārī jāyate mukhe,||
Yāya chindati attāṇaṁ bālo du-b-bhāsitaṁ bhaṇaṁ.||
Yo nindiyaṁ pasaṁsati taṁ vā nindati yo pasaṁsiyo,||
Vicināti mukhena so kaliṁ kalinā tena sukhaṁ na vindati.||
Appamatto ayaṁ kali||
yo akkhesu dhanaparājayo,||
Sabbassāpi sahāpi attanā||
ayam eva mahantataro kali||
Yo Sugatesu manaṁ padosaye.||
Sataṁ sahassānaṁ nirabbudānaṁ||
cha-t-tiṁsati pañca ca abbudāni,||
[153] yam ariyagarahī Nirayaṁ upeti||
vācaṁ manañ ca paṇidhāya pāpakan" ti.|| ||

 

§

II.

---

 

Sutta 11

Sanaṇ-Kumāra Suttaṁ

[11.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Rājagahe viharati sappinītīre.|| ||

2. Atha kho Brahmā Sanaṅkumāro abhikkantāya rattiyā abhikkanta-vaṇṇo kevala-kappaṁ Sappinītīraṁ obhāsetvā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ aṭṭhāsi.|| ||

3. Eka-m-antaṁ ṭhito kho Brahmā Sanaṅkumāro Bhagavato santike imaṁ gāthaṁ abhāsi:|| ||

"Khattiyo seṭṭho jane tasmiṁ ye gottapaṭisārino,||
vijjā-caraṇa-sampanno so seṭṭho devamānuse" ti.|| ||

4. Idam avoca Brahmā Sanaṅkumāro,||
samanuñño Satthā ahosi.|| ||

5. Atha kho Brahmā Sanaṅkumāro samanuñño me Satthā ti Bhagavantaṁ abhivādetvā padakkhiṇaṁ katvā tatth'ev'antara-dhāyī.|| ||

 

§

 

Sutta 12

Devadatta Suttaṁ

[12.1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Rājagahe viharati Gijjhakūṭe||
pabbate acira-pakkante Devadatte.|| ||

2. Atha kho Brahmā Sahampati abhikkantāya rattiyā abhikkanta-vaṇṇo kevala-kappaṁ Gijjhakūṭaṁ||
pabbataṁ obhāsetvā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ aṭṭhāsi.|| ||

[154] 3. Eka-m-antaṁ ṭhito kho Brahmā Sahampati Devadattaṁ ārabbha Bhagavato santike imaṁ gāthaṁ abhāsi:|| ||

"Phalaṁ ve kadaliṁ hanti phalaṁ veḷu phalaṁ nalaṁ||
Sakkāro kāpurisaṁ hanti gabbho assatariṁ yathā" ti.|| ||

 

§

 

Sutta 13

Andhakavinda Suttaṁ

[13.1][pts][olen][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Magadhesu viharati Andhakavinde.|| ||

2. Tena kho pana samayena Bhagavā ratt'-andhakāra-timisāyaṁ ajjhokāse nisinno hoti.|| ||

Devo ca ekam ekaṁ phusāyati.|| ||

3. Atha kho Brahmā Sahampati abhikkantāya rattiyā abhikkanta-vaṇṇo kevala-kappaṁ Andhakavindaṁ obhāsetvā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ aṭṭhāsi.|| ||

4. Eka-m-antaṁ ṭhito kho Brahmā Sahampati Bhagavato santike imā gāthāyo abhāsi:|| ||

"Sevetha pantāni sen'āsanāni||
careyya saṁojanavippamokkhā,||
Sa ce ratiṁ nādhigaccheyya tattha||
saṅghe vase rakkhitatto satīmā.|| ||

Kulā kulaṁ piṇḍikāya caranto||
indriyagutto nipako satīmā,||
Sevetha pantāni sen'āsanāni||
bhayā pamutto abhaye vimutto.|| ||

Yattha bheravā siriṁsapā||
vijju sañcarati thaneti devo,||
Andhakāratimisāya rattiyā||
nisīdi tattha bhikkhu vigat'alomahaṁso.|| ||

Idaṁ hi jātu me diṭṭhaṁ na-y-idaṁ itihītihaṁ,||
Ekasmiṁ Brahma-cariyasmiṁ sahassaṁ maccuhāyinaṁ.|| ||

Bhiyyo pañca-satā sekhā dasā ca dasadhā sataṁ,||
Sabbe sotasamāpannā atiracchānagāmino,|| ||

Athāyaṁ itarā pajā puññabhāgāti me mano,||
Saṅkhātuṁ no pi Sakkomi musā-vādassa ottape" ti.|| ||

 

§

[155]

Sutta 14

Aruṇavatī Suttaṁ

[2.14][pts][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍiksa ārāme.|| ||

2. Tatra kho Bhagavā "bhikkhu" āmantesi.|| ||

3. "Bhadante" ti te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||

4. Bhagavā etad avoca:|| ||

5. "Bhūta-pubbaṁ bhikkhave rājā ahosi Aruṇavā nāma.|| ||

Rañño kho pana bhikkhave Aruṇavato Aruṇavatī nāma rāja-dhānī ahosi.|| ||

Aruṇavatiṁ kho pana bhikkhave rāja-dhāniyaṁ Sikhī Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho upanissāya vihāsi.|| ||

6. Sikhissa kho pana bhikkhave Bhagavato arahato Sammā Sambuddhassa Abhibhū-Sambhavaṁ nāma sāvakayugaṁ ahosi aggaṁ bhaddayugaṁ.|| ||

7. Atha kho bhikkhave Sikhī Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho Abhibhuṁ bhikkhuṁ āmantesi:|| ||

'Āyāma brāhmaṇa, yena aññataro Brahma-loko ten'upasaṅkamissāma,||
yāva bhattassa kālo bhavisasa' ti.|| ||

8. 'Evaṁ bhante' ti kho bhikkhave Abhibhū bhikkhu Sikhissa Bhagavato arahato Sammā Sambuddhassa paccassosi.|| ||

9. Atha kho bhikkhave Sikhī Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho Abhibhū ca bhikkhu seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya evam eva Aruṇavatiyā rāja-dhāniyā antara-hitā tasmiṁ Brahma-loke pātu-r-ahesuṁ.|| ||

10. Atha kho bhikkhave Sikhī Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho Abhibhuṁ bhikkhuṁ āmantesi:|| ||

'Paṭibhātu taṁ brāhmaṇa brahmuno ca Brahma-parisāya ca brahmapārisajjānañ ca dhammī kathā' ti.|| ||

11. 'Evaṁ bhante' ti kho bhikkhave Abhibhū bhikkhu Sikhissa Bhagavato arahato Sammā Sambuddhassa paṭi-s-sutvā Brahmānañ ca brahmaparisañ ca brahmapārisajje ca dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṁsesi.|| ||

12. Tatra sudaṁ bhikkhave Brahmā ca Brahma-parisā ca [156] brahmapārisajjā ca ujjhāyanti khīyanti vipācenti:|| ||

Acchariyaṁ vata bho abbhūtaṁ vata bho,||
kathaṁ hi nāma satthari sammukhībhute sāvako dhammaṁ desessatī ti.|| ||

13. Atha kho bhikkhave Sikhī Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho Abhibhuṁ bhikkhuṁ āmantesi:|| ||

'Ujjhāyanti kho te brāhmaṇa Brahmā ca Brahma-parisā ca brahmapārisajjā ca.|| ||

Acchariyaṁ vata bho abbhūtaṁ vata bho.|| ||

Kathaṁ hi nāma satthari sammukhībhute sāvako dhammaṁ desessatī' ti?|| ||

'Tena hi tvaṁ brāhmaṇa bhiyyoso-mattāya Brahmānañ ca brahmaparisañ ca brahmapārisajje ca saṁvejehī' ti.|| ||

14. 'Evaṁ bhante' ti kho bhikkhave Abhibhū bhikkhu Sikhissa Bhagavato arahato Sammā Sambuddhassa paṭi-s-sutvā dissamānena pi kāyena dhammaṁ desesi.|| ||

Adissamānena pi kāyena dhammaṁ dasesi.|| ||

Dissamānena pi heṭṭhimena upaḍḍhakāyena adissamānena pi uparimena upaḍḍhakāyena dhammaṁ desesi.|| ||

Dissamānena pi uparimena upaḍḍhakāyena adissamānena pi heṭṭhimena upaḍḍhakāyena dhammaṁ desesi.|| ||

15. Tatra sudaṁ bhikkhave Brahmā ca Brahma-parisā ca brahmapārisajjā ca acchariyabbhūtacittajātā ahesuṁ:|| ||

'Acchariyaṁ vata bho||
abbhutaṁ vata bho,||
samaṇassa mahiddhi-katā mah-ā-nubhāvatā' ti.|| ||

16. Atha kho bhikkhave Abhibhū bhikkhu Sikhiṁ Bhagavantaṁ Arahantaṁ Sammā Sambuddhaṁ etad avoca:|| ||

'Abhijānāmi khv'āhaṁ bhante bhikkhu-saṅghassa majjhe eva-rūpaṁ vācaṁ bhāsitā:|| ||

"Pahomi khv'āhaṁ āvuso Brahma-loke ṭhito sahassī-loka-dhātuṁ sarena viññāpetun" ti.|| ||

17. 'Etassa brāhmaṇa kālo etassa brāhmaṇa kālo yaṁ tvaṁ brāhmaṇa Brahma-loke ṭhito sahassī-loka-dhātuṁ sarena viññāpeyyāsi' ti.|| ||

18. 'Evaṁ bhante' ti kho bhikkhave Abhibhu bhikkhu Sikhissa Bhagavato arahato Sammā Sambuddhassa paṭi-s-sutvā Brahma-loke ṭhito imā gāthāyo abhāsi:||| ||

'Ārabhatha ni-k-khamatha yuñjatha Buddhasāsane,||
Dhunātha maccuno senaṁ naḷāgāraṁva kuñjaro.||
[157] Yo imasmiṁ Dhamma-Vinaye appamatto vihessati||
Pahāya jāti-saṁsāraṁ dukkhass'antaṁ karissatī' ti.|| ||

19. Atha kho bhikkhave Sikhī ca Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho Abhibhū ca bhikkhu Brahmānañ ca brahmaparisañ ca brahmapārisajje ca saṁvechetvā seyyathā pi nāma balavā puriso sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya evam eva tasmiṁ Brahma-loke antara-hitā aruṇavatiyā rāja-dhāniyā pātu-r-ahesuṁ.|| ||

20. Atha kho bhikkhave Sikhī Bhagavā arahaṁ Sammā Sambuddho bhikkhū āmantesi:|| ||

'Assuttha no tumhe bhikkhave Abhibhussa bhikkhuno Brahma-loke ṭhitassa gāthāyo bhāsa-mānassā' ti.|| ||

21. 'Assumha kho mayaṁ bhante Abhibhussa bhikkhuno Brahma-loke ṭhitassa gāthāyo bhāsa-mānassā' ti.|| ||

22. 'Yathā kathaṁ pana tumhe bhikkhave assuttha Abhibhussa bhikkhuno brahmalāke ṭhitassa gāthāyo bhāsa-mānassā' ti.|| ||

23. 'Evaṁ kho mayaṁ bhante assumha Abhibhūssa bhikkhuno Brahma-loke ṭhitassa gāthāyo bhāsa-mānassa.|| ||

"Ārabhatha ni-k-khamatha yuñjatha Buddhasāsane,||
Dhunātha maccuno senaṁ naḷāgāraṁva kuñjaro.||
Yo imasmiṁ Dhamma-Vinaye appamatto vihessati,||
Pahāya jāti-saṁsāraṁ dukkhass'antaṁ karissatī" ti.|| ||

24. Evaṁ eva kho mayaṁ bhante assumha Abhibhūssa bhikkhuno,||
Brahma-loke ṭhitassa gāthāyo bhāsa-mānassā' ti.|| ||

25. 'Sādhu sādhu bhikkhave.|| ||

Sādhu kho tumhe bhikkhave assuttha Abhibhussa bhikkhuno Brahma-loke ṭhitassa gāthāyo bhāsa-mānassāti.'"|| ||

26. Idam avoca Bhagavā atta-manā te bhikkhū Bhagavato bhāsitaṁ abhinandun.|| ||

 

§

 

Sutta 15

Parinibbāṇa Suttaṁ

[15.1][pts][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Kusinārāyaṁ viharati Upavattane Mallānaṁ sālavane antarena yamakasālānaṁ parinibbāṇasamaye.|| ||

2. Atha kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||

"Handa dāni [158] bhikkhave āmantayāmi vo.|| ||

Appamādena sampādethā vaya-dhammā saṅkhārā" ti.|| ||

Ayaṁ Tathāgatassa pacchimā vācā.|| ||

3. Atha kho Bhagavā paṭhamaṁ-jhānaṁ samāpajji.|| ||

Paṭhamajhānā vuṭṭha-hitvā dutiyaṁ jhānaṁ samāpajji.|| ||

Dutiyajhānā vuṭṭha-hitvā tatiyaṁ jhānaṁ samāpajji.|| ||

Tatiyajhānā vuṭṭha-hitvā catutthaṁ jhānaṁ samāpajji.|| ||

Catutthajhānā vuṭṭha-hitvā Ākāsanañ-c'āyatanaṁ samāpajji.|| ||

Ākāsānañ-c'āyatanā vuṭṭha-hitvā Viññāṇañ-c'āyatanaṁ samāpajji.|| ||

Viññāṇañ-c'āyatanā vuṭṭha-hitvā Ākiñcaññ'āyatanaṁ samāpajji.|| ||

Ākiñ caññ'āyatanā vuṭṭha-hitvā N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanaṁ samāpajji.|| ||

N'evasaññānāsaññāyatanā vuṭṭha-hitvā saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpajji.|| ||

4. Saññāvedayita-nirodhā vuṭṭha-hitvā N'eva-saññā-nā-saññ'āyatanaṁ samāpajji.|| ||

N'evasaññānāsaññāyatanā vuṭṭha-hitvā Ākiñcaññ'āyatanaṁ samapajji.|| ||

Ākiñ caññ'āyatanā vuṭṭha-hitvā Viññāṇañ-c'āyatanaṁ samāpajji.|| ||

Viññāṇañ-c'āyatanā vuṭṭha-hitvā Ākāsanañ-c'āyatanaṁ samāpajji.|| ||

Ākāsānañ-c'āyatanā vuṭṭha-hitvā catutthaṁ-jhānaṁ samāpajji.|| ||

Catutthajjhānā vuṭṭha-hitvā tatiyaṁ-jhānaṁ samāpajji.|| ||

Tatiyajjhānā vuṭṭha-hitvā dutiyaṁ-jhānaṁ samāpajji.|| ||

Dutiyajjhānā vuṭṭha-hitvā paṭhamaṁ-jhānaṁ samāpajji,|| ||

Paṭhamajjhānā vuṭṭha-hitvā dutiyaṁ-jhānaṁ samāpajji.|| ||

Dutiyajjhānā vuṭṭha-hitvā tatiyaṁ-jhānaṁ samāpajji.|| ||

Tatiyajjhānā vuṭṭha-hitvā catutthaṁ-jhānaṁ samāpajji.|| ||

Catutthajjhānā vuṭṭha-hitvā samanantarā Bhagavā parinibbāyi.|| ||

5. Parinibbute Bhagavati saha parinibbāṇā Brahmā Sahampati imaṁ gāthaṁ abhāsi:|| ||

"Sabbe va nikkhipissanti bhūtā loke samussayaṁ,||
Yathā etādiso Satthā loke appaṭi-puggalo,||
Tathāgato balappatto sambuddho parinibbuto" ti.|| ||

6. Parinibbute Bhagavati saha parinibbāṇā Sakko devānaṁ Indo imaṁ gāthaṁ abhāsi:|| ||

"Aniccā vata saṅkhārā uppādavaya-dhammino,||
Uppajjitvā nirujjhanti tesaṁ vūpasamo sukho" ti.|| ||

7. Parinibbute Bhagavati saha parinibbāṇā āyasmā Ānando imaṁ gāthaṁ abhāsi:|| ||

"Tadā'si yaṁ bhiṁsanakaṁ tadā'si lomahaṁsanaṁ,||
Sabbākāravarūpete sambuddhe parinibbute" ti.|| ||

[159] 7. Parinibbute Bhagavati saha parinibbāṇā āyasmā Anuruddho imā gāthāyo abhāsi:|| ||

"Nāhu assāsapassāso ṭhita-cittassa tādino,||
Anejo santim ārabbha cakkhumā parinibbuto||
Asallīnena cittena vedanaṁ ajjhavāsayi,||
Pajjotass'eva nibbāṇaṁ vimokkho cetaso ahū" ti.