Saṁyutta Nikāya
3. Khandha Vagga
22. Khandha Saṁyutta
8. Khajjaniya Vagga

Sutta 80

Piṇḍolya Suttaṁ

 

---

[91]

[1][pts][than][bodh] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sakkesu viharati Kapilavatthusmiṁ Nigrodhārāme.|| ||

Atha kho Bhagavā kismiñcid eva pakaraṇe bhikkhu-saṅghaṁ paṇāmetvā pubbaṇha-samayaṁ nivāsetvā patta-cīvaram ādāya Kapilavatthuṁ piṇḍāya pāvisi.|| ||

Kapilavatthusmiṁ piṇḍāya caritvā pacchā-bhattaṁ piṇḍa-pāta paṭikkanto yena Mahāvanaṁ ten'upasaṅkami divā-vihārāya,||
Mahāvanaṁ ajjhoga-hetvā veluvalaṭṭhikāya mūle divā-vihāraṁ nisīdi.|| ||

Atha kho Bhagavato raho-gatassa paṭisallīnassa evaṁ cetaso parivitakko udapādi:|| ||

"Mayā kho bhikkhu saṅgho pavāḷho.|| ||

Santettha bhikkhū navā acira-pabba-jitā adhunā-gatā imaṁ Dhamma-Vinayaṁ,||
tesaṁ mamaṁ apassantānaṁ||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo.|| ||

Seyyathā pi nāma vacchassa taruṇassa mātaraṁ apassantassa||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo.|| ||

Evam evaṁ santettha bhikkhū navā acira-pabba-jitā adhunā-gatā imaṁ Dhamma-Vinayaṁ||
tesaṁ mamaṁ apassantānaṁ||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo|| ||

Seyyathā pi nāma bījānaṁ taruṇānaṁ udakaṁ alabhantānaṁ||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo.|| ||

Evam etaṁ santettha bhikkhū navā acira-pabba-jitā adhunā-gatā imaṁ Dhamma-Vinayaṁ||
tesaṁ mamaṁ alabhantānaṁ dassanāya||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo.|| ||

Yan nūn-ā-haṁ yath eva mayā pubbe bhikkhusaṅgho anuggahito,||
evam eva etarahi anuggaheyyaṁ bhikkhu-saṅghan" ti?|| ||

Atha kho Brahmā Sahampati Bhagavato cetasā ceto-parivitakka-maññāya||
seyyathā pi nāma balavā puriso||
sammiñjitaṁ vā bāhaṁ pasāreyya pasāritaṁ vā bāhaṁ sammiñjeyya,||
evam evaṁ Brahmaloke antara-hito Bhagavato purato pātur ahosi.|| ||

[92] Atha kho Brahmā samampati ekaṁsaṁ uttarā-saṅgaṁ karitvā yena Bhagavā tenañjalim paṇāmetvā Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Evam etaṁ Bhagavā,||
evam etaṁ Sugata,||
Bhagavatā bhante,||
bhikkhu-saṅgho pavāḷho.|| ||

Santettha bhikkhū navā acira-pabba-jitā adhunā-gatā imaṁ Dhamma-Vinayaṁ,||
tesaṁ Bhagavantaṁ apassantānaṁ||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo.|| ||

Seyyathā pi nāma vacchassa taruṇassa mātaraṁ apassantassa||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo.|| ||

Evam eva santettha bhikkhū navā acira-pabba-jitā adhunā-gatā imaṁ Dhamma-Vinayaṁ,||
tesaṁ Bhagavantaṁ apassantānaṁ||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo.|| ||

Seyyathā pi nāma bījānaṁ taruṇānaṁ udakaṁ alabhantānaṁ||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo|| ||

Evam eva santettha bhikkhu navā acira-pabba-jitā adhunā-gatā imaṁ Dhamma-Vinayaṁ,||
tesaṁ Bhagavantaṁ alabhantānaṁ dassanāya||
siyā aññathattaṁ siyā vipariṇāmo.|| ||

Abhinandatu bhante,||
Bhagavā bhikkhu-saṅghaṁ abhivadatu bhante,||
Bhagavā bhikkhu-saṅghaṁ.|| ||

Yatheva bhante,||
Bhagavatā pubbe bhikkhu-saṅgho anuggahito,||
evam evaṁ etarahi anuggaṇhātu bhikkhu-saṅghan" ti.|| ||

Adhivāsesi Bhagavā tuṇhī-bhāvena.|| ||

Atha kho Brahmā Sahampati Bhagavato adhivāsanaṁ viditvā Bhagavantaṁ abhivādetvā padakkhiṇaṁ katvā tatth'evantara-dhāyi.|| ||

Atha kho Bhagavā sāyaṇha-samayaṁ paṭisallāṇā vuṭṭhito yena nigrodhārāmo ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.|| ||

Nisajja kho Bhagavā tathā-rūpaṁ iddhā-bhisaṅkhāraṁ abhisaṅkhāsi yathā te bhikkhū ekadvīhikāya sārajjamānarūpā yena Bhagavā ten'upasaṅkameyyuṁ.|| ||

"Te pi bhikkhū ekadvihikāya sārajjamānurūpā yena [93] Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu,||
eka-m-antaṁ nisinno kho te bhikkhu Bhagavā etad avoca:|| ||

"Antamidaṁ bhikkhave,||
jīvikānaṁ yad idaṁ piṇḍolyaṁ.|| ||

Abhisāpoyaṁ lokasmiṁ||
'piṇḍolo vicarasi pattapāṇī' ti.|| ||

Taṁ ca kho evaṁ bhikkhave kula-puttā upenti atthavasikā attha-vasaṁ paṭicca,||
n'eva rājābhinītā na corābhinītā||
na iṇaṭṭā||
na bhayaṭṭā||
na ājivikāpakatā.|| ||

Api ca kho otiṇṇamhā jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi dukkh'otiṇṇā dukkha-paretā app'eva nāma imassa kevalassa dukkha-k-khandhassa antakiriyā paññāyethā' ti.|| ||

Evaṁ pabba-jito c'āyaṁ bhikkhave,||
kula-putto so ca hoti abhijjhālū kāmesu tibba-sārāgo vyāpanna-citto paduṭṭhamanasaṅkappo muṭṭha-s-sati asampajāno asamāhito vibbhanta-citto pākat'indriyo.|| ||

Seyyathā pi bhikkhave,||
chavālātaṁ ubhato padittaṁ majjhe gūthagataṁ n'eva gāme kaṭṭhatthaṁ pharati,||
nāraññe kaṭṭhatthaṁ pharati,||
tath'ūpamāhaṁ bhikkhave,||
imaṁ puggalaṁ vadāmi gihībhogā ca parihīno sāmaññ'atthañ ca na paripūreti.|| ||

Tayo me bhikkhave, akusala-vitakkā.|| ||

Kāma-vitakko||
vyāpāda-vitakko||
vihiṁsā-vitakko.|| ||

Ime ca kho bhikkhave,||
tayo akusala citakkā taṁ kva aparisesā nirujjhanti:||
catusu vā sati-paṭṭhānesu||
supati-ṭ-ṭhita-cittassa viharato a-nimittaṁ vā samādhiṁ bhāvayato.|| ||

Yāvañ c'idaṁ bhikkhave alam eva animitto samādhi bhāvetuṁ animitto bhikkhave,||
samādhi bhāvito bahulī-kato||
maha-p-phalo hoti mahā-nisaṁso.|| ||

Dvemā bhikkhave,||
diṭṭhiyo bhava-diṭṭhi ca vibhava-diṭṭhi ca [94] tatra bhikkhave,||
sutavā ariya-sāvako iti paṭisañcikkhati:|| ||

'Atthi nu kho taṁ kiñci lokasmiṁ yam ahaṁ upādiyamāno na vajjavā assan' ti.|| ||

So evaṁ pajānāti:|| ||

'N'atthi nu kho taṁ kiñci lokasmiṁ yam ahaṁ upādiyamāno na vajjavā assaṁ.|| ||

Ahaṁ ca rūpaṁ yeva upādiyamāno upādiyeyyaṁ,||
vedanaṁ yeva upādiyamāno upādiyeyyaṁ,||
saññaṁ yeva upādiyamāno upādiyeyyaṁ||
saṅkhāreyeva upādiyamāno upādiyeyyaṁ||
viññāṇaṁ yeva upādiyamāno upādiyeyyaṁ.|| ||

Tassa me assa upādāna-paccayā bhavo,||
bhava-paccayā jāti,||
jāti-paccayā jarā-maraṇaṁ soka-parideva-dukkha-domanass' - upāyāsā sambhaveyyuṁ.|| ||

Evam etassa kevalassa dukkha-k-khandhassa samudayo assa.|| ||

 

---

 

"Taṁ kiṁ maññatha bhikkhave?|| ||

Rūpaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ||
vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attāti'?"|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

Vedanā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ||
vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attāti'?"|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

Saññā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ||
vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attāti'?"|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

Saṅkhārā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ||
vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attāti'?"|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

Viññāṇaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yam panāniccaṁ dukkhaṁ||
vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attāti'?"|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

Tasmātiha bhikkhave,||
yaṁ kiñci rūpaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā vā||
oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ rūpaṁ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso ham asmi,||
na me so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

Yā kāci vedanā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ ajjhattaṁ vā bahiddhā vā olārikaṁ vā sukhumaṁ vā hīnaṁ paṇītaṁ vā yaṁ dūre santike vā sabbaṁ vedanaṁ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso ham asmi,||
na me so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

Yā kāci saññā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā vā||
oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ saññā||
'n'etaṁ mama,||
n'eso ham asmi,||
na me so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

Yā kāci saṅkhārā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā vā||
oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ saṅkhārā||
'n'etaṁ mama,||
n'eso ham asmi,||
na me so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

Yā kāci viññāṇaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā vā||
oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ viññāṇaṁ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso ham asmi,||
na me so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

Evaṁ passaṁ bhikkhave,||
sutavā ariya-sāvako rūpasmim pi nibbindati||
vedanāya pi nibbindati||
saññāya pi nibbindati||
saṅkhāresu pi nibbindati||
viññāṇasmim pi nibbindati,||
nibbindaṁ virajjati||
virāgā vimuccati||
vimuttasmiṁ vimuttamiti||
ñāṇaṁ hoti:|| ||

'Khīṇā jāti||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ||
kataṁ karaṇīyaṁ||
nāparaṁ itthattāyā' ti pajānātī" ti.|| ||