Saṁyutta Nikāya
5. Mahā-Vagga
51. Iddhi-Pāda Saṁyutta
2. Pāsāda-Kampana Vagga
Sutta 20
Vibhaṅga Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][than][olds] Evam me sutaṁ:|| ||
2. "Cattāro me bhikkhave, iddhi-pādā bhāvitā bahulī-katā maha-p-phalā honti mahā-nisaṁsā.|| ||
Kathaṁ bhāvitā ca bhikkhave,||
cattāro iddhi-pādā||
kathaṁ bahulī-katā maha-p-phalā honti mahā-nisaṁsā?|| ||
3. Idha bhikkhave, bhikkhu||
chanda-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti.|| ||
Iti me chando [277] na ca atilīno bhavissati,||
na ca atipaggahito bhavissati,||
na ca ajjhattaṁ saṅkhitto bhavissati,||
na ca bahiddhā vikkhitto bhavissati.|| ||
Pacchā-pure-saññī ca viharati.|| ||
Yathā pure tathā pacchā,||
yathā pacchā tathā pure.|| ||
Yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho.|| ||
Yathā divā tathā rattiṁ,||
yathā rattiṁ tathā divā.|| ||
Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena cetasā sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti.|| ||
4. Viriya-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti:|| ||
Iti me viriya na ca atilīno bhavissati,||
na ca atipaggahito bhavissati,||
na ca ajjhattaṁ saṅkhitto bhavissati,||
na ca bahiddhā vikkhitto bhavissati.|| ||
Pacchā-pure-saññī ca viharati.|| ||
Yathā pure tathā pacchā,||
yathā pacchā tathā pure.|| ||
Yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho.|| ||
Yathā divā tathā rattiṁ,||
yathā rattiṁ tathā divā.|| ||
Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena cetasā sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti.|| ||
5. Citta-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti:|| ||
Iti me citta na ca atilīno bhavissati,||
na ca atipaggahito bhavissati,||
na ca ajjhattaṁ saṅkhitto bhavissati,||
na ca bahiddhā vikkhitto bhavissati.|| ||
Pacchā-pure-saññī ca viharati.|| ||
Yathā pure tathā pacchā,||
yathā pacchā tathā pure.|| ||
Yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho.|| ||
Yathā divā tathā rattiṁ,||
yathā rattiṁ tathā divā.|| ||
Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena cetasā sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti.|| ||
6. Vimaṁsā-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti:|| ||
Iti me chando na ca atilīno bhavissati,||
na ca atipaggahito bhavissati,||
na ca ajjhattaṁ saṅkhitto bhavissati,||
na ca bahiddhā vikkhitto bhavissati.|| ||
Pacchā-pure-saññī ca viharati.|| ||
Yathā pure tathā pacchā,||
yathā pacchā tathā pure.|| ||
Yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho.|| ||
Yathā divā tathā rattiṁ,||
yathā rattiṁ tathā divā.|| ||
Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena cetasā sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti.|| ||
§
7. Katamo ca bhikkhave, atilīno chando?|| ||
Yo bhikkhave, chando kosajja-saha-gato kosajja-sampayutto,||
ayaṁ vuccati bhikkhave atilīno chando.|| ||
8. Katamo ca bhikkhave, atipaggahito chando?|| ||
Yo bhikkhave, chando uddhaccasahagato uddhacca-sampayutto,||
ayaṁ vuccati bhikkhave, atipaggahito chando.|| ||
9. Katamo ca bhikkhave, ajjhattaṁ saṅkhitto chando?|| ||
Yo bhikkhave, chando thīna-middha-saha-gato thīna-middha-sampayutto,||
ayaṁ vuccati bhikkhave, ajjhattaṁ saṅkhitto chando.|| ||
10. Katamo ca bhikkhave, bahiddhā vikkhitto chando?|| ||
Yo bhikkhave, chando bahiddhā pañca kāma-guṇe ārabbha anuvikkhitto anuvisaṭo,||
ayaṁ vuccati bhikkhave, bahiddhā vikkhitto chando.|| ||
11. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu pacchā-pure-saññī ca viharati|| ||
"Yathā pure tathā pacchā||
yathā pacchā tathā pure"?|| ||
[278]Idha bhikkhave, bhikkhuno pacchā-pure saññā suggahitā hoti sumana-sikatā sūpadhāritā suppaṭi-viddhā paññāya.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu pacchā-pure-saññī viharati:|| ||
"Yathā pure tathā pacchā||
yathā pacchā tathā pure"|| ||.
12. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu||
yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho viharati?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu imam eva kāyaṁ uddhaṁ pādatalā adho kesa-matthakā taca-pariyan taṁ pūraṁ nāna-p-pakārassa asucino pacc'avekkhati.|| ||
Atthi imasmiṁ kāye kesā lomā nakhā dantā taco maṁsaṁ nahārū aṭṭhi aṭṭhimiñjā vakkaṁ hadayaṁ yakanaṁ kilomakaṁ pihakaṁ pa-p-phāsaṁ antaṁ antaguṇaṁ udariyaṁ karīsaṁ pittaṁ semhaṁ pubbo lohitaṁ sedo medo assu vasā kheḷo singhāṇikā kasikā muttan ti.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu||
yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho viharati.|| ||
13. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu||
yathā divā tathā rattiṁ||
yathā rattiṁ tathā divā viharati?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu||
yehi ākārehi yehi lingehi yehi nimittehi divā||
chanda-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti,||
so tehi ākārehi tehi lingehi tehi nimittehi rattiṁ||
chanda-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti.|| ||
Ye hi vā pana ākārehi yehi lingehi yehi nimittehi rattiṁ||
chanda-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti,||
so tehi ākārehi tehi lingehi tehi nimittehi divā||
chanda-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu||
yathā divā tathā rattiṁ||
yathā rattiṁ tathā divā viharati.|| ||
14. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu vivaṭena cetasā apariyonaddhena sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhuno āloka-saññā suggahitā hoti divā-saññā svādhiṭṭhitā.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu vivaṭena cetasā apariyonaddhena sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti.|| ||
§
15. Katamañ ca bhikkhave ati-līnaṁ viriyaṁ?|| ||
Yaṁ bhikkhave, viriyaṁ kosajja-saha-gataṁ kosajja-sampayuttaṁ.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave, ati-līnaṁ viriyaṁ.|| ||
16. Katamañ ca bhikkhave, atipaggahitaṁ viriyaṁ?|| ||
Yaṁ bhikkhave, viriyaṁ uddhacca-saha-gataṁ uddhacca-sampayuttaṁ.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave, atipaggahitaṁ viriyaṁ.|| ||
17. Katamañ ca bhikkhave, ajjhattaṁ saṅkhittaṁ viriyaṁ?|| ||
Yaṁ bhikkhave, viriyaṁ thīna-middha-saha-gataṁ thīna-middha-sampayuttaṁ.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave, ajjhattaṁ saṅkhittaṁ viriyaṁ.|| ||
18. Katamañ ca bhikkhave, bahiddhā vikkhittaṁ viriyaṁ?|| ||
Yaṁ bhikkhave, viriyaṁ bahiddhā pañca kāma-guṇe ārabbha anuvikkhittaṁ anuvisaṭaṁ.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave, bahiddhā vikkhittaṁ viriyaṁ.|| ||
19. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu pacchā-pure-saññī ca viharati?|| ||
Yathā pure tathā pacchā||
yathā pacchā tathā pure?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhuno pacchā-pure saññā suggahitā hoti sumana-sikatā sūpadhāritā suppaṭi-viddhā paññāya.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu pacchā-pure-saññī viharati:|| ||
Yathā pure tathā pacchā||
yathā pacchā tathā pure.|| ||.
20. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu||
yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho viharati?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu imam eva kāyaṁ uddhaṁ pādatalā adho kesa-matthakā taca-pariyan taṁ pūraṁ nāna-p-pakārassa asucino pacc'avekkhati:|| ||
Atthi imasmiṁ kāye kesā lomā nakhā dantā taco maṁsaṁ nahārū aṭṭhi aṭṭhimiñjā vakkaṁ hadayaṁ yakanaṁ kilomakaṁ pihakaṁ pa-p-phāsaṁ antaṁ antaguṇaṁ udariyaṁ karīsaṁ pittaṁ semhaṁ pubbo lohitaṁ sedo medo assu vasā khelo siṅghānikā kasikā muttan ti.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu||
yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho viharati.|| ||
21. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu||
yathā divā tathā rattiṁ||
yathā rattiṁ tathā divā viharati?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu||
yehi ākārehi yehi lingehi yehi nimittehi divā||
viriya-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti,||
so tehi ākārehi tehi lingehi tehi nimittehi rattiṁ||
viriya-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti.|| ||
Ye hi vā pana ākārehi yehi lingehi yehi nimittehi rattiṁ||
viriya-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti,||
so tehi ākārehi tehi lingehi tehi nimittehi divā||
viriya-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu||
yathā divā tathā rattiṁ||
yathā rattiṁ tathā divā viharati.|| ||
22. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu vivaṭena cetasā apariyonaddhena sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhuno āloka-saññā suggahitā hoti divā-saññā svādhiṭṭhitā.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu vivaṭena cetasā apariyonaddhena sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti.|| ||
§
23. Katamañ ca bhikkhave, ati-līnaṁ cittaṁ?|| ||
Yaṁ bhikkhave, cittaṁ kosajja-saha-gataṁ kosajja-sampayuttaṁ.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave, ati-līnaṁ cittaṁ.|| ||
24. Katamañ ca bhikkhave, atipaggahitaṁ cittaṁ?|| ||
Yaṁ bhikkhave, cittaṁ uddhacca-saha-gataṁ uddhacca-sampayuttaṁ.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave, atipaggahitaṁ cittaṁ.|| ||
25. Katamañ ca bhikkhave, ajjhattaṁ saṅkhittaṁ cittaṁ?|| ||
Yaṁ bhikkhave cittaṁ thīna-middha-saha-gataṁ thīna-middha-sampayuttaṁ.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave, ajjhattaṁ saṅkhittaṁ cittaṁ.|| ||
[280] 26. Katamañ ca bhikkhave, bahiddhā vikkhittaṁ cittaṁ?|| ||
Yaṁ bhikkhave cittaṁ bahiddhā pañca kāma-guṇe ārabbha anuvikkhittaṁ anuvisaṭaṁ.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave bahiddhā vikkhittaṁ cittaṁ.|| ||
26. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu pacchā-pure-saññī ca viharati?|| ||
Yathā pure tathā pacchā||
yathā pacchā tathā pure?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhuno pacchā-pure saññā suggahitā hoti sumana-sikatā sūpadhāritā suppaṭi-viddhā paññāya.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu pacchā-pure-saññī viharati:|| ||
Yathā pure tathā pacchā||
yathā pacchā tathā pure.|| ||.
27. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu||
yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho viharati?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu imam eva kāyaṁ uddhaṁ pādatalā adho kesa-matthakā taca-pariyan taṁ pūraṁ nāna-p-pakārassa asucino pacc'avekkhati:|| ||
Atthi imasmiṁ kāye kesā lomā nakhā dantā taco maṁsaṁ nahārū aṭṭhi aṭṭhimiñjā vakkaṁ hadayaṁ yakanaṁ kilomakaṁ pihakaṁ pa-p-phāsaṁ antaṁ antaguṇaṁ udariyaṁ karīsaṁ pittaṁ semhaṁ pubbo lohitaṁ sedo medo assu vasā khelo siṅghānikā kasikā muttanti.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu||
yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho viharati.|| ||
28. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu||
yathā divā tathā rattiṁ||
yathā rattiṁ tathā divā viharati?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu||
yehi ākārehi yehi lingehi yehi nimittehi divā||
citta-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti,||
so tehi ākārehi tehi lingehi tehi nimittehi rattiṁ||
citta-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti.|| ||
Ye hi vā pana ākārehi yehi lingehi yehi nimittehi rattiṁ||
citta-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti,||
so tehi ākārehi tehi lingehi tehi nimittehi divā||
citta-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu||
yathā divā tathā rattiṁ||
yathā rattiṁ tathā divā viharati.|| ||
29. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu vivaṭena cetasā apariyonaddhena sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhuno āloka-saññā suggahitā hoti divā-saññā svādhiṭṭhitā.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu vivaṭena cetasā apariyonaddhena sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti.|| ||
§
30. Katamā ca bhikkhave, atilīnā vīmaṁsā?|| ||
Yā bhikkhave, vīmaṁsā kosajja-saha-gatā kosajja-sampayuttā.|| ||
Ayaṁ vuccati bhikkhave, atilīnā vīmaṁsā.|| ||
31. Katamā ca bhikkhave, atipaggahitā vīmaṁsā?|| ||
Yā bhikkhave, vīmaṁsā uddhaccasahagatā uddhacca-sampayuttā.|| ||
Ayaṁ vuccati bhikkhave,||
atipaggahitā vīmaṁsā.|| ||
32. Katamā ca bhikkhave, ajjhattaṁ saṅkhittā vīmaṁsā?|| ||
Yā bhikkhave, vīmaṁsā thīna-middha-saha-gatā thīna-middha-sampayuttā.|| ||
Ayaṁ vuccati bhikkhave, ajjhattaṁ saṅkhittā vīmaṁsā.|| ||
33. Katamā ca bhikkhave, bahiddhā vikkhittā vīmaṁsā?|| ||
Yā bhikkhave, vīmaṁsā bahiddhā pañca kāma-guṇe ārabbha anuvikkhittā anuvisaṭā.|| ||
Ayaṁ vuccati bhikkhave, bahiddhā vikkhittā vīmaṁsā.|| ||
34. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu pacchā-pure-saññī ca viharati:|| ||
Yathā pure tathā pacchā||
yathā pacchā tathā pure?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhuno pacchā-pure saññā suggahitā hoti sumana-sikatā sūpadhāritā suppaṭi-viddhā paññāya.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu pacchā-pure-saññī viharati:|| ||
Yathā pure tathā pacchā||
yathā pacchā tathā pure.|| ||.
35. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu||
yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho viharati?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu imam eva kāyaṁ uddhaṁ pādatalā adho kesa-matthakā taca-pariyan taṁ pūraṁ nāna-p-pakārassa asucino pacc'avekkhati:|| ||
Atthi imasmiṁ kāye kesā lomā nakhā dantā taco maṁsaṁ nahārū aṭṭhi aṭṭhimiñjā vakkaṁ hadayaṁ yakanaṁ kilomakaṁ pihakaṁ pa-p-phāsaṁ antaṁ antaguṇaṁ udariyaṁ karīsaṁ pittaṁ semhaṁ pubbo lohitaṁ sedo medo assu vasā khelo siṅghānikā kasikā muttan ti.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu||
yathā adho tathā uddhaṁ,||
yathā uddhaṁ tathā adho viharati.|| ||
36. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu||
yathā divā tathā rattiṁ||
yathā rattiṁ tathā divā viharati?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhu||
yehi ākārehi yehi lingehi yehi nimittehi divā||
vīmaṁsā-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti,||
so tehi ākārehi tehi lingehi tehi nimittehi rattiṁ||
vīmaṁsā-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti.|| ||
Ye hi vā pana ākārehi yehi lingehi yehi nimittehi rattiṁ||
vīmaṁsā-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti,||
so tehi ākārehi tehi lingehi tehi nimittehi divā||
vīmaṁsā-samādhi-padhāna-saṅkhāra-samannāgataṁ iddhi-pādaṁ bhāveti.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu||
yathā divā tathā rattiṁ||
yathā rattiṁ tathā divā viharati.|| ||
37. Kathañ ca bhikkhave, bhikkhu vivaṭena cetasā apariyonaddhena sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti?|| ||
Idha bhikkhave, bhikkhuno āloka-saññā suggahitā hoti divā-saññā svādhiṭṭhitā.|| ||
Evaṁ kho bhikkhave, bhikkhu vivaṭena cetasā apariyonaddhena sa-p-pabhāsaṁ cittaṁ bhāveti.|| ||
§
38. Evaṁ bhāvitā kho bhikkhave,||
cattāro iddhi-pādā evaṁ bahulī-katā maha-p-phalā honti mahā-nisaṁsā.|| ||
Evaṁ bhāvitesu kho bhikkhave,||
bhikkhu catusu iddhi-pādesu evaṁ bahulī-katesu aneka-vihitaṁ iddhi-vidhaṁ pacc'anubhoti.|| ||
Eko pi hutvā bahudhā hoti bahudhā pi hutvā eko hoti.|| ||
Āvībhāvaṁ tiro-bhāvaṁ tiro-kuḍḍaṁ tiro-pākāraṁ tiro-pabbataṁ asajja-mānova gacchati, seyyathā pi ākāse.|| ||
Paṭhaviyā pi ummujjani-mujjaṁ karoti seyyathā pi udake.|| ||
Udake pi abhijjamāno gacchati seyyathā pi paṭhaviyaṁ.|| ||
Ākāse pi pallaṅkena kamati seyyathā pi pakkhī sakuṇo.|| ||
Ime pi candima-suriye evaṁ mahiddhike evaṁ mah-ā-nubhāve pāṇinā parāma-sati, parimajjati.|| ||
Yāva Brahma-lokā pi kāyena vasaṁ vatteti.|| ||
39. Evaṁ bhāvitesu kho bhikkhave,||
bhikkhu catusu iddhi-pādesu evaṁ bahulī-katesu||
dibbāya sota-dhātuyā visuddhāya atikkanta mānusikāya ubho sadde suṇāti dibbe ca mānuse ca ye dūre santike vāti.|| ||
40. Evaṁ bhāvitesu kho bhikkhave,||
bhikkhu catusu iddhi-pādesu evaṁ bahulī-katesu||
para-sattāṇaṁ para-puggalānaṁ cetasā ceto paricca pajānāti.|| ||
Sarāgaṁ vā cittaṁ 'sarāgaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Vīta-rāgaṁ vā cittaṁ 'vīta-rāgaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Sadosaṁ vā cittaṁ 'sadosaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Vīta-dosaṁ vā cittaṁ 'vīta-dosaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Samohaṁ vā cittaṁ 'samohaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Vīta-mohaṁ vā cittaṁ 'vīta-mohaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Saṅkhittaṁ vā cittaṁ 'saṅkhittaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Vikkhittaṁ vā cittaṁ 'vikkhittaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Amahaggataṁ vā cittaṁ 'amahaggataṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Mahaggataṁ vā cittaṁ 'mahaggataṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Sauttaraṁ vā cittaṁ 'sa-uttaraṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Anuttaraṁ vā cittaṁ 'anuttaraṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Asamāhitaṁ vā cittaṁ 'asamāhitaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Samāhitaṁ vā cittaṁ 'samāhitaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Avimuttaṁ vā cittaṁ 'avimuttaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
Vimuttaṁ vā cittaṁ 'vimuttaṁ cittan' ti pajānāti.|| ||
41. Evaṁ bhāvitesu kho bhikkhave,||
bhikkhu catusu iddhi-pādesu evaṁ bahulī-katesu||
aneka-vihitaṁ pubbe nivāsaṁ anussarati.|| ||
Seyyath'īdaṁ:|| ||
Ekam pi jātiṁ,||
dve pi jātiyo,||
tisso pi jātiyo,||
catasso pi jātiyo,||
pañca pi jātiyo,||
dasa pi jātiyo,||
vīsampi1 jātiyo,||
tiṁsam pi jātiyo,||
cattārīsam pi jātiyo,||
paññāsam pi jātiyo,||
jāti satam pi||
jāti-sahassam pi||
jāti-sata-sahassam pi||
aneke pi saṁvaṭṭakappe||
aneke pi vivaṭṭa-kappe||
aneke pi saṁvaṭṭa-vivaṭṭa-kappe.|| ||
Amutrāsiṁ:|| ||
'Evaṁ nāmo||
evaṁ gotto||
evaṁ vaṇṇo||
evam āhāro||
evaṁ sukha-dukkha-paṭisaṁvedī||
evam āyu-pariyanto.|| ||
So tato cuto amutra udapādiṁ.|| ||
Tatrāvāsiṁ:|| ||
Evaṁ nāmo||
evaṁ gotto||
evaṁ vaṇṇo||
evam āhāro||
evaṁ sukha-dukkha-paṭisaṁvedī||
evam āyu-pariyanto.|| ||
So tato cuto idh'ūpapanno' ti.|| ||
Iti sākāraṁ sauddesaṁ aneka-vihitaṁ pubbe nivāsaṁ anussarati.|| ||
42. Evaṁ bhāvitesu kho bhikkhave,||
bhikkhu catusu iddhi-pādesu evaṁ bahulī-katesu||
dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passati:|| ||
Cavamāne uppajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathā-kammupage satte pajānāti:|| ||
'Ime vata bhonto sattā||
kāya-du-c-caritena samantāgatā||
vacī-du-c-caritena samannāgatā||
mano-du-c-caritena samannāgatā||
ariyānaṁ upavādakā||
micchā-diṭṭhikā||
micchā-diṭṭhi-kamma-samādānā.|| ||
Te kāyassa bhedā param maraṇā apāyaṁ duggatiṁ vinipātaṁ Nirayaṁ upapannā.|| ||
Ime kho pana bhonto sattā||
kāya-sucaritena samannāgatā||
vacī-sucaritena samannāgatā||
mano-sucaritena samannāgatā||
ariyānaṁ anupavādakā||
sammā-diṭṭhikā||
sammā-diṭṭhi-kamma-samādānā.|| ||
Te kāyassa bhedā param maraṇā sugatiṁ saggaṁ lokaṁ upapannā' ti.|| ||
Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkanta-mānusakena satte passati:|| ||
'Cavamāne uppajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathā-kamm'ūpage satte pajānātī' ti.|| ||
43. Evaṁ bhāvitesu kho bhikkhave,||
bhikkhu catusu iddhi-pādesu evaṁ bahulī-katesu āsavānaṁ khayā anāsavaṁ [281] ceto-vimuttiṁ paññā-vimuttiṁ diṭṭhe'va dhamme sayaṁ abhiññā sacchi-katvā upasampajja viharatī" ti.|| ||
Pāsāda-Kampana Vagga