Majjhima Nikāya
1. Mūla-Paṇṇāsa
1. Mūla-Pariyāya Vagga
Sutta 9
Sammā Diṭṭhi Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][chlm][pts][ntbb][than][bodh][upal] Evaṁ me sutaṁ:|| ||
Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthīyaṁ viharati||
Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||
Tatra kho āyasmā Sāriputto bhikkhū āmantesi:|| ||
"Āvuso Bhikkhavo" ti.|| ||
"Āvuso" ti||
kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa paccassosuṁ.|| ||
Āyasmā Sāriputto etad avoca:|| ||
[2] "'Sammā-diṭṭhi, sammā-diṭṭhī' ti||
āvuso vuccati.|| ||
Kittāvatā nu kho āvuso ariya-sāvako||
sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatāssa diṭṭhi,||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Dūrato pi kho mayaṁ āvuso||
āgaccheyyāma āyasmato Sāriputtassa||
santike etassa bhāsitassa attha-maññātuṁ,||
sādhu vatāya-smantaṁ yeva Sāriputtaṁ||
paṭibhātu etassa bhāsitassa attho,||
āyasmato Sāriputtassa sutvā bhikkhū dhāressantī" ti.|| ||
"Tena h'āvuso suṇātha||
sādhukaṁ manasi karotha||
bhāsissāmī" ti.|| ||
"Evam āvuso" ti||
kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa paccassosuṁ.|| ||
Āyasmā Sāriputto etad avoca:|| ||
[3] "Yato kho āvuso ariya-sāvako akusalañ ca pajānāti,||
akusala-mūlañ ca pajānāti||
kusalañ ca pajānāti,||
kusala-mūlañ ca [47] pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako||
sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
[4] Katamaṁ pan'āvuso akusalaṁ?|| ||
Katamaṁ akusala-mūlaṁ?|| ||
Katamaṁ kusalaṁ?|| ||
Katamaṁ kusala-mūlan?|| ||
Pāṇātipāto kho āvuso akusalaṁ,||
adinnādānaṁ akusalaṁ,||
kāmesu micchā-cāro akusalaṁ,||
musā-vādo akusalaṁ,||
pisuṇāvācā akusalaṁ,||
pharusā-vācā akusalaṁ,||
sampha-p-palāpo akusalaṁ,||
abhijjhā akusalaṁ,||
vyāpādo akusalaṁ,||
micchā-diṭṭhi akusalaṁ.|| ||
Idaṁ vuccat'āvuso akusalaṁ.|| ||
[5] Katamañ c'āvuso akusala-mūlaṁ?|| ||
Lobho akusala-mūlaṁ,||
doso akusala-mūlaṁ,||
moho akusala-mūlaṁ.|| ||
Idaṁ vuccat'āvuso akusala-mūlaṁ.|| ||
[6] Katamañ c'āvuso kusalaṁ?|| ||
Pāṇ-ā-tipātā veramaṇī kusalaṁ,||
adinn'ādānā veramaṇī kusalaṁ,||
kāmesu micchā-cārā veramaṇī kusalaṁ,||
musā-vādā veramaṇī kusalaṁ,||
pisuṇāvācā veramaṇī kusalaṁ,||
pharusā-vācā veramaṇī kusalaṁ,||
sampha-p-palāpā veramaṇī kusalaṁ,||
anabhijjhā kusalaṁ,||
avyāpādo kusalaṁ,||
sammā-diṭṭhi kusalaṁ.|| ||
Idaṁ vuccat'āvuso kusalaṁ.|| ||
[7] Katamañ c'āvuso kusala-mūlaṁ?|| ||
Alobho kusala-mūlaṁ,||
adoso kusala-mūlaṁ,||
amoho kusala-mūlaṁ.|| ||
Idaṁ vuccat'āvuso kusala-mūlaṁ.|| ||
[8] Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ akusalaṁ pajānāti,||
evaṁ akusala-mūlaṁ pajānāti,||
evaṁ kusalaṁ pajānāti,||
evaṁ kusala-mūlaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya||
paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā||
'asmī' ti diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā||
avijjaṁ pahāya||
vijjaṁ uppādetvā||
diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako||
sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi,||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
§
[9] "Sādh'āvuso" ti||
kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā||
anumo-ditvā||
āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo||
yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
[10] Yato kho āvuso ariya-sāvako āhārañ ca pajānāti,||
āhāra-samudayañ ca pajānāti,||
āhāra-nirodhañ ca pajānāti,||
āhāra-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako||
sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato [48] imaṁ sad'Dhamman.|| ||
[11] Katamo pan'āvuso āhāro?|| ||
Katamo āhāra-samudayo?|| ||
Katamo āhāra-nirodho?|| ||
Katamo āhāra nirodha-gāminī paṭipadā?|| ||
Cattāro'me āvuso āhārā||
bhūtānaṁ vā||
sattāṇaṁ ṭhitiyā sambhavesīnaṁ vā anuggahāya.|| ||
Katame cattāro?|| ||
Kabaḷiṅkāro āhāro:||
oḷāriko vā,||
sukhumo vā;||
phasso dutiyo;||
mano-sañcetanā tatiyā;||
viññāṇaṁ catutthaṁ.|| ||
Taṇhā-samudayā āhāra-samudayo,||
taṇhā-nirodhā āhāra-nirodho,||
ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo āhāra nirodha-gāminī paṭipadā.|| ||
Seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi||
sammā-saṅkappo||
sammā-vācā||
sammā-kammanto||
sammā-ājīvo||
sammā-vāyāmo||
sammā-sati||
sammā-samādhi.|| ||
[12] Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ āhāraṁ pajānāti,||
evaṁ āhāra-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ āhāra-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ āhāra-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako||
sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[13] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ||
uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo||
yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
[14] Yato kho āvuso ariya-sāvako||
dukkhañ ca pajānāti,||
dukkha-samudayañ ca pajānāti,||
dukkha-nirodhañ ca pajānāti,||
dukkha-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako||
sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
[15] Katamaṁ pan'āvuso dukkhaṁ?|| ||
Katamo dukkha-samudayo?|| ||
Katamo dukkha-nirodho?|| ||
Katamā dukkha-nirodha-gāminī paṭipadā' ti.|| ||
Jāti pi dukkhā,||
jarā pi dukkhā,||
vyādhi pi dukkho,||
maraṇam pi dukkhaṁ,||
soka-parideva-dukkha-domanass'upāyāsā pi dukkhā,||
yamp'icchaṁ na labhati tam pi dukkhaṁ,||
saṅkhittena pañc'upādāna-k-khandhā dukkhā.|| ||
Idaṁ vuccat'āvuso dukkhaṁ.|| ||
[16] Katamo cāvuso dukkha-samudayo?|| ||
Yā'yaṁ taṇhā pono-bhavikā||
nandi-rāga-sahagatā tatra tatrā bhinandinī -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Kāma-taṇhā,||
bhava- [49] taṇhā,||
vibhava-taṇhā -||
ayaṁ vuccat'āvuso dukkha-samudayo.|| ||
[17] Katamo cāvuso dukkha-nirodho?|| ||
Yo tassā yeva taṇhāya asesa-virāga-nirodho||
cāgo||
paṭinissaggo||
mutti||
anālayo -||
ayaṁ vuccat'āvuso dukkha-nirodho.|| ||
[18] Katamā cāvuso dukkha-nirodha-gāminī-paṭipadā?|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo||
dukkha-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
[19] Yato kho āvuso ariya-sāvako||
evaṁ dukkhaṁ pajānāti,||
evaṁ dukkha-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ dukkha-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ dukkha-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya||
paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā||
'asmī' ti diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā||
avijjaṁ pahāya||
vijjaṁ uppādetvā||
diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako||
sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[20] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ||
uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo||
yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako jarā-maraṇañ ca pajānāti,||
jarā-maraṇa-samudayañ ca pajānāti,||
jarā-maraṇa-nirodhañ ca pajānāti,||
jarā-maraṇa-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako||
sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamaṁ pan'āvuso jarā-maraṇaṁ?|| ||
Katamo jarā-maraṇa-samudayo?|| ||
Katamo jarā-maraṇa-nirodho?|| ||
Katamā jarā-maraṇa-nirodha-gāminī paṭipadā ti?|| ||
Yā tesaṁ sattāṇaṁ tamhi tamhi satta-nikāye jarā,||
jīraṇatā,||
khaṇḍiccaṁ,||
pāliccaṁ,||
valittacatā,||
āyuno saṁhāni,||
indriyānaṁ paripāko||
ayaṁ vuccat'āvuso jarā.|| ||
Yāṁ tesaṁ tesaṁ sattāṇaṁ tamhā tamhā satta-nikāyā cuti,||
cavanatā,||
bhedo,||
antara-dhānaṁ,||
maccumaraṇaṁ,||
kāla-kiriyā,||
khandhānaṁ bhedo,||
kalebarassa nikkhepo.|| ||
Idaṁ vuccat'āvuso maraṇaṁ.|| ||
Iti ayañ ca jarā,||
idañ ca maraṇaṁ -||
idaṁ vuccat'āvuso jarā-maraṇaṁ.|| ||
Jāti samudayā jarā-maraṇa-samudayo.|| ||
Jāti-nirodhā jarā-maraṇa-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo jarā-maraṇa-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ jarā-maraṇaṁ pajānāti,||
evaṁ jarā-maraṇa-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ jarā-maraṇa-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ jarā-maraṇa-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[21] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso [50] añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako||
jātiñ ca pajānāti,||
jāti-samudayañ ca pajānāti,||
jāti-nirodhañ ca pajānāti,||
jāti-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamā pan'āvuso jāti?|| ||
Katamo jāti-samudayo?|| ||
Katamo jāti-nirodho?|| ||
Katamā jāti-nirodha-gāminī paṭipadā' ti?|| ||
Yā tesaṁ tesaṁ sattāṇaṁ tamhi tamhi satta-nikāye jāti,||
sañjāti,||
okkanti,||
abhinibbatti,||
khandhānaṁ,||
pātu-bhāvo,||
āyatanānaṁ paṭilābho -||
ayaṁ vuccat'āvuso jāti.|| ||
Bhava-samudayā jāti samudayo.|| ||
Bhava-nirodhā jāti-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo jāti-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ jātiṁ pajānāti,||
evaṁ jāti-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ jāti-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ jāti-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[22] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako bhavañ ca pajānāti,||
bhava-samudayañ ca pajānāti,||
bhava-nirodhañ ca pajānāti,||
bhava-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamo pan'āvuso bhavo?|| ||
Katamo bhava-samudayo?|| ||
Katamo bhava-nirodho?|| ||
Katamā bhava-nirodha-gāminī paṭipadā' ti?|| ||
Tayo me āvuso bhavā:|| ||
Kāma-bhavo,||
rūpa-bhavo||
arūpa-bhavo.|| ||
Upādāna-samudayā bhava-samudayo.|| ||
Upādāna nirodhā bhava-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo bhava-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ bhavaṁ pajānāti,||
evaṁ bhava-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ bhava-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ bhava-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[23] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako upādānañ ca pajānāti,||
upādāna-samudayañ ca pajānāti,||
upādāna-nirodhañ ca pajānāti,||
upādāna-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamaṁ pan'āvuso upādānaṁ?|| ||
Katamo upādāna-samudayo?|| ||
Katamo upādāna-nirodho?|| ||
Katamā upādāna-nirodha-gāminī paṭipadā' ti?|| ||
Cattāro'me āvuso [51] upādānā:|| ||
Kām'ūpādānaṁ,||
diṭṭh'ūpādānaṁ,||
sīla-b-bat'ūpādānaṁ,||
atta-vād'ūpādānaṁ.|| ||
Taṇhā-samudayā upādāna-samudayo.|| ||
Taṇhā nirodhā upādāna nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo upādāna-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ upādānaṁ pajānāti,||
evaṁ upādāna-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ upādāna-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ upādāna-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[24] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako taṇhañ ca pajānāti,||
taṇhā-samudayañ ca pajānāti,||
taṇhā-nirodhañ ca pajānāti,||
taṇhā-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamā pan'āvuso taṇhā?|| ||
Katamo taṇhā-samudayo?|| ||
Katamo taṇhā-nirodho?|| ||
Katamā taṇhā-nirodha-gāminī paṭipadā?|| ||
Cha y'miāni āvuso taṇhākāyā:|| ||
Rūpa-taṇhā,||
sadda-taṇhā,||
gandha-taṇhā,||
rasa-taṇhā,||
poṭṭhabba-taṇhā,||
dhamma-taṇhā.|| ||
Vedanā-samudayā taṇhā-samudayo.|| ||
Vedanā-nirodhā taṇhā-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo taṇhā-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ taṇhaṁ pajānāti,||
evaṁ taṇhā-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ taṇhā-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ taṇhā-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[25] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako vedanañ ca pajānāti,||
vedanā-samudayañ ca pajānāti,||
vedanā-nirodhañ ca pajānāti,||
vedanā-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamā pan'āvuso vedanā?|| ||
Katamo vedanā-samudayo?|| ||
Katamo vedanā-nirodho?|| ||
Katamā vedanā-nirodha-gāminī paṭipadā' ti?|| ||
Cha y'miāni āvuso vedanā-kāyā:|| ||
Cakkhu-samphassajā vedanā,||
sota-samphassajā vedanā,||
ghāna-sampassajā vedanā,||
jivhā-samphassajā vedanā,||
kāya-samphassajā vedanā,||
mano-samphassajā vedanā.|| ||
Phassa-samudayā vedanā-samudayo.|| ||
Phassa nirodhā vedanā-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo vedanā-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
[52] Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ vedanaṁ pajānāti,||
evaṁ vedanā-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ vedanā-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ vedanā-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[26] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako phassañ ca pajānāti,||
phassa-samudayañ ca pajānāti,||
phassa-nirodhañ ca pajānāti,||
phassa-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamo pan'āvuso phasso?|| ||
Katamo phassa-samudayo?|| ||
Katamo phassa-nirodho?|| ||
Katamā phassa-nirodha-gāminī paṭipadā' ti?|| ||
Cha y'miāni āvuso phassa-kāyā:|| ||
Cakkhu-samphasso,||
sota-samphasso,||
ghāna-samphasso,||
jivhā-samphasso,||
kāya-samphasso,||
mano-samphasso.|| ||
Saḷāyatana-samudayā phassa-samudayo.|| ||
Saḷāyata-nanirodhā phassa-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo phassa-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ phassaṁ pajānāti,||
evaṁ phassa-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ phassa-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ phassa-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[27] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako saḷāyatanañ ca pajānāti,||
saḷāyatana-samudayañ ca pajānāti,||
saḷāyatana-nirodhañ ca pajānāti,||
saḷāyatana-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamaṁ pan'āvuso saḷāyatanaṁ?|| ||
Katamo saḷāyatana-samudayo?|| ||
Katamo saḷāyata-nanirodho?|| ||
Katamā saḷāyata-nanirodha-gāminī paṭipadā' ti?|| ||
Cha y'miāni āvuso āyatanāni:|| ||
Cakkh'āyatanaṁ,||
sot'āyatanaṁ,||
ghān'āyatanaṁ,||
jivh'āyatanaṁ,||
kāy'āyatanaṁ,||
man'āyatanaṁ.|| ||
Nāma-rūpa-samudayā saḷāyatana-samudayo.|| ||
Nāma-rūpa-nirodhā saḷāyatana-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo saḷāyatana-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ saḷāyatanaṁ pajānāti,||
evaṁ saḷāyatana-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ saḷāyatana-nirodhaṁ [53] pajānāti,||
evaṁ saḷāyatana-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[28] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako nāma-rūpañ ca pajānāti,||
nāma-rūpa-samudayañ ca pajānāti,||
nāma-rūpa-nirodhañ ca pajānāti,||
nāma-rūpa-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamaṁ pan'āvuso nāma-rūpaṁ?|| ||
Katamo nāma-rūpasamudayo?|| ||
Katamo nāma-rūpa-nirodho?|| ||
Katamā nāma-rūpa-nirodha-gāminī paṭipadā' ti?|| ||
Vedanā,||
saññā,||
cetanā,||
phasso,||
mana-sikāro -||
idaṁ vuccat'āvuso nāmaṁ.|| ||
Cattāri ca mahā-bhūtāni||
catunnañ ca mahā-bhūtānaṁ upādāya rūpaṁ.|| ||
Idaṁ vuccat'āvuso rūpaṁ.|| ||
Iti idañ ca nāmaṁ||
idañ ca rūpaṁ -||
idaṁ vuccat'āvuso nāma-rūpaṁ.|| ||
Viññāṇa-samudayā nāma-rūpa-samudayo.|| ||
Viññāṇa-nirodhā nāma-rūpa-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo nāma-rūpa-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ nāma-rūpaṁ pajānāti,||
evaṁ nāma-rūpa-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ nāma-rūpa-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ nāma-rūpa-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[29] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako viññāṇañ ca pajānāti,||
viññāṇa-samudayañ ca pajānāti,||
viññāṇa-nirodhañ ca pajānāti,||
viññāṇa-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamaṁ pan'āvuso viññāṇaṁ?|| ||
Katamo viññāṇa-samudayo?|| ||
Katamo viññāṇa-nirodho?|| ||
Katamā viññāṇa-nirodha-gāminī paṭipadā' ti?|| ||
Cha y'miāni āvuso viññāṇa-kāyā:|| ||
Cakkhu-viññāṇaṁ,||
sota-viññāṇaṁ,||
ghāna-viññāṇaṁ,||
jivhā-viññāṇaṁ,||
kāya-viññāṇaṁ,||
mano-viññāṇaṁ.|| ||
Saṅkhāra-samudayā viññāṇa-samudayo.|| ||
Saṅkhāra-nirodhā viññāṇa-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo viññāṇa-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ viññāṇaṁ pajānāti,||
evaṁ viññāṇa-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ viññāṇa-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ viññāṇa-nirodha-gāminiṁ-paṭipadaṁ pa- [54] jānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[30] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako saṅkhāre ca pajānāti,||
saṅkhāra-samudayañ ca pajānāti,||
saṅkhāra-nirodhañ ca pajānāti,||
saṅkhāra-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katame pan'āvuso saṅkhārā?|| ||
Katamo saṅkhāra-samudayo?|| ||
Katamo saṅkhāra-nirodho?|| ||
Katamā saṅkhāra-nirodha-gāminī paṭipadā' ti?|| ||
Tayo'me āvuso saṅkhārā:|| ||
Kāya-saṅkhāro,||
vacī-saṅkhāro,||
citta-saṅkhāro.|| ||
Avijjā-samudayā saṅkhāra-samudayo.|| ||
Avijjā-nirodhā saṅkhāra-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo saṅkhāranirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ saṅkhāre pajānāti,||
evaṁ saṅkhāra-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ saṅkhāra-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ saṅkhāra-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[31] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pariyāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako avijjañ ca pajānāti,||
avijjā-samudayañ ca pajānāti,||
avijjā-nirodhañ ca pajānāti,||
avijjā-nirodha-gāminiṁ paṭipadañca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamā pan'āvuso avijjā?|| ||
Katamo avijjā-samudayo?|| ||
Katamo avijjā-nirodho?|| ||
Katamā avijjā-nirodha-gāminī paṭipadā ti?|| ||
Yaṁ kho āvuso dukkhe aññāṇaṁ,||
dukkha-samudaye aññāṇaṁ,||
dukkha-nirodhe aññāṇaṁ,||
dukkha-nirodha-gāminiyā paṭipadāya aññāṇaṁ -||
ayaṁ vuccat'āvuso avijjā.|| ||
Āsava-samudayā avijjā-samudayo.|| ||
Āsava-nirodhā avijjā-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo avijjā nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ avijjaṁ pajānāti,||
evaṁ avijjā-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ avijjā-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ avijjā-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
■
[32] "Sādh'āvuso" ti kho te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ||
abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchuṁ:|| ||
"Siyā pan'āvuso añño pi pari- [55] yāyo yathā ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato,||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti?|| ||
"Siyā āvuso.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako āsavañ ca pajānāti,||
āsava-samudayañ ca pajānāti,||
āsava-nirodhañ ca pajānāti,||
āsava-nirodha-gāminiṁ paṭipadañ ca pajānāti,||
ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti,||
uju-gatā'ssa diṭṭhi,||
dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman.|| ||
Katamo pan'āvuso āsavo?|| ||
Katamo āsava-samudayo?|| ||
Katamo āsava-nirodho?|| ||
Katamā āsava-nirodha-gāminī paṭipadā ti?|| ||
Tayo'me āvuso āsavā:|| ||
Kām'āsavo||
bhav'āsavo||
avijj'āsavo.|| ||
Avijjā-samudayā āsava-samudayo.|| ||
Avijjā-nirodhā āsava-nirodho.|| ||
Ayam eva Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo āsava-nirodha-gāminī paṭipadā -||
seyyath'īdaṁ:|| ||
Sammā-diṭṭhi,||
sammā-saṅkappo,||
sammā-vācā,||
sammā-kammanto,||
sammā-ājīvo,||
sammā-vāyāmo,||
sammā-sati,||
sammā-samādhi.|| ||
Yato kho āvuso ariya-sāvako evaṁ āsavaṁ pajānāti,||
evaṁ āsava-samudayaṁ pajānāti,||
evaṁ āsava-nirodhaṁ pajānāti,||
evaṁ āsava-nirodha-gāminiṁ paṭipadaṁ pajānāti,||
so sabbaso rāg'ānusayaṁ pahāya paṭigh'ānusayaṁ paṭivinodetvā 'asmī' ti||
diṭṭhi-mān'ānusayaṁ samūhanitvā avijjaṁ pahāya vijjaṁ uppādetvā diṭṭhe'va dhamme dukkhass'antaṅkaro hoti.|| ||
Ettāvatā pi kho āvuso ariya-sāvako sammā-diṭṭhi hoti||
uju-gatāssa diṭṭhi||
Dhamme avecca-p-pasādena samannāgato||
āgato imaṁ sad'Dhamman" ti.|| ||
[33] Idam avoca āyasmā Sāriputto.|| ||
Attamanā te bhikkhū āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ abhinandunti.|| ||
Sammā Diṭṭhi Suttaṁ
