Saṁyutta Nikāya
5. Mahā-Vagga
48. Indriya Saṁyutta
9. Appamāda Vagga
Suttas 83-92
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
Sutta 83
Tathāgata Suttaṁ
i. Viveka
[83.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[83.2][pts] "Yāvatā bhikkhave, sattā apadā vā||
dvipadā vā||
catu-p-padā vā||
bahu-p-padā vā||
rūpino vā||
arūpino vā||
saññino vā||
asaññino vā||
n'eva-saññi-nā-saññino vā||
nāsaññino vā||
Tathāgato tesaṁ aggam akkhāyati||
arahaṁ||
Sammā Sambuddho.|| ||
Evam eva kho bhikkhave, ye keci kusalā dhammā,||
sabbe te appamāda-mūlakā||
appamāda-samo-saraṇā||
appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[83.3][pts] "Yāvatā bhikkhave, sattā apadā vā||
dvipadā vā||
catu-p-padā vā||
bahu-p-padā vā||
rūpino vā||
arūpino vā||
saññino vā||
asaññino vā||
n'eva-saññi-nā-saññino vā||
nāsaññino vā||
Tathāgato tesaṁ aggam akkhāyati||
arahaṁ||
Sammā Sambuddho.|| ||
Evam eva kho bhikkhave, ye keci kusalā dhammā,||
sabbe te appamāda-mūlakā||
appamāda-samo-saraṇā||
appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatīti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[83.4][pts] "Yāvatā bhikkhave, sattā apadā vā||
dvipadā vā||
catu-p-padā vā||
bahu-p-padā vā||
rūpino vā||
arūpino vā||
saññino vā||
asaññino vā||
n'eva-saññi-nā-saññino vā||
nāsaññino vā||
Tathāgato tesaṁ aggam akkhāyati||
arahaṁ||
Sammā Sambuddho.|| ||
Evam eva kho bhikkhave, ye keci kusalā dhammā,||
sabbe te appamāda-mūlakā||
appamāda-samo-saraṇā||
appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto pañc'indriyāni bhāveti, pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[83.5][pts] "Yāvatā bhikkhave, sattā apadā vā||
dvipadā vā||
catu-p-padā vā||
bahu-p-padā vā||
rūpino vā||
arūpino vā||
saññino vā||
asaññino vā||
n'eva-saññi-nā-saññino vā||
nāsaññino vā||
Tathāgato tesaṁ aggam akkhāyati||
arahaṁ||
Sammā Sambuddho.|| ||
Evam eva kho bhikkhave, ye keci kusalā dhammā,||
sabbe te appamāda-mūlakā||
appamāda-samo-saraṇā||
appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto pañc'indriyāni bhāveti, pañc'indriyāni bahulī-karissatīti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
Sutta 84
Padam Suttaṁ
i. Viveka
[84.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[84.2][pts] "Seyyathā pi bhikkhave, yāni kānici jaṅgamānaṁ pada-jātāni,||
sabbāni tāni hatthi-pade samodhānaṁ gacchati.|| ||
Hatthipadaṁ tesaṁ aggam akkhāyati||
yad idaṁ mahantattena.|| ||
Evam eva kho bhikkhave, ye keci kusala-dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[84.3][pts] "Seyyathā pi bhikkhave, yāni kānici jaṅgamānaṁ pada-jātāni,||
sabbāni tāni hatthi-pade samodhānaṁ gacchati.|| ||
Hatthipadaṁ tesaṁ aggam akkhāyati||
yad idaṁ mahantattena.|| ||
Evam eva kho bhikkhave, ye keci kusala-dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[84.4][pts] "Seyyathā pi bhikkhave, yāni kānici jaṅgamānaṁ pada-jātāni,||
sabbāni tāni hatthi-pade samodhānaṁ gacchati.|| ||
Hatthipadaṁ tesaṁ aggam akkhāyati||
yad idaṁ mahantattena.|| ||
Evam eva kho bhikkhave, ye keci kusala-dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[84.5][pts] "Seyyathā pi bhikkhave, yāni kānici jaṅgamānaṁ pada-jātāni,||
sabbāni tāni hatthi-pade samodhānaṁ gacchati.|| ||
Hatthipadaṁ tesaṁ aggam akkhāyati||
yad idaṁ mahantattena.|| ||
Evam eva kho bhikkhave, ye keci kusala-dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
Sutta 85
Kūṭa Suttaṁ
i. Viveka
[85.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[85.2][pts] "Seyyathā pi bhikkhave, kūṭā-gārassa||
yā kāci gopānasiyo||
sabbā tā kūṭa-ṇ-gamā||
kūṭa-ninnā||
kūṭa-samo-saraṇā,||
kūṭaṁ tāsaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[85.3][pts] "Seyyathā pi bhikkhave, kūṭā-gārassa||
yā kāci gopānasiyo||
sabbā tā kūṭa-ṇ-gamā||
kūṭa-ninnā||
kūṭa-samo-saraṇā,||
kūṭaṁ tāsaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[85.4][pts] "Seyyathā pi bhikkhave, kūṭā-gārassa||
yā kāci gopānasiyo||
sabbā tā kūṭa-ṇ-gamā||
kūṭa-ninnā||
kūṭa-samo-saraṇā,||
kūṭaṁ tāsaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[85.5][pts] "Seyyathā pi bhikkhave, kūṭā-gārassa||
yā kāci gopānasiyo||
sabbā tā kūṭa-ṇ-gamā||
kūṭa-ninnā||
kūṭa-samo-saraṇā,||
kūṭaṁ tāsaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
Sutta 86
Mūla Suttaṁ
i. Viveka
[86.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[86.2][pts] [044] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci mūla-gandhā,||
kālānusāri tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[86.3][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci mūla-gandhā,||
kālānusāri tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[86.4][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci mūla-gandhā,||
kālānusāri tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[86.5][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci mūla-gandhā,||
kālānusāri tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
Sutta 87
Sāra Suttaṁ
i. Viveka
[87.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[87.2][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci sāra-gandhā,||
lohita-candanaṁ tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[87.3][pts]../../../../dhamma-vinaya/bd/sn/05_mv/sn05.48.083-092.olds. "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci sāra-gandhā,||
lohita-candanaṁ tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[87.4][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci sāra-gandhā,||
lohita-candanaṁ tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[87.5][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci sāra-gandhā,||
lohita-candanaṁ tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
Sutta 88
Vassika Suttaṁ
i. Viveka
[88.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[88.2][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci puppha-gandhā,||
vassikaṁ tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[88.3][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci puppha-gandhā,||
vassikaṁ tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[88.4][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci puppha-gandhā,||
vassikaṁ tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[88.5][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci puppha-gandhā,||
vassikaṁ tesaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
Sutta 89
Rāja Suttaṁ
i. Viveka
[89.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[89.2][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci kuḍḍa-rājāno||
sabbe te rañño cakka-vattissa anuyantā bhavanti.|| ||
Rājā tesaṁ cakka-vatti aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[89.3][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci kuḍḍa-rājāno||
sabbe te rañño cakka-vattissa anuyantā bhavanti.|| ||
Rājā tesaṁ cakka-vatti aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[89.4][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci kuḍḍa-rājāno||
sabbe te rañño cakka-vattissa anuyantā bhavanti.|| ||
Rājā tesaṁ cakka-vatti aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[89.5][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
ye keci kuḍḍa-rājāno||
sabbe te rañño cakka-vattissa anuyantā bhavanti.|| ||
Rājā tesaṁ cakka-vatti aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
Sutta 90
Candima Suttaṁ
i. Viveka
[90.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[90.2][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
yā kāci tāraka-rūpānaṁ pabhā.|| ||
Sabbā tā candimappabhāya||
kalaṁ nāgghati soḷasiṁ||
canda-p-pabhā tāsaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[90.3][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
yā kāci tāraka-rūpānaṁ pabhā.|| ||
Sabbā tā candimappabhāya||
kalaṁ nāgghati soḷasiṁ||
canda-p-pabhā tāsaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[90.4][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
yā kāci tāraka-rūpānaṁ pabhā.|| ||
Sabbā tā candimappabhāya||
kalaṁ nāgghati soḷasiṁ||
canda-p-pabhā tāsaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[90.5][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
yā kāci tāraka-rūpānaṁ pabhā.|| ||
Sabbā tā candimappabhāya||
kalaṁ nāgghati soḷasiṁ||
canda-p-pabhā tāsaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
Sutta 91
Suriya Suttaṁ
i. Viveka
[91.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[91.2][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
sarada-samaye viddhe vigata-valāhake||
deve ādicco nabhaṁ abbhussu-k-kamāno||
sabbaṁ ākāsagataṁ tamagataṁ abhivihacca bhāsate ca||
tapate ca||
virocati ca.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[91.3][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
sarada-samaye viddhe vigata-valāhake||
deve ādicco nabhaṁ abbhussu-k-kamāno||
sabbaṁ ākāsagataṁ tamagataṁ abhivihacca bhāsate ca||
tapate ca||
virocati ca.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[91.4][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
sarada-samaye viddhe vigata-valāhake||
deve ādicco nabhaṁ abbhussu-k-kamāno||
sabbaṁ ākāsagataṁ tamagataṁ abhivihacca bhāsate ca||
tapate ca||
virocati ca.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[91.5][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
sarada-samaye viddhe vigata-valāhake||
deve ādicco nabhaṁ abbhussu-k-kamāno||
sabbaṁ ākāsagataṁ tamagataṁ abhivihacca bhāsate ca||
tapate ca||
virocati ca.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
Sutta 92
Vattha Suttaṁ
i. Viveka
[92.1][pts] Evam me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti||
te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
[92.2][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
yāni kāni ci tantāvutānaṁ||
vatthānaṁ kāsikaṁ||
vatthaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
viriy'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
sat'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ;|| ||
samādh'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
paññ'indriyam bhāveti||
viveka-nissitaṁ,||
virāga-nissitaṁ,||
nirodha-nissitaṁ,||
vossagga-pariṇāmiṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
ii. Rāga-vinaya
[92.3][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
yāni kāni ci tantāvutānaṁ||
vatthānaṁ kāsikaṁ||
vatthaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
rāga-vinaya-pariyosānaṁ||
dosa-vinaya-pariyosānaṁ||
moha-vinaya-pariyosānaṁ;|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
iii. Amata
[92.4][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
yāni kāni ci tantāvutānaṁ||
vatthānaṁ kāsikaṁ||
vatthaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
amato-gadhaṁ||
amata-parāyaṇaṁ||
amata-pariyosānaṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||
§
IV. Nibbāna
[92.5][pts] "Seyyathā pi bhikkhave,||
yāni kāni ci tantāvutānaṁ||
vatthānaṁ kāsikaṁ||
vatthaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Evam eva kho bhikkhave,||
ye keci kusalā dhammā||
sabbe te appamāda-mūlakā,||
appamāda-samo-saraṇā.|| ||
Appamādo tesaṁ dhammānaṁ aggam akkhāyati.|| ||
Appamattass'etaṁ bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṁ||
pañc'indriyāni bhāvessati,||
pañc'indriyāni bahulī-karissatī.|| ||
Kathañ ca Bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karoti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu saddh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu viriy'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu sat'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu samādh'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu paññ'indriyam bhāveti||
Nibbāna-ninnaṁ||
Nibbāna-poṇaṁ||
Nibbāna-pabbhāraṁ.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu appamatto||
pañc'indriyāni bhāveti,||
pañc'indriyāni bahulī-karotī" ti.|| ||