Saṁyutta Nikāya
4. Saḷāyatana Vagga
41. Citta Saṁyutta

Sutta 8

Nigaṇṭha Suttaṁ

 

---

[297]

[1][pts] Evaṁ me sutaṁ:|| ||

Tena kho pana samayena Nigaṇṭho Nātaputto Mac- [298] chikāsaṇḍaṁ||
anuppatto hoti mahatiyā Nigaṇṭhaparisāya saddhiṁ.|| ||

Assosi kho Citto gahapati:|| ||

"Nigaṇṭho kira Nātaputto Macchikāsaṇḍaṁ||
anuppatto mahatiyā Nigaṇṭhaparisāya saddhin" ti.|| ||

Atha kho Citto gahapati||
sambahulehi upāsakehi saddhiṁ||
yena Nigaṇṭho Nātaputto ten'upasaṅkami,||
upasaṅkamitvā Nigaṇṭhena Nātaputtena saddhiṁ sammodi||
sammodanīyaṁ kathaṁ sārāṇīyaṁ||
vīti-sāretvā eka-m-antaṁ nisīdi,||
eka-m-antaṁ nisinnaṁ kho cittaṁ gahapatiṁ Nigaṇṭho Nātaputto etad avoca:|| ||

"Saddahasi tvaṁ gahapati samaṇassa Gotamassa||
atthi avitakko avicāro samādhi,||
atthi vitakka vicāranaṁ nirodho" ti?|| ||

"Na khv'āhaṁ ettha bhante||
Bhagavato saddhāya gacchāmi:||
atthi avitakko avicāro samādhi,||
atthi vitakka-vicārānaṁ nirodho" ti.|| ||

Evaṁ vutte Nigaṇṭho Nātaputto||
sakaṁ parisaṁ ulloketvā etad avoca:|| ||

"Idaṁ bhavanto passantu||
yāva ujuko c'āyaṁ Citto gahapati,||
yāva asaṭṭho c'āyaṁ Citto gahapati,||
yāva amāyāvī c'āyaṁ Citto gahapati,||
vātaṁ vā so jālena bādhetabbaṁ maññeyya||
yo vitakka-vicāre nirodhetabbaṁ maññeyya,||
sakamuṭṭhinā vā so Gaṅgāya sotaṁ āvāretabbaṁ maññeyyāti||
yo vitakka vicāre nirodhetabbaṁ maññeyyā" ti.|| ||

"Taṁ kim maññasi bhante?|| ||

Katamaṁ nu kho paṇītataraṁ||
ñāṇaṁ vā saddhā vā" ti?|| ||

"Saddhāya kho gahapati ñāṇaṁ yeva paṇītataran" ti.|| ||

"Ahaṁ kho bhante yāva-d-eva ākaṅkhāmi||
vivicc'eva kāmehi||
vivicca akusalehi dhammehi||
sa-vitakkaṁ||
sa-vicāraṁ||
viveka-jaṁ pīti-sukhaṁ||
paṭhamaṁ-jhānaṁ upasampajja [299] viharāmi.|| ||

Ahaṁ kho bhante yāva-d-eva ākaṅkhāmi||
vitakka-vicārānaṁ vūpasamā||
ajjhattaṁ sampasādanaṁ||
cetaso ekodi-bhāvaṁ||
avitakkaṁ||
avicāraṁ||
samādhi-jaṁ pīti-sukhaṁ||
dutiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharāmi.|| ||

Pītiyā ca||
virāgā ca||
upekkhako ca||
viharati sato ca||
sampajāno sukhañ ca||
kāyena paṭisaṁvedeti||
yaṁ taṁ ariyā ācikkhanti:||
'Upekkhako satimā sukha-vihārī' ti,||
tatiyaṁ-jhānaṁ upasampajja viharāmi.|| ||

Ahaṁ kho bhante yāva-d-eva ākaṅkhāmi||
sukhassa ca pahāṇā||
dukkhassa ca pahāṇā||
pubb'eva somanassa-domanassānaṁ atthaṅgamā||
adukkha-ṁ-asukhaṁ||
upekkhā-sati-parisuddhiṁ||
catutthaṁ-jhānaṁ upasampajja viharāmi.|| ||

Na so khv'āhaṁ bhante||
evaṁ jānanto||
evaṁ passanto||
kassa aññassa samaṇassa vā||
brāhmaṇassa vā||
saddhāya gamissāmi||
'atthi avitakko avicāro samādhi||
atthi vitakka-vicārānaṁ nirodho' ti" ti.|| ||

Evaṁ vutte Nigaṇṭho Nātaputto||
sakaṁ parisaṁ ulloketvā etad avoca:|| ||

"Idaṁ bhavanto passantu:||
yāva anujjuko c'āyaṁ Citto gahapati,||
yāva saṭho c'āyaṁ Citto gahapati,||
yāva māyāvī c'āyaṁ citto gahapatī" ti.|| ||

"Idan'eva kho te mayaṁ bhante bhāsitaṁ||
evaṁ ājānāma:||
'Idaṁ bhavanto passantu||
yāva ujuko c'āyaṁ Citto gahapati,||
yāva asaṭho c'āyaṁ Citto gahapati,||
yāva amāyāvī c'āyaṁ Citto gahapati' ti.|| ||

Idan'eva ca pana te mayaṁ bhante||
bhāsitaṁ evaṁ ājānāma:|| ||

'Idaṁ bhavanto passantu,||
yāva anujjuko c'āyaṁ Citto gahapati,||
yāva saṭho c'āyaṁ Citto gahapati,||
yāva māyāvī c'āyaṁ citto gahapatī' ti.|| ||

Sace te bhante purimaṁ saccaṁ||
pacjimaṁ te micchā,||
sace pana te bhante pacchimaṁ saccaṁ||
purimaṁ te micchā.|| ||

Ime kho pana bhante dasa saha-dhammikā pañhā āga-c-chanti,||
yadā tesaṁ atthaṁ ājāneyyāsi atha maṁ paṭihareyyāsi saddhiṁ Nigaṇṭha parisāya:|| ||

'Eko pañho,||
eko uddeso,||
ekaṁ veyyākaraṇaṁ.|| ||

Dve pañhā, dve uddesā, dve veyyākaraṇāni.|| ||

Tayo pañhā, tayo uddesā, tīṇī veyyākaraṇāni.|| ||

Cattāro pañhā, cattāro uddesā, cattārī veyyākaraṇāni.|| ||

Pañca pañhā, pañca uddesā, pañca veyyākaraṇāni.|| ||

Cha pañhā, cha uddesā, cha veyyākaraṇāni.|| ||

Satta pañhā, satta uddesā, satta veyyākaraṇāni.|| ||

Aṭṭha pañhā, [300] aṭṭha uddesā, aṭṭha veyyākaraṇāni.|| ||

Nava pañhā, nava uddesā, nava veyyākaraṇāni.|| ||

Sasa pañhā, dasa uddesā, dasa veyyākaraṇānī" ti.|| ||

Atha kho Citto gahapati Nigaṇṭhaṁ Nātaputtaṁ ime dasa saha-dhammike pañhe||
āpucchitvā uṭṭhāy āsanā pakkāmīti.|| ||