Majjhima Nikāya
I. Mūlapaṇṇāsa
5. Cūḷa Yamaka Vagga

Sutta 41

Sāleyyaka Suttaɱ

Based on the 'Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.'

[1][chlm][pts][nymo][than][ntbb][upal] Evaɱ me sutaɱ:|| ||

Ekaɱ samayaɱ Bhagavā Kosalesu cārikaɱ caramāno mahatā bhikkhu-saŋghena saddhiɱ yena sālā nāma kosalānaɱ brāhmaṇagāmo tadavasari.|| ||

2. Assosuɱ kho sāleyyakā brāhmaṇagahapatikā: samaṇo khalu bho Gotamo Sakyaputto Sakyakulā pabbajito Kosalesu cārikaɱ caramāno mahatā bhikkhu-saŋghena saddhiɱ sālaɱ anuppatto.|| ||

Taɱ kho pana bhavantaɱ Gotamaɱ evaɱ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato:|| ||

Iti pi so Bhagavā arahaɱ Sammā-sambuddho vijjā-caraṇa-sampanno sugato loka-vidū anuttaro purisa-damma-sārathī satthā deva-manussānaɱ buddho Bhagavā.|| ||

So imaɱ lokaɱ sadevakaɱ samārakaɱ sabrahmakaɱ,||
sassamaṇa-brāhmaṇiɱ pajaɱ sadeva-manussaɱ sayaɱ abhiññā sacchikatvā pavedeti.|| ||

So dhammaɱ deseti ādi kalyāṇaɱ majjhe kalyāṇaɱ pariyosāna-kalyāṇaɱ sātthaɱ savyañjanaɱ.|| ||

Kevalaparipuṇṇaɱ parisuddhaɱ brahmacariyaɱ pakāseti.|| ||

Sādhu kho pana tathārūpānaɱ arahataɱ dassanaɱ hotī" ti.|| ||

3. Atha kho sāleyyakā brāhmaṇagahapatikā yena Bhagavā ten'upasaŋkamiɱsu.|| ||

Upasaŋkamitvā app'ekacce Bhagavantaɱ abhivādetvā eka-m-antaɱ nisīdiɱsu.|| ||

App'ekacce Bhagavatā saddhiɱ sammodiɱsu,||
sammodanīyaɱ kathaɱ sārāṇīyaɱ vītisāretvā eka-m-antaɱ nisīdiɱsu.|| ||

App'ekacce yena Bhagavā ten'añjaliɱ panāmetvā eka-m-antaɱ nisīdiɱsu.|| ||

App'ekacce Bhagavato sannike nāmagottaɱ sāvetvā eka-m-antaɱ nisīdiɱsu.|| ||

App'ekacce tuṇhībhūtā eka-m-antaɱ nisīdiɱsu.|| ||

4. Eka-m-antaɱ nisinnā kho sāleyyakā brāhmaṇagahapatikā Bhagavantaɱ etad avocuɱ:|| ||

"Ko nu kho bho Gotama hetu ko paccayo yenamidh'ekacce sattā kāyassa bhedā param maraṇā apāyaɱ duggatiɱ vinipātaɱ Nirayaɱ upapajjanti?|| ||

Ko pana bho Gotama hetu ko paccayo yenamidh'ekacce sattā kāyassa bhedā param maraṇā sugatiɱ saggaɱ lokaɱ upapajjantī" ti?|| ||

5. "Adhammacariyā visamacariyā hetu kho gahapatayo evam idh'ekacce sattā kāyassa bhedā param maraṇā apāyaɱ duggatiɱ vinipātaɱ Nirayaɱ upapajjanti.|| ||

Dhammacariyā samacariyā hetu kho gahapatayo evam idh'ekacce sattā kāyassa bhedā param maraṇā sugatiɱ saggaɱ lokaɱ [286] upapajjantī" ti.|| ||

6. Na kho mayaɱ imassa bhoto Gotamassa saŋkhittena bhāsitassa vitthārena atthaɱ avibhattassa vitthārena atthaɱ ājānāma.|| ||

Sādhu no bhavaɱ Gotamo tathā dhammaɱ desetu yathā mayaɱ imassa bhoto Gotamassa saŋkhittena bhāsitassa vitthārena atthaɱ avibhattassa vitthārena atthaɱ ājāneyyāmāti.|| ||

Tena hi gahapatayo suṇātha,||
sādhukaɱ manasi karotha,||
bhāsissāmīti.|| ||

"Evaɱ bho" ti kho sāleyyakā brāhmaṇagahapatikā Bhagavato paccassosuɱ Bhagavā etad avoca:|| ||

7. Tividhaɱ kho gahapatayo kāye adhammacariyā visamacariyā hoti.|| ||

Catubbidhaɱ vācāya adhammacariyā visamacariyā hoti.|| ||

Tividhaɱ manasā adhammacariyā visamacariyā hoti.|| ||

8. Kathañ ca gahapatayo tividhaɱ kāyena adhammacariyā visamacariyā hoti?|| ||

Idha gahapatayo ekacco pāṇātipātī hoti luddo lohitapāṇī hatapahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu.|| ||

Adinnādāyī kho pana hoti,||
yaɱ taɱ parassa paravittūpakaraṇaɱ gāmagataɱ vā araññagataɱ vā adinnaɱ theyyasaŋkhātaɱ ādātā hoti.|| ||

Kāmesu micchācārī kho pana hoti,||
yā tā māturakkhitā piturakkhitā mātā-piturakkhitā bhāturakkhitā bhaginirakkhitā ñātirakkhitā gottarakkhitā dhammarakkhitā sassāmikā saparidaṇḍā,||
antamaso mālāguṇaparikkhittāpi,||
tathārūpāsu cārittaɱ āpajjitā hoti.|| ||

Evaɱ kho gahapatayo tividhaɱ kāyena adhammacariyā visamacariyā hoti.|| ||

9. Kathañ ca gahapatayo catubbidhaɱ vācāya adhammacariyā visamacariyā hoti?|| ||

Idha gahapatayo ekacco musāvādī hoti sabhāgato vā parisagato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho:|| ||

'ehambho purisa yaɱ jānāsi taɱ vadehī' ti.|| ||

So ajānaɱ vā āha jānāmīti,||
jānaɱ vā āha na jānāmīti,||
apassaɱ vā āha passāmīti,||
passaɱ vā āha na passāmīti.|| ||

Iti attahetu vā parahetu vā āmisa kiñcikkhahetu vā sampajānamusā bhāsitā hoti.|| ||

Pisuṇāvāco kho pana hoti:|| ||

ito sutvā amutra akkhātā imesaɱ bhedāya,||
amutra vā sutvā imesaɱ akkhātā amūsaɱ bhedāya.|| ||

Iti samaggānaɱ vā bhettā bhinnānaɱ vā anuppadātā,||
vaggārāmo vaggarato vagganandī vaggakaraṇiɱ vācaɱ bhāsitā hoti.|| ||

Pharusāvāco kho pana hoti.|| ||

Yā sā vācā aṇḍakā kakkasā parakaṭukā parābhisajjanī kodhasāmantā asamādhisaɱvatta- [287] nikā,||
tathā-rūpiɱ vācaɱ bhāsitā hoti.|| ||

Samphappalā pi kho pana hoti: akāla-vādī abhūta-vādī anattha-vādī adhamma-vādī avinaya-vādī anidhānavatiɱ vācaɱ bhāsitā akālena anapadesaɱ apariyantavatiɱ anatthasaɱhitaɱ.|| ||

Evaɱ kho gahapatayo catubbidhaɱ vācāya adhammacariyā visamacariyā hoti.|| ||

10. Kathañ ca gahapatayo tividhaɱ manasā adhammacariyā visamacariyā hoti?|| ||

Idha gahapatayo ekacco abhijjhālu hoti: yaɱ taɱ parassa paravittūpakaraṇaɱ taɱ abhijjhitā hoti.|| ||

'Aho vata yaɱ parassa taɱ mama assā' ti.|| ||

Byāpannacitto kho pana hoti paduṭṭhamanasaŋkappo: ime sattā haññantu vā vajjhantu vā ucchijjantu vā vinassantu vā mā vā ahesuɱ iti vā' ti.|| ||

Micchādiṭṭhi kho pana hoti viparītadassano: n'atthi dinnaɱ,||
n'atthi yiṭṭhaɱ,||
n'atthi hutaɱ,||
n'atthi sukaṭa-dukkaṭānaɱ kammānaɱ phalaɱ vipāko,||
n'atthi ayaɱ loko,||
n'atthi paro loko,||
n'atthi mātā,||
n'atthi pitā,||
n'atthi sattā opapātikā,||
n'atthi loke samaṇa-brāhmaṇā sammaggatā sammā paṭipannā ye imañ ca lokaɱ parañca lokaɱ sayaɱ abhiññā sacchikatvā pavedentī' ti.|| ||

Evaɱ kho gahapatayo tividhaɱ manasā adhammacariyā visamacariyā hoti.||
Evaɱ adhammacariyā visamacariyā hetu kho gahapatayo evam idh'ekacce sattā kāyassa bhedā param maraṇā apāyaɱ duggatiɱ vinipātaɱ Nirayaɱ upapajjanti.|| ||

11. Tividhaɱ kho gahapatayo kāyena dhammacariyā samacariyā hoti.|| ||

Catubbidhaɱ vācāya dhammacariyā samacariyā hoti.|| ||

Tividhaɱ manasā dhammacariyā samacariyā hoti.|| ||

12. Kathañ ca gahapatayo tividhaɱ kāyena dhammacariyā samacariyā hoti?|| ||

Idha gahapatayo ekacco pāṇātipātaɱ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti: nihita-daṇḍo nihita-sattho lajjī dayāpanno sabba-pāṇa-bhūta-hitānukampī viharati.|| ||

Adinnādānaɱ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti: yaɱ taɱ parassa paravittūpakaraṇaɱ gāmagataɱ vā araññagataɱ vā taɱ nādinnaɱ theyyasaŋkhātaɱ ādātā hoti.|| ||

Kāmesu micchācāraɱ pahāya kāmesu micchācārā paṭivirato hoti: yā tā māturakkhitā piturakkhitā mātā-piturakkhitā bhāturakkhitā bhaginirakkhitā ñātirakkhitā gottarakkhitā dhammarakkhitā sassāmikā saparidaṇḍā,||
antamaso mālāguṇaparikkhittāpi,||
tathārūpāsu na cārittaɱ āpajjitā hoti.|| ||

Evaɱ kho gahapatayo tividhaɱ kāyena dhammacariyā [288] samacariyā hoti.|| ||

13. Kathañ ca gahapatayo catubbidhaɱ vācāya dhammacariyā samacariyā hoti?|| ||

Idha gahapatayo ekacco musā-vādaɱ pahāya musā-vādā paṭivirato hoti: sabhāgato vā parisagato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho: 'ehambho purisa yaɱ jānāsi taɱ vadehī' ti.|| ||

So ajānaɱ vā āhaɱ na jānāmīti,||
jānaɱ vā āha jānāmīti,||
apassaɱ vā āha na passāmīti,||
passaɱ vā āha passāmīti.|| ||

Iti attahetu vā parahetu vā āmisa-kiñcikkha-hetu vā na sampajānamusā bhāsitā hoti.|| ||

Pisuṇaɱ vācaɱ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti: ito sutvā na amutra akkhātā imesaɱ bhedāya,||
amutra vā sutvā na imesaɱ akkhātā amūsaɱ bhedāya iti bhinnānaɱ vā sandhātā sahitānaɱ vā anuppadātā,||
samaggārāmo samagga-rato samagga-karaṇiɱ vācaɱ bhāsitā hoti.|| ||

Pharusaɱ vācaɱ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti: yāsā vācā ne'ā kaṇṇa-sukhā pemanīyā hadayaŋ-gamā porī bahujana-kantā bahujana-manāpā tathā-rūpiɱ vācaɱ bhāsitā hoti.|| ||

Samphappalāpaɱ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti: kāla-vādī bhūta-vādī attha-vādī dhamma-vādī vinaya-vādī,||
nidhānavatiɱ vācaɱ bhāsitā kālena sāpadesaɱ pariyantavatiɱ atthasaɱhitaɱ.|| ||

Evaɱ kho gahapatayo catubbidhaɱ vācāya dhammacariyā samacariyā hoti.|| ||

14. Kathañ ca gahapatayo tividhaɱ manasā dhammacariyā samacariyā hoti?|| ||

Idha gahapatayo ekacco anabhijjhālu hoti: yaɱ taɱ parassa paravittūpakaraṇaɱ taɱ nābhijjhitā hoti.|| ||

'Aho vata yaɱ parassa taɱ mama assā' ti.|| ||

Abyāpannacitto kho pana hoti appaduṭṭhamanasaŋkappo: ime sattā averā avyāpajjhā anīghā sukhi attānaɱ pariharantū' ti.|| ||

Sammādiṭṭhi kho pana hoti aviparītadassano: 'atthi dinnaɱ,||
atthi yiṭṭhaɱ,||
atthi hutaɱ,||
atthi sukaṭa-dukkaṭānaɱ kammānaɱ phalaɱ vipāko,||
atthi ayaɱ loko,||
atthi paro loko,||
atthi mātā,||
atthi pitā,||
atthi sattā opapātikā,||
atthi loke samaṇa-brāhmaṇā sammaggatā sammā paṭipannā ye imañ ca lokaɱ parañca lokaɱ sayaɱ abhiññā sacchikatvā pavedentī' ti.|| ||

Evaɱ kho gahapatayo tividhaɱ manasā dhammacariyā samacariyā hoti.|| ||

Evaɱ dhammacariyā samacariyā hetu kho gahapatayo evam idh'ekacce sattā kāyassa bhedā param maraṇā sugatiɱ saggaɱ lokaɱ upapajjanti.|| ||

[289] 15. Ākaŋkheyya ce gahapatayo dhammacārī samacārī aho vatāhaɱ kāyassa bhedā param maraṇā khattiyamahāsālānaɱ vā sahavyataɱ upapajjeyyanti,||
ṭhānaɱ kho pan'etaɱ vijjati yaɱ so kāyassa bhedā param maraṇā khattiyamahāsālānaɱ vā sahavyataɱ upapajjeyya.|| ||

Taɱ kissa hetu?|| ||