Aṅguttara-Nikāya
III. Tika Nipāta
IV. Deva-Dūta Vagga
Sutta 40
Ādhipateyya Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][than][bodh] Evaṁ me sutaṁ.|| ||
Ekaṁ samayaṁ Bhagavā bhikkhū āmantesi:|| ||
"Bhikkhavo" ti.|| ||
"Bhadante" ti te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
"Tīṇ'imāni bhikkhave ādhipateyyāni.|| ||
Katamāni tīṇi?|| ||
Att'ādhipateyyaṁ,||
lok'ādhipateyyaṁ,||
dhamm'ādhipateyyaṁ.|| ||
§
Katamaṁ ca bhikkhave attādhipateyyaṁ?|| ||
Idha bhikkhave bhikkhu arañña-gato vā rukkha-mūla-gato vā suññā-gāra-gato vā iti paṭisañcikkhati:|| ||
'Na kho panāhaṁ cīvara-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
na piṇḍa-pāta-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
na sen'āsana-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
na iti-bhavā-bhava-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito.|| ||
"Api ca kho'mhi otiṇṇo jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi,||
dukkh'otiṇṇo dukkha-pareto,||
app'eva nāma imassa kevalassa dukkha-k-khandhassa antakiriyā paññāyethā" ti.|| ||
Ahañ c'eva kho pana [148] yādisake vā kāme ohāya agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
tādisake vā kāme pariyeseyyaṁ,||
tato vā pāpiṭṭhatare,||
na me taṁ assa paṭirūpan' ti.|| ||
So iti paṭisañcikkhati:|| ||
'Āraddhaṁ kho pana me viriyaṁ bhavissati asallīnaṁ,||
upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā,||
passaddho kāyo asāraddho,||
samāhitaṁ cittaṁ ek'aggan' ti.|| ||
So attāṇaṁ yeva adhipateyyaṁ karitvā akusalaṁ pajahati,||
kusalaṁ bhāveti,||
sāvajjaṁ pajahati,||
anavajjaṁ bhāveti,||
suddhaṁ attāṇaṁ pariharati.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave 'attādhipateyyaṁ'.|| ||
§
2. Katamañ ca bhikkhave lokādhipateyyaṁ?|| ||
Idha bhikkhave bhikakhu arañña-gato vā rukkha-mūla-gato vā suññā-gāra-gato vā iti paṭisañcikkhati:|| ||
'Na kho panāhaṁ cīvara-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
na piṇḍa-pāta-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
na sen'āsana-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
na iti-bhavā-bhava-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito.|| ||
"Api ca kho'mhi otiṇṇo jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi,||
dukkh'otiṇṇo dukkha-pareto,||
app'eva nāma imassa kevalassa dukkha-k-khandhassa antakiriyā paññāyethā" ti.|| ||
Ahañ c'eva kho pana evaṁ pabba-jito||
samāno kāma-vitakkaṁ vā vitakkeyyaṁ,||
vyāpāda-vitakkaṁ vā vitakkeyyaṁ,||
vihiṁsā-vitakkaṁ vā vitakkeyyaṁ —||
mahā kho panāyaṁ loka-sannivāso —||
mahantasmiṁ kho pana loka-sannivāse santi samaṇa-brāhmaṇā iddhi-manto||
dibba-cakkhukā para-citta-viduno.|| ||
Te dūrato pi passanti,||
āsannā pi na disasanti,||
cetasā pi cittaṁ pajānanti.|| ||
Te pi maṁ evaṁ jāneyyuṁ:|| ||
"Passatha bho imaṁ kula-puttaṁ,||
saddhā agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī" ti.|| ||
Devatā pi kho santi iddhi-mantiniyo dubba-cakkhukā para-citta-viduniyo.|| ||
Tā dūrato pi passanti,||
āsannā pi na dissanti,||
cetasā pi cittaṁ pajānanti.|| ||
Tā pi maṁ evaṁ jāneyyuṁ:|| ||
"Passatha bho imaṁ kula-puttaṁ,||
saddhā agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī" ti.|| ||
So iti paṭisañcikkhati:|| ||
'Āraddhaṁ kho pana me viriyaṁ [149] bhavissati asallīnaṁ,||
upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā,||
passaddho kāyo asāraddho,||
samāhitaṁ cittaṁ ek'aggan' ti.|| ||
So lokaṁ yeva adhipatiṁ karitvā akusalaṁ pajahati,||
kusalaṁ bhāveti,||
sāvajjaṁ pajahati,||
anavajjaṁ bhāveti,||
suddhaṁ attāṇaṁ pariharati.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave 'lok'ādhipateyyaṁ'.
§
Katamañ ca bhikkhave dhammādhipateyyaṁ?|| ||
Idha bhikkhave bhikakhu arañña-gato vā rukkha-mūla-gato vā suññā-gāra-gato vā iti paṭisañcikkhati:|| ||
'Na kho panāhaṁ cīvara-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
na piṇḍa-pāta-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
na sen'āsana-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito,||
na iti-bhavā-bhava-hetu agārasmā anagāriyaṁ pabba-jito.|| ||
"Api ca kho'mhi otiṇṇo jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi,||
dukkh'otiṇṇo dukkha-pareto,||
app'eva nāma imassa kevalassa dukkha-k-khandhassa antakiriyā paññāyethā" ti.|| ||
Svākkhāto Bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehi passiko opanayiko paccattaṁ veditabbo viññūhī' ti.|| ||
Santi kho pana me sabrahma-cārī jānaṁ passaṁ viharanti.|| ||
Ahañ c'eva kho pana evaṁ svākkhāte Dhamma-Vinaye pabba-jito samāno kusito vihareyyaṁ pamatto,||
na me taṁ assa paṭirūpan' ti.|| ||
So iti paṭisañcikkhati:|| ||
'Āraddhaṁ kho pana me viriyaṁ bhavissati asallīnaṁ,||
upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā,||
passaddho kāyo asāraddho,||
samāhitaṁ cittaṁ ek'aggan' ti.|| ||
So dhammaṁ yeva adhipatiṁ karitvā akusalaṁ pajahati,||
kusalaṁ bhāveti,||
sāvajjaṁ pajahati,||
anavajjaṁ bhāveti,||
suddhaṁ attāṇaṁ pariharati.|| ||
Idaṁ vuccati bhikkhave 'dhamm'ādhipateyyaṁ'.|| ||
Imāni kho bhikkhave tīṇi ādhipateyyānī" ti.|| ||
N'atthi loke raho nāma pāpa-kammaṁ pakubbato.||
Attā te purisa jānāti saccaṁ vā yadi vā musā.||
Kalyāṇaṁ vata bho sakkhi attāṇaṁ atimaññasi.||
Yo santaṁ attani pāpaṁ attāṇaṁ parigūhasi.||
[150] Passanti devā ca Tathāgatā ca lokasmiṁ bālaṁ visamaṁ carantaṁ.||
Tasmā hi attā-dhipako sato care lokā-dhipo ca nipako ca jhāyī.||
Dhammā-dhipo ca anuDhamma-cārī na hīyati saccaparakkamo muni.||
Pasayha Māraṁ abhibhuyya antakaṁ yo ca phūsī jātikhayaṁ padhānavā,||
Sa tādiso loka-vidū sumedho sabbesu dhammesu atammayo munī ti.|| ||
Devadūta Vaggo Catuttho.|| ||