Saṁyutta Nikāya
3. Khandha Vagga
22. Khandha Saṁyutta
10. Puppha Vagga

Sutta 93

Nadi Suttaṁ

 

---

[137]

[1][pts][than][olds][bodh] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati||
Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

Tatra kho Bhagavā bhikkhu āmantesi:|| ||

"Bhikkhavo" ti.|| ||

"Bhadante" ti||
te bhikkh Bhagavato paccassosuṁ|| ||

Bhagavā etad avoca:|| ||

"Seyyathā pi, bhikkhave, nadī pabbateyyā ohāriṇī dura-ṁ-gamā sīgha-sotā|| ||

Tassā ubhosu tīresu kāsā ce pi jātā assu||
te naṁ ajjho-lambeyyuṁ|| ||

Kusā ce pi jātā assu||
te naṁ ajjho-lambeyyuṁ|| ||

Babbajā ce pi jātā assu||
te naṁ ajjho-lambeyyuṁ|| ||

Bīraṇā ce pi jātā assu||
te naṁ ajjho-lambeyyuṁ|| ||

Rukkhā ce pi jātā assu||
te naṁ ajjho-lambeyyuṁ|| ||

Tassā puriso sotena vuyhamāno kase ce pi gaṇheyya te palujjeyyuṁ||
so tato nidānaṁ anaya-vyasanam āpajjeyya.|| ||

Kuse ce pi gaṇheyya|| ||

Babbaje ce pi gaṇheyya|| ||

Bīraṇe ce pi gaṇheyya|| ||

Rukkhe ce pi gaṇheyya||
te [138] palujjeyyuṁ||
so tato nidānaṁ anaya-vyasanam āpajjeyya|| ||

Evam eva kho bhikkhave a-s-sutavā puthujjano||
ariyānam adassāvī||
ariya-Dhammassa akovido||
ariya-Dhamme avinīto||
sapurisānam adassāvī||
sappurisa-Dhammassa akovido||
sappurisa-Dhamme akovido||
sappurisa-Dhamme avinīto||
rūpam attato samanupassati||
rūpavantaṁ vā||
attāṇam attani vā||
rūpam rūpasmiṁ vā attāṇaṁ.|| ||

Tassa taṁ rūpam palujjati||
so tato nidānam anaya-vyasanam āpajjati|| ||

Vedanaṁ attato samanupassati||
vedana-vantaṁ vā||
attāṇam attani vā||
vedana vedanāya vā attāṇaṁ.|| ||

Tassa taṁ vedanam palujjati||
so tato nidānam anaya-vyasanam āpajjati.|| ||

Saññaṁ attato samanupassati||
sañña-vantaṁ vā||
attāṇam attani vā||
sañña saññāya vā attāṇaṁ.|| ||

Tassa taṁ saññam palujjati||
so tato nidānam anaya-vyasanam āpajjati.|| ||

Saṅkhāre attato samanupassati||
saṅkhāra-vantaṁ vā||
attāṇam attani vā||
saṅkhāra saṅkhāresu vā attāṇaṁ.|| ||

Tassa taṁ saṅkhārām palujjati||
so tato nidānam anaya-vyasanam āpajjati.|| ||

Viññāṇam attato samanupassati||
viññāṇa-vantaṁ vā||
attāṇam attani vā||
viññāṇaṁ viññāṇasmiṁ vā attāṇaṁ.|| ||

Tassa taṁ viññāṇam palujjati||
so tato nidānam anaya-vyasanam āpajjati.|| ||

 

§

 

Taṁ kiṁ maññasi bhikkhave?|| ||

Rūpaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Vedanā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Saññā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Saṅkhārā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Viññāṇaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Tasmātiha bhikkhave,||
yaṁ kiñci rūpaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ rūpaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Yā kāci vedanā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ vedanaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Yā kāci saññā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ saññaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Ye keci saṅkhārā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ saṅkhāraṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Yaṁ kiñci viññāṇaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ viññāṇaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

 

§

 

Evaṁ passaṁ bhikkhave, sutavā ariya-sāvako||
rūpasmim pi nibbandati,||
vedanāya pi nibbandati,||
saññāya pi nibbindati,||
saṅkhāresu pi nibbindati,||
viññāṇasmim pi nibbindati.|| ||

Nibbidaṁ virajjati.|| ||

Virāgā vimuccati.|| ||

Vimuttasmiṁ 'vimuttami' ti||
ñāṇaṁ hoti:|| ||

'Khīṇā jāti,||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ,||
kataṁ karaṇīyaṁ,||
nāparaṁ itthattāyā' ti pajānātī" ti.|| ||