Saṁyutta Nikāya
4. Saḷāyatana Vagga
36. Vedanā Saṁyutta
3. Aṭṭha-Sata-Pariyāya Vagga

Sutta 29
[WP, ATI: 31]

Suddhika-Vedanā Nirāmisa Suttaṁ

 

---

 

[1][pts][bodh][nypo][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

"Tisso imā bhikkhave vedanā.|| ||

Katamā tisso?|| ||

Sukhā vedanā||
dukkhā vedanā||
adukkha-m-asukhā vedanā.|| ||

Imā kho bhikkhave 'tisso vedanā' ti.|| ||

[31.1][than] Atthi bhikkhave sāmisā pīti,||
atthi nirāmisā pīti,||
atthi nirāmisā nirāmisatarā pīti.|| ||

Atthi sāmisaṁ sukhaṁ,||
atthi nirāmisaṁ sukhaṁ,||
atthi nirāmisā nirāmisataraṁ sukhaṁ.|| ||

Atthi sāmisā upekhā,||
atthi nirāmisā upekhā,||
atthi nirāmisā nirāmisatarā upekhā.|| ||

Atthi sāmiso vimokkho,||
atthi nirāmiso vimokkho,||
atthi nirāmisā nirāmisataro vimokkho.|| ||

 

§

 

Katamā ca bhikkhave sāmisā pīti?|| ||

Pañc'ime bhikkhave kāma-guṇā.|| ||

Katame pañca?|| ||

Cakkhu-viññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Sota-viññeyyā saddā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Ghāna-viññeyyā gandhā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Jivhā-viññeyyā rasā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Kāya-viññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Ime kho bhikkhave pañca kāma-guṇā.|| ||

Ya kho bhikkhave ime pañca kāma-guṇe paṭicca uppajjati pīti,||
ayaṁ vuccati bhikkhave sāmisā pīti.|| ||

■

[236] Katamā ca bhikkhave nirāmisā pīti?|| ||

Idha bhikkhave bhikkhu||
vivicc'eva kāmehi||
vivicca akusalehi dhammehi||
sa-vitakkaṁ||
sa-vicāraṁ||
viveka-jaṁ pīti-sukhaṁ||
paṭhamajjhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Vitakka-vicārānaṁ vūpasamā||
ajjhattaṁ sampasādanaṁ||
cetaso ekodi-bhāvaṁ||
avitakkaṁ avicāraṁ||
samādhi-jaṁ pīti-sukhaṁ||
dutiya-j-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṁ vuccati bhikkhave nirāmisā pīti.|| ||

■

Katamā ca bhikkhave nirāmisā nirāmisatarā pīti?|| ||

Yā kho bhikkhave khīṇ'āsavassa bhikkhuno||
rāgā cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato||
dosā cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato||
mohā cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato||
uppajjati pīti.|| ||

Ayaṁ vuccati bhikkhave nirāmisā nirāmisatarā pīti.|| ||

 

§

 

Katamañ ca bhikkhave sāmisaṁ sukhaṁ?|| ||

Pañc'ime bhikkhave kāma-guṇā.|| ||

Katame pañca?|| ||

Cakkhu-viññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Sota-viññeyyā saddā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Ghāna-viññeyyā gandhā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Jivhā-viññeyyā rasā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Kāya-viññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Ime kho bhikkhave pañcakāma-guṇā.|| ||

Yaṁ kho bhikkhave ime pañca kāma-guṇe paṭicca uppajjati sukhaṁ somanassaṁ,||
idaṁ vuccati bhikkhave sāmisaṁ sukhaṁ.|| ||

■

Katamañ ca bhikkhave nirāmisā sukhaṁ?|| ||

Idha bhikkhave bhikkhu vivicc'eva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi sa-vitakkaṁ sa-vicāraṁ viveka-jaṁ pīti-sukhaṁ paṭhamajjhānaṁ upasampajja viharati,||
vitakka-vicārānaṁ vūpasamā ajjhattaṁ sampasādanaṁ cetaso ekodi-bhāvaṁ avitakkaṁ avicāraṁ samādhi-jaṁ pīti-sukhaṁ dutiyajjhānaṁ upasampajja viharati,||
pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṁvedeti,||
yaṁ taṁ ariyā ācikkhanti||
'Upekkhako satimā sukha-vihārī' ti||
taṁ tatiyaṁ jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ vuccati bhikkhave nirāmisaṁ sukhaṁ.|| ||

■

Katamañ ca bhikkhave nirāmisā nirāmisataraṁ sukhaṁ?|| ||

Yaṁ kho bhikkhave khīṇ'āsavassa bhikkhuno rāgā cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato dosā cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato mohā cittaṁ vimuttaṁ [237] pacc'avekkhato uppajjati sukhaṁ somanassaṁ,||
idaṁ vuccati bhikkhave nirāmisānirāmisataraṁ sukhaṁ.|| ||

 

§

 

Katamā ca bhikkhave sāmisā upekhā?|| ||

Pañc'ime bhikkhave kāma-guṇā.|| ||

Katame pañca?|| ||

Cakkhu-viññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Sota-viññeyyā saddā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Ghāna-viññeyyā gandhā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Jivhā-viññeyyā rasā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Kāya-viññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piya-rūpā kām'ūpasaṁ-hitā rajanīyā.|| ||

Ime kho bhikkhave pañcakāma-guṇā.|| ||

Yā kho bhikkhave ime pañca kāma-guṇe paṭicca uppajjati upekhā,||
ayaṁ vuccati bhikkhave sāmisā upekhā.|| ||

■

Katamā ca bhikkhave nirāmisā upekhā?|| ||

Idha bhikkhave bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubb'eva somanassa-domanassānaṁ atthaṅgamā adukkha-m-asukhaṁ upekhāsati-pārisuddhiṁ catutthaṁ jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṁ vuccati bhikkhave nirāmisā upekhā.|| ||

■

Katamā ca bhikkhave nirāmisā nirāmisatarā upekhā?|| ||

Yā kho bhikkhave khīṇ'āsavassa bhikkhuno rāgā cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato dosā cittaṁ vimuttaṁ paccavokkhato mohā cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato uppajjati upekhā,||
ayaṁ vuccati bhikkhave nirāmisā nirāmisatarā upekhā.|| ||

■

Katamo ca bhikkhave sāmiso vimokkho?|| ||

Rūpa paṭisaññutto vimokkho sāmiso vimokkho.|| ||

■

Katamo ca bhikkhave nirāmiso vimokkho?|| ||

Arūpa paṭisaññutto vimokkho nirāmiso vimokkho.|| ||

■

Katamo ca bhikkhave nirāmisā nirāmisataro vimokkho?|| ||

Yo kho bhikkhave khīṇ'āsavassa bhikkhuno||
rāgā cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato||
dosaṁ cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato||
mohā cittaṁ vimuttaṁ pacc'avekkhato||
uppajjati vimokkho.|| ||

Ayaṁ vuccati bhikkhave nirāmisā nirāmisataro vimokkho" ti.|| ||

 

Aṭṭha-sata-pariyāyavaggo tatiyo