Saṁyutta Nikāya
II. Nidāna Vagga
12. Nidāna Saṁyutta
4. Kaḷara-Khattiya Vagga
Sutta 32
Kaḷāra Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][bodh] Evaṁ me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayaṁ Sāvatthiyaṁ-|| ||
2. Atha kho Kaḷārakhattiyo bhikkhu yen'āyasmā Sāriputto ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā āyasmatā Sāriputtena saddhiṁ sammodi.|| ||
Sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ vīti-sāretvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
3. Eka-m-antaṁ nisinno kho Kaḷārakhattiyo bhikkhu āyasmantaṁ Sāriputtaṁ etad avoca:|| ||
"Moliya Phagguṇo āvuso Sāriputta,
bhikkhu sikkhaṁ paccakkhāya hīnāy-āvatto" ti.|| ||
"Na hi nūna so āyasmā imasmiṁ Dhamma-Vinaye assāsam alatthā" ti.|| ||
4. "Tena hāyasmā Sāriputto imasmiṁ Dhamma-Vinaye assāsaṇ patto" ti.|| ||
"Na khv'āhaṁ āvuso kaṅkhāmī" ti.|| ||
5. "Āyatim pan'āvuso" ti?|| ||
"Na khv'āhaṁ āvuso, vicikicchāmī" ti.|| ||
§
6. Atha kho Kaḷārakhattiyo bhikkhu uṭṭhāy āsanā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
7. Eka-m-antaṁ nisinno kho Kaḷārakhattiyo bhikkhu [51] Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||
"Āyasmatā bhante, Sāriputtena aññā vyākatā:|| ||
'Khīṇā jāti||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ||
kataṁ karaṇīyaṁ||
nāparaṁ itthattāyā ti pajānāmī'" ti.|| ||
8. Atha kho Bhagavā aññataraṁ bhikkhuṁ āmantesi:|| ||
"Ehi tvaṁ bhikkhu mama vacanena Sāriputtaṁ āmantehi:|| ||
'Satthā taṁ āvuso Sāriputta āmantetī' ti" ti.|| ||
9. "Evaṁ bhante" ti||
kho so bhikkhu Bhagavato paṭi-s-sutvā yen'āyasmā Sāriputto ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ etad avoca:|| ||
"Satthā taṁ āvuso Sāriputta āmantetī" ti.|| ||
10. "Evam āvuso" ti||
kho āyasmā Sāriputto tassa bhikkhuno paṭi-s-sutvā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
11. Eka-m-antaṁ nisinnaṁ kho āyasmantaṁ Sāriputtaṁ Bhagavā etad avoca:|| ||
"Saccaṁ kira tayā Sāriputta,||
aññā vyākatā:|| ||
'Khīṇā jāti||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ||
kataṁ karaṇīyaṁ||
nāparaṁ itthattāyā ti pajānāmī'" ti?|| ||
"Na kho bhante, etehi padehi||
etehi vyañjanehi||
attho vutto" ti.
12. "Yena kenaci pi Sāriputta,||
pariyāyena kula-putto aññaṁ vyākaroti,||
atha kho vyākataṁ vyākato daṭṭhabban" ti.|| ||
13. "Nanu aham pi bhante, evaṁ vadāmi:|| ||
'Na kho bhante, etehi padehi||
etehi vyañjanehi||
attho vutto'" ti?|| ||
■
14. "Sace taṁ Sāriputta,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Kathaṁ jānatā pana tayā āvuso Sāriputta,||
kathaṁ passatā aññā vyākatā:|| ||
"Khīṇā jāti||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ||
kataṁ karaṇīyaṁ||
nāparaṁ itthattāyā ti pajānāmī"' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭho tvaṁ Sāriputta,||
kinti vyākareyyāsī" ti?|| ||
15. "Sace maṁ bhante,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Kathaṁ jānatā pana tayā āvuso Sāriputta,||
kathaṁ passatā aññā vyākatā:|| ||
[52]"Khīṇā jāti||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ||
kataṁ karaṇīyaṁ||
nāparaṁ itthattāyā ti pajānāmī"' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭhoham bhante||
evaṁ vyākareyyaṁ:|| ||
16. "Yaṁ nidānā āvuso jāti,||
tassa nidānassa khayā khīṇasmiṁ khīṇam iti viditaṁ||
khīṇasmiṁ khīṇam iti viditvā:|| ||
'Khīṇā jāti||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ||
kataṁ karaṇīyaṁ||
nāparaṁ itthattāyā ti pajānāmī' ti.|| ||
Evaṁ puṭṭhāham bhante,||
evaṁ vyākareyyan" ti.|| ||
■
17. "Sace pana taṁ Sāriputta,
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Jāti pan'āvuso Sāriputta,
kiṁ nidānā||
kiṁ samudayā||
kiṁ jātikā?||
kiṁ pabhavā' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭho tvaṁ Sāriputta,
kinti vyākareyyāsī" ti?|| ||
18. "Sace maṁ bhante,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Jāti pan'āvuso Sāriputta,
kiṁ nidānā||
kiṁ samudayā||
kiṁ jātikā?||
kiṁ pabhavā' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyaṁ:|| ||
'Jāti kho āvuso,||
bhava-nidānā,||
bhava-samudayā,||
bhava-jātikā,||
bhava-pabhavā' ti.|| ||
Evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyan" ti.|| ||
■
19. Sace pana taṁ Sāriputta,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Bhavo pan'āvuso Sāriputta,
kiṁ nidānā||
kiṁ samudayā||
kiṁ jātikā?||
kiṁ pabhavā' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭho tvaṁ Sāriputta,
kinti vyākareyyāsī" ti?|| ||
20. "Sace maṁ bhante,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Bhavo pan'āvuso Sāriputta,
kiṁ nidānā||
kiṁ samudayā||
kiṁ jātikā?||
kiṁ pabhavā' ti?|| ||
Ti evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyaṁ:|| ||
'Bhavo kho āvuso,||
upādāna-nidāno,||
upādāna-samudayo,||
upādāna-jātiko,||
upādāna-pabhavo' ti.|| ||
Evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyan" ti.|| ||
■
21. Sace pana taṁ Sāriputta,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Upādāna pan'āvuso Sāriputta,
kiṁ nidānā||
kiṁ samudayā||
kiṁ jātikā?||
kiṁ pabhavā' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭho tvaṁ Sāriputta,
kinti vyākareyyāsī" ti?|| ||
22."Sace maṁ bhante,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Upādāna pan'āvuso Sāriputta,
kiṁ nidānā||
kiṁ samudayā||
kiṁ jātikā?||
kiṁ pabhavā' ti?|| ||
Ti evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyaṁ:|| ||
'Upādānaṁ kho āvuso,||
taṇhā nidānaṁ,||
taṇhā samudayaṁ,||
taṇhā jātikaṁ,||
taṇhā sambhavan' ti.|| ||
Evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyan" ti.|| ||
■
23. Sace pana taṁ Sāriputta,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Taṇhā pan'āvuso Sāriputta,
[53]kiṁ nidānā||
kiṁ samudayā||
kiṁ jātikā?||
kiṁ pabhavā' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭho tvaṁ Sāriputta,
kinti vyākareyyāsī" ti?|| ||
24. "Sace maṁ bhante,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Taṇhā pan'āvuso Sāriputta,
kiṁ nidānā||
kiṁ samudayā||
kiṁ jātikā?||
kiṁ pabhavā' ti?|| ||
Ti evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyaṁ:|| ||
'Taṇhā kho āvuso,||
vedanā-nidānaṁ,||
vedanā-samudayaṁ,||
vedanā-jātikaṁ,||
vedanā-pabhavan' ti.|| ||
Evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyan" ti.|| ||
■
25."Sace pana taṁ Sāriputta,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Kathaṁ jānato pana te āvuso Sāriputta,||
kathaṁ passato yā vedanā sunandī sā na upaṭṭhāsī' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭho tvaṁ Sāriputta,||
kinti vyākareyyāsī" ti?|| ||
26. "Sace me bhante evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Kathaṁ jānato pana te āvuso Sāriputta,||
kathaṁ passato yā vedanā sunandī sā na upaṭṭhāsī' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyaṁ:|| ||
27. 'Tisso kho imā āvuso vedanā.|| ||
Katamā tisso?|| ||
Sukhā vedanā||
dukkhā vedanā||
adukkha-m-asukhā vedanā.
Imā kho āvuso, tisso vedanā aniccā.|| ||
Yad aniccaṁ taṁ dukkhanti vidite||
yā vedanā sunandī sā na upaṭṭhāsī' ti.|| ||
Evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyan" ti.|| ||
■
28. Sādhu, sādhu Sāriputta,||
ayam pi kho Sāriputta,||
pariyāyo etass'eva atthassa saṅkhittena veyyākaraṇāya:|| ||
'Yaṁ kiñci vedayitaṁ taṁ dukkhasmin' ti.|| ||
■
29. Sace pana taṁ Sāriputta,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Kathaṁ vimokkhā pana tayā āvuso Sāriputta,||
aññā vyākatā:|| ||
"Khīṇā jāti,||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ,||
kataṁ karaṇīyaṁ,||
nāparaṁ itthattāyā ti pajānāmi"' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭho tvaṁ Sāriputta,||
kinti vyākareyyāsī" ti?|| ||
30. Sace maṁ bhante,||
evaṁ puccheyyuṁ:|| ||
'Kathaṁ vimokkhā pana tayā āvuso Sāriputta,||
aññā vyākatā:|| ||
"Khīṇā jāti,||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ,||
kataṁ karaṇīyaṁ,||
nāparaṁ itthattāyā ti pajānāmi"' ti?|| ||
Evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyaṁ:|| ||
[54] 31. 'Ajjhatta vimokkhā khv'āhaṁ āvuso||
sabbūpādā-nakkhayā tathā sato viharāmi,||
yathā sataṁ viharantaṁ āsavā nānussavanti,||
attāṇañ ca nāvajānāmī' ti.|| ||
Evaṁ puṭṭhohaṁ bhante,||
evaṁ vyākareyyan" ti.|| ||
32. "Sādhu sādhu, Sāriputta,||
ayam pi kho Sāriputta,||
pariyāyo etass'eva atthassa saṅkhittena veyyākaraṇāya:|| ||
'Ye āsavā samaṇena vuttā,||
tesvāhaṁ na kaṅkhāmi||
te me pahīṇā na vicikicchāmī" ti.|| ||
33. Idam avoca Bhagavā,||
idaṁ vatvāna Sugato uṭṭhāy āsanā vihāraṁ pāvisi.|| ||
§
34. Tatra kho āyasmā Sāriputto acira-pakkantassa Bhagavato bhikkhū āmantesi:|| ||
35. "Pubbe appaṭisaṁviditaṁ maṁ āvuso Bhagavā paṭhamaṁ pañhaṁ apucchi||
tassa me ahosi dandhāyitattaṁ.|| ||
Yato ca kho me āvuso Bhagavā paṭhamaṁ pañhaṁ anumodi,||
tassa mayhaṁ āvuso etad ahosi:|| ||
36. "Divasañ ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
divasam pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
37. Rattiñ ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
rattim pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
38. Rattin-divaṁ ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
rattin-divaṁ pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
[55] 39. Dve rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
dve rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
40. Tīni rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
tīni rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
41. Cattāri rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
cattāri rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
42. Pañca rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
pañca rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
43. Cha rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
cha rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
44. Satta rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
satta rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi." ti.|| ||
§
45. Atha kho Kaḷārakhattiyo bhikkhu uṭṭhāy āsanā yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
46. Eka-m-antaṁ nisinno kho Kaḷārakhattiyo bhikkhu Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||
"Āyasmatā bhante, Sāriputtena sīhanādo nadito:|| ||
'Pubbe appaṭisaṁviditaṁ maṁ āvuso Bhagavā paṭhamaṁ pañhaṁ apucchi||
tassa me ahosi dandhāyitattaṁ.|| ||
Yato ca kho me āvuso Bhagavā paṭhamaṁ pañhaṁ anumodi,||
tassa mayhaṁ āvuso etad ahosi:|| ||
"Divasañ ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
divasam pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Rattiñ ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
rattim pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Rattin-divaṁ ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
rattin-divaṁ pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Dve rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
dve rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Tīni rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
tīni rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Cattāri rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
cattāri rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Pañca rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
pañca rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Cha rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
cha rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Satta rattin-divāni ce pi maṁ Bhagavā etam atthaṁ [56] puccheyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
Satta rattin-divāni pahaṁ Bhagavato etam atthaṁ vyākareyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi'" ti.|| ||
■
47. "Sā hi bhikkhu Sāriputtassa dhamma-dhātu suppaṭi-viddhā.|| ||
Yassa dhammadhātuyā suppaṭi-viddhattā divasañce pahaṁ Sāriputtaṁ etam atthaṁ puccheyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
divasam pi me Sāriputto etam atthaṁ vyākareyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Rattiṁ ce pahaṁ Sāriputtaṁ etam atthaṁ puccheyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
rattim pi me Sāriputto etam atthaṁ vyākareyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Rattin-divaṁ cepahaṁ Sāriputtaṁ etam atthaṁ puccheyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
rattin-divam pi me Sāriputto etam atthaṁ vyākareyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Dve rattin-divāni cepahaṁ Sāriputtaṁ etam atthaṁ puccheyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi,||
dve rattin-divāni pi me Sāriputto etam atthaṁ vyākareyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Tīṇi rattin-divāni cepahaṁ Sāriputtaṁ etam atthaṁ puccheyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi||
tīṇi rattin-divāni pi me Sāriputto etam atthaṁ vyākareyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Cattāri rattin-divāni cepahaṁ Sāriputtaṁ etam atthaṁ puccheyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi||
cattāri rattin-divāni pi me Sāriputto etam atthaṁ vyākareyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Pañca rattin-divāni cepahaṁ Sāriputtaṁ etam atthaṁ puccheyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi||
Pañca rattin-divāni pi me Sāriputto etam atthaṁ vyākareyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Cha rattin-divāni cepahaṁ Sāriputtaṁ etam atthaṁ puccheyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi||
cha rattin-divāni pi me Sāriputto etam atthaṁ vyākareyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi.|| ||
Satta rattin-divāni cepahaṁ Sāriputtaṁ etamattaṁ puccheyyaṁ aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehi||
satta rattin-divānipi me Sāriputto etam atthaṁ vyākareyya aññam aññehi padehi||
aññam aññehi pariyāyehī" ti.|| ||