Saṁyutta Nikāya
3. Khandha Vagga
22. Khandha Saṁyutta
9. Thera Vagga

Sutta 90

Channa Suttaṁ

 

---

[132]

[1][pts][than][bodh] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ sambahulā therā bhikkhū Bārāṇasiyaṁ viharanti||
Isipatane Migadāye.|| ||

Atha kho āyasmā Channo sāyaṇha-samayaṁ paṭisallāṇā vuṭṭhito avāpūraṇaṁ||
ādāya vihārena vihāraṁ||
upasaṅkamitvā there bhikkhū etad avoca:|| ||

"Ovadantu maṁ āyasmanto therā anusāsantu maṁ āyasmanto therā.|| ||

Karontu me āyasmanto therā dhammiṁ kathaṁ yathā'haṁ dhammaṁ passeyyan" ti.|| ||

Evaṁ vutte āyasmantaṁ Channaṁ therā bhikkhū etad avocuṁ:|| ||

"Rūpaṁ kho āvuso Channa, aniccaṁ,||
vedanā aniccā,||
saññā aniccā,||
saṅkhārā aniccā,||
viññāṇaṁ aniccaṁ|| ||

Rūpaṁ anantā,||
vedanā anattā,||
saññā anattā,||
saṅkhārā anattā,||
viññāṇaṁ anattā.|| ||

Sabbe saṅkhārā aniccā,||
sabbe dhammā anttā" ti.|| ||

Atha kho āysmato Channassa etad ahosi:|| ||

"Mayham pi kho etaṁ evaṁ hoti:|| ||

Rūpaṁ aniccaṁ,||
vedanā aniccā,||
saññā aniccā,||
saṅkhārā aniccā,||
viññāṇaṁ aniccaṁ.|| ||

Rūpaṁ anantā,||
[133] vedanā anattā,||
saññā anattā,||
saṅkhārā anattā,||
viññāṇaṁ anattā.|| ||

Sabbe saṅkhārā aniccā,||
sabbe dhammā anattā.|| ||

Atha ca pana me sabba-saṅkhāra samathe||
sabb'ūpadhi-paṭinissagge||
taṇha-k-khaye||
virāge||
nirodhe||
Nibbāne cittaṁ||
na pakkhandati||
na-p-pasīdati||
na santiṭṭhati||
nāvimuccati paritassanā||
upādānaṁ uppajjati,||
paccudāvattati mānasaṁ,||
atha 'kho carahi me attā' ti,||
na kho pan'etaṁ -||
dhammaṁ passato hoti?|| ||

'Ko nu kho me tathā Dhammaṁ deseyya||
yathā'haṁ Dhammaṁ passeyyan'" ti?|| ||

Atha kho āyasmato Channassa etad ahosi:|| ||

"Ayaṁ kho āymā Ānando Kosambīyaṁ viharati Ghositārāme.|| ||

Satthu c'eva saṁvaṇṇito sambhāvito ca viññūṇaṁ sabrahma-cārīnaṁ||
pahoti ca me āyasmā Ānando tathā dhammaṁ desetaṁ yathā'haṁ dhammaṁ passeyyaṁ.|| ||

Atthi ca me āyasmante Ānande tāvatikā visaṭṭhi yaṁ nūn-ā-haṁ yen'āyasmā Ānando ten'upasaṅkameyyan" ti.|| ||

Atha kho āysamā Channo sen'āsanaṁ saṁsāmetvā patta-cīvaraṁ ādāya yena Kosambī Ghositārāmo,||
yen'āyasmā Ānando ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā āyasmatā Ānandena saddhiṁ sammodi.|| ||

Sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ visāretvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

Ekamanataṁ nisinno kho āyasmā Channo āyasmantaṁ Ānandaṁ etad avoca:|| ||

"Ekam idāhaṁ āvuso Ānanda,||
samayaṁ Bārāṇasiyaṁ viharāmi Isipatane Migadāye.|| ||

Atha kho ahaṁ āvuso sāyaṇha-samayaṁ paṭisallāṇā vuṭṭhito avāpūraṇaṁ ādāya vihārena vihāraṁ upasaṅkamiṁ.|| ||

Upasaṅkamitvā there bhikkhū etad avocuṁ:|| ||

'Ovadantu maṁ āyasmanto therā||
anusāsantu maṁ āyasmanto therā,||
karontu me āyasmanto therā||
dhammiṁ kathaṁ yathā'haṁ dhammaṁ passeyyan' ti.|| ||

Evaṁ vutte maṁ āvuso,||
therā bhikkhū etad avocuṁ:|| ||

'Rūpaṁ kho āvuso Channa, aniccaṁ,||
vedanā aniccā,||
saññā aniccā,||
saṅkhārā aniccā,||
viññāṇaṁ aniccaṁ.|| ||

Rūpaṁ anantā,||
vedanā anattā,||
saññā anattā,||
saṅkhārā anattā,||
viññāṇaṁ anattā.|| ||

Sabbe saṅkhārā aniccā,||
sabbe dhammā anattā' ti.|| ||

Tassa mayhaṁ āvuso, etad ahosi:|| ||

'Mayham pi kho [134] etaṁ evaṁ hoti:|| ||

Rūpaṁ aniccaṁ,||
vedanā aniccā,||
saññā aniccā,||
saṅkhārā aniccā,||
viññāṇaṁ aniccaṁ.|| ||

Rūpaṁ anantā,||
vedanā anattā,||
saññā anattā,||
saṅkhārā anattā,||
viññāṇaṁ anattā.|| ||

Sabbe saṅkhārā aniccā,||
sabbe dhammā anattā.|| ||

Atha ca pana me sabba-saṅkhāra-samathe sabb'ūpadhi-paṭinissagge taṇha-k-khaye virāge nirodhe Nibbāne cittaṁ na pakkhandati na-p-pasīdati||
na santiṭṭhati||
nā vimuccati paritassanā||
upādānaṁ uppajjati paccudāvattati mānasaṁ.|| ||

Atha kho carahi me attā.|| ||

Na kho pan'etaṁ dhammaṁ passato hoti,||
ko nu kho me tathā dhammaṁ deyeyya yathā'haṁ dhammaṁ passeyyan' ti.|| ||

Tassa mayhaṁ āvuso, etad ahosi:|| ||

'Ayaṁ kho āysamā Ānando Kosambīyaṁ viharati Ghositārāme||
Satthu c'eva saṁvaṇṇito sambhāvito ca viññūnaṁ sabrahma-cārinaṁ pahoti ca me āyasmā Ānando tathā dhammaṁ desetuṁ,||
yathā'haṁ dhammaṁ passeyyaṁ.|| ||

Atthi ca me āyasmante Ānande tāvatikā vissaṭṭhi,||
yaṁ nūn-ā-haṁ yen'āyasmā Ānando ten'upasaṅkameyyan'.|| ||

Ovadatu maṁ āyasmā Ānando,||
anusāsatu maṁ āyasmā Ānando,||
karotu me āyasmā Ānando dhammiṁ kathaṁ,||
yathā'haṁ dhammaṁ passeyyan" ti.|| ||

"Ettakena pi mayaṁ āyasmato Channassa atta-manā||
api nāma taṁ āyasmā Channo āvī akāsi khilaṁ pabhindi,||
odah'āvuso Channa sotaṁ||
bhabbo si dhammaṁ viññātun" ti.|| ||

Atha kho āysamato Channassa tāvataken eva uḷāraṁ pītipāmojjaṁ uppajji.|| ||

"Bhabbo kirasmi dhammaṁ viññātun" ti.|| ||

"Sammukhā me taṁ āvuso Channa,||
Bhagavato sutaṁ sammukhā ca paṭiggahitaṁ Kaccāna-gottaṁ bhikkhuṁ ovadantassa:|| ||

'Dvayanissito khoyaṁ Kaccāna, loko||
[135] yebhuyyena atthi tañ ce va||
n'atthi tañ ca.|| ||

Loka-samudayaṁ kho Kaccāna yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya passato yā loke n'atthitā sā na hoti.|| ||

Loka-nirodhaṁ kho Kaccāna yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya passato yā loke atthitā sā na hoti.|| ||

Upay'ūpādān-ā-bhinivesa-vinibandho khāyaṁ Kaccāna, loko yebhuyyena,||
tañ c'āyaṁ upay'ūpādānaṁ cetaso adhi-ṭ-ṭhān-ā-bhinives-ā-nusayaṁ na upeti,||
na upādiyati||
na adhiṭṭhāti||
'attā me' ti.|| ||

'Dukkham eva uppajjamānaṁ uppajjati||
dukkhaṁ niruddhamānaṁ nirujjhatī' ti.|| ||

Na kaṅkhati||
na vicikicchati||
aparapaccayā ñāṇam evassa ettha hoti.|| ||

Ettavatā kho Kaccāna sammā-diṭṭhi hoti.|| ||

'Sabbam atthi' ti kho Kaccāna, ayam eko anto.|| ||

'Sabbaṁ n'atthi' ti kho ayaṁ dutiyo anto.|| ||

Ete te Kaccāna, ubho ante anupagamma majjhena Tathāgato dhammaṁ deseti:|| ||

Avijjā-paccayā saṅkhārā,||
saṅkhārā-paccayā viññāṇaṁ,||
viññāṇa-paccayā nāma-rūpaṁ,||
nāma-rūpa-paccayā saḷāyatanaṁ,||
saḷāyatana-paccayā phasso,||
phassa-paccayā vedanā,||
vedanā-paccayā taṇhā,||
taṇhā-paccayā upādānaṁ,||
upadāna-paccayā bhavo,||
bhava-paccayā jāti,||
jāti-paccayā jarā-maraṇaṁ soka-parideva-dukkha-domanass'upāyāsā sambhavanti.|| ||

Evam etassa kevalassa dukkha-k-khandhassa samudayo hoti.|| ||

Avijjāya tv'eva asesa-virāga-nirodhā saṅkhāra-nirodho,||
saṅkhāra-nirodhā viññāṇa-nirodho,||
viññāṇa-nirodhā nāma-rūpa-nirodho,||
nāma-rūpa-nirodhā saḷāyatana-nirodho,||
saḷāyata-nirodhā phassa-nirodho,||
phassa-nirodhā vedanā-nirodho,||
vedanā-nirodhā taṇhā-nirodho,||
taṇhā-nirodhā upādāna-nirodho,||
upādāna-nirodhā bhava-nirodho,||
bhava-nirodhā jāti-nirodho,||
jāti-nirodhā jarā-maraṇaṁ soka-parideva-dukkha-domanass'upāyāsā nirujjhanti.

Evam etassa kevalassa dukkha-k-khandhassa nirodho hotī'" ti.|| ||

"Evam etaṁ āvuso Ānanda hohi,||
yesaṁ āyasmantānaṁ tādisā sabrahma-cārayo anukampakā attakāmā ovādakā anusāsakā.|| ||

Idañ ca pana me āyasmato Ānandassa Dhamma-desanaṁ sutvā dhammo abhisameto" ti.|| ||