Saṁyutta Nikāya
4. Saḷāyatana Vagga
44. Avyākata Saṁyutta
Sutta 7
Moggalāna (or Āyatana) Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][than][bodh] Evaṁ me sutaṁ:|| ||
Atha kho Vacchagotto paribbājako yen'āyasmā Mahā Moggallāno ten'upasaṅkami|| ||
Upasaṅkamitvā āyasmatā Mahā Moggallānena saddhiṁ sammodi|| ||
Sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ vīti-sāretvā eka-m-antaṁ nisīdi|| ||
Eka-m-antaṁ nisinno kho Vacchagotto paribbājako āyasmantaṁ Mahā Moggallānaṁ etad avoca:|| ||
"Kiṁ nu kho bho Moggallāna,||
sassato loko" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha mayā:||
sassato loko" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Moggallāna,||
asassato loko" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ mayā:||
asassato loko" ti.|| ||
■
"Kin nu kho bho Moggallāna,||
antavā loko" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha mayā:||
antavā loko" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Moggallāna,||
anantavā loko" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ mayā:||
anantavā loko" ti.|| ||
■
[392] "Kiṁ nu kho bho Moggallāna,||
taṁ jīvaṁ taṁ sarīran" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha, mayā:||
taṁ jīvaṁ taṁ sarīran" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Moggallāna,||
aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ Bhagavatā:||
aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran" ti.|| ||
■
"Kin nu kho bho Moggallāna,||
hoti Tathāgato param maraṇā" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha mayā:||
hoti Tathāgato param maraṇā" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Moggallāna,||
na hoti Tathāgato param maraṇā" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ mayā:||
na hoti Tathāgato param maraṇā" ti.|| ||
■
"Kin nu kho Moggallāna,||
hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha, mayā:||
hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Moggallāna,||
n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ mayā:||
n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā" ti.|| ||
§
"Ko nu kho bho Moggallāna, hetu||
ko paccayo||
yena añña-titthiyānaṁ paribbājakānaṁ||
evaṁ puṭṭhānaṁ||
evaṁ vyākaraṇaṁ hoti:|| ||
'Sassato loko' ti vā,||
'asassato loko' ti vā||
'antavā loko' ti vā,||
'anantavā loko' ti vā,||
'taṁ jīvaṁ taṁ sarīranas' ti vā||
'aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran' ti vā,||
'hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'na hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā' ti" vā?|| ||
■
[393] Ko pana bho Moggallāna, hetu||
ko paccayo||
yena samaṇassa Gotamassa||
evaṁ puṭṭhassa||
na evaṁ vyākaraṇaṁ hoti:|| ||
'Sassato loko' ti pi,||
'asassato loko' ti pi,||
'antavā loko' ti pi,||
'anantavā loko' ti pi,||
'taṁ jīvaṁ taṁ sarīran' ti pi,||
'aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran' ti pi,||
'hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'na hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi" ti?|| ||
■
"Aññatitthiyā kho Vaccha, paribbājakā cakkhuṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Sotaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Ghānaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Jivhaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Kāyaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Manaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Tasmā añña-titthiyānaṁ paribbājakānaṁ evaṁ puṭṭhānaṁ evaṁ vyākaraṇaṁ hoti:|| ||
'Sassato loko' ti vā,||
'asassato loko' ti vā||
'antavā loko' ti vā,||
'anantavā loko' ti vā,||
'taṁ jīvaṁ taṁ sarīranas' ti vā||
'aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran' ti vā,||
'hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'na hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā.|| ||
■
Tathāgato ca kho Vaccha,||
arahaṁ||
Sammā Sambuddho cakkhuṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Sotaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Ghānaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Jivhaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Kāyaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Manaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Tasmā Tathāgatassa evaṁ puṭṭhassa na evaṁ vyākaraṇaṁ hoti:|| ||
'Sassato loko'ti pi,||
'asassato loko'ti pi,||
'antavā loko' ti pi,||
'anantavā loko' ti pi,||
'taṁ jīvaṁ taṁ sarīran' ti pi,||
'aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran' ti pi,||
'hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'na hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi" ti.|| ||
§
Atha kho Vacchagotto paribbājako uṭṭhāy āsanā yena Bhagavā ten'upasaṅkami|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavatā saddhiṁ sammodi|| ||
Sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ vītisāratvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinno kho Vacchagotto paribbājako Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||
"Kiṁ nu kho bho Gotama,||
sassato loko" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha mayā:||
sassato loko" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Gotama,||
asassato loko" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ mayā:||
asassato loko" ti.|| ||
■
"Kin nu kho bho Gotama,||
antavā loko" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha mayā:||
antavā loko" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Gotama,||
anantavā loko" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ mayā:||
anantavā loko" ti.|| ||
■
"Kiṁ nu kho bho Gotama,||
taṁ jīvaṁ taṁ sarīran" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha, mayā:||
taṁ jīvaṁ taṁ sarīran" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Gotama,||
aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ Bhagavatā:||
aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran" ti.|| ||
■
"Kin nu kho bho Gotama,||
hoti Tathāgato param maraṇā" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha mayā:||
hoti Tathāgato param maraṇā" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Gotama,||
na hoti Tathāgato param maraṇā" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ mayā:||
na hoti Tathāgato param maraṇā" ti.|| ||
■
"Kin nu kho Gotama,||
hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā" ti?|| ||
"Avyākataṁ kho etaṁ Vaccha, mayā:||
hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā" ti.|| ||
■
"Kiṁ pana bho Gotama,||
n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā" ti?|| ||
"Etam pi kho Vaccha, avyākataṁ mayā:||
n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā" ti.|| ||
§
"Ko nu kho bho Gotama, hetu||
ko paccayo||
yena añña-titthiyānaṁ paribbājakānaṁ evaṁ puṭṭhānaṁ evaṁ vyākaraṇaṁ hoti:|| ||
'Sassato loko' ti vā,||
'asassato loko' ti vā||
'antavā loko' ti vā,||
'anantavā loko' ti vā,||
'taṁ jīvaṁ taṁ sarīranas' ti vā||
'aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran' ti vā,||
'hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'na hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā?|| ||
[394] Ko pana bho Gotama, hetu||
ko paccayo||
yena bhoto Gotamassa evaṁ puṭṭhassa na evaṁ vyākaraṇaṁ hoti:|| ||
'Sassato loko' ti pi,||
'asassato loko' ti pi,||
'antavā loko' ti pi,||
'anantavā loko' ti pi,||
'taṁ jīvaṁ taṁ sarīran' ti pi,||
'aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran' ti pi,||
'hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'na hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi" ti?|| ||
■
"Aññatitthiyā kho Vaccha, paribbājakā cakkhuṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Sotaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Ghānaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Jivhaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Kāyaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Manaṁ:||
'etaṁ mama,||
eso ham asmi,||
eso me attā' ti||
samanupassanti.|| ||
Tasmā añña-titthiyānaṁ paribbājakānaṁ||
evaṁ puṭṭhānaṁ||
evaṁ vyākaraṇaṁ hoti:|| ||
'Sassato loko' ti vā,||
'asassato loko' ti vā||
'antavā loko' ti vā,||
'anantavā loko' ti vā,||
'taṁ jīvaṁ taṁ sarīranas' ti vā||
'aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran' ti vā,||
'hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'na hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā,||
'n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā' ti vā.|| ||
■
Tathāgato ca kho Vaccha,||
arahaṁ||
Sammā Sambuddho cakkhuṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Sotaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Ghānaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Jivhaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Kāyaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Manaṁ:|| ||
'n'etaṁ mama,||
n'eso 'hamasmi,||
na me so attā' ti||
samanupassati.|| ||
Tasmā Tathāgatassa||
evaṁ puṭṭhassa||
na evaṁ vyākaraṇaṁ hoti:|| ||
'Sassato loko' ti pi,||
'asassato loko' ti pi,||
'antavā loko' ti pi,||
'anantavā loko' ti pi,||
'taṁ jīvaṁ taṁ sarīran' ti pi,||
'aññaṁ jīvaṁ aññaṁ sarīran' ti pi,||
'hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'na hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'hoti ca na ca hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi,||
'n'eva hoti na na hoti Tathāgato param maraṇā' ti pi" ti.|| ||
§
"Acchariyaṁ bho Gotama,||
abbhutaṁ bho Gotama,||
yatra hi nāma Satthussa ca sāvakassa ca||
atthenattho vyañjanena vyañjanaṁ saṁsandissati samessati||
na vihāyissati||
yad idaṁ aggapadasmiṁ.|| ||
Idānāhaṁ bho Gotama, samaṇaṁ Moggallānaṁ [395] upasaṅkamitvā etam atthaṁ āpucchiṁ,||
samaṇo pi me Moggallāno etehi padehi etehi vyañjanehi etam atthaṁ vyākāsi||
seyyathā pi bhavaṁ Gotamo.|| ||
Acchariyaṁ bho Gotama,||
abbhutaṁ bho Gotama,||
yatra hi nāma Satthussa ca sāvakassa ca||
atthenattho vyañjanena vyañjanaṁ saṁsandissati samessati||
na vihāyissati||
yad idaṁ aggapadasmin" ti.|| ||