Majjhima Nikāya
1. Mūla-Paṇṇāsa
5. Cūḷa Yamaka Vagga

Sutta 43

Mahā Vedalla Suttaṁ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 

---

 

[1][pts][than][than][olds] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||

Atha kho āyasmā Mahā Koṭṭhito sāyaṇha-samayaṁ patisallāṇā vuṭṭhito yen'āyasmā Sāriputto ten'upasaṅkami,||
upasaṅkamitvā āyasmatā Sāriputtena saddhiṁ sammodi,||
sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ vīti-sāretvā eka-m-antaṁ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaṁ nisinno kho āyasmā Mahā Koṭṭhito āyasmantaṁ Sāriputtaṁ etad-avoca:|| ||

2. "'Duppañño duppañño' ti āvuso vuccati.|| ||

Kittāvatā nu kho āvuso 'duppañño' ti vuccatī" ti?|| ||

"'Nappajānā' ti 'na-p-pajānātī' ti kho āvuso,||
tasmā 'duppañño' ti vuccati.|| ||

Kiñ ca na-p-pajānāti?|| ||

'Idaṁ dukkhan' ti na-p-pajānāti,||
'ayaṁ dukkha-samudayo' ti na-p-pajānāti,||
'ayaṁ dukkha-nirodho' ti na-p-pajānāti,||
'ayaṁ dukkha-nirodha-gāminī paṭipadā' ti na-p-pajānāti.|| ||

'Nappajānā' ti,||
'na-p-pajānātī' ti kho āvuso,||
tasmā 'duppañño' ti vuccati" ti.|| ||

3. "Sādh'āvuso" ti kho āyasmā Mahā Koṭṭhito āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ abhinan'ditvā anumo-ditvā āyasmantaṁ Sāriputtaṁ uttariṁ pañhaṁ āpucchi:|| ||

"'Paññavā paññavā' ti āvuso vuccati.|| ||

Kittāvatā nu kho āvuso 'paññavā' ti vuccatī" ti?|| ||

"'Pajānā' ti 'pajānātī' ti kho āvuso,||
tasmā 'paññavā' ti vuccati.|| ||

Kiñ ca 'pajānā' ti?|| ||

'Idaṁ dukkhan' ti pajānāti,||
'ayaṁ dukkha-samudayo' ti pajānāti,||
'ayaṁ dukkha-nirodho' ti pajānāti,||
'ayaṁ dukkha-nirodha-gāminī paṭipadā' ti pajānāti.|| ||

'Pajānā' ti 'pajānātī' ti kho āvuso,||
tasmā 'paññavā' ti vuccatī" ti.|| ||

4. "'Viññāṇaṁ viññāṇan' ti āvuso vuccati.|| ||

Kittāvatā nu kho āvuso 'viññāṇan' ti vuccatī" ti?|| ||

"'Vijānāti vijānātī' ti kho āvuso,||
tasmā 'viññāṇan' ti vuccati.|| ||

Kiñ ca 'vijānā' ti?

'Sukhan' ti pi vijānāti,||
'dukkhan' ti pi vijānāti,||
'adukkha-m-asukhan' ti pi vijānāti.|| ||

'Vijānāti vijānātī' ti kho āvuso,||
tasmā 'viññāṇan' ti vuccatī" ti.|| ||

5. "Yā c'āvuso paññā,||
yañ ca viññāṇaṁ ime dhammā saṁsaṭṭhā udāhu visaṁsaṭṭhā,||
labbhā ca pan'imesaṁ dhammānaṁ||
vinibbhujitvā||
vinibbhujitvā||
nānā-karaṇaṁ paññāpetun" ti?|| ||

"Yā c'āvuso paññā yañ ca viññāṇaṁ ime dhammā saṁsaṭṭhā no visaṁsaṭṭhā,||
na ca labbhā imesaṁ dhammānaṁ||
vinibbhujitvā||
vinibbhujitvā||
nānā-karaṇaṁ paññāpetuṁ.|| ||

Yañ c'āvuso pajānāti taṁ vijānāti,||
yaṁ 'vijānā' ti taṁ pajānāti.|| ||

[293] Tasmā ime dhammā saṁsaṭṭhā no visaṁsaṭṭhā,||
na ca labbhā imesaṁ dhammānaṁ||
vinibbhujitvā||
vinibbhujitvā||
nānā-karaṇaṁ||
paññāpetun" ti.|| ||

6. "Yā c'āvuso paññā,||
yañ ca viññāṇaṁ imesaṁ dhammānaṁ saṁsaṭṭhānaṁ||
no visaṁsaṭṭhānaṁ kiṁ nānā-karaṇan" ti?|| ||

Yā c'āvuso paññā,||
yañ ca viññāṇaṁ imesaṁ dhammānaṁ saṁsaṭṭhānaṁ||
no visaṁsaṭṭhānaṁ paññā bhāvetabbā,||
viññāṇaṁ pariññeyyaṁ,||
idaṁ n'esaṁ nānā-karaṇan" ti.|| ||

7. "'Vedanā vedanā' ti āvuso vuccati.|| ||

Kittāvatā nu kho āvuso 'vedanā' ti vuccatī" ti?|| ||

"'Vedeti vedetī' ti kho āvuso,||
tasmā 'vedanā' ti vuccati.|| ||

Kiñ ca vedeti?|| ||

Sukham pi vedeti,||
dukkham pi vedeti,||
adukkha-m-asukham pi vedeti.|| ||

'Vedeti vedetī' ti kho āvuso,||
tasmā 'vedanā' ti vuccatī" ti.|| ||

8. "'Saññā saññā' ti āvuso vuccati.|| ||

Kittāvatā nu kho āvuso 'saññā' ti vuccatī" ti?|| ||

"'Sañjānāti sañjānātī' ti kho āvuso,||
tasmā 'saññā' ti vuccati.|| ||

Kiñ ca sañjānāti?|| ||

Nīlakam pi sañjānāti,||
pītakam pi sañjānāti,||
lohitakam pi sañjānāti,||
odātam pi sañjānāti.|| ||

'Sañjānāti sañjānātī' ti kho āvuso,||
tasmā 'saññā' ti vuccati" ti.|| ||

9. "Yā c'āvuso vedanā||
yā ca saññā||
yañ ca viññāṇaṁ||
ime dhammā saṁsaṭṭhā udāhu visaṁsaṭṭhā,||
labbhā ca pan'imesaṁ dhammānaṁ||
vinibbhujitvā||
vinibbhujitvā||
nānā-karaṇaṁ paññāpetun" ti?|| ||

"Yā c'āvuso vedanā||
yā ca saññā||
yañ ca viññāṇaṁ||
ime dhammā saṁsaṭṭhā no visaṁsaṭṭhā,||
na ca labbhā imesaṁ dhammānaṁ||
vinibbhujitvā||
vinibbhujitvā||
nānā-karaṇaṁ paññāpetuṁ.|| ||

Yañ c'āvuso vedeti taṁ sañjānāti,||
yaṁ sañjānāti taṁ vijānāti,||
tasmā ime dhammā sasaṇṭṭhā no visaṁsaṭṭhā,||
na ca labbhā imesaṁ dhammānaṁ||
vinibbhujitvā||
vinibbhujitvā||
nānā-karaṇaṁ paññāpetun" ti.|| ||

10. "Nissaṭṭhena h'āvuso pañcahi indriyehi parisuddhena mano-viññāṇena kiṁ neyyan" ti?|| ||

"Nissaṭṭhena h'āvuso pañcahi indriyehi parisuddhena mano-viññāṇena||
'Ananto ākāso' ti Ākāsanañ-c'āyatanaṁ neyyaṁ,||
'Anantaṁ viññāṇan' ti Viññāṇañ-c'āyatanaṁ neyyaṁ,||
'N'atthi kiñcī' ti Ākiñcaññ'āyatanaṁ neyyan" ti.|| ||

11. "Neyyaṁ pan'āvuso dhammaṁ kena pajānātī" ti.|| ||

"Neyyaṁ kho āvuso dhammaṁ paññā-cakkhunā pajānātī" ti.|| ||

12. "Paññā pan'āvuso kimatthiyā" ti.|| ||

"Paññā kho āvuso abhiññatthā pariññatthā pahānatthā" ti.|| ||

[294]13. "Kati pan'āvuso paccayā sammā-diṭṭhiyā uppādāyā" ti?|| ||

"Dve kho āvuso paccayā sammā-diṭṭhiyā uppādāya: parato ca ghoso,||
yoniso ca mana-sikāro.|| ||

Ime kho āvuso dve paccayā sammā-diṭṭhiyā uppādāyā" ti.|| ||

14. "Katīhi pan'āvuso aṅgehi anuggahītā sammā-diṭṭhi ceto-vimuttiphalā ca hoti ceto-vimuttiphalānisaṁsā ca,||
paññā-vimuttiphalā ca hoti||
paññā-vimutti-phalānisaṁsā cā" ti?|| ||

"Pañcahi kho āvuso aṅgehi anuggahītā sammā-diṭṭhi ceto-vimuttiphalā ca hoti||
ceto-vimutti-phalānisaṁsā ca,||
paññā-vimuttiphalā ca hoti||
paññā-vimutti-phalānisaṁsā ca:|| ||

Idh'āvuso sammā-diṭṭhi sīlānuggahītā ca hoti,||
sutānuggahitā ca hoti,||
sākacchānuggahītā ca hoti,||
samathānuggahītā ca hoti,||
vipassanānuggahītā ca hoti.|| ||

Imehi kho āvuso pañcahi aṅgehi anuggahītā sammā-diṭṭhi ceto-vimuttiphalā ca hoti||
ceto-vimutti-phalānisaṁsā ca||
paññā-vimuttiphalā ca hoti||
paññā-vimuttiphalānisaṁsā cā" ti.|| ||

15. "Kati pan'āvuso bhavā" ti?|| ||

"Tayo me āvuso bhavā:||
kāma-bhavo||
rūpa-bhavo||
arūpa-bhavo" ti.|| ||

16. "Kathaṁ pan'āvuso āyatiṁ puna-b-bhav-ā-bhinibbatti hotī" ti?|| ||

"Avijjā-nīvaraṇānaṁ kho āvuso sattāṇaṁ taṇhā-saṁyojanānaṁ tatra tatr-ā-bhinandanā evaṁ āyatiṁ puna-b-bhav-ā-bhinibbatti hotī" ti.|| ||

17. "Kathaṁ pan'āvuso āyatiṁ puna-b-bhav-ā-bhinibbatti na hotī" ti?|| ||

"Avijjā virāgā kho āvuso vijjuppādā taṇhā-nirodhā evaṁ āyatiṁ puna-b-bhav-ā-bhinibbatti na hotī" ti.|| ||

18. "Katamaṁ pan'āvuso paṭhamaṁ jhānan" ti?|| ||

"Idh'āvuso bhikkhu vivicc'eva kāmehi||
vivicca akusalehi dhammehi||
sa-vitakkaṁ||
sa-vicāraṁ||
viveka-jaṁ pīti-sukhaṁ||
paṭhamaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Idaṁ vuccat'āvuso paṭhamaṁ jhānan" ti.|| ||

19. "Paṭhamaṁ pan'āvuso jhānaṁ kataṅgikan" ti?|| ||

"Paṭhamaṁ kho āvuso jhānaṁ pañc'aṅgikaṁ:||
idh'āvuso paṭhamaṁ-jhānaṁ samāpannassa bhikkhuno||
vitakko ca||
vattati vicāro ca,||
pīti ca||
sukhañ ca||
cittek'aggatā ca.|| ||

Paṭhamaṁ kho āvuso jhānaṁ evaṁ pañc'aṅgikan" ti.|| ||

20. "Paṭhamaṁ pan'āvuso jhānaṁ kataṅgavi-p-pahīnaṁ kataṅgasamannāgatan" ti?|| ||

"Paṭhamaṁ kho āvuso jhānaṁ pañc'aṅga-vi-p-pahīnaṁ pañc'aṅga-samannāgataṁ:||
idh'āvuso paṭhamaṁ-jhānaṁ samāpannassa bhikkhuno||
kāma-c-chando pahīno hoti,||
vyāpādo pahīno hoti,||
thīna-middhaṁ pahīnaṁ hoti,||
uddhacca-kukkuccaṁ [295] pahīnaṁ hoti,||
vicikicchā pahīnā hoti.|| ||

Vitakko ca||
vattati vicāro ca||
pīti ca||
sukhañ ca||
cittek'aggatā ca.|| ||

Paṭhamaṁ kho āvuso jhānaṁ evaṁ pañc'aṅga-vi-p-pahīnaṁ pañc'aṅga-samannāgatan" ti.|| ||

21. "Pañc'imānī āvuso indriyāni nānā-visayāni nānā-gocarāni,||
na añña-maññassa gocaravisayaṁ pacc'anubhonti,||
seyyath'īdaṁ cakkhu'ndriyaṁ||
sot'indriyaṁ||
ghān'indriyaṁ||
jivh'indriyaṁ||
kāy'indriyaṁ.|| ||

Imesaṁ kho āvuso pañcannaṁ indriyānaṁ nānā-visayānaṁ nānā-gocarānaṁ na añña-maññassa gocaravisayaṁ pacc'anubhontānaṁ kiṁ paṭisaraṇaṁ,||
ko ca n'esaṁ gocaravisayaṁ pacc'anubhotī" ti?|| ||

"Pañc'imānī āvuso indriyāni nānā-visayāni nānā-gocarāni,||
na añña-maññassa gocaravisayaṁ pacc'anubhonti,||
seyyath'īdaṁ||
cakkhu'ndriyaṁ||
sot'indriyaṁ||
ghān'indriyaṁ||
jivh'indriyaṁ||
kāy'indriyaṁ.|| ||

Imesaṁ kho āvuso pañcannaṁ indriyānaṁ nānā-visayānaṁ nānā-gocarānaṁ na añña-maññassa gocaravisayaṁ pacc'anubhontānaṁ||
mano paṭisaraṇaṁ||
mano ca n'esaṁ gocaravisayaṁ pacc'anubhotī" ti.|| ||

22. "Pañc'imānī āvuso indriyāni seyyath'īdaṁ:||
cakkhu'ndriyaṁ||
sot'indriyaṁ||
ghān'indriyaṁ||
jivh'indriyaṁ||
kāy'indriyaṁ.|| ||

Imāni kho āvuso pañc'indriyāni kiṁ paṭicca tiṭṭhantī" ti?|| ||

"Pañc'imāni āvuso indriyāni,||
seyyath'īdaṁ:||
cakkhu'ndriyaṁ||
sot'indriyaṁ||
ghān'indriyaṁ||
jivh'indriyaṁ||
kāy'indriyaṁ.|| ||

Imāni kho āvuso pañc'indriyāni āyuṁ paṭicca tiṭṭhantī" ti?|| ||

23. "Āyu pan'āvuso kiṁ paṭicca tiṭṭhatī" ti.|| ||

"Āyu usmaṁ paṭicca tiṭṭhatī" ti.|| ||

24. "Usmā pan'āvuso kiṁ paṭicca tiṭṭhatī" ti?|| ||

"Usmā āyuṁ paṭicca tiṭṭhatī" ti.|| ||

25. "Idān'eva kho mayaṁ āvuso āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ evaṁ ājānāma:||
'āyu usmaṁ paṭicca tiṭṭhatī' ti,||
idān'eva kho mayaṁ āvuso āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ evaṁ ājānāma:||
'usmā āyuṁ paṭicca tiṭṭhatī' ti.|| ||

Yathā-kathaṁ pan'āvuso imassa bhāsitassa attho daṭṭhabbo" ti?|| ||

"Tena h'āvuso upamaṁ te karissāmi,||
upamāyap'idh ekacce viññū purisā bhāsitassa atthaṁ ājānanti.|| ||

Seyyathā pi āvuso tela-p-padīpassa jhāyato acciṁ paṭicca ābhā paññāyati,||
ābhaṁ paṭicca acci paññāyati,||
evam eva kho āvuso āyu usmaṁ paṭicca tiṭṭhati,||
usmā ca āyuṁ paṭicca tiṭṭhatī" ti.|| ||

26. "Te va nu kho āvuso āyusaṅkhārā te vedanīyā dhammā,||
udāhu aññe āyusaṅkhārā aññe vedanīyā dhammā" ti?|| ||

"Na [296] kho āvuso te va āyusaṅkhārā teva vedanīyā dhammā.|| ||

Te ca āvuso āyusaṅkhārā abhaviṁsu te va vedanīyā dhammā,||
na y'idaṁ saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpannassa bhikkhuno vuṭṭhānaṁ paññāyetha.|| ||

Yasmā ca kho āvuso aññe āyusaṅkhārā,||
aññe vedanīyā dhammā,||
tasmā saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpannassa bhikkhuno vuṭṭhānaṁ paññāyatī" ti.|| ||

27. "Yadā nu kho āvuso imaṁ kāyaṁ kati dhammā jahanti,||
athāyaṁ kāyo ujjhito avakkhitto seti yathā kaṭṭhaṁ acetanan" ti?|| ||

"Yadā kho āvuso imaṁ kāyaṁ tayo dhammā jahanti,||
āyu usmā ca viññāṇaṁ,||
athāyaṁ kāyo ujjhito avakkhitto seti yathā kaṭṭhaṁ acetanan" ti?|| ||

28. "Yvāyaṁ āvuso mato kāla-kato yo c'āyaṁ bhikkhu saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpanno,||
imesaṁ kiṁ nānā-karaṇan" ti?|| ||

"Yvāyaṁ āvuso mato kāla-kato tassa kāya-saṅkhārā niruddhā paṭippassaddhā,||
vacī-saṅkhārā niruddhā paṭippassaddhā,||
citta-saṅkhārā niruddhā paṭippassaddhā,||
āyu parikkhīṇo,||
usmā vūpasantā,||
indriyāni viparibhinnāni; yo c'āyaṁ bhikkhu saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpanno,||
tassapi kāya-saṅkhārā niruddhā paṭippassaddhā,||
vacī-saṅkhārā niruddhā paṭippassaddhā,||
citta-saṅkhārā niruddhā paṭippassaddhā,||
āyu aparikkhīṇo,||
usmā avūpasantā,||
indriyāni vi-p-pasannāni.|| ||

Yvāyaṁ āvuso mato kāla-kato yo c'āyaṁ bhikkhu saññā-vedayita-nirodhaṁ samāpanno,||
idaṁ tesaṁ nānā-karaṇan" ti.|| ||

29. "Kati pan'āvuso paccayā adukkha-m-asukhāya ceto-vimuttiyā samāpattiyā" ti?|| ||

"Cattāro kho āvuso paccayā adukkha-m-asukhāya ceto-vimuttiyā samāpatatiyā:||
idh'āvuso bhikkhu sukhassa ca pahānā||
dukkhassa ca pahānā||
pubbe va somanassa-domanassānaṁ atthaṅgamā||
adukkha-ṁ-asukhaṁ||
upekkhā-sati-pārisuddhiṁ||
catutthaṁ-jhānaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ime kho āvuso cattāro paccayā adukkha-m-asukhāya ceto-vimuttiyā samāpattiyā" ti.|| ||

30. "Kati pan'āvuso paccayā animittāya ceto-vimuttiyā samāpattiyā" ti?|| ||

"Dve kho āvuso paccayā animittāya ceto-vimuttiyā samāpattiyā:||
sabba-nimittānañ ca amana-sikāro,||
animittāya ca dhātuyā mana-sikāro.|| ||

Ime kho āvuso dve paccayā animittāya ceto-vimuttiyā samāpattiyā" ti.|| ||

31. "Kati pan'āvuso paccayā animittāya ceto-vimuttiyā ṭhitiyā" ti?|| ||

"Tayo kho āvuso paccayā animittāya ceto-vimuttiyā [297] ṭhitiyā: sabba-nimittānañ ca amana-sikāro,||
animittāya ca dhātuyā mana-sikāro,||
pubbe ca abhisaṅkhāro.|| ||

Ime kho āvuso tayo paccayā animittāya ceto-vimuttiyā ṭhitiyā" ti.|| ||

32. "Kati pan'āvuso paccayā animittāya ceto-vimuttiyā vuṭṭhānāyā" ti?|| ||

"Dve kho āvuso paccayā animittāya ceto-vimuttiyā vuṭṭhānāya: sabba-nimittānañ ca mana-sikāro,||
animittāya ca dhātuyā amana-sikāro.|| ||

Ime kho āvuso dve paccayā animittāya ceto-vimuttiyā vuṭṭhānāyā" ti.|| ||

33. "Yā c'āyaṁ āvuso appamāṇā ceto-vimutti,||
yā ca ākiñcaññā ceto-vimutti,||
yā ca suññatā ceto-vimutti,||
yā ca animittā ceto vimutti,||
ime dhammā nānaṭṭhā c'eva nānābyañjanā ca,||
udāhu ekaṭṭhā byañjanam'eva nānan" ti?|| ||

"Yā c'āyaṁ āvuso appamāṇā ceto-vimutti yā ca ākiñcaññā ceto-vimutti yā ca suññatā ceto-vimutti,||
yā ca animittā ceto-vimutti,||
atthi kho āvuso pariyāyo yaṁ pariyā'yaṁ āgamma ime dhammā nānaṭṭhā c'eva nānābyañjanā ca,||
atthi ca kho āvuso pariyāyo yaṁ pariyā'yaṁ āgamma ime dhammā ekaṭṭhā byañjanameva nānaṁ.|| ||

34. Katamo c'āvuso pariyāyo yaṁ pariyā'yaṁ āgamma ime dhammā nānaṭṭhā c'eva nānābyañjanā ca?|| ||

Idh'āvuso bhikkhu mettā-saha-gatena cetasā ekaṁ disaṁ pharitvā viharati tathā dutiyaṁ tathā tatiyaṁ tathā catutthiṁ,||
iti uddham adho tiriyaṁ sabbadhi sabbattatāya sabbā-vantaṁ lokaṁ mettā-saha-gatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena avyāpajjhena pharitvā viharati.|| ||

Karuṇā-saha-gatena cetasā ekaṁ disaṁ pharitvā viharati tathā dutiyaṁ tathā tatiyaṁ tathā catutthiṁ,||
iti uddham-adho tiriyaṁ sabbadhi sabbattatāya sabbā-vantaṁ lokaṁ karuṇā-saha-gatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena avyāpajjhena pharitvā viharati.|| ||

Muditā-saha-gatena cetasā ekaṁ disaṁ pharitvā viharati tathā dutiyaṁ tathā tatiyaṁ tathā catutthiṁ,||
iti uddham-adho tiriyaṁ sabbadhi sabbattatāya sabbā-vantaṁ lokaṁ muditā-saha-gatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena avyāpajjhena pharitvā viharati.|| ||

Upekkhā-saha-gatena cetasā ekaṁ disaṁ pharitvā viharati tathā dutiyaṁ tathā tatiyaṁ tathā catutthiṁ,||
iti uddham-adho tiriyaṁ sabbadhi sabbattatāya sabbā-vantaṁ lokaṁ upekkhā-saha-gatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena avyāpajjhena pharitvā viharati.|| ||

Ayaṁ vuccat'āvuso appamāṇā ceto-vimut" ti.|| ||

"Katamā c'āvuso ākiñcaññā ceto-vimut" ti?|| ||

"Idh'āvuso bhikkhu sabbaso Viññāṇañ-c'āyatanaṁ samatikkamma||
'N'atthi kiñcī' ti Ākiñcaññ'āyatanaṁ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṁ vuccat'āvuso ākiñcaññā ceto-vimut" ti.|| ||

"Katamā c'āvuso suññatāceto-vimut" ti?|| ||

"Idh'āvuso bhikkhu arañña-gato vā rukkha-mūla-gato vā suññ-ā-gāra-gato vā iti paṭisañcikkhati:||
suññam'idaṁ attena vā attaniyena va" ti.|| ||

[298] "Ayaṁ vuccat'āvuso suññatā ceto-vimut" ti.|| ||

"Katamā c'āvuso animittā ceto-vimut" ti?|| ||

"Idh'āvuso bhikkhu sabba-nimittānaṁ amanasikārā a-nimittaṁ ceto samādhiṁ upasampajja viharati.|| ||

Ayaṁ vuccat'āvuso animittā ceto-vimut" ti.|| ||

"Ayaṁ kho āvuso pariyāyo yaṁ pariyā'yaṁ āgamma ime dhammā nānāṭṭhā c'eva nānābyañjanā ca.|| ||

35. Katamo c'āvuso pariyāyo yaṁ pariyā'yaṁ āgamma ime dhammā ekaṭṭhā byañjanam'eva nānaṁ?|| ||

Rāgo kho āvuso pamāṇakaraṇo,||
doso pamāṇakaraṇo,||
moho pamāṇakaraṇo,||
te khīṇ'āsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinna-mūlā tālā-vatthu-katā anabhāva-katā āyatiṁ anuppāda-dhammā.|| ||

Yāvatā kho āvuso appamāṇā ceto-vimuttiyo,||
akuppā tāsaṁ ceto-vimutti aggam akkhāyati,||
sā kho panākuppā ceto-vimutti suññā rāgena suññā dosena suññā mohena.|| ||

Rāgo kho āvuso kiñ cano,||
doso kiñ cano,||
moho kiñ cano,||
te khīṇ'āsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinna-mūlā tālā-vatthu-katā anabhāva-katā āyatiṁ anuppāda-dhammā.|| ||

Yāvatā kho āvuso ākiñcaññā ceto-vimuttiyo,||
akuppā tāsaṁ ceto-vimutti aggam akkhāyati,||
sā kho panākuppā ceto-vimutti suññā rāgena,||
suññā dosena,||
suññā mohena.|| ||

Rāgo kho āvuso nimittakaraṇo,||
doso nimittakaraṇo,||
moho nimittakaraṇo,||
te khīṇ'āsavassa bhikkhuno pahīnā ucchinna-mūlā tālā-vatthu-katā anabhāva-katā āyatiṁ anuppāda-dhammā.|| ||

Yāvatā kho āvuso animittā ceto-vimuttiyo akuppā tāsaṁ ceto-vimutti aggam akkhāyati,||
sā kho panākuppā ceto-vimutti suññā rāgena,||
suññā dosena suññā mohena.|| ||

Ayaṁ kho āvuso pariyāyo yaṁ pariyā'yaṁ āgamma ime dhammā ekaṭṭhā,||
byañjanam'eva nānan" ti.|| ||

Idam'avoc'āyasmā Sāriputto.|| ||

Attamano āyasmā Mahā Koṭṭhito āyasmato Sāriputtassa bhāsitaṁ abhinandīti.|| ||

Mahā Vedalla Suttaṁ