Aṅguttara Nikāya
XI. Ekā-Dasaka Nipāta
II. Anussati Vagga
Sutta 18
Gopālaka Suttaṁ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
1. [pts][than][olds] "Ekādasahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato||
gopālako abhabbo gogaṇaṁ||
pariharituṁ||
phātikatuṁ.|| ||
Katamehi ekādasahi?|| ||
[1] Idha, bhikkhave, gopālako na rūpaññū hoti,||
[2] na lakkhaṇa-kusalo hoti,||
[3] na āsāṭikaṁ sāṭetā hoti,||
[4] na vaṇaṁ paṭicchādetā hoti,||
[5] na dhūmaṁ kattā hoti||
[6] na titthaṁ jānāti,||
[7] na pītaṁ jānāti,||
[8] na vīthiṁ jānāti,||
[9] na gocara-kusalo hoti,||
[10] anavase-sadohī ca hoti,||
[11] ye te usabhā gopitaro goparināyakā te na atireka pūjāya||
pūjetā hoti.|| ||
Imehi kho, bhikkhave,||
ekādasahi aṅgehi samannāgato||
gopālako abhabbo gogaṇaṁ||
pariharituṁ,||
phātikatuṁ.|| ||
§
Evam eva kho, bhikkhave,||
ekādasahi dhammehi samannāgato||
bhikkhu abhabbo||
imasmiṁ Dhamma-Vinaye||
vuḍḍhiṁ,||
virūḷhiṁ,||
vepullaṁ,||
āpajjituṁ.|| ||
Katamehi ekādasahi?
[348] [1] Idha, bhikkhave, bhikkhu na rūpaññū hoti||
[2] na lakkhaṇa-kusalo hoti,||
[3] na āsāṭikaṁ sāṭetā hoti,||
[4] na vaṇaṁ paṭicchādetā hoti,||
[5] na dhūmaṁ kattā hoti,||
[6] na titthaṁ jānāti,||
[7] na pītaṁ jānāti,||
[8] na vīthiṁ jānāti,||
[9] na gocara-kusalo hoti,||
[10] anavasesadohī ca hoti||
[11] ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā||
Saṅgha-pitaro||
Saṅgha-parināyakā||
te na atireka pūjāya pūjetā hoti.|| ||
§
[1] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu||
na rūpaññū hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu||
yaṁ kiñci rūpaṁ||
sabbaṁ taṁ rūpaṁ||
cattāri mahā-bhūtāni||
catunnañ ca mahā-bhūtānaṁ||
upādāya rūpanti||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānāti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhū||
na rūpaññū hoti.|| ||
■
[2] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu||
na lakkhaṇa-kusalo hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu,||
'kamma lakkhaṇo bālo,||
kamma-lakkhaṇo paṇḍito' ti||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānāti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu||
na lakkhaṇa-kusalo hoti.|| ||
■
[3] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu na āsāṭikaṁ sāṭetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṁ kāma-vitakkaṁ adhivāseti na-p-pajahati na vinodeti na vyantī-karoti na anabhāvaṁ gameti.|| ||
Uppannaṁ vyāpāda-vitakkaṁ adhivāseti na-p-pajahati na vinodeti na vyantī-karoti na anabhāvaṁ gameti.|| ||
Uppannaṁ vihiṁsā vitakkaṁ adhivāseti na-p-pajahati na vinodeti na vyantī-karoti,||
na anabhāvaṁ gameti.|| ||
Uppannūppanne pāpake akusale dhamme adhivāseti na-p-pajahati na vinodeti vyantī-karoti na anabhāvaṁ gameti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu na āsāṭikaṁ sāṭetā hoti.|| ||
■
[4] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu||
na vaṇaṁ paṭicchādetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu||
cakkhunā rūpaṁ disvā||
nimitta-g-gāhī hoti||
anubyañjanaggāhī,||
yatvādhi-karaṇam enaṁ cakkhu'ndriyaṁ||
asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā||
pāpakā akusalā dhammā||
anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati cakkhu'ndriyaṁ,||
cakkhu'ndriye na saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
Sotena saddaṁ sutvā||
nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
yatvādhi-karaṇam enaṁ sot'indriyaṁ||
asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā||
pāpanā akusalā dhammā||
anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati sot'indriyaṁ,||
sotendriye na saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
Ghānena [349] gandhaṁ ghāyitvā||
nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
yatvādhi-karaṇam enaṁ ghānendriyaṁ||
asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā||
pāpanā akusalā dhammā||
anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati ghānendriyaṁ,||
ghātendriye na saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
Jivhāya rasaṁ sāyitvā||
nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
yatvādhi-karaṇam enaṁ jivhāndriyaṁ||
asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā||
pāpanā akusalā dhammā||
anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati jivhāndriyaṁ,||
jivhāndriye na saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
Kāyena phoṭṭhabbaṁ phusitvā||
nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
'yatvādhi-karaṇam enaṁ kāyendriyaṁ||
asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā||
pāpanā akusalā dhammā||
anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati kāyendriyaṁ,||
kāyendriye na saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
Manasādhammaṁ viññāya||
nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
yatvādhi-karaṇam enaṁ man'indriyaṁ||
asaṁvutaṁ viharantaṁ||
abhijjhā domanassā||
pāpakā akusalā-dhammā||
anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati man'indriyaṁ||
man'indriye saṁvaraṁ nāpajjati.|| ||
Evaṁ, bhikkhave, bhikkhu||
na vaṇaṁ paṭicchādetā hoti.|| ||
■
[5] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu||
na dhūmaṁ kattā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu||
na yathā-sutaṁ||
yathā-pariyan||
taṁ Dhammaṁ vitthārena paresaṁ desetā hoti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu||
na dhūmaṁ kattā hoti.|| ||
■
[6] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu||
na titthaṁ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu||
ye te bhikkhu bahu-s-sutā āgatāgamā||
dhamma-dharā||
vinaya-dharā||
mātikā-dharā,||
te kālena kālaṁ upasaṅkamitvā||
na paripucjati,||
na paripañhati,||
'idaṁ bhante kathaṁ,||
imassa ko attho' ti?|| ||
Tassa te āyasmanto||
avivaṭañ c'eva na vivaranti||
anuttānīkatañ ca na uttānīṁ
karontī anekavivihitetasu ca
kaṅkhaṭṭhānīyesu Dhammesu kaṅkhaṁ||
na paṭivinodenti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu||
na titthaṁ jānāti.|| ||
■
[7] Kathañ ca, bhikkhave,||
bhikkhu na pītaṁ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu||
Tathāgata-p-pavedite||
Dhamma-Vinaye desiyamāne||
na labhati attha-vedaṁ,||
na labhati dhamma-vedaṁ,||
na labhati dhamm'ūpasaṁhitaṁ pāmujjaṁ.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave,||
bhikkhu na pītaṁ jānāti.|| ||
■
[8] Kathañ ca, bhikkhave,||
bhikkhu na vīthiṁ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu||
Ariyaṁ Aṭṭhaṅgikaṁ Maggaṁ||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānāti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave,||
bhikkhu na vīthiṁ jānāti.|| ||
■
[9] Kathañ ca, bhikkhave,||
bhikkhu na gocara-kusalo hoti?|| ||
[350] Idha, bhikkhave, bhikkhu||
cattāro sati-paṭṭhāne||
yathā-bhūtaṁ na-p-pajānāti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave,||
bhikkhu na gocara-kusalo hoti.|| ||
■
[10] Kathañ ca, bhikkhave,||
bhikkhu anavase-sadohī hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhuṁ||
saddhā gahapatikā||
abhihaṭṭhuṁ pavārenti||
cīvara-piṇḍapāta-senāsana-gilāna-paccaya-bhesajja-parikkhārena||
tatra bhikkhu||
mattaṁ na jānāti||
paṭiggahanāya.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave,||
bhikkhu anavase-sadohī hoti.|| ||
■
[11] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu||
ye te usabhā gopitaro goparināyakā te||
na atireka pūjāya||
pūjetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu||
ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā||
Saṅgha-pitaro,||
Saṅgha-parināyakā,||
te na atirekapūjāya pūjetā hoti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu||
ye te usabhā gopitaro goparināyakā te||
na atireka pūjāya||
pūjetā hoti.|| ||
Imehi kho, bhikkhave,||
ekādasahi dhammehi samannāgato||
bhikkhu abhabbo||
imasmiṁ Dhamma-Vinaye||
vuḍḍhiṁ,||
virūḷhiṁ,||
vepullaṁ,||
āpajjituṁ.|| ||
Ekādasahi bhikkhave aṅgehi samannāgato gopālako bhabbo gogaṇaṁ pariharituṁ,||
phātikatuṁ.|| ||
Katamehi ekādasahi?|| ||
[1] Idha, bhikkhave, gopālako rūpaññū hoti||
[2] lakkhaṇakusalo hoti,||
[3] āsāṭikaṁ sāṭetā hoti,||
[4] vaṇaṁ paṭicchādetā hoti,||
[5] dhūmaṁ kattā hoti,||
[6] titthaṁ jānāti,||
[7] pītaṁ jānāti,||
[8] vīthiṁ jānāti,||
[9] gocara-kusalo hoti,||
[10] sāvasesadohī hoti,||
[11] ye te usabhā gopitaro goparināyakā,||
te atireka pūjāya pūjetā hoti.|| ||
Imehi kho bhikkhave ekādasahi aṅgehi samannāgato gopālako bhabbo gogaṇaṁ pariharituṁ,||
phātikatuṁ.|| ||
■
Evam eva kho bhikkhave ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu bhabbo imasmiṁ dhamma vinaye vuḍḍhiṁ virūḷhiṁ vepullaṁ āpajjituṁ.|| ||
Katamehi ekādasahi?
[351] [1] Idha, bhikkhave, bhikkhu rūpaññū hoti [2] lakkhaṇa kusalo hoti,||
[3] āsāṭikaṁ sāṭetā hoti,||
[4] vaṇaṁ paṭicchādetā hoti,||
[5] dhūmaṁ kattā hoti,||
[6] titthaṁ jānāti,||
[7] pītaṁ jānāti,||
[8] vīthiṁ jānāti,||
[9] gocara-kusalo hoti,||
[10] sāvasesadohī hoti,||
[11] ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā,||
te atirekapūjāya pūjetā hoti.|| ||
§
[1] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu rūpaññū hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu yaṁ kiñci rūpaṁ sabbaṁ taṁ rūpaṁ cattāri mahā-bhūtāni,||
catunnañ ca mahā-bhūtānaṁ upādāya rūpantī yathā-bhūtaṁ pajānāti,||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhū rūpaññū hoti.|| ||
■
[2] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu lakkhaṇa-kusalo hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu 'kamma-lakkhaṇo bālo,||
kamma-lakkhaṇo paṇḍito'ti yathā-bhūtaṁ pajānāti,||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu lakkhaṇa-kusalo hoti.|| ||
■
[3] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu āsāṭikaṁ sāṭetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṁ kāma-vitakkaṁ nādhivāseti pajahati vinodeti byāntīkaroti,||
anabhāvaṁ gameti,||
uppannaṁ vyāpāda vitakkaṁ nādhivāseti pajahati vinodeti vyantī-karoti anabhāvaṁ gameti.|| ||
Uppannaṁ vihiṁsā vitakkaṁ nādhivāseti pajahati vinodeti vyantī-karoti anabhāvaṁ gameti.|| ||
Uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti vyantī-karoti anabhāvaṁ gameti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu āsāṭikaṁ sāṭetā hoti.|| ||
■
[4] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu vaṇaṁ paṭicchādetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṁ disvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṁ cakkhu'ndriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati,||
rakkhati cakkhu'ndriyaṁ,||
cakkhu'ndriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
-◦-
Sotena saddaṁ sutvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṁ sot'indriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati,||
rakkhati sot'indriyaṁ,||
sotendriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
-◦-
Ghānenana ghandhaṁ ghāyitvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṁ ghānendriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati,||
rakkhati ghātendriyaṁ,||
ghān'endriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
-◦-
Jivhāya rasaṁ sāyitvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṁ jivhāndriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati,||
rakkhati jivhāndriyaṁ,||
jivhāndriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
-◦-
Kāyena phoṭṭhabbaṁ phusitvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṁ kāyendriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa saṁvarāya paṭipajjati,||
rakkhati kāyendriyaṁ,||
kāyendriye saṁvaraṁ āpajjati.|| ||
-◦-
Manasā dhammaṁ viññāya na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhītha yatvādhi-karaṇamenaṁ man'indriyaṁ asaṁvutaṁ viharantaṁ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṁ,||
tassa [352] saṁvarāya āpajjati.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu vaṇaṁ paṭicchādetā hoti.|| ||
■
[5] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu dhūmaṁ kattā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu yathā-sutaṁ yathā-pariyan taṁ dhammaṁ vitthārena paresaṁ desetā hoti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu dhūmaṁ kattā hoti.|| ||
■
[6] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu titthaṁ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhu bahu-s-sutā āgatāgamā dhamma-dharā vinaya-dharā mātikā-dharā,||
te kālena kālaṁ upasaṅkamitvā paripucjati,||
paripañhati,||
'Idaṁ bhante kathaṁ,||
imassa ko attho' ti?|| ||
Tassa te āyasmanto avivaṭañ c'eva vivaranti,||
anuttānīkatañ ca uttānīṁ karontī ti.|| ||
Anekavivihitetasu ca kaṅkhaṭṭhānīyesu dhammesu kaṅkhaṁ paṭivinodenti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu titthaṁ jānāti.|| ||
■
[7] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu pītaṁ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu Tathāgata-p-pavedite Dhamma-Vinaye desiyamāne labhati attha-vedaṁ,||
labhati dhamma-vedaṁ,||
labhati dhamm'ūpasaṁhitaṁ pāmujjaṁ Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu pītaṁ jānāti.|| ||
■
[8] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu vīthiṁ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ariyaṁ aṭṭhaṅgikaṁ Maggaṁ yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu vīthiṁ jānāti.|| ||
■
[9] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu gocara-kusalo hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu cattāro sati-paṭṭhāne yathā-bhūtaṁ pajānāti.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu gocara-kusalo hoti
■
[10] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu sāvasesadohī hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu saddhā gahapatikā abhiṭṭhuṁ pavārenti cīvara piṇḍa-pāta sen'āsana gilāna-paccaya bhesajja parikkhārena.|| ||
Tatra bhikkhu mattaṁ jānāti paṭiggahanāya.|| ||
[353] Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu sāvasesadohī hoti.|| ||
■
[11] Kathañ ca, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā te atirekapūjāya pūjetā hoti.|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā tesu mettaṁ kāya-kammaṁ pacc'upaṭṭhāpeti āvī c'eva raho ca.|| ||
Mettaṁ vacī-kammaṁ pacc'upaṭṭhāpeti āvī c'eva raho ca.|| ||
Mettaṁ mano-kammaṁ paccacupaṭṭhāpeti āvī c'eva raho ca.|| ||
Evaṁ kho, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā te atireka pūjāya pūjetā hoti.|| ||
■
Imehi kho bhikkhave ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu bhabbo imasmiṁ Dhamma-Vinaye vuḍḍhiṁ virūḷhiṁ vepullaṁ āpajjitunti.|| ||