Saṁyutta Nikāya
5. Mahā-Vagga
47. Sati-Paṭṭhāna Saṁyutta
2. Nālandā Vagga
Sutta 13
Cuṇḍa Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][bodh][than][nypo] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati||
Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||
Tena kho pana samayen'āyasmā Sāriputto Magadhesu viharati Nālagāmake.|| ||
Ābādhiko dukkhito bāḷha-gilāno.|| ||
Cuṇḍo ca samaṇ'uddeso āyasmato Sāriputtassa upaṭṭhāko hoti.|| ||
Atha kho āyasmā Sāriputto tena ābādhena parinibbāyi.|| ||
Atha kho Cuṇḍo samaṇ'uddeso āyasmato Sāriputtassa patta-cīvaraṁ ādāya yena Sāvatthi Jetavanaṁ Anāthapiṇḍikassa ārāmo yen'āyasmā Ānando ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā āyasmantaṁ Ānandaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinno kho Cuṇḍo samaṇ'uddeso [162] āyasmantaṁ Ānandaṁ etad avoca:|| ||
"Āyasmā bhante, Sāriputto parinibbuto.|| ||
Idam assa patta-cīvaran" ti.|| ||
■
"Atthi kho idaṁ āvuso kathā-pābhataṁ Bhagavantaṁ dassanāya.|| ||
Āyām āvuso Cunda, yena Bhagavā ten'upasaṅkamissāma.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavato etam atthaṁ ārocessāmā" ti.|| ||
"Evaṁ bhante" ti kho Cuṇḍo samaṇ'uddeso āyasmato Ānandassa paccassosi.|| ||
Atha kho āyasmā ca Ānando Cuṇḍo ca samaṇuddoso yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinno kho āyasmā Ānando Bhagavantaṁ etad avoca:|| ||
"Ayaṁ bhante, Cuṇḍo samaṇ'uddeso evam āha.|| ||
'Āyasmā bhante, Sāriputto parinibbuto.|| ||
Idam assa patta-cīvaran' ti.|| ||
Api ca me bhante, madhura-kajāto viya kāyo.|| ||
Disā pi me na pakkhāyanti.|| ||
Dhammā pi me na paṭibhanti.|| ||
'Āyasmā Sāriputto parinibbuto' ti sutvā" ti.|| ||
■
"Kin nu te Ānanda, Sāriputto||
sīla-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto,||
samādhi-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto,||
paññā-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto,||
vimutti-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto,||
vimutti-ñāṇa-dassana-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto" ti?|| ||
"Na ca kho me tam bhante Āyasmā Sāriputto||
sīla-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto,||
samādhi-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto,||
paññā-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto,||
vimutti-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto,||
vimutti-ñāṇa-dassana-k-khandhaṁ vā ādāya parinibbuto.|| ||
Api ca me bhante, āyasmā Sāriputto ovādako ahosi,||
viññapako sandassako||
samādapako||
samuttejako||
sampahaṁsako||
akilāsu dhamma-desanāya,||
anuggāhako sabrahma-cārīnaṁ.|| ||
Taṁ mayaṁ āyasmato Sāriputtassa dhammojaṁ||
dhammabhogaṁ||
dhammānuggahaṁ anussarāmā" ti.|| ||
■
"Nanu taṁ Ānanda, mayā paṭigacc'eva akkhātaṁ:|| ||
'Sabbehi piyehi||
manāpehi||
nānābhāvo||
vinābhāvo||
aññathā- [163] bhāvo,||
taṁ kut'ettha Ānanda, labbhā.|| ||
Yaṁ taṁ jātaṁ||
bhūtaṁ||
saṅkhataṁ||
paloka-dhammaṁ||
taṁ vata mā palujjīti,||
n'etaṁ ṭhānaṁ vijjati.|| ||
Seyyathā pi Ānanda, mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato||
yo mahantataro khandho so palujjeyya.|| ||
Evam eva kho Ānanda, mahato bhikkhu-saṅghassa tiṭṭhato sāravato Sāriputto parinibbuto,||
taṁ kut'ettha Ānanda, labbhā||
yaṁ taṁ jātaṁ||
bhūtaṁ||
saṅkhataṁ||
paloka-dhammaṁ||
taṁ vata mā palujjīti,||
n'etaṁ ṭhānaṁ vijjati.|| ||
Tasmā 'ti h'Ānanda, atta-dīpā viharatha,||
atta-saraṇā||
anañña-saraṇā||
dhamma-dīpā||
dhamma-saraṇā||
anañña-saraṇā.|| ||
Kathañ c'Ānanda, bhikkhu atta-dīpo viharati atta-saraṇo anañña-saraṇo||
Dhamma-dīpo dhamma-saraṇo anañña-saraṇā?|| ||
Idh'Ānanda, bhikkhu kāye kāy'ānupassī viharati,||
ātāpī||
sampajāno||
satimā||
vineyya loke abhijjhā-domanassaṁ.|| ||
Vedanāsu vedan'ānupassī viharati,||
ātāpī||
sampajāno||
satimā||
vineyya loke abhijjhā-domanassaṁ.|| ||
Citte citt'ānupassī viharati,||
ātāpī||
sampajāno||
satimā||
vineyya loke abhijjhā-domanassaṁ.|| ||
Dhammesu Dhamm'ānupassī viharati,||
ātāpī||
sampajāno||
satimā||
vineyya loke abhijjhā-domanassaṁ.|| ||
Evaṁ kho Ānanda, bhikkhu atta-dīpo viharati||
atta-saraṇo||
anañña-saraṇo||
dhamma-dīpo||
dhamma-saraṇo||
anañña-saraṇo.|| ||
Ye hi keci Ānanda, etarahi vā mam'accaye vā atta-dīpā viharissantī||
atta-saraṇā||
anañña-saraṇā||
dhamma-dīpā||
dhamma-saraṇā||
anañña-saraṇā.|| ||
Tama-t-agge p'ete Ānanda, bhikkhu bhavissanti||
ye keci sikkhā-kāmā" ti.|| ||