Saṁyutta Nikāya
4. Saḷāyatana Vagga
42. Gāmani Saṁyutta

Sutta 8

Saṅkha-Dhama Suttaṁ

 

---

[317]

[1][pts][than] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Nāḷandāyaṁ viharati Pāvarikambavane.|| ||

Atha kho Asibandhaka putto gāmaṇi||
Nigaṇṭha-sāvako||
yena Bhagavā ten'upasaṅkami.|| ||

Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṁ nisinno kho Asibandhakaputto gāmaṇim Bhagavā etad avoca:|| ||

"Kathan nu kho gāmaṇi, Nigaṇṭho Nātaputto sāvakānaṁ dhammaṁ desetī" ti?|| ||

"Evaṁ kho bhante Nigaṇṭho Nātaputto sāvakānaṁ dhammaṁ deseti:|| ||

'Yo koci pāṇam atipāteti sabbo so āpāyiko Nerayiko.|| ||

Yo koci adinnam ādiyati sabbo so āpāyiko Nerayiko.|| ||

Yo koci kāmesu micchā carati sabbo so āpāyiko Nerayiko.|| ||

Yo koci musā bhaṇati sabbo so āpāyiko Nerayiko.|| ||

Yaṁ bahulaṁ yaṁ bahulaṁ viharati||
tena tena niyyatī' ti.|| ||

Evaṁ kho bhante Nigaṇṭho Nātaputto sāvakānaṁ dhammaṁ desetī" ti.|| ||

"'Yaṁ bahulaṁ yaṁ bahulañ ca gāmaṇi viharati||
tena [318] tena niyyatī' ti.|| ||

Evaṁ sante na koci āpāyiko Nerayiko bhavissati yathā Nigaṇṭhassa Nātaputtassa vacanaṁ.

Taṁ kim maññasi gāmaṇi?|| ||

Yo so puriso pāṇ-ā-tipātī,||
rattiyā vā||
divasassa vā||
samayāsamayaṁ upādāya,||
katamo bahutaro samayo yaṁ vā||
so pāṇaṁ atipāteti yaṁ vā||
so pāṇaṁ nātipātetī" ti?|| ||

"Yo so bhante puriso pāṇ-ā-tipātī,||
rattiyā vā||
divasassa vā||
samayāsamayaṁ upādāya||
appataro so samayo yaṁ||
so pāṇaṁ atipāteti.|| ||

Atha kho so va bahutaro samayo yaṁ||
so pāṇaṁ nātipātetī" ti.|| ||

"'Yaṁ bahulaṁ yaṁ bahulañ ca gāmaṇi viharati tena tena nīyyatī' ti.|| ||

Evaṁ sante na koci āpāyiko Nerayiko bhavissati||
yathā Nigaṇṭhassa Nātaputtassa vacanaṁ.|| ||

■

Taṁ kim maññasi gāmaṇi?|| ||

Yo so puriso adinn'ādāyī,||
rattiyā vā||
divasassa vā||
samayāsamayaṁ upādāya||
katamo bahutaro samayo yaṁ vā||
so adinnaṁ ādiyati yaṁ vā||
so adinnaṁ nādiyatī" ti?|| ||

"Yo so bhante puriso adinn'ādāyī||
rattiyā vā||
divasassa vā||
samayāsamayaṁ upādāya,||
appataro so samayo yaṁ||
so adinnaṁ ādiyati.|| ||

Atha kho so va bahutaro samayo yaṁ so adinnaṁ nādiyatī" ti.|| ||

"'Yaṁ bahulaṁ yaṁ bahulañ ca gāmaṇi viharati tena tena nīyyatī' ti.|| ||

Evaṁ sante na koci āpāyiko Nerayiko bhavissati||
yathā Nigaṇṭhassa Nātaputtassa vacanaṁ.|| ||

■

Taṁ kim maññasi gāmaṇi?|| ||

Yo so puriso kāmesu micchā-cārī,||
rattiyā vā||
divasassa vā||
samayāsamayaṁ upādāya||
katamo bahutaro samayo yaṁ vā||
so kāmesu micchā carati yaṁ vā||
so kāmesu micchā na caratī" ti?|| ||

"Yo so bhante puriso kāmesu micjācārī,||
rattiyā vā||
divasassa vā||
samayāsamayaṁ upādāya||
appataro so samayo yaṁ||
so kāmesu micchā carati.|| ||

Atha kho sova bahutaro samayo yaṁ so kāmesu micchā na cara" ti.|| ||

"'Yaṁ bahulaṁ yaṁ bahulañca gāmaṇi viharati tena tena [319] nīyayatī' ti.|| ||

Evaṁ sante na koci āpāyiko Nerayiko bhavissati||
yathā Nigaṇṭhassa Nātaputtassa vacanaṁ.|| ||

■

Taṁ kim maññasi gāmaṇi?|| ||

Yo so puriso musā-vādī||
rattiyā vā||
divasassa vā||
samayāsamayaṁ upādāya||
katamo bahutaro samayo yaṁ vā||
so musā bhaṇati yaṁ vā||
so musā na bhaṇatī" ti?|| ||

"Yo so bhante puriso musā-vādī||
rattiyā vā||
divasassa vā||
samayāsamayaṁ upādāya appataro||
so samayo yaṁ||
so musā bhaṇati.|| ||

Atha kho sova bahutaro samayo yaṁ so musā na bhaṇatī" ti.|| ||

"'Yaṁ bahulaṁ yaṁ bahulañca gāmaṇi viharati tena tena nīyyatī' ti.|| ||

Evaṁ sante na koci āpāyiko Nerayiko bhavissati||
yathā Nigaṇṭhassa Nātaputtassa vacanaṁ.|| ||

 

§

 

Idha gāmaṇi ekacco Satthā evaṁ-vādī hoti||
evaṁ diṭṭhi:|| ||

'Yo koci pāṇam atipāteti sabbo so āpāyiko Nerayiko.|| ||

Yo koci adinnam ādiyati sabbo so āpāyiko Nerayiko.|| ||

Yo koci kāmesu micchā carati sabbo so āpāyiko Nerayiko.|| ||

Yo koci musā bhaṇati sabbo so āpāyiko Nerayiko.'|| ||

Tasmiṁ kho pana gāmaṇi satthari sāvako abhi-p-pasanno hoti.|| ||

Tassa evaṁ hoti:|| ||

'Mayhaṁ kho Satthā evaṁ vādī evaṁ diṭṭhi:|| ||

"Yo koci pāṇam atipāteti sabbo so āpāyiko Nerayiko" ti.|| ||

Atthi kho pana mayā pāṇo atipātito.|| ||

Aham pi āpāyiko Nerayiko' ti,|| ||

diṭṭhiṁ paṭilabhati.|| ||

Taṁ gāmaṇi vācaṁ a-p-pahāya||
taṁ cittaṁ a-p-pahāya||
taṁ diṭṭhiṁ appaṭi-nissajjitvā||
yathā hataṁ nikkhitto evaṁ Niraye.|| ||

■

'Mayhaṁ kho Satthā evaṁ vādī evaṁ diṭṭhi:|| ||

"Yo koci adinnaṁ ādiyati sabbo so āpāyiko Nerayiko" ti.|| ||

Atthi kho pana mayā adinnaṁ ādinnaṁ.|| ||

Aham pamhi āpāyiko Nerayiko' ti,|| ||

diṭṭhiṁ paṭilabhati.|| ||

Taṁ gāmaṇi vācaṁ a-p-pahāya||
taṁ cittaṁ a-p-pahāya||
taṁ diṭṭhiṁ appaṭi-nissajjitvā||
yathā hataṁ nikkhitto evaṁ Niraye.|| ||

■

'Mayhaṁ kho Satthā evaṁ vādī evaṁ diṭṭhi:|| ||

"Yo koci kāmesu micachā carati, sabbo [320] so āpāyiko Nerayiko" ti.|| ||

Atthi kho pana mayā kāmesu micchā ciṇṇaṁ.|| ||

Aham pamhi āpāyiko Nerayiko' ti,|| ||

diṭṭhiṁ paṭilabhati.|| ||

Taṁ gāmaṇi vācaṁ a-p-pahāya||
taṁ cittaṁ a-p-pahāya||
taṁ diṭṭhiṁ appaṭi-nissajjitvā||
yathā hataṁ nikkhitto evaṁ Niraye.|| ||

■

'Mayhaṁ kho Satthā evaṁ vādī evaṁ diṭṭhi:|| ||

"Yo koci musā bhaṇati sabbo so āpāyiko Nerayiko" ti.|| ||

Atthi kho pana mayā kāmesu micchāciṇṇaṁ.|| ||

Aham pamhi āpāyiko Nerayiko' ti,|| ||

diṭṭhiṁ paṭilabhati.|| ||

Taṁ gāmaṇi vācaṁ a-p-pahāya||
taṁ cittaṁ a-p-pahāya||
taṁ diṭṭhiṁ appaṭi-nissajjitvā||
yathā hataṁ nikkhitto evaṁ Niraye.|| ||

 

§

 

Idha pana gāmaṇi Tathāgato loke uppajjati||
arahaṁ||
Sammā Sambuddho||
vijjā-caraṇa-sampanno||
Sugato||
loka-vidū||
anuttaro purisa-damma-sārathī||
Satthā deva-manussānaṁ||
Buddho||
Bhagavā.|| ||

So aneka pariyāyena pāṇ-ā-tipātaṁ garahati vigarahati||
pāṇ-ā-tipātā-viramathāti cāha,||
adinnādānaṁ garahati vigarahati||
ādinnādānā viramathāti cāha||
kāmesu micchā-cāraṁ garahati vigarahati||
kāmesu micchā-cārā viramathāti cāha,||
musā-vādaṁ garahati vigarahati||
musā-vādā viramathāti cāha.|| ||

Tasmiṁ kho pana gāmaṇi satthari sāvako abhi-p-pasanno hoti,||
so iti paṭisañcikkhati:|| ||

'Bhagavā kho aneka-pariyāyena||
pāṇ-ā-tipātaṁ garahati vigarahati:|| ||

"Pāṇ-ā-tipātā viramathāti cāha".|| ||

Atthi kho pana mayā pāṇo atipātito||
yāvatako vā||
tāvatako vā;||
taṁ na suṭṭhu||
taṁ na sādhu.|| ||

Ahañ c'eva kho pana ta-p-paccayā vippaṭisārī assaṁ||
"na me taṁ pāpakaṁ kammaṁ akataṁ bhavissatī"' ti|| ||

So iti paṭisaṅkhāya taṁ c'eva pāṇ-ā-tipātaṁ pajahati,||
āyatiñ ca pāṇ-ā-tipātā paṭivirato hoti;||
evam etassa pāpassa kammassa pahānaṁ hoti,||
evam etassa pāpassa kammassa samati-k-kamo hoti.|| ||

■

'Bhagavā kho aneka-pariyāyena||
adinnādānaṁ garahati vigarahati:|| ||

"Adinn'ādāna viramathāti cāha".|| ||

Atthi kho pana mayā adinnaṁ ādinnaṁ||
yāvatakaṁ vā||
tāvatakaṁ vā;||
taṁ na suṭṭhu||
taṁ na sādhu.|| ||

Ahañ c'eva kho pana ta-p-paccayā vippaṭisārī assaṁ||
"na me taṁ pāpakaṁ kammaṁ akataṁ bhavissatī"' ti|| ||

So iti paṭisaṅkhāya taṁ c'eva [321] adinnādānaṁ pajahati,||
āyatiñ ca adinn'ādānā paṭivirato hoti;||
evam etassa pāpassa kammassa pahānaṁ hoti,||
evam etassa pāpassa kammassa samati-k-kamo hoti.|| ||

■

'Bhagavā kho aneka-pariyāyena kāmesu micchā-cāraṁ garahati vigarahati:|| ||

"Kāmesu micchā-cārā viramathāti cāha".|| ||

Atthi kho pana mayā kāmesu micchāciṇṇaṁ||
yāvatakaṁ vā||
tāvatakaṁ vā;||
taṁ na suṭṭhu||
taṁ na sādhu.|| ||

Ahañ c'eva kho pana ta-p-paccayā vippaṭisārī assaṁ||
"na me taṁ pāpakaṁ kammaṁ akataṁ bhavissatī"' ti|| ||

So iti paṭisaṅkhāya taṁ c'eva kāmesu micchā-cāraṁ pajahati,||
āyatiñ ca kāmesu micchā-cārā paṭivirato hoti;||
evam etassa pāpassa kammassa pahānaṁ hoti,||
evam etassa pāpassa kammassa samati-k-kamo hoti.|| ||

■

'Bhagavā kho aneka-pariyāyena musā-vādaṁ garahati vigarahati:|| ||

"Musāvadā viramathāti cāha".|| ||

Atthi kho pana mayā musā bhaṇitaṁ||
yāvatakaṁ vā||
tāvatakaṁ vā;||
taṁ na suṭṭhu||
taṁ na sādhu.|| ||

Ahañ c'eva kho pana ta-p-paccayā vippaṭisārī assaṁ||
"na me taṁ pāpakaṁ kammaṁ akataṁ bhavissatī"' ti|| ||

So iti paṭisaṅkhāya taṁ c'eva musā-vādaṁ pajahati,||
āyatiñ ca musā-vādā paṭivirato hoti;||
evam etassa pāpassa kammassa pahānaṁ hoti,||
evam etassa pāpassa kammassa samati-k-kamo hoti.|| ||

 

---

 

So pāṇ-ā-tipātaṁ pahāya||
pāṇ-ā-tipātā paṭivirato hoti.|| ||

Adinn'ādānaṁ pahāya||
adinn'ādānā paṭivirato hoti.|| ||

Kāmesu micchā-cāraṁ pahāya||
kāmesu micchā-cārā paṭivirato hoti.|| ||

Musā-vādaṁ pahāya||
musā-vādā paṭivirato hoti.|| ||

Pisuṇā-vācaṁ pahāya||
pisuṇāyavācāya paṭivirato hoti.|| ||

Pharusaṁvācaṁ pahāya||
pharusāya vācāya paṭivirato hoti.|| ||

Sampha-p-palāpaṁ pahāya||
sampha-p-palāpā paṭivirato hoti.|| ||

Abhijjhaṁ pahāya||
anabhijjhālū hoti.|| ||

Vyāpāda-dosaṁ [322] pahāya||
avyāpanna-citto hoti.|| ||

Micchā-diṭṭhiṁ pahāya||
sammā-diṭṭhiko hoti.|| ||

 

§

 

Sa kho so gāmaṇi ariya-sāvako||
evaṁ vigat-ā-bhijjho||
vigata-vyāpādo||
asammūḷho||
sampajāno||
patissato||
mettā-saha-gatena cetasā ekaṁ disaṁ pharitvā viharati,||
tathā dutiyaṁ,||
tathā tatiyaṁ,||
tathā catutthiṁ;||
iti uddham-adhotiriyaṁ||
sabbadhi||
sabbattatāya||
sabbā-vantaṁ lokaṁ||
mettā-saha-gatena cetasā vipulena||
mahaggatena||
appamāṇena||
averena||
avyāpajjhena||
pharitvā viharati.|| ||

Seyyathā pi gāmaṇi balavā saṅkha-dhamo||
appakasireṇeva catu-d-disā viññāpeyya,||
evam eva kho gāmaṇi||
evaṁ bhāvitāya mettāya ceto-vimuttiyā||
evaṁ bahulī-katāya yaṁ pamāṇakataṁ kammaṁ||
na taṁ tatrāvasissati,||
na taṁ tatrāvatiṭṭhati.|| ||

■

Sa kho so gāmaṇi ariya-sāvako||
evaṁ vigat-ā-bhijjho||
vigata-vyāpādo||
asammūḷho||
sampajāno||
patissato||
karuṇā-saha-gatena cetasā ekaṁ disaṁ pharitvā viharati,||
tathā dutiyaṁ,||
tathā tatiyaṁ,||
tathā catutthiṁ;||
iti uddham-adhotiriyaṁ||
sabbadhi||
sabbattatāya||
sabbā-vantaṁ lokaṁ||
karuṇā-saha-gatena cetasā vipulena||
mahaggatena||
appamāṇena||
averena||
avyāpajjhena||
pharitvā viharati.|| ||

Seyyathā pi gāmaṇi balavā saṅkha-dhamo||
appakasiren'eva catu-d-disā viññāpeyya,||
evam eva kho gāmaṇi||
evaṁ bhāvitāya karuṇāya ceto-vimuttiyā||
evaṁ bahulī-katāya yaṁ pamāṇakataṁ kammaṁ||
na taṁ tatrāvasissati,||
na taṁ tatrāvatiṭṭhati.|| ||

Sa kho so gāmaṇi ariya-sāvako||
evaṁ vigat-ā-bhijjho||
vigata-vyāpādo||
asammūḷho||
sampajāno||
patissato||
muditā-saha-gatena cetasā ekaṁ disaṁ pharitvā viharati,||
tathā dutiyaṁ,||
tathā tatiyaṁ,||
tathā catutthiṁ;||
iti uddham-adhotiriyaṁ||
sabbadhi||
sabbattatāya||
sabbā-vantaṁ lokaṁ||
muditā-saha-gatena cetasā vipulena||
mahaggatena||
appamāṇena||
averena||
avyāpajjhena||
pharitvā viharati.|| ||

Seyyathā pi gāmaṇi balavā saṅkha-dhamo||
appakasiren'eva catu-d-disā viññāpeyya,||
evam eva kho gāmaṇi||
evaṁ bhāvitāya muditāya ceto-vimuttiyā||
evaṁ bahulī-katāya yaṁ pamāṇakataṁ kammaṁ||
na taṁ tatrāvasissati,||
na taṁ tatrāvatiṭṭhati.|| ||

Sa kho so gāmaṇi ariya-sāvako||
evaṁ vigat-ā-bhijjho||
vigata-vyāpādo||
asammūḷho||
sampajāno||
patissato||
upekhāsaha-gatena cetasā ekaṁ disaṁ pharitvā viharati,||
tathā dutiyaṁ,||
tathā tatiyaṁ,||
tathā catutthiṁ;||
iti uddham-adhotiriyaṁ||
sabbadhi||
sabbattatāya||
sabbā-vantaṁ lokaṁ||
upekhāsaha-gatena cetasā vipulena||
mahaggatena||
appamāṇena||
averena||
avyāpajjhena||
pharitvā viharati.|| ||

Seyyathā pi gāmaṇi balavā saṅkha-dhamo||
appakasiren'eva catu-d-disā viññāpeyya,||
evam eva kho gāmaṇi||
evaṁ bhāvitāya upekhāya ceto-vimuttiyā||
evaṁ bahulī-katāya yaṁ pamāṇakataṁ kammaṁ||
na taṁ tatrāvasissati,||
na taṁ tatrāvatiṭṭha" ti.|| ||

Evaṁ vutte Asibandhaka-putto gāmaṇī Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||

"Abhikkantaṁ bhante!|| ||

Abhikkantaṁ bhante!

Seyyathā pi bhante nikkujjitaṁ vā ukkujjeyya,||
paṭi-c-channaṁ vā vivareyya||
mūḷahassa vā Maggaṁ ācikkheyya,||
andha-kāre vā tela-pajjotaṁ dhāreyya||
'cakkhu-manto rūpāni dakkhinti' ti.|| ||

Evam evaṁ Bhagavatā aneka-pariyāyena Dhammo pakāsito.|| ||

Es'āhaṁ bhante Bhagavantaṁ saraṇaṁ gacchāmi||
Dhammañ ca||
bhikkhu-saṅghañ ca,||
upāsakaṁ maṁ Bhagavā dhāretu ajja-t-agge pāṇupetaṁ saraṇaṁ gatan" ti.|| ||