Aṅguttara Nikāya
VIII. Aṭṭhaka Nipāta
I: Mettā Vagga
Sutta 6
Dutiya Lokadhamma Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][than][olds][bodh] EVAṀ ME SUTAṀ.|| ||
Ekaṁ samayaṁ Bhagavā Sāvatthiyaṁ viharati||
Jetavane Anāthapiṇḍikassa ārāme.|| ||
Tatra kho Bhagavā bhikkhū āmantesi bhikkhavo ti.|| ||
"Bhadante" ti te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
Aṭṭh'ime bhikkhave, loka-dhammā||
lokaṁ anuparivattanti,||
loko ca aṭṭha loka-dhamme anuparivattati.|| ||
Katame aṭṭha?|| ||
Lābho ca alābho ca yaso ca ayaso ca nindā ca pasaṁsā ca sukhaṁ ca dukkhaṁ ca,||
ime kho bhikkhave,||
aṭṭha-loka-dhammā lokaṁ anuparivattanti.|| ||
Loko ca ime aṭṭha-loka-dhamme anuparivattati.|| ||
A-s-sutavato bhikkhave,||
puthu-j-janassa uppajjati lābho pi,||
alābho pi,||
yaso pi,||
ayaso pi,||
nindā pi,||
pasaṁsā pi,||
sukham pi,||
dukkham pi.|| ||
Sutavato pi kho bhikkhave,||
ariya-sāvakassa uppajjati lābho pi,||
alābho pi,||
yaso pi,||
ayaso pi,||
nindā pi,||
pasaṁsā pi,||
sukham pi,||
dukkham pi.|| ||
Tatra, bhikkhave,||
ko viseso [158] ko adhippayāso kiṁ nānā-karaṇaṁ sutavato ariya-sāvakassa a-s-sutavatā puthujjanenāti?|| ||
Bhagava mūlakā no bhante dhammā,||
Bhagavaṁ-ntettikā,||
Bhagavam-paṭisaraṇā.|| ||
Sādhu vata bhante,||
Bhagavantaṁ yeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho,||
Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī ti.|| ||
■
Tena hi bhikkhave,||
suṇātha sādhukaṁ manasi karotha,||
bhāsissāmī" ti.|| ||
"Evaṁ bhante" ti kho te bhikkhū Bhagavato paccassosuṁ.|| ||
Bhagavā etad avoca:|| ||
3. A-s-sutavato bhikkhave,||
puthu-j-janassa uppajjati lābho,||
so na iti paṭisañcikkha ti:|| ||
Uppanno kho me ayaṁ lābho,||
so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammoti,||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānā ti.|| ||
Uppajjati alābho,||
so na iti paṭisañcikkha ti:|| ||
Uppanno kho me ayaṁ alābho,||
so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammoti,||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānā ti.|| ||
Uppajjati yaso,||
so na iti paṭisañcikkhati:|| ||
Uppanno kho me ayaṁ yaso,||
so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammoti,||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānā ti.|| ||
Uppajjati ayaso,||
so na iti paṭisañcikkhati:|| ||
Uppanno kho me ayaṁ ayaso,||
so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammoti,||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānā ti.|| ||
Uppajjati nindā so na iti paṭisañcikkhati:|| ||
Uppannā kho me ayaṁ nindā,||
sā ca kho aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti,||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānāti.|| ||
Uppajjati pasaṁsā so na itipaṭisañcikkhati:|| ||
Uppannā kho me ayaṁ pasaṁsā,||
sā ca kho aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti,||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānāti.|| ||
Uppajjati sukhaṁ,||
so na iti paṭisañcikkhati:|| ||
Uppannaṁ kho me idaṁ sukhaṁ,||
taṁ ca kho aniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāmadhammanti,||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānāti.|| ||
Uppajjati dukkhaṁ,||
so na itipaṭisañcikkhati uppannaṁ kho me idaṁ dukkhaṁ,||
taṁ ca kho aniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāmadhammanti.|| ||
Yathā-bhūtaṁ na-p-pajānāti.|| ||
Tassa lābhopi cittaṁ pariyādāya tiṭṭhati,||
alobho pi cittaṁ pariyādāya tiṭṭhati,||
yasopi cittaṁ pariyādāya tiṭṭhati,||
ayasopi cittaṁ pariyādāya tiṭṭhati,||
nindā pi cittaṁ pariyādāya tiṭṭhati,||
pasaṁsāpi cittaṁ pariyādāya tiṭṭhati.|| ||
Sukham pi cittaṁ pariyādāya tiṭṭhati,||
dukkhampi cittaṁ pariyādāya tiṭṭhati.|| ||
So uppantaṁ lābhaṁ anurujjhati alābhe paṭivirujjhati.|| ||
Uppantaṁ yasaṁ anurujjhati ayase paṭivirujjhati uppannaṁ pasaṁsaṁ anurujjhati nindāya paṭivirujjhati.|| ||
Uppannaṁ sukhaṁ anurujjhati.|| ||
Dukkhe paṭivirujjhati so evaṁ anurodhavirodhasamāpanno na parimuccati,||
jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi,||
na parimuccati dukkhasmāti vadāmi.|| ||
4. Sutavato ca kho bhikkhave,||
ariya-sāvakassa uppajjati lābho.|| ||
So iti paṭisañcikkhati;||
Uppanto kho me ayaṁ lābho so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammoti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Uppajjati alābho.|| ||
So iti paṭisañcikkhati uppanto kho me ayaṁ alābho so ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammoti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Uppajjati yaso.|| ||
[159] So iti paṭisañcikkhati uppanto kho me ayaṁ yaso.|| ||
So ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammoti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Uppajjati ayaso.|| ||
So iti paṭisañcikkhati uppanno kho me ayaṁ ayaso.|| ||
So ca kho anicco dukkho vipariṇāmadhammoti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Uppajjati nindā.|| ||
So iti paṭisañcikkhati uppantā kho me ayaṁ nindā.|| ||
Sā ca kho aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Uppajjati pasaṁsā.|| ||
So iti paṭisañcikkhati uppantā kho me ayaṁ pasaṁsā.|| ||
Sā ca kho aniccā dukkhā vipariṇāmadhammāti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Uppajjati sukhaṁ.|| ||
So iti paṭisañcikkhati uppantaṁ kho me idaṁ sukhaṁ.|| ||
Taṁ ca kho aniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāmadhammanti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Uppajjati dukkhaṁ.|| ||
So iti paṭisañcikkhati:|| ||
Uppannaṁ kho me idaṁ dukkhaṁ.|| ||
Tañ ca kho aniccaṁ dukkhaṁ vipariṇāmadhammanti yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Tassa lābho pi cittaṁ na pariyādāya tiṭṭhati,||
alobho pi cittaṁ na pariyādāya tiṭṭhati,||
yaso pi cittaṁ na pariyādāya tiṭṭhati,||
ayaso pi cittaṁ na pariyādāya tiṭṭhati,||
nindā'pi cittaṁ na pariyādāya tiṭṭhati,||
pasaṁsā'pi cittaṁ na pariyādāya tiṭṭhati,||
sukhampi cittaṁ na pariyādāya tiṭṭhati,||
dukkhampi cittaṁ na pariyādāya tiṭṭhati.|| ||
So uppannaṁ lābhaṁ nānurujjhati,||
alābhe nappaṭivirujjhati.|| ||
Uppannaṁ yasaṁ nānurujjhati,||
ayase nappaṭivirujjhati.|| ||
Uppannaṁ pasaṁsaṁ nānurujjhati,||
nindāya nappaṭivirujjhati.|| ||
Uppannaṁ sukhaṁ nānurujjhati,||
dukkhe nappaṭivirujjhati.|| ||
So evaṁ anurodhavirodhavi-p-pahīno parimuccati jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi.|| ||
Parimuccati dukkhasmāti vadāmi.|| ||
Ayaṁ kho bhikkhave,||
viseso ayaṁ adhippayāso idaṁ nānā-karaṇaṁ sutavato ariya-sāvakassa a-s-sutavatā puthujjanenāti.|| ||
Lābho alābho ayaso yaso ca||
Nindā pasaṁsā ca sukhañ ca dukkhaṁ,||
Ete aniccā manujesu dhammā||
Asassatā viparīnāmadhammā.|| ||
Ete ca ñatvā satimā su medho||
Avekkhati viparīnāmadhamme||
Iṭṭhassa dhammā na mathenti cittaṁ||
Aniṭṭhato no paṭighātameti.|| ||
Tassānurodhā [160] atha vā virodhā||
Vidhūpitā atthagatā na santi,||
Padañca ñatvā virajaṁ asokaṁ||
Sammappajānāti bhavassapāragūti.|| ||