Saṁyutta Nikāya
5. Mahā-Vagga
55. Sot'Āpatti Saṁyutta
1. Veḷu-Dvāra Vagga
Sutta 6
Thapatayo Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
Ekaṁ samayam Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati||
Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||
Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū Bhagavato cīvara-kammaṁ karonti:|| ||
"Niṭṭhita-cīvaro Bhagavā temāsaccayena cārikaṁ pakkamissatī" ti.|| ||
Tena kho pana samayena Isidatta-Purāṇā thapatayo:||
sādhuke paṭivasanti kenacideva karaṇīyena,||
assosuṁ kho Isidatta-Purāṇā thapatayo sambahulā kira bhikkhū Bhagavato cīvara-kammaṁ karonti,||
'Niṭṭhita-cīvaro Bhagavā temāsaccayena cārikaṁ pakkamissatī' ti.|| ||
Atha kho Isidatta-Purāṇā thapatayo magge purisaṇ ṭhapesuṁ:|| ||
"Yadā tvaṁ ambho purisa,||
passyeyāsi Bhagavantaṁ āga-c-chantaṁ Arahantaṁ Sammā Sambuddhaṁ atha kho amhākaṁ1 āroceyyāsī" ti.|| ||
Davīhatīhaṁ ṭhito kho so puriso addasa Bhagavantaṁ durato va āga-c-chantaṁ disvāna yena Isidatta-Purāṇā thapatayo ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā Isidatta-Purāṇā thapatayo etad avoca:|| ||
"Ayaṁ so bhante, Bhagavā āgacchati arahaṁ Sammā Sambuddho yassa dāni kālaṁ maññathā" ti.|| ||
Atha kho Isidatta-Purāṇā thapatayo yena Bhagavā ten'upasaṅkamiṁsu.|| ||
Upasaṅkamitvā Bhagavantaṁ abhivādetvā Bhagavantaṁ piṭṭhito piṭṭhito anubandhiṁsu.|| ||
Atha kho Bhagavā maggā okkamma yena aññataraṁ rukkha-mūlaṁ ten'upasaṅkami.|| ||
Upasaṅkamitvā paññatte [349] āsane nisīdi.|| ||
Isidatta-Purāṇā thapatayo Bhagavantaṁ abhivādetvā eka-m-antaṁ nisīdiṁsu.|| ||
Eka-m-antaṁ nisinnā kho Isidatta-Purāṇā thapatayo Bhagavantaṁ etad avocuṁ:|| ||
"Yadā mayaṁ bhante Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Sāvatthiyā Kosalesu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no tasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma: 'Sāvatthiya Kosalesu cārikam pakkanto' ti,||
hoti no tasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā' ti.|| ||
■
Yadā mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Kosalehi Mallesu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no tasmiṁ samaye [350] anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Kosalehi Mallesu cārikaṁ pakkanto' ti||
hoti no tasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā' ti.|| ||
■
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Mallehi Vajjīsu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no tasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Mallehi Vajjīsu cārikaṁ pakkanto' ti||
hoti no tasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā' ti.|| ||
■
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Vajjīhi Kāsīsu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no yasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Vajjīhi Kāsīsu pakkanto' ti||
hoti no tasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā' ti.|| ||
■
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Kāsīhi Magadhesu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no yasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Kāsīhi Magadhesu pakkanto' ti||
hoti no tasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā' ti.|| ||
■
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Kāsīhi Magadhesu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no yasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Kāsīhi Magadhesu pakkanto' ti||
hoti no tasmiṁ samaye anatta-manatā||
hoti domanassaṇ:||
'dūre no Bhagavā' ti.|| ||
§
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Magadhehi Kāsīsu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no tasmiṁ samaye atta-manatā,||
hoti somanassaṇ,||
'āsanne no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Magadhehi Kāsīsu cārikaṁ pakkanto' ti||
hoti no tasmiṁ samaye atta-manatā||
hoti somanassaṇ:||
"āsanne no Bhagavā' ti.|| ||
■
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Kāsīhi Vajjīsu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no tasmiṁ samaye atta-manatā,||
hoti somanassaṇ,||
'āsanne no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Kāsīhi Vajjīsu cārikaṁ pakkanto' ti||
hoti no tasmiṁ samaye atta-manatā||
hoti somanassaṇ:||
"āsanne no Bhagavā' ti.|| ||
■
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Vajjīhi Mallesu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no tasmiṁ samaye atta-manatā,||
hoti somanassaṇ,||
'āsanne no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Vajjīhi Mallesu cārikaṁ pakkanto' ti||
hoti no tasmiṁ samaye atta-manatā||
hoti somanassaṇ:||
"āsanne no Bhagavā' ti.|| ||
■
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Mallehi Kosalesu cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no tasmiṁ samaye atta-manatā,||
hoti somanassaṇ,||
'āsanne no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Mallehi Kosalesu cārikaṁ pakkanto' ti||
hoti no tasmiṁ samaye atta-manatā||
hoti somanassaṇ:||
"āsanne no Bhagavā' ti.|| ||
■
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
"Kosalehi Sāvatthiṁ cārikaṁ pakkamissatī' ti||
hoti no tasmiṁ samaye atta-manatā||
hoti somanassaṇ:||
'āsanne no Bhagavā bhavissatī' ti.|| ||
Yadā pana mayaṁ bhante, Bhagavantaṁ suṇāma:||
'Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme' ti||
hoti anappikā no tasmiṁ samaye atta-manatā,||
hoti anappakaṁ somanassaṇ:||
'āsanne no Bhagavā' ti."|| ||
§
"Tasmātiha thapatayo sambādho gharāvāso rajo-patho,||
abbhokāso pabbajjā.|| ||
Alañ ca pana vo thapatayo appamādāyā" ti.|| ||
"Atthi kho no bhante,||
etamhā sambādhā añño sambādho sambādhataro c'eva sambādhasaṅkhātataro cā" ti.|| ||
[351] "Katamo pana vo thapatayo etamhā sambādhā añño sambādho sambādhataro c'eva sambādhasaṅkhātatarocā" ti?|| ||
"Idha mayaṁ bhante, yadā rājā Pasenadi kosalo uyyāna-bhūmiṁ niyyātukāmo hoti,||
ye te rañño Pasenadissa Kosalassa nāgā opavayhā te kappetvā yā tā rañño Pasenadissa Kosalassa pajāpatiyo piyā manāpā tā ekaṁ purato ekaṁ pacchato nisīdāpema.|| ||
Tāsaṇ kho pana bhante,||
bhaginīnaṁ eva-rūpo gandho hoti:|| ||
Seyyathā pi nāma gandha-karaṇa-ḍakassa tāva-d-eva vivariya-mānassa yathā taṁ,||
rājā-rahena gandhena vibhūsitānaṁ.|| ||
Tāsaṇ kho pana bhante, bhaginīnaṁ eva-rūpo kāya-samphasso hoti,||
seyyathā pi nāma tūla-picuno vā kappāsa-picuno vā yathā taṁ rājakaññānaṁ sukhedhitānaṁ.|| ||
Tasmiṁ kho pana bhante,||
samaye nāgo pi rakkhitabbo hoti,||
tāpi bhaganiyo rakkhitabbā honti,||
attā pi rakkhitabbo hoti.|| ||
Na kho pana mayaṁ bhante,||
abhijānāma,||
tāsu bhaginīsu pāpakaṁ cittaṁ uppādetā.|| ||
Ayaṁ kho no bhante,||
etamhā sambādhā añño sambādho sambādhataro c'eva sambādha-saṅkhātatataro cā" ti.|| ||
"Tasmātiha thapatayo sambādho gharāvāso rajo-patho,||
abbhokāso pabbajjā,||
alañca pana vo thapatayo appamādāya.|| ||
Catūhi kho thapatayo dhammehi samannāgato ariya-sāvako sot'āpanno hoti avinipāta-dhammo niyato sambodhi-parāyaṇo.|| ||
Katamehi catūhi?|| ||
Idha thapatayo ariya-sāvako Buddhe avecca pasādena samannāgato hoti:|| ||
'Iti pi so Bhagavā||
arahaṁ||
Sammā Sambuddho||
vijjā-caraṇa-sampanno||
Sugato||
loka-vidu||
anuttaro purisa-damma-sārathī||
Satthā deva-manussānaṁ||
Buddho||
Bhagavā' ti.|| ||
Dhamme avecca pasādena samannāgato hoti:|| ||
'Svākkhāto Bhagavatā dhammo||
sandiṭṭhiko||
akāliko||
ehi passiko||
opanayiko||
paccattaṁ veditabbo viññūhī' ti.|| ||
Saṅghe avecca pasādena samannāgato hoti:|| ||
'Su-paṭipanno Bhagavato sāvaka-saṅgho,||
uju-paṭipanno Bhagavato sāvaka-saṅgho,||
ñāya-paṭipanno Bhagavato sāvaka-saṅgho,||
sāmīci-paṭipanno Bhagavato sāvaka-saṅgho,||
yad idaṁ cattāri purisa-yugāni||
aṭṭhapurisa-puggalā,||
esa Bhagavato sāvaka-saṅgho.|| ||
Āhuneyyo||
pāhuneyyo||
dakkhiṇeyyo||
añjali-karaṇīyo||
anuttaraṁ puññakettaṁ lokassā' ti.|| ||
Vigatamala-maccherena cetasā agāraṁ ajjhā-vasati.|| ||
Mutta-cāgo payatapāṇi vossagga-rato yā cayogo dāna-saṁvibhāgarato.|| ||
Ime hi kho thapatayo catūhi dhammehi [352] samannāgato ariya-sāvako Sotāpanno hoti||
avinipāta-dhammo niyato sambodhi-parāyaṇo.|| ||
Tumhehi kho thapatayo, Buddhe avecca pasādena samannāgato:|| ||
'Iti pi so Bhagavā||
arahaṁ||
Sammā Sambuddho||
vijjā-caraṇa-sampanno||
Sugato||
loka-vidu||
anuttaro purisa-damma-sārathī||
Satthā deva-manussānaṁ||
Buddho||
Bhagavā' ti.|| ||
Dhamme avecca pasādena samannāgatā:|| ||
'Svākkhāto Bhagavatā dhammo||
sandiṭṭhiko||
akāliko||
ehi passiko||
opanayiko||
paccattaṁ veditabbo viññūhī' ti.|| ||
Saṅghe avecca pasādena samannāgato hoti:|| ||
'Su-paṭipanno Bhagavato sāvaka-saṅgho,||
uju-paṭipanno Bhagavato sāvaka-saṅgho,||
ñāya-paṭipanno Bhagavato sāvaka-saṅgho,||
sāmīci-paṭipanno Bhagavato sāvaka-saṅgho,||
yad idaṁ cattāri purisa-yugāni||
aṭṭhapurisa-puggalā,||
esa Bhagavato sāvaka-saṅgho.|| ||
Āhuneyyo||
pāhuneyyo||
dakkhiṇeyyo||
añjali-karaṇīyo||
anuttaraṁ puññakettaṁ lokassā' ti.|| ||
Yaṁ kho pana kiñci kule deyya-dhammaṁ sabbaṁ taṁ appaṭivibhattaṁ sīlavantehi kalyāṇa-dhammehi.|| ||
Taṁ kiṁ maññatha thapatayo?|| ||
Katividhā te Kosalesu manussā ye tumhākaṁ samasamā||
yad idaṁ dānasaṁvibhāge" ti?|| ||
"Lābhā no bhante,||
su-laddhaṁ no bhante||
yesaṇ no Bhagavā evaṁ jānātī" ti.|| ||