Saṁyutta Nikāya
3. Khandha Vagga
22. Khandha Saṁyutta
9. Thera Vagga

Sutta 88

Assaji Suttaṁ

 

---

[124]

[1][pts][bodh][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Rājagahe viharati Veḷuvane Kalandakanivāpe.|| ||

Tena kho pana samayen'āyasmā Assaji Kassapakārāme viharati||
ābādhiko dukkhito bāḷha-gilāno.|| ||

Atha kho āyasmā Assaji upaṭṭhāke āmantesi|| ||

"Etha tumhe āvuso yena Bhagavā ten'upasaṅkamatha,||
upasaṅkamitvā mama vacanena Bhagavato pāde sirasā vandatha:|| ||

'Assaji bhante, bhikkhu ābādhiko dukkhito bāḷha-gilāno||
so Bhagavato pāde sirasā vandatī' ti.|| ||

Evañ ca vadetha:|| ||

'Sādhu kira bhante, Bhagavā yena Assaji bhikkhu ten'upasaṅkamatu||
anukampaṁ upādāyā'" ti.|| ||

"Evam āvuso" ti kho te bhikkhu āyasmato Assajissa paṭi-s-sutvā||
yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu,||
upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu,||
eka-m-antaṁ nisinnā kho te bhikkhū Bhagavantaṁ etad avocuṁ:|| ||

"Assaji bhante, bhikkhu ābādhiko dukkhito bāḷha-gilāno||
so Bhagavato pāde sirasā vandati,||
evaṁ ca vadeti||
sādhu kira bhante, Bhagavā yena Assaji bhikkhu ten'upasaṅkamatu||
anukampaṁ upādāyā" ti.|| ||

Adhivāsesi Bhagavā tuṇhī-bhāvena.|| ||

[125] Atha kho Bhagavā sāyaṇha-samayaṁ paṭisallānā vuṭṭhito||
yen'āyasmā Assaji ten'upasaṅkami.|| ||

Addasā kho āyasmā Assaji Bhagavantaṁ durato va āgacchannaṁ||
disvāna mañcake samadhosi.|| ||

Atha kho Bhagavā āyasmantaṁ Assajiṁ etad avoca:|| ||

"Alaṁ Assaji,||
mā tvaṁ mañcake samadhosi,||
santimāni āsanāni paññattāni.|| ||

Tatth-ā-haṁ nisīdissāmī" ti.|| ||

Nisīdi Bhagavā paññatena āsane,||
nissajja kho Bhagavā āyasmantaṁ Assajiṁ etad avoca:|| ||

"Kacci te Assaji khamanīyaṁ?|| ||

Kacci yāpanīyaṁ?|| ||

Kacci dukkhā vedanā paṭi-k-kamanti||
no abhi-k-kamanti?|| ||

Paṭikkamosānaṁ paññāyati||
no abhi-k-kamo" ti?|| ||

"Na me bhante, khamanīyaṁ,||
na yāpanīyaṁ,||
bāḷhā me dukkhā vedanā,||
abhi-k-kamanti||
no paṭi-k-kamanti,||
abhi-k-kam'osānaṁ paññāyati,||
no paṭikkamo" ti.|| ||

"Kacci te Assaji na kiñci kukkuccaṁ||
na koci vippaṭisāro" ti?|| ||

"Taggha me bhante,||
anappakaṁ kukkuccaṁ||
anappako vippaṭisāro" ti.|| ||

"Kacci pana taṁ Assaji,||
attā sīlato na upavadatī" ti?|| ||

"Na kho maṁ bhante,||
attā sīlato upavadatī" ti.|| ||

"No ce kira taṁ Assaji||
attā sīlato upavadati||
atha kiñ ca te kukkuccaṁ,||
ko ca vippaṭisāro" ti?|| ||

"Pubbe khv'āhaṁ bhante,||
gelaññaṁ passambhetvā passambhetvā||
kāya-saṅkhāre vippatisāri viharāmi||
so taṁ samādhiṁ na paṭilabhāmi.|| ||

Tassa mayhaṁ bhante,||
taṁ samādhiṁ appaṭilabhato evaṁ hoti||
no||
'no ca khv'āhaṁ parihāyāmī' ti" ti.|| ||

"Ye te Assaji,||
samaṇa-brāhmaṇā samādhi-sārakā||
samādhi-sāmaññā tesaṁ taṁ samādhiṁ appaṭilabhataṁ evaṁ hoti|| ||

'No cassu mayaṁ parihāyāmā' ti.|| ||

 

§

 

Taṁ kiṁ maññasi Assaji?|| ||

Rūpaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

[126] "Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Vedanā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Saññā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Saṅkhārā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Viññāṇaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Tasmātiha Assaji,||
yaṁ kiñci rūpaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ rūpaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Yā kāci vedanā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ vedanaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Yā kāci saññā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ saññaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Ye keci saṅkhārā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ saṅkhāraṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Yaṁ kiñci viññāṇaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ viññāṇaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

 

§

 

Evaṁ passaṁ Assaji, sutavā ariya-sāvako||
rūpasmim pi nibbandati,||
vedanāya pi nibbandati,||
saññāya pi nibbindati,||
saṅkhāresu pi nibbindati,||
viññāṇasmim pi nibbindati.|| ||

Nibbidaṁ virajjati.|| ||

Virāgā vimuccati.|| ||

Vimuttasmiṁ 'vimuttami' ti||
ñāṇaṁ hoti:|| ||

'Khīṇā jāti,||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ,||
kataṁ karaṇīyaṁ,||
nāparaṁ itthattāyā' ti pajānātī.|| ||

 

§

 

So sukhaṁ ce vedanaṁ vediyati sā aniccāti pajānāti||
anajjhositā ti pajānāti||
anabhinanditāti pajānāti.|| ||

Dukkhaṁ ce vedanaṁ vediyati sā aniccāti pajānāti,||
anajjhositā ti pajānāti,||
anabhinanditā ti pajānāti.|| ||

Adukkha-m-asukhaṁ ce vedanaṁ vediyati sā aniccāti pajānāti,||
anajjhositā ti pajānāti,||
anabhinanditā ti pajānāti.|| ||

■

So sukhaṁ ce vedanaṁ vediyati visaññunto naṁ vediyati.|| ||

Dukkhañ ce vedanaṁ vediyati visaññutto naṁ vediyati.|| ||

Adukkha-m-asukhañ ce vedanaṁ vediyati||
visaññutto naṁ vediyati.|| ||

■

So kāya-pariyantikañ ce vedanaṁ vediyamāno||
kāya-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyāmīti pajānāti.|| ||

Jivita-pariyantikañ ce vedanaṁ vediyamāno||
jivita-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyāmiti pajānāti.|| ||

Kāyassa bhedā uddhaṁ jīvita-pariyādānā idh'eva sabba-vedayitāni anabhinanditāni sītibhavissantī ti pajānāti.|| ||

Seyyathā pi Assaji,||
telañ ca paṭicca||
vaṭṭiṁ ca paṭicca||
telapadīpo jhāyeyya.|| ||

Tass'eva telassa ca vaṭṭiyā ca pariyādānā an-āhāro nibbāyeyya.|| ||

Evam eva kho Assaji bhikkhū kāya-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyamāno||
kāya-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyāmīti pajānāti|| ||

Jivita-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyamāno||
jivita-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyāmīti pajānāti.|| ||

Kāyassa bhedā uddhaṁ jīvita-pariyādānā idh'eva sabba-vedayitāni anabhinanditāni sītibhavissantī ti pajānātī" ti.|| ||