Saṁyutta Nikāya
4. Saḷāyatana Vagga
36. Vedanā Saṁyutta
1. Sagāthā Vagga

Sutta 7

Paṭhama Gelañña Suttaṁ

 

---

[210]

[1][pts][nypo][than][bodh][olds] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Vesāliyaṁ viharati Mahāvane Kūṭāgāra-sālāyaṁ.|| ||

Atha kho Bhagavā sāyaṇha-samayaṁ paṭisallāṇā vuṭṭhito||
yena gilānasālā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.|| ||

Nisajja kho Bhagavā bhikkhū [211] āmantesi:|| ||

"Sato bhikkhave bhikkhu sampajāno kālaṁ āgameyya.|| ||

Ayaṁ vo amhākaṁ anusāsanī.|| ||

Kathañ ca bhikkhave bhikkhu sato hoti?|| ||

Idha bhikkhave bhikkhu kāye kāy'ānupassī viharati||
ātāpī sampajāno satimā||
vineyya loke abhijjhā domanassaṁ;

vedanāsu vedan'ānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā domanassaṁ;|| ||

citte citt'ānupassī viharati ātāpi sampajāno satimā vineyya loko abhijjhā domanassaṁ;|| ||

dhammesu Dhamm'ānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loko abhijjhā domanassaṁ.|| ||

Evaṁ kho bhikkhave bhikkhu sato hoti.|| ||

 

§

 

Kathañ ca bhikkhave bhikkhu sampajāno hoti?|| ||

Idha bhikkhave bhikkhu abhikkante paṭikkante sampajāna-kārī hoti,||
ālokite vilokite sampajāna-kārī hoti,||
sammañjite pasārite sampajāna-kārī hoti,||
saṅgāṭi-patta-cīvara-dhāraṇe sampajāna-kārī hoti,||
asite pīte khāyite sāyite sampajāna-kārī hoti,||
uccāra-passāvakamme sampajāna-kārī hoti,||
gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhī-bhāve sampajāna-kārī hoti.|| ||

Evaṁ kho bhikkhave bhikkhu sampajāno hoti.|| ||

Sato bhikkhave bhikkhu sampajāno kālaṁ āgameyya,||
ayaṁ vo amhākaṁ anusāsanī.|| ||

 

§

 

Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evaṁ satassa sampajānassa appamattassa ātāpino pahitattassa viharato uppajjati sukhā vedanā;||
so evaṁ pajānāti:|| ||

'Uppannā kho me ayaṁ sukhā vedanā.|| ||

Sā ca kho paṭicca||
no apaṭicca.|| ||

Kiṁ paṭicca?|| ||

Imam eva kāyaṁ paṭicca.|| ||

Ayaṁ kho pana kāyo anicco saṅkhato paṭicca samuppanno,||
aniccaṁ kho pana saṅkhataṁ||
paṭicca samuppannaṁ kāyaṁ||
paṭicca uppannā sukhā vedanā;||
kuto niccā bhavissatī' ti?|| ||

So kāye ca||
sukhāya ca vedanāya||
anicc'ānupassī viharati||
vay'ānupassī viharati,||
virāg-ā-nupassī viharati,||
nirodh-ā-nupassī viharati,||
paṭinissagg-ā-nupassī viharati,||
tassa kāye ca||
sukhāya ca||
vedanāya aniccānupassino viharato||
vayānupassino viharato||
virāgānupassino viharato,||
nirodhānupassino viharato,||
paṭi [212] nissaggānupassino viharato||
yo kāye ca||
sukhāya ca||
vedanāya rāg-ā-nusayo so pahīyati.|| ||

■

Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evaṁ satassa sampajānassa appamattassa ātāpino pahitattassa viharato uppajjati dukkhā vedanā;||
so evaṁ pajānāti:|| ||

'Uppannā kho me ayaṁ dukkhā vedanā.|| ||

Sā ca kho paṭicca||
no apaṭicca.|| ||

Kiṁ imam eva kāyaṁ paṭicca?|| ||

Ayaṁ kho pana kāyo anicco saṅkhato paṭicca samuppanno,||
aniccaṁ kho pana saṅkhataṁ||
paṭicca samuppannaṁ kāyaṁ||
paṭicca uppannā sukhā vedanā kuto niccā bhavissatī' ti.|| ||

So kāye ca||
dukkhāya ca||
vedanāya anicc'ānupassī viharati||
vayānupassī viharati,||
virāg-ā-nupassī viharati,||
nirodh-ā-nupassī viharati,||
paṭinissagg-ā-nupassī viharati,||
tassa kāye ca||
dukkhāya ca||
vedanāya aniccānupassino viharato||
vayānupassino viharato||
virāgānupassino viharato,||
nirodhānupassino viharato,||
paṭi nissaggānupassino viharato||
yo kāye ca||
dukkhāya ca||
vedanāya paṭigh-ā-nusayo so pahīyati.|| ||

■

Tassa ce bhikkhave bhikkhuno evaṁ satassa sampajānassa appamattassa ātāpino pahitattassa viharato uppajjati adukkha-m-asukhā vedanā;||
so evaṁ pajānāti:|| ||

'Uppannā kho me ayaṁ adukkha-m-asukhā vedanā.|| ||

Sā ca kho paṭicca||
no apaṭicca.|| ||

Kiṁ imam eva kāyaṁ paṭicca?|| ||

Ayaṁ kho pana kāyo anicco saṅkhato paṭicca samuppanno,||
aniccaṁ kho pana saṅkhataṁ||
paṭicca samuppannaṁ kāyaṁ||
paṭicca uppannā sukhā vedanā kuto niccā bhavissatī' ti.|| ||

So kāye ca||
adukkha-m-asukhāya ca||
vedanāya anicc'ānupassī viharati||
vayānupassī viharati,||
virāg-ā-nupassī viharati,||
nirodh-ā-nupassī viharati,||
paṭinissagg-ā-nupassī viharati,||
tassa kāye ca||
adukkha-m-asukhāya ca||
vedanāya aniccānupassino viharato||
vayānupassino viharato||
virāgānupassino viharato,||
nirodhānupassino viharato,||
paṭi nissaggānupassino viharato||
yo kāye ca||
adukkha-m-asukhāya ca||
vedanāya avijj-ā-nusayo so pahīyati.|| ||

 

§

 

[213] So sukhañ ce vedanaṁ vediyati:|| ||

'Sā aniccā' ti pajānāti.|| ||

'Anajjhositā' ti pajānāti.|| ||

'Anabhinanditā' ti pajānāti.|| ||

Dukkhañ ce vedanaṁ vediyati:|| ||

'Sā aniccā' ti pajānāti,|| ||

'Anajjhesitā' ti pajānāti|| ||

'Anabhinanditā' ti pajānāti;|| ||

Adukkha-m-asukhañce vedanaṁ vediyati|| ||

'Sā aniccā' ti pajānāti,|| ||

'Anajjhesitā' ti pajānāti|| ||

'Anabhinanditā' ti pajānāti;|| ||

 

§

 

So sukhañ ce vedanaṁ vediyati
visaññutto naṁ vediyati|| ||

Dukkhañ ce vedanaṁ vediyati
visaññutto naṁ vediyati|| ||

Adukkha-m-asukhañ c'eva vedanaṁ vediyati
visaññutto naṁ vediyati|| ||

 

§

 

So kāya-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyamāno:|| ||

'Kāya-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyāmī' ti pajānāti,|| ||

Jīvita-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyamāno:|| ||

'Jīvita-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyāmī' ti pajānāti.|| ||

Kāyassa bhedā uddhaṁ jīvita-pariyādānā:|| ||

'Idh'eva sabba-vedayitāni anabhinanditāni sītī-bhavissantī' ti pajānāti.|| ||

 

§

 

Seyyathā pi, bhikkhave, telañ ca paṭicca||
vaṭṭiñ ca paṭicca||
tela-p-padīpo jhāyeyya||
tass'eva telassa ca||
vaṭṭiyā ca||
pariyādānā an-āhāro nibbāyeyya||
evam eva kho, bhikkhave, bhikkhu kāya-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyamāno:|| ||

'Kāya-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyāmī' ti pajānāti,|| ||

Jīvita-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyamāno:|| ||

'Jīvita-pariyantikaṁ vedanaṁ vediyāmī' ti pajānāti.|| ||

Kāyassa bhedā uddhaṁ jīvita-pariyādānā:|| ||

'Idh'eva sabba-vedayitāni anabhinanditāni sītī-bhavissantī' ti pajānāti" ti.|| ||