Saṁyutta Nikāya
3. Khandha Vagga
22. Khandha Saṁyutta
10. Puppha Vagga

Sutta 100

Dutiya Gaddūla or Baddhūla Suttaṁ

 

---

[151]

[1][pts][than][bodh] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

Tatra kho Bhagavā bhikkhu āmantesi:|| ||

"Bhikkhavo" ti.|| ||

"Bhadante" ti||
te bhikkh Bhagavato paccassosuṁ|| ||

Bhagavā etad avoca:|| ||

"Anamat'aggo'yaṁ bhikkhave, saṁsāro||
pubbā koṭi na paññāyati||
avijjā-nīvaraṇānaṁ sattāṇaṁ||
taṇhā-saṁyojanānaṁ||
sandhāvataṁ saṁsarataṁ.|| ||

Seyyathā pi bhikkhave,||
sā gaddula-baddho daḷhe khīle vā thambhe vā upani-baddho||
so gacchati ce pi tam eva khīlaṁ vā thambhaṁ vā upatiṭṭhati,||
nisīdati ce pi tam eva khīlaṁ vā thambhaṁ vā upanisīdati,||
nipajjati.|| ||

Ce pi tam eva khīlaṁ vā thambhaṁ vā upa-ni-pajjati.|| ||

Evam eva kho bhikkhave, a-s-sutavā puthujjano rūpaṁ||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti samanupassati;|| ||

vedanaṁ||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti samanupassati;|| ||

saññaṁ||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti samanupassati;|| ||

saṅkhāre||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti samanupassati;|| ||

viññāṇaṁ||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti samanupassati.|| ||

So gacchati,||
ce pi imeva pañc'upādāna-k-khandhe upagacchati.|| ||

Tiṭṭhati ce pi imeva pañc'upādāna-k-khandhe upatiṭṭhati,||
nisīdati ce pi imeva pañc'upādāna-k-khandhe upanisīdati.|| ||

Nipajjati ce pi imeva pañc'upādāna-k-khandhe upa-ni-pajjati.|| ||

Tasmātiha bhikkhave,||
bhikkhunā abhikkhaṇaṁ sakaṁ cittaṁ pacc'avekkhitabbaṁ|| ||

'Dīgha-rattam idaṁ cittaṁ saṅkiliṭṭhaṁ||
rāgena||
dosena||
mohenā' ti.|| ||

Citta-saṅkilesā bhikkhave,||
sattā saṅkilissanti.|| ||

Citta-vodānā sattā visujjhanti.|| ||

Diṭṭhaṁ vo bhikkhave,||
caraṇaṁ nāma cittan" ti?|| ||

"Evaṁ bhante."|| ||

"Tam pi kho bhikkhave,||
caraṇaṁ cittaṁ citten'eva cittitaṁ.|| ||

Tena pi kho bhikkhave,||
caraṇena cittena cittana cittaṁ yeva citta-taraṁ.|| ||

Tasmātiha bhikkhave, bhikkhunā abhikkhaṇaṁ sakaṁ cittaṁ pacc'avekkhitabbaṁ|| ||

'Digha-rattam idaṁ cittaṁ saṅkiliṭṭhaṁ||
rāgena||
dosena||
mohenā' ti.|| ||

Citta-saṅkilesā bhikkhave, sattā saṅkilissanti.|| ||

Citta-vodānā sattā visujjhanti.|| ||

[152] Nāhaṁ bhikkhave, aññaṁ eka-nikāyam pi samanupassāmi,||
evaṁ cittaṁ yatha-yidaṁ bhikkhave, tiracchāna-gatā pāṇā.|| ||

Te pi kho bhikkhave, tiracchāna-gatā pāṇā citten'eva cittitā,||
tehi pi kho bhikkhave, tiracchānagatehi pāṇehi cittaṁ yeva citta-taraṁ.|| ||

Tasmātiha bhikkhave, bhikkhunā abhikkhaṇaṁ sakaṁ cittaṁ pacc'avekkhitabbaṁ|| ||

'Dīgha-rattamidaṁ cittaṁ saṅkiliṭṭhaṁ rāgena dosena mohenā' ti.|| ||

Citta-saṅkilesā bhikkhave, sattā saṅkilissanti.|| ||

Citta-vodānā sattā visujjhanti.|| ||

Seyyathā pi bhikkhave,||
rajako vā||
cittakārako vā||
sati rajanāya vā||
lākhāya vā||
haliddiyā vā||
nīlāya vā||
mañjeṭṭhāya vā||
suparimaṭṭe vā||
phalake bhittiyā vā||
dussapaṭe vā||
itthi-rūpaṁ vā||
purisarūpaṁ vā||
abhinimmineyya sabbaṅgapaccaṅgaṁ.|| ||

Evam eva kho bhikkhave,||
a-s-sutavā puthujjano||
rūpaṁ yeva abhinibbattento abhinibbatteti,||
vedanaṁ yeva abhinibbattento abhinibbatteti,||
saññaṁ yeva abhinibbattento abhinibbatteti,||
saṅkhāreyeva abhinibbattento abhinibbatteti,||
viññāṇaṁ yeva abhinibbattento abhinibbatteti.|| ||

 

§

 

Taṁ kiṁ maññasi bhikkhave?|| ||

Rūpaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Vedanā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Saññā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Saṅkhārā niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Viññāṇaṁ niccaṁ vā aniccaṁ vā" ti?|| ||

"Aniccaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vā taṁ sukhaṁ vā" ti?|| ||

"Dukkhaṁ bhante."|| ||

"Yaṁ panāniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāma-dhammaṁ kallaṁ nu taṁ samanupassituṁ:|| ||

'Etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti"?|| ||

"No h'etaṁ bhante."|| ||

■

"Tasmātiha bhikkhave,||
yaṁ kiñci rūpaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ rūpaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Yā kāci vedanā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ vedanaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Yā kāci saññā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ saññaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Ye keci saṅkhārā atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ saṅkhāraṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

■

Yaṁ kiñci viññāṇaṁ atīt-ā-nāgata-pacc'uppannaṁ||
ajjhattaṁ vā bahiddhā||
vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā||
hīnaṁ vā paṇītaṁ vā||
yaṁ dūre santike vā sabbaṁ viññāṇaṁ:|| ||

'N'etaṁ mama||
n'eso ham asmi||
na me'so attā' ti.|| ||

Evam etaṁ yathā-bhūtaṁ samma-p-paññāya daṭṭhabbaṁ.|| ||

 

§

 

Evaṁ passaṁ bhikkhave, sutavā ariya-sāvako||
rūpasmim pi nibbandati,||
vedanāya pi nibbandati,||
saññāya pi nibbindati,||
saṅkhāresu pi nibbindati,||
viññāṇasmim pi nibbindati.|| ||

Nibbidaṁ virajjati.|| ||

Virāgā vimuccati.|| ||

Vimuttasmiṁ 'vimuttami' ti||
ñāṇaṁ hoti:|| ||

'Khīṇā jāti,||
vusitaṁ Brahma-cariyaṁ,||
kataṁ karaṇīyaṁ,||
nāparaṁ itthattāyā' ti pajānātī" ti.|| ||