Majjhima Nikāya
II. Majjhima-Paṇṇāsa
3. Paribbājaka Vagga

Sutta 77

Mahā Sakuludāyi Suttaɱ

Based on the 'Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.'

[1][chlm][pts][upal] Evaɱ me sutaɱ|| ||

Ekaɱ samayaɱ Bhagavā Rājagahe viharati Veluvane Kalandakanivāpe.|| ||

Tena kho pana samayena sambahulā abhiññātā abhiññātā paribbājakā Moranivāpe Paribbājakārāme paṭivasanti.|| ||

Seyyathīdaɱ:|| ||

Anugāro Varadharo SakulUdāyi ca paribbājako aññe ca abhiññātā abhiññātā paribbājakā.|| ||

Atha kho Bhagavā pubbaṇha-samayaɱ nivāsetvā pattacīvaraɱ ādāya Rājagahaɱ piṇḍāya pāvisi.|| ||

Atha kho Bhagavato etad ahosi:|| ||

'Atippago kho tāva Rājagahe piṇḍāya carituɱ||
yan nūnāhaɱ yena Moranivāpo Paribbājakārāmo yena SakulUdāyi paribbājako,||
ten'upasaŋkameyyan' ti.|| ||

Atha kho Bhagavā yena Moranivāpo Paribbājakārāmo ten'upasaŋkami.|| ||

Tena kho pana samayena SakulUdāyi paribbājako saddhiɱ nisinno hoti unnādiniyā uccāsadda mahāsaddāya aneka-vihitaɱ tiracchāna-kathaɱ kathentiyā.|| ||

Seyyathīdaɱ||
rāja-kathaɱ,||
cora-kathaɱ,||
mahā mattakathaɱ,||
senā-kathaɱ,||
bhaya-kathaɱ,||
yuddha-kathaɱ,||
anna-kathaɱ,||
pāna-kathaɱ,||
vattha-kathaɱ,||
sayāna-kathaɱ,||
mālā-kathaɱ,||
gandha-kathaɱ,||
ñāti-kathaɱ,||
yāna-kathaɱ,||
gāma-kathaɱ,||
nigama-kathaɱ,||
nagara-kathaɱ,||
janapada-kathaɱ,||
itthi-kathaɱ,||
sūra-kathaɱ,||
visikhā-kathaɱ,||
kumbhaṭṭhāna-kathaɱ,||
[2] pubba-peta-kathaɱ,||
nānatta-kathaɱ,||
lokakkhāyikaɱ samuddakkhāyikaɱ iti bhavābhava-kathaɱ iti vā.|| ||

Addasā kho SakulUdāyi paribbājako Bhagavantaɱ dūrato va āgacchantaɱ.|| ||

Disvāna, sakaɱ parisaɱ saṇṭhapesi:|| ||

'Appasaddā bhonto hontu;||
mā bhonto saddam akattha;||
ayaɱ Samaṇo Gotamo āgacchati.|| ||

Appasaddakāmo kho pana so āyasmā appasaddassa vaṇṇavādī,||
app eva nāma appasaddaɱ parisaɱ viditvā upasaŋkamitabbaɱ maññeyyā' ti.|| ||

Atha kho te paribbājakā tuṇhī ahesuɱ.|| ||

Atha kho Bhagavā yena SakulUdāyi paribbājako ten'upasaŋkami.|| ||

Atha kho SakulUdāyi paribbājako Bhagavantaɱ etad avoca:|| ||

'Etu kho bhante Bhagavā,||
svāgataɱ bhante Bhagavato,||
cirassaɱ kho bhante Bhagavā imaɱ pariyāyam akāsi yad idaɱ idh'āgamanāya.|| ||

Nisīdatu bhante Bhagavā idam āsanaɱ paññattan' ti.|| ||

Nisīdi Bhagavā paññatte āsane.|| ||

SakulUdāyi pi kho paribbājako aññataraɱ nīcaɱ āsanaɱ gahetvā eka-m-antaɱ nisīdi.|| ||

Eka-m-antaɱ nisinnaɱ kho SakulUdāyiɱ paribbājakaɱ Bhagavā etad avoca:

Kāya nu'ttha Udāyi,||
etarahi kathāya sannisinnā?|| ||

Kā ca pana vo antarā kathā vippakatā' ti?|| ||

Tiṭṭhat'esā bhante kathā yāya mayaɱ etarahi kathāya sannisinnā,||
n'esā bhante kathā Bhagavato dullabhā bhavissati pacchā pi savaṇāya.|| ||

Purimāni bhante divasāni purimatarāni nānātitthiyānaɱ samaṇa-brāhmaṇānaɱ kutūhalasālāyaɱ sannisinnānaɱ sannipatitānaɱ,||
ayam antarā kathā udapādi:|| ||

Lābhā vata, bho Aŋga-Magadhānaɱ,||
suladdhaɱ vata, bho Aŋga-Magadhānaɱ,||
yatth'ime samaṇa-brāhmaṇā saŋghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa,||
Rājagahaɱ vassāvāsaɱ osaṭā.|| ||

Ayam pi kho Pūraṇo Kassapo saŋghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa, —||
so pi Rājagahaɱ vassāvāsaɱ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Makkhali Gosālo saŋghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa,||
so pi Rājagahaɱ vassāvāsaɱ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Ajito Kesakambalī saŋghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa,||
so pi Rājagahaɱ vassāvāsaɱ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Pakudho Kaccāyano saŋghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa,||
so pi Rājagahaɱ vassāvāsaɱ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Sañjayo Bellaṭṭhiputto4 saŋghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa,||
so pi Rājagahaɱ vassāvāsaɱ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Nigaṇṭho Nātaputto saŋghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca [3] ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa,||
so pi Rājagahaɱ vassāvāsaɱ osaṭo.|| ||

Ayam pi kho Samaṇo Gotamo saŋghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca,||
ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa,||
sopi Rājagahaɱ vassāvāsaɱ osaṭo.|| ||

Ko nu kho imesaɱ bhavataɱ samaṇa-brāhmaṇānaɱ saŋghīnaɱ gaṇīnaɱ gaṇācariyānaɱ ñātānaɱ yasassīnaɱ titthakarānaɱ sādhusammatānaɱ bahujanassa,||
sāvakānaɱ sakkato garukato mānito pūjito?|| ||

Kathañ ca pana sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī' ti?|| ||

Tatr'ekacce evam āhaɱsu:|| ||

'Ayaɱ kho Pūraṇo Kassapo saŋghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa.|| ||

So ca kho sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Pūraṇaɱ Kassapaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Pūraṇo Kassapo anekasatāya parisāya dhammaɱ deseti.|| ||

Tatr'aññataro Pūraṇassa Kassapassa sāvako saddam akāsi:|| ||

Mā bhonto Pūraṇaɱ Kassapaɱ etam atthaɱ pucchittha;|| ||

N'eso etaɱ jānāti;||
mayam etaɱ jānāma;||
amhe etam atthaɱ pucchatha;||
mayame taɱ bhavantāɱ vyākarissāmā ti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Pūraṇo Kassapo bāhā paggayha kandanto na labhati:||
appasaddā bhonto hontu;||
mā bhonto saddam akattha;||
n'ete bhavante pucchanti;||
amhe ete pucchanti;||
mayam etesaɱ vyākarissāmā ti.|| ||

Bahū kho pana Pūraṇassa Kassapassa sāvakā vādaɱ āropetvā apakkantā:|| ||

'Na tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāsi;||
ahaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāmi.|| ||

Kiɱ tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānissasi?|| ||

Micchā-paṭipanno tvam asi.|| ||

Aham asmi sammāpaṭipanno.|| ||

Sahitaɱ me, asahitaɱ te.|| ||

Pure vacanīyaɱ pacchā avaca,||
pacchāvacanīyaɱ pure avaca.|| ||

Aviciṇṇan te viparāvattaɱ;||
āropito te vādo,||
niggahīto'si,||
cara vādappamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosi' ti.|| ||

Iti Pūraṇo Kassapo sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito;||
na ca pana Pūraṇaɱ Kassapaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti;||
akkuṭṭho ca pana Pūraṇo Kassapo dhammakkosenā ti.|| ||

[4] Ekacce evam āhaɱsu:|| ||

Ayam pi kho Makkhali Gosālo saŋghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa.|| ||

Sopi sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Makkhaliɱ Gosālaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Makkhalī gosālo anekasatāya parisāya dhammaɱ deseti.|| ||

Tatraññataro Makkhalissa Gosālassa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Makkhaliɱ Gosālaɱ etam atthaɱ pucchittha,||
neso etaɱ jānāti,||
mayame taɱ jānāma,||
amhe etam atthaɱ pucchatha,||
mayame taɱ bhavantānaɱ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Makkhali Gosālo bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appasaddā bhonto hontu,||
mā bhonto saddamakattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taɱ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Makkhalissa Gosālassa sāvakā vādaɱ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāsi,||
ahaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāmi,||
kiɱ tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānissasi?|| ||

Micchā-paṭipanno tvam asi,||
aham asmi sammāpaṭipanno,||
sahitaɱ me,||
asahitaɱ te,||
purevacanīyaɱ pacchā avaca,||
pacchā vacanīyaɱ pure avaca,||
āciṇṇante viparāvattaɱ,||
āropito te vādo niggahītosi,||
cara vādappamokkhāya,||
nibbeṭhehi vā sace pahosīti.|| ||

Iti Makkhali Gosālo sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito na ca pana Makkhaliɱ Gosālaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Makkhali Gosālo dhammakkosenā' ti.|| ||

Ekacce evam āhaɱsu:|| ||

Ayam pi kho Ajito Kesakambalī saŋghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa.|| ||

Sopi sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Ajitaɱ Kesakambaliɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Ajito Kesakambalī anekasatāya parisāya dhammaɱ deseti.|| ||

Tatraññataro Ajitassa Kesakambalissa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Ajitaɱ Kesakambaliɱ etam atthaɱ pucchittha,||
neso etaɱ jānāti,||
mayame taɱ jānāma,||
amhe etam atthaɱ pucchatha,||
mayame taɱ bhavantānaɱ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Ajito Kesakambalī bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appasaddā bhonto hontu,||
mā bhonto saddamakattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taɱ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Ajitassa Kesakambalissa sāvakā vādaɱ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāsi,||
ahaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāmi,||
kiɱ tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānissasi?|| ||

Iti Ajito Kesakambalī sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito na ca pana Ajitaɱ Kesakambaliɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Ajito Kesakambalī dhammakkosenā' ti.|| ||

Ekacce evam āhaɱsu:|| ||

Ayam pi kho Pakudho Kaccāyano saŋghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa.|| ||

Sopi sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Pakudhaɱ Kaccāyanaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Pakudho Kaccāyano anekasatāya parisāya dhammaɱ deseti.|| ||

Tatraññataro Pakudhassa Kaccāyanassa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Pakudhaɱ Kaccāyanaɱ etam atthaɱ pucchittha,||
neso etaɱ jānāti,||
mayame taɱ jānāma,||
amhe etam atthaɱ pucchatha,||
mayame taɱ bhavantānaɱ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Pakudho Kaccāyano bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appasaddā bhonto hontu,||
mā bhonto saddamakattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taɱ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Pakudhassa Kaccāyanassa sāvakā vādaɱ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāsi,||
ahaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāmi,||
kiɱ tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānissasi?|| ||

Iti Pakudho Kaccāyano sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito na ca pana Pakudhaɱ Kaccāyanaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Pakudho Kaccāyano dhammakkosenā' ti.|| ||

Ekacce evam āhaɱsu:|| ||

Ayam pi kho Sañjayo Bellaṭṭhiputto saŋghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa.|| ||

Sopi sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Sañjayaɱ Bellaṭṭhiputtaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Sañjayo Bellaṭṭhiputto anekasatāya parisāya dhammaɱ deseti.|| ||

Tatraññataro Sañjayassa Bellaṭṭhiputtassa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Sañjayaɱ bellṭṭhiputtaɱ etam atthaɱ pucchittha,||
neso etaɱ jānāti,||
mayame taɱ jānāma,||
amhe etam atthaɱ pucchatha,||
mayame taɱ bhavantānaɱ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Sañjayo Bellaṭṭhiputto bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appasaddā bhonto hontu,||
mā bhonto saddamakattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taɱ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Sañjayassa Bellaṭṭhiputtassa sāvakā vādaɱ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāsi,||
ahaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāmi,||
kiɱ tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānissasi?|| ||

Iti Sañjayo Bellaṭṭhiputto sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito na ca pana Sañjayaɱ Bellaṭṭhiputtaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Sañjayo Bellaṭṭhiptto dhammakkosenā' ti.|| ||

Ekacce evam āhaɱsu:|| ||

Ayam pi kho Nigaṇṭho Nātaputto saŋghī c'eva gaṇī ca.|| ||

Gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa.|| ||

Sopi sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito na pūjito.|| ||

Na ca pana Nigaṇṭhaɱ Nātaputtaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Nigaṇṭho Nātaputto anekasatāya parisāya dhammaɱ deseti.|| ||

Tatraññataro Nigaṇṭhassa Nātaputtassa sāvako saddamakāsi:|| ||

'Mā bhonto Makkhaliɱ Gosālaɱ etam atthaɱ pucchittha,||
neso etaɱ jānāti,||
mayame taɱ jānāma,||
amhe etam atthaɱ pucchatha,||
mayame taɱ bhavantānaɱ vyākarissāmāti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Nigaṇṭho Nātaputto bāhā paggayha kandanto na labhati.|| ||

Appasaddā bhonto hontu,||
mā bhonto saddamakattha,||
nete bhavante pucchanti,||
amhe ete pucchanti,||
mayame taɱ vyākarissāmā' ti.|| ||

Bahū kho pana Nigaṇṭhassa Nātaputtassa sāvakā vādaɱ āropetvā apakkantā:|| ||

Na tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāsi,||
ahaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānāmi,||
kiɱ tvaɱ imaɱ Dhamma-Vinayaɱ ajānissasi?|| ||

Iti Nigaṇṭho Nātaputto sāvakānaɱ na sakkato na garukato na mānito pūjito na ca pana Nigaṇṭhaɱ Nātaputtaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Akkuṭṭho ca pana Nigaṇṭho Nātaputto dhammakkosenā' ti.|| ||

Ekacce evam āhaɱsu:|| ||

'Ayaɱ kho Samaṇo Gotamo saŋghī c'eva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yassasī titthakaro sādhusammato bahujanassa.|| ||

So ca kho sāvakānaɱ sakkato garukato mānito pūjito.|| ||

Samaṇañ ca pana Gotamaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Bhūtapubbaɱ Samaṇo Gotamo anekasatāya parisāya dhammaɱ deseti.|| ||

Tatr'aññataro samaṇassa Gotamassa sāvako ukkāsi.|| ||

Tam enaɱ aññataro sabrahmacārī jannukena ghaṭṭesi:||
appasaddo [5] āyasmā hotu,||
mā'yasmā saddam akāsi,||
satthā no Bhagavā dhammaɱ desetī' ti.|| ||

Yasmiɱ samaye Samaṇo Gotamo anekasatāya parisāya dhammaɱ deseti.|| ||

N'eva tasmiɱ samaye samaṇassa Gotamassa sāvakānaɱ khipitasaddo vā hoti ukkāsitasaddo vā.|| ||

Tam enaɱ janakāyo paccāsiɱsamānarūpo paccupaṭṭhito hoti:|| ||

'Yaɱ no Bhagavā dhammaɱ bhāsissati,||
taɱ no sossāmā' ti.|| ||

Seyyathā pi nāma puriso cātummahāpathe khuddaɱ madhuɱ anelakaɱ pīḷeyya,||
tam enaɱ mahā janakāyo paccāsiɱsamānarūpo paccupaṭṭhito assa.|| ||

Evam evaɱ yasmiɱ samaye Samaṇo Gotamo anekasatāya parisāya dhammaɱ deseti.|| ||

N'eva tasmiɱ samaye samaṇassa Gotamassa sāvakānaɱ khipitasaddo vā hoti ukkāsitasaddo vā,||
tam enaɱ mahā janakāyo paccāsiɱsamānarūpo paccupaṭṭhito hoti:||
yaɱ no Bhagavā dhammaɱ bhāsissati,||
taɱ no sossāmā ti.|| ||

Ye pi samaṇassa Gotamassa sāvakā sabrahmacārīhi sampayojetvā sikkhaɱ paccakkhāya hīnāy'āvattanti,||
te pi Satthu vaṇṇavādino honti,||
Dhammassa vaṇṇavādino honti,||
Saŋghassa vaṇṇavādino honti,||
anaññagarahino yeva honti anaññagarahino:||
mayam ev'amha alakkhikā,||
mayaɱ appapuññā,||
ye mayaɱ evaɱ svākkhāte dhamma-vinaye pabbajitvā nāsakkhimha yāvajīvaɱ paripuṇṇaɱ parisuddhaɱ brahmacariyaɱ caritun ti.|| ||

Te ārāmikabhūtā vā upāsakabhūtā vā pañcasu sikkhāpadesu samādāya vattanti.|| ||

Iti Samaṇo Gotamo sāvakānaɱ sakkato garukato mānito pūjito,||
samaṇañ ca pana Gotamaɱ sāvakā sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī ti.|| ||

"Kati pana tvaɱ Udāyi,||
mayi dhamme samanupassasi,||
yehi mama sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī" ti?|| ||

"Pañca kho ahaɱ bhante Bhagavati dhamme samanupassāmi,||
yehi Bhagavantaɱ sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Katame pañca?|| ||

Bhagavā hi bhante,||
appāhāro appāhāratāya ca vaṇṇavādī,||
yam pi bhante Bhagavā appāhāro appāhāratāya ca vaṇṇavādī.|| ||

Imaɱ kho ahaɱ bhante Bhagavati paṭhamaɱ dhammaɱ samanupassāmi yena Bhagavantaɱ sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

[6] Puna ca paraɱ bhante Bhagavā santuṭṭho itarītarena cīvarena itarītaracīvarasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī.|| ||

Yam pi bhante, Bhagavā santuṭṭho itarītarena cīvarena itarītaracīvarasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī.|| ||

Imaɱ kho ahaɱ bhante Bhagavati dutiyaɱ dhammaɱ samanupassāmi yena Bhagavantaɱ sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ bhante,||
Bhagavā santuṭṭho itarītarena piṇḍapātena itarītarapiṇḍapāta santuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī.|| ||

Yam pi bhante, Bhagavā santuṭṭho itarītarena piṇḍapātena itarītarapiṇḍapātasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī.|| ||

Imaɱ kho ahaɱ bhante Bhagavati tatiyaɱ dhammaɱ samanupassāmi yena Bhagavantaɱ sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ bhante,||
Bhagavā santuṭṭho itarītarena senāsanena itarītarasenāsanasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī.|| ||

Yam pi bhante,||
Bhagavā santuṭṭho itarītarena senāsanena itarītarasenāsanasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī.|| ||

Imaɱ kho ahaɱ bhante Bhagavati catittjaɱ dhammaɱ samanupassāmi yena Bhagavantaɱ sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ bhante,||
Bhagavā pavivitto pavivekassa ca vaṇṇavādī.|| ||

Yam pi bhante,||
Bhagavā pavivitto pavivekassa ca vaṇṇavādī.|| ||

Imaɱ kho ahaɱ bhante Bhagavati pañca dhammaɱ samanupassāmi yena Bhagavantaɱ sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī" ti.|| ||

Appāhāro Samaṇo Gotamo appāhāratāya ca vaṇṇavādī ti,||
iti ce maɱ, Udāyi, sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
santi kho pana me, Udāyi,||
sāvakā kosakāhārā pi,||
aḍḍhakosakāhārā pi,||
beluvāhārā pi,||
aḍḍhabeluvāhārā pi,||
[7] ahaɱ kho pana Udāyi,||
app'ekadā iminā pattena samatittikam pi bhuñjāmi,||
bhiyyo pi bhuñjāmi.|| ||

Appāhāro Samaṇo Gotamo appāhāratāya ca vaṇṇavādī ti,||
iti ce maɱ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā kosakāhārā pi,||
aḍḍhakosakāhārā pi,||
beluvāhārā pi,||
aḍḍhabeluvāhārā pi,||
na maɱ te iminā dhammena sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena cīvarena itarītaracīvarasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī ti,||
iti ce maɱ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
Santi kho pana me Udāyi,||
sāvakā paɱsukūlikā lūkhacīvaradharā,||
te susānā vā,||
saŋkārakūṭā vā,||
pāpaṇikā vā,||
nantakāni uccinitvā saŋghāṭiɱ karitvā dhārenti.|| ||

Ahaɱ kho pan'Udāyi,||
app'ekadā gahapatāni cīvarāni dhāremi daḷhāni yattha lūkhāni alāpulomasāni.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena cīvarena itarītara-cīvara-santuṭṭhiyā ca vaṇṇavādīti,||
iti ce maɱ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā paɱsukūlikā lūkhacīvaradharā,||
te susānā vā,||
saŋkārakūṭā vā,||
pāpaṇikā vā,||
nantakāni uccinitvā sanghāṭiɱ karitvā dhārenti,||
na maɱ te iminā dhammena sakkareyyuɱ garukareyyuɱ māneyyuɱ pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena piṇḍapātena itarītarapiṇḍapātasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī ti,||
iti ce maɱ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
santi kho pana me Udāyi,||
sāvakā piṇḍapātikā sapadānacārino ucchepake vate ratā,||
te antaragharaɱ paviṭṭhā samānā āsanena pi nimantiyamānā na sādiyanti.|| ||

Ahaɱ kho pan'Udāyi,||
app'ekadā nimantane pi bhuñjāmi sālīnaɱ odanaɱ [8] vicitakālakaɱ anekasūpaɱ anekabyañjanaɱ.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena piṇḍapātena itarītarapiṇḍapātasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī ti,||
iti ce maɱ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā piṇḍapātikā sapadānacārino ucchepake vate ratā,||
antaragharaɱ paviṭṭhā samānā āsanena pi nimantiyamānā na sādiyanti,||
na maɱ te iminā dhammena sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena senāsanena,||
itarītarasenāsanasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī ti,||
iti ce maɱ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
santi kho pana me Udāyi,||
sāvakā rukkhamūlikā abbhokāsikā,||
te aṭṭha māse channaɱ na upenti.|| ||

Ahaɱ kho pan'Udāyi,||
app'ekadā kūṭāgāresu pi viharāmi,||
ullittāvalittesu,||
nivātesu,||
phussitaggalesu,||
pihitavātapānesu.|| ||

Santuṭṭho Samaṇo Gotamo itarītarena senāsanena itarītarasenāsanasantuṭṭhiyā ca vaṇṇavādīti,||
iti ce maɱ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā rukkhamūlikā abbhokāsikā te aṭṭha māse channaɱ na upenti,||
na maɱ te iminā dhammena sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ.|| ||

Pavivitto Samaṇo Gotamo pavivekassa ca vaṇṇavādī ti,||
iti ce maɱ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
santi kho pana me Udāyi,||
sāvakā āraññakā pantasenāsanā araññe vanapatthāni pantāni senāsanāni ajjhogahetvā viharanti.|| ||

Te anvaddhamāsaɱ saŋghamajjhe osaranti pātimokkhuddesāya.|| ||

Ahaɱ kho pan'Udāyi,||
app'ekadā ākiṇṇo viharāmi bhikkhū hi bhikkhunīhi upāsakehi upāsikāhi raññā rājamahāmattehi titthiyehi titthiyasāvakehi.|| ||

Pavivitto Samaṇo Gotamo pavivekassa ca vaṇṇavādī ti,||
[9] iti ce maɱ Udāyi,||
sāvakā sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
mānyeɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyuɱ,||
ye te Udāyi,||
mama sāvakā āraññakā pantasenāsanā arañña-vanapatthāni pantāni senāsanāni ajjhogahetvā viharanti,||
anvaddhamāsaɱ saŋghamajjhe osaranti pātimokkhuddesāya,||
na maɱ te iminā dhammena sakkareyyuɱ,||
garukareyyuɱ,||
māneyyuɱ,||
pūjeyyuɱ,||
sakkatvā garukatvā upanissāya vihareyyun.|| ||

Iti kho Udāyi,||
na mamaɱ sāvakā imehi pañcahi dhammehi sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Atthi kho Udāyi,||
aññe ca pañca dhammā,||
yehi mamaɱ sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Katame pañca?|| ||

Idh'Udāyi, mamaɱ sāvakā adhisīle sambhāventi:|| ||

Sīlavā Samaṇo Gotamo paramena sīlakkhandhena samannāgato ti.|| ||

Yam pan'Udāyi mamaɱ sāvakā adhisīle sambhāventi:|| ||

Sīlavā Samaṇo Gotamo paramena sīlakkhandhena samannāgato ti.|| ||

Ayaɱ kho Udāyi, paṭhamo dhammo,||
yena mamaɱ sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
mamaɱ sāvakā abhikkante ñāṇa-dassane sambhāventi.|| ||

Jānaɱ yev'āha Samaṇo Gotamo,||
jānāmī ti,||
passaɱ yevāha Samaṇo Gotamo,||
passāmī ti,||
abhiññāya Samaṇo Gotamo dhammaɱ deseti,||
no anabhiññāya,||
sanidānaɱ Samaṇo Gotamo dhammaɱ deseti,||
no anidānaɱ,||
sappāṭihāriyaɱ Samaṇo Gotamo dhammaɱ deseti,||
no appāṭihāriyan ti.|| ||

Yam pan'Udāyi mamaɱ sāvakā abhikkante ñāṇa-dassane sambhāventi.|| ||

Jānaɱyevāha Samaṇo Gotamo,||
jānāmī ti,||
passaɱyevāha Samaṇo Gotamo,||
passāmī ti,||
abhiññāya Samaṇo Gotamo dhammaɱ deseti,||
no anabhiññāya,||
sanidānaɱ Samaṇo Gotamo dhammaɱ deseti,||
no anidānaɱ,||
sappāṭihāriyaɱ Samaṇo Gotamo dhammaɱ deseti,||
no appaṭihāriyanti.|| ||

Ayaɱ kho Udāyi, dutiyo dhammo||
yena mamaɱ [10] sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
mamaɱ sāvakā adhipaññāya sambhāventi:|| ||

Paññavā Samaṇo Gotamo paramena paññākkhandhena samannāgato.|| ||

Taɱ vata anāgataɱ vā vādapathaɱ na dakkhati uppannaɱ vā parappavādaɱ na saha dhammena suniggahītaɱ niggahissatī ti,||
n'etaɱ ṭhānaɱ vijjati.|| ||

Taɱ kiɱ maññasi Udāyi?|| ||

Api nu me sāvakā evaɱ jānantā evaɱ passantā antarantarā kathaɱ opāteyyun" ti?|| ||

"No h'etaɱ bhante."|| ||

"Na kho panāhaɱ Udāyi,||
sāvakesu anusāsaniɱ paccāsiɱsāmi,||
aññadatthu mamaɱ yeva sāvakā anusāsaniɱ paccāsiɱsanti.|| ||

Yam pan'Udāyi mamaɱ sāvakā adhipaññāya samabhāventi,||
paññavā Samaṇo Gotamo paramena paññākkhandhena samannāgato.|| ||

Taɱ anāgataɱ vā vādapathaɱ na dakkhati,||
uppannaɱ vā parappavādaɱ na saha dhammena suniggahītaɱ niggahissatī ti,||
n'etaɱ ṭhānaɱ vijjati.|| ||

Ayaɱ kho Udāyi, tatiyo dhammo||
yena mamaɱ sāvakā sakkaronti,||
garukaronti,||
mānenti,||
pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
mama sāvakā yena dukkhena dukkhotiṇṇā dukkhaparetā,||
te maɱ upasaŋkamitvā dukkhaɱ ariyasaccaɱ pucchanti.|| ||

Tesāhaɱ dukkhaɱ ariyasaccaɱ puṭṭho vyākaromi,||
tesāhaɱ cittaɱ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maɱ upasaŋkamitvā dukkhasamudayaɱ ariyasaccaɱ pucchanti.|| ||

Tesāhaɱ dukkhasamudayaɱ ariyasaccaɱ puṭṭho vyākaromi,||
tesāhaɱ cittaɱ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maɱ upasaŋkamitvā dukkhanirodhaɱ ariyasaccaɱ pucchanti.|| ||

Tesāhaɱ dukkhanirodhaɱ ariyasaccaɱ puṭṭho vyākaromi,||
tesāhaɱ cittaɱ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maɱ upasaŋkamitvā dukkhanirodhagāminīpaṭipadaɱ ariyasaccaɱ pucchanti.|| ||

Tesāhaɱ dukkhanirodhagāminīpaṭipadaɱ ariyasaccaɱ puṭṭho vyākaromi,||
tesāhaɱ cittaɱ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Yam pan'Udāyi, mamaɱ sāvakā yena dukkhena dukkhotiṇṇā dukkhaparetā,||
te maɱ upasaŋkamitvā dukkhaɱ ariyasaccaɱ pucchanti,||
tesāhaɱ dukkhaɱ ariyasaccaɱ puṭṭho vyākaromi,||
tesāhaɱ cittaɱ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maɱ upasaŋkamitvā dukkhasamudayaɱ ariyasaccaɱ pucchanti,||
tesāhaɱ dukkhaɱ ariyasaccaɱ puṭṭho vyākaromi,||
tesāhaɱ cittaɱ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maɱ upasaŋkamitvā dukkhanirodhaɱ ariyasaccaɱ pucchanti,||
tesāhaɱ dukkhanirodhaɱ ariyasaccaɱ puṭṭho vyākaromi,||
tesāhaɱ cittaɱ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Te maɱ upasaŋkamitvā dukkhanirodhagāminīpaṭipadaɱ ariyasaccaɱ pucchanti,||
tesāhaɱ dukkhanirodhagāminīpaṭipadaɱ ariyasaccaɱ puṭṭho vyākaromi,||
tesāhaɱ cittaɱ ārādhemi pañhassa veyyākaraṇena.|| ||

Ayaɱ kho Udāyi, catuttho dhammo,||
[11] yena mamaɱ sāvakā sakkaronti garukaronti mānenti pūjenti,||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
cattāro satipaṭṭhāne bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaɱ.|| ||

Vedanāsu vedanānu passī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaɱ.|| ||

Citte cittānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaɱ.|| ||

Dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhā-domanassaɱ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
cattāro sammappadhāne bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu anuppannānaɱ pāpakānaɱ akusalānaɱ dhammānaɱ anuppādāya chandaɱ janeti vāyamati viriyaɱ ārabhati cittaɱ paggaṇhāti padahati.|| ||

Uppannānaɱ pāpakānaɱ akusalānaɱ dhammānaɱ pahānāya chandaɱ janeti vāyamati viriyaɱ ārabhati cittaɱ paggaṇhāti padahati.|| ||

Anuppannānaɱ kusalānaɱ dhammānaɱ uppādāya chandaɱ janeti vāyamati viriyaɱ ārabhati cittaɱ paggaṇhāti padahati.|| ||

Uppannānaɱ kusalānaɱ dhammānaɱ ṭhitiyā asammosāya bhiyyo bhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaɱ janeti vāyamati viriyaɱ ārabhati cittaɱ paggaṇhāti padahati.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
cattāro iddhipāde bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu chanda-samādhi-padhāna-sankhāra-samannāgataɱ iddhipādaɱ bhāveti.|| ||

Viriya-samādhi-padhāna-sankhāra-samannāgataɱ iddhipādaɱ bhāveti.|| ||

Citta-samādhi-padhāna-sankhāra-samannāgataɱ iddhipādaɱ bhāveti.|| ||

Vīmaɱsā-samādhi-padhāna-sankhāra-samannāgataɱ iddhipādaɱ bhāveti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
pañcindriyāni bhāventi.|| ||

Idh' [12] Udāyi, bhikkhu saddhindriyaɱ bhāveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Viriyindriyaɱ bhāveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Satindriyaɱ bhaveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Samādhindriyaɱ bhāveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Paññindriyaɱ bhāveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññāvosāna pāramippattā viharanti.

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
pañcabalāni bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu saddhā-balaɱ bhāveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Viriyabalaɱ bhāveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Satibalaɱ bhāveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Samādhibalaɱ bhāveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Paññābalaɱ bhāveti upasamagāmiɱ sambodhagāmiɱ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
sattabojjhaŋge bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu satisambojjhaŋgaɱ bhāveti vivekanissitaɱ virāganissitaɱ nirodhanissitaɱ vossaggapariṇāmiɱ,|| ||

dhammavicayasambojjhaŋgaɱ bhāveti vivekanissitaɱ virāganissitaɱ nirodhanissitaɱ vossaggapariṇāmiɱ,|| ||

viriyasambojjhaŋgaɱ bhāveti vivekanissitaɱ virāganissitaɱ nirodhanissitaɱ vossaggapariṇāmiɱ,|| ||

pītisambojjhaŋgaɱ bhāveti vivekanissitaɱ virāganissitaɱ nirodhanissitaɱ vossaggapariṇāmiɱ,|| ||

passaddhi sambojjhaŋgaɱ bhāveti vivekanissitaɱ virāganissitaɱ nirodhanissitaɱ vossaggapariṇāmiɱ,|| ||

samādhisambojjhaŋgaɱ bhāveti vivekanissitaɱ virāganissitaɱ nirodhanissitaɱ vossaggapariṇāmiɱ,|| ||

upekkhāsambojjhaŋgaɱ bhāveti vivekanissitaɱ virāganissitaɱ nirodhanissitaɱ vossaggapariṇāmiɱ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahu abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
ariyaɱ aṭṭhaŋgikaɱ maggaɱ bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhu||
sammā-diṭṭhiɱ bhāveti,||
sammā-saŋkappaɱ bhāveti,||
sammā-vācaɱ bhāveti,||
sammā-kammantaɱ bhāveti,||
sammā-ājīvaɱ bhāveti,||
sammā-vāyāmaɱ bhāveti,||
sammā-satiɱ bhāveti,||
sammā-samādhiɱ bhāveti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
aṭṭha vimokkhe bhāventī.|| ||

Rūpī rūpāni passati.|| ||

Ayaɱ paṭhamo vimokkho.|| ||

Ajjhattaɱ arūpasaññi bahiddhā rūpāni passati.|| ||

Ayaɱ dutiyo vimokkho.|| ||

Subhan t'eva adhimutto hoti.|| ||

Ayaɱ tatiyo vimokkho.|| ||

Subhan t'eva adhimutto hoti.|| ||

Ayaɱ tatiyo vimokkho.|| ||

Sabbaso rūpa- [13] saññānaɱ samatikkamma paṭigha-saññānaɱ atthaŋgamā nānatta-saññānaɱ amanasi-kārā||
'ananto ākāso' ti||
ākāsānañcāyatanaɱ upasampajja viharati.|| ||

Ayaɱ catuttho vimokkho.|| ||

Sabbaso ākāsānañcāyatanaɱ samatikkamma||
'anantaɱ viññāṇan' ti||
viññāṇañcāyatanaɱ upasampajja viharati.|| ||

Ayaɱ pañcamo vimokkho.|| ||

Sabbaso viññāṇañcāyatanaɱ samatikkamma||
'n'atthi kiñci' ti||
ākiñcaññāyatanaɱ upasampajja viharati.|| ||

Ayaɱ chaṭṭho vimokkho.|| ||

Sabbaso ākiñcaññāyatanaɱ samatikkamma||
n'eva-saññā-nāsaññāyatanaɱ upasampajja viharati.|| ||

Ayaɱ sattamo vimokkho.|| ||

Sabbaso n'eva-saññā-nāsaññāyatanaɱ samatikkamma||
saññā-vedayita-nirodhaɱ upasampajja viharati.|| ||

Ayaɱ aṭṭhamo vimokkho.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
aṭṭha abhihāyatanāni bhāventi.|| ||

Ajjhattaɱ rūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni,||
tāni abhibhuyya:||
'jānāmi passāmī' ti evaɱ saññi hoti.|| ||

Idaɱ paṭhamaɱ abhibhāyatanaɱ.|| ||

Ajjhattaɱ rūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni,||
tāni abhibhuyya:||
'jānāmi passāmī' ti evaɱ saññi hoti.|| ||

Idaɱ dutiyaɱ abhibhāyatanaɱ.|| ||

Ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni,||
tāni abhibhuyya:||
'jānāmi passāmī' ti evaɱ saññi hoti.|| ||

Idaɱ tatiyaɱ abhibhāyatanaɱ.|| ||

Ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni,||
tāni abhibhuyya:||
'jānāmi passāmī' ti evaɱ saññi hoti.|| ||

Idaɱ catutthaɱ abhibhāyatanaɱ.|| ||

Ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni.|| ||

Seyyathā pi nāma ummāpupphaɱ nīlaɱ nīlavaṇṇaɱ nīlanidassanaɱ nīlanibhāsaɱ.|| ||

Seyyathā pi vā pana taɱ vatthaɱ bārāṇaseyyakaɱ ubhatobhāgavimaṭṭaɱ nīlaɱ nīlavaṇṇaɱ nīlanidassanaɱ nīlanibhāsaɱ.|| ||

Evam evaɱ ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni.|| ||

Tāni abhibhuyya:||
'jānāmi psāmī' ti evaɱ saññi hoti.|| ||

Idaɱ pañcamaɱ [14] abhibhāyatanaɱ.|| ||

Ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni.|| ||

Seyyathā pi nāma kaṇikārapupphaɱ pītaɱ pītavaṇṇaɱ pītanidassanaɱ pītanibhāsaɱ.|| ||

Seyyathā pi vā pana taɱ vatthaɱ bārāṇaseyyakaɱ ubhatobhāgavimaṭṭaɱ pītaɱ pītavaṇṇaɱ pītanidassanaɱ pītanibhāsaɱ.|| ||

Evam evaɱ ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni.|| ||

Tāni abhibhuyya:||
'jānāmi psāmī' ti evaɱ saññi hoti.|| ||

Idaɱ chaṭṭhaɱ abhibhāyatanaɱ.|| ||

Ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni.|| ||

Seyyathā pi nāma bandhujivakapupphaɱ lohitakaɱ lohitakavaṇṇaɱ lohitakanidassanaɱ lohitakanibhāsaɱ.|| ||

Seyyathā pi vā pana taɱ vatthaɱ bārāṇaseyyakaɱ ubhatobhāgavimaṭṭaɱ lohitakaɱ lohitakavaṇṇaɱ lohitakanidassanaɱ lohitakanibhāsaɱ.|| ||

Evam evaɱ ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni.|| ||

Tāni abhibhuyya:||
'jānāmi psāmī' ti evaɱ saññi hoti.|| ||

Idaɱ sattamaɱ abhibhāyatanaɱ.|| ||

Ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni.|| ||

Seyyathā pi nāma osadhītārakā odātā odātavaṇṇā odātanidassanā odātanibhāsā.|| ||

Seyyathā pi vā pana taɱ vatthaɱ bārāṇaseyyakaɱ ubhatobhāgavimaṭṭaɱ odātaɱ odātavaṇṇaɱ odātanidassanaɱ odātanibhāsaɱ.|| ||

Evam evaɱ ajjhattaɱ arūpasaññi eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāti odātanidassanāni odātanibhāsāni.|| ||

Tāni abhibhuyya:||
'jānāmi psāmī' ti evaɱ saññi hoti.|| ||

Idaɱ aṭṭhamaɱ abhibhāyatanaɱ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
dasa kasiṇāyatanāni bhāventi.|| ||

Paṭhavi-kasiṇameko sañjānāti uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Āpo-kasiṇameko sañjānāti uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Tejo-kasiṇameko sañjānāti uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Vāyo-kasiṇameko sañjānāti uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Nīla-kasiṇameko sañjānāti uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Pīta-kasiṇameko sañjānāti uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Lohita-kasiṇameko sañjānāti uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Odāta-kasiṇameko sañjānāti uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Ākāsa-kasiṇameko sañjānāti [15] uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Viññāṇa-kasiṇameko sañjānāti uddhaɱ adho tiriyaɱ advayaɱ appamāṇaɱ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
cattāri jhānāni bhāventi.|| ||

Idh'Udāyi, bhikkhū||
vivicc'eva kāmehi||
vivicca akusalehi dhammehi||
savitakkaɱ||
savicāraɱ||
vivekajaɱ pīti-sukhaɱ||
paṭhamaɱ-jhānaɱ1 upasampajja viharati.|| ||

So imam eva kāyaɱ vivekajena pītisukhena||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbāvato kāyassa vivekajena pītisukhena apphuṭaɱ hoti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
dakkho nahāpako vā nahāpakantevāsi vā kaɱsathāle nāhānīyacuṇṇāni ākiritvā udakena paripphosakaɱ paripphosakaɱ sandeyya,||
sā'ssa nahānīyapiṇḍi snehānugatā snehaparetā,||
santarabāhirā phuṭhā snehena,||
na ca pagagharaṇī.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
bhikkhū imam eva kāyaɱ vivekajena pītisukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbāvato kāyassa vivekajena pītisukhena apphuṭaɱ hoti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi, bhikkhu||
vitakka-vicārānaɱ vūpasamā||
ajjhattaɱ sampasādanaɱ cetaso ekodi-bhāvaɱ||
avitakkaɱ||
avicāraɱ||
samādhijaɱ pīti-sukhaɱ||
dutiyaɱ-jhānaɱ upasampajja viharati.|| ||

So imam eva kāyaɱ samādhijena pītisukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbāvato kāyassa samādhijena pītisukhena apphuṭaɱ hoti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
udakarahado ubbhidodako,||
tassa n'ev'assa puratthimāya disāya udakass'āyamukhaɱ,||
na pacchimāya disāya udakass'āyamukhaɱ,||
na uttarāya disāya udakass'āyamukhaɱ,||
na dakkhiṇāya disāya [16] udakass'āyamukhaɱ,||
devo na ca kālena kālaɱ sammādhāraɱ anuppaveccheyya.|| ||

Atha kho tamhā ca udakarahadā sītā vāridhārā ubhijjitvā tam eva udakarahadaɱ sītena vārinā,||
abhisandeyya,||
parisandeyya,||
paripūreyya,||
paripphareyya,||
nāssa kiñci sabbāvato udakarahadassa sitena vārinā apphuṭaɱ assa.|| ||

Evam eva kho Udāyi, bhikkhu imam eva kāyaɱ samādhijena pītisukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbāvato kāyassa samādhijena pītisukhena apphuṭaɱ hoti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi, bhikkhu,||
pītiyā ca virāgā,||
upekkhako ca viharati,||
sato ca sampajāno sukhañ ca kāyena paṭisaŋvedeti,||
yantaɱ ariyā ācikkhanti:|| ||

"Upekkhako satimā sukha vihārī' ti,|| ||

taɱ tatiyaɱ-jhānaɱ upasampajja viharati.|| ||

So imam eva kāyaɱ nippitikena sukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbāvato kāyassa nippītikena sukhena apphuṭaɱ hoti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
uppaliniyaɱ vā paduminiyaɱ vā puṇḍarīkiniyaɱ vā app'ekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saɱvaddhāni udakā'nuggatāni antonimuggaposinī,||
tāni yāva c'aggā yāva ca,||
mūlā sītena vārinā,||
ahisannāni,||
parisannāni,||
paripūrāni,||
paripphuṭāni,||
nessa kiñci sabbāvataɱ uppalānaɱ vā padumānaɱ vā puṇḍarīkānaɱ vā sītena vārinā apphuṭaɱ assa.|| ||

Evam eva kho Udāyi, bhikkhu,||
imam eva kāyaɱ nippītikena sukhena,||
abhisandeti,||
parisandeti,||
paripūreti,||
parippharati,||
nāssa kiñci sabbāvato kāyassa nippitikena sukhena apphuṭaɱ hoti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi, bhikkhu,||
sukhassa ca pahānā,||
dukkhassa ca pahānā,||
pubbe va somanassa-domanassānaɱ atthaŋgamā,||
adukkhaɱ-asukhaɱ,||
upekkhā,||
satipārisuddhiɱ,||
catutthaɱ-jhānaɱ upasampajja viharati.|| ||

So imam eva kāyaɱ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti,||
nāssa kiñci sabbāvato kāyassa parisuddhena cetasā pariyodātena apphuṭaɱ hoti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi, puriso odātena vatthena sasīsaɱ pārupitvā nisinno assa,||
nāssa kiñci sabbāvato kāyassa odātena vatthena apphuṭaɱ assa.|| ||

Evam eva kho Udāyi,bhikkhu||
imam eva kāyaɱ parisuddhena cetasā pariyodātena pharitvā nisinno hoti,||
nāssa kiñci sabbāvato kāyassa pari- [17] suddhena cetasā pariyodātena apphuṭaɱ hoti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
evaɱ pajānanti:|| ||

'Ayaɱ kho me kāyo||
rūpī cātum-mahā-bhūtiko||
mātā-pettika-sambhavo odanakummāsūpacayo aniccucchādana-parimaddana-bhedana-viddhaɱ-sanadhammo,||
idañ ca pana me viññāṇaɱ ettha sitaɱ ettha paṭibaddhaɱ.|| ||

Seyyathā pi Udāyi maṇi vephariyo subho jātimā aṭṭhaɱso suparikammakato accho vippasanno sabbākāra-sampanno,||
tatr'assa suttaɱ āvutaɱ nīlaɱ vā pītaɱ vā lohitaɱ vā odātaɱ vā paṇḍusuttaɱ vā.|| ||

Tam ena cakkhumā puriso hatthe karitvā paccavekkheyya:|| ||

'Ayaɱ kho manī veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaɱso suparikammakato accho vippasanno sabbākārasampanno,||
tatr'idaɱ suttaɱ āvutaɱ nīlaɱ vā pītaɱ vā lohitaɱ vā odātaɱ vā paṇḍusuttaɱ vā' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā evaɱ jānanti:|| ||

'Ayaɱ kho me kāyo||
rūpī cātum-mahā-bhūtiko||
mātā-pettika-sambhavo odanakummāsūpacayo aniccucchādan-aparimaddana-bhedana-viddhaɱ-sanadhammo,||
idañ ca pana me viññāṇaɱ ettha sitaɱ ettha paṭibaddhan' ti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yatha paṭipannā me sāvakā||
imamhā kāyā aññaɱ kāyaɱ abhinimminanti rūpiɱ manomayaɱ sabbaŋgapaccaŋgiɱ ahīnindriyaɱ.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
tassa evam assa:|| ||

'Puriso muñjamhā isīkaɱ pabbāheyya,||
tassa evañ c'assa:|| ||

Ayaɱ muñjo,||
ayaɱ isīkā,||
añño muñjo,||
aññā īsikā,||
muñjamhā tv'eva īsikā pabbāḷhā' ti.|| ||

Seyyathā pi vā pan'Udāyi puriso asiɱ kosiyā pabbāheyya.|| ||

Tassa evam assa:|| ||

'Ayaɱ asi,||
ayaɱ kosi,||
añño asi,||
aññā kosi,||
kosiyā tv'eva asi pabbāḷho' ti.|| ||

Seyyathā pi [18] vā pan'Udāyi,||
puriso ahiɱ karanḍā uddhareyya,||
tassa evam assa:|| ||

'Ayaɱ ahi,||
ayaɱ karaṇḍo,||
añño ahi,||
añño karaṇḍo,||
karaṇḍā tv'eva ahi ubbhato' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
imamhā kāyā aññaɱ kāyaɱ abhinimminanti||
rūpiɱ manomayaɱ sabbaŋgapaccaŋgiɱ ahīnindriyaɱ.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
aneka-vihitaɱ iddhividhaɱ paccanubhonti:|| ||

Eko pi hutvā bahudhā honti,||
bahudhā pi hutvā eko honiti.|| ||

Āvībhāvaɱ tirobhāvaɱ tirokuḍḍaɱ tiropākāraɱ tiropabbataɱ asajjamānā gacchanti||
seyyathā pi ākāse,||
paṭhaviyā pi ummujjanimujjaɱ karonti||
seyyathā pi udake,||
udake pi abhejjamāne gacchanti||
seyyathā pi paṭhaviyaɱ,||
ākāse pi palliŋkena kamanti||
seyyathā pi pakkhi sakuṇo,||
ime pi candimasūriye evaɱ mahiddhike evaɱ mahānubhāve pāninā parimasanti parimajjanti,||
yāva brahmalokā pi kāyena vasaɱ vattenti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi dakkho kumbhakāro vā kumbhakārantevāsi vā suparikammakatāya mattikāya yaɱ yad eva bhājanavikatiɱ ākaŋkheyya,||
taɱ tad eva kareyya abhinipphādeyya.|| ||

Seyyathā pi vā pan'Udāyi dakkho dantakāro vā dantakārantevāsi vā suparikammakatasmiɱ dantasmiɱ yaɱ yad eva dantavikatiɱ ākaŋkheyya,||
taɱ tad eva kareyya abhinipphādeyya.

Seyyathā pi vā pan'Udāyi dakkho suvaṇṇakāro vā suvaṇṇakārantevāsi vā suparikammakatasmiɱ suvaṇṇasmiɱ yaɱ yad eva suvaṇṇavikatiɱ ākaŋkheyya taɱ tad eva kareyya abhinippādeyya.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
aneka-vihitaɱ iddhividhaɱ paccanubhonti:|| ||

Eko pi hutvā bahudhā honti,||
bahudhā pi hutvā eko honiti.|| ||

Āvībhāvaɱ tirobhāvaɱ tirokuḍḍaɱ tiropākāraɱ tiropabbataɱ asajjamānā gacchanti||
seyyathā pi ākāse,||
paṭhaviyā pi ummujjanimujjaɱ karonti||
seyyathā pi udake,||
udake pi abhejjamāne gacchanti||
seyyathā pi paṭhaviyaɱ,||
ākāse pi palliŋkena kamanti||
seyyathā pi [19] pakkhi sakuṇo,||
ime pi candimasūriye evaɱ mahiddhike evaɱ mahānubhāve pāninā parimasanti parimajjanti,||
yāva brahmalokā pi kāyena vasaɱ vattenti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇanti,||
dibbe ca mānuse ca,||
ye dūre santike ca.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
balavā saŋkhadhamako appakasiren'eva catuddisā viññāpeyya.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇanti,||
dibbe ca mānuse ca,||
ye dūre santike ca.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
parasattānaɱ parapuggalānaɱ cetasā ceto paricca pajānanti|| ||

Sarāgaɱ vā cittaɱ,||
sarāgaɱ cittanti pajānanti;||
vītarāgaɱ vā cittaɱ,||
vītarāgaɱ cittanti pajānanti;||
sadosaɱ vā cittaɱ,||
sadosaɱ cittanti pajānanti;||
vītadosaɱ vā cittaɱ,||
vītadosaɱ cittanti pajānanti;||
samohaɱ vā cittaɱ,||
samohaɱ cittanti pajānanti;||
vītamohaɱ vā cittaɱ,||
vītamohaɱ cittanti pajānanti;||
saŋkhittaɱ vā cittaɱ,||
saŋkhittaɱ cittanti pajānanti;||
vikkhittaɱ vā cittaɱ,||
vikkhittaɱ cittanti pajānanti;||
mahaggataɱ vā cittaɱ,||
mahaggataɱ cittanti pajānanti;||
amahaggataɱ vā cittaɱ,||
amahaggataɱ cittanti pajānanti;||
sa-uttaraɱ vā cittaɱ,||
sa-uttaraɱ cittanti pajānanti;||
anuttaraɱ vā cittaɱ,||
anuttaraɱ cittanti pajānanti;||
samāhitaɱ vā cittaɱ,||
samāhitaɱ cittanti pajānanti;||
asamāhitaɱ vā cittaɱ,||
asamāhitaɱ cittanti pajānanti;||
vimuttaɱ vā cittaɱ,||
vimuttaɱ cittanti pajānanti;||
avimuttaɱ vā cittaɱ,||
avimuttaɱ cittanti pajānanti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
itthi vā puriso vā daharo yuvā||
maṇḍanakajātiko ādāse vā parisuddhe pariyodāte acche vā udapatte sakaɱ mukhanimittaɱ paccavekkhamāno sakaṇikaɱ vā sakaṇikan ti jā- [20] neyya,||
akaṇikaɱ vā akaṇikan ti jāneyya.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
parasattānaɱ parapuggalānaɱ cetasā ceto paricca pajānanti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhatā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā aneka-vihitaɱ pubbenivāsaɱ anussaranti.|| ||

So aneka-vihitaɱ pubbenivāsaɱ anussarati||
seyyathīdaɱ:|| ||

Ekam pi jātiɱ,||
dve pi jātiyo,||
tisso pi jātiyo,||
catasso pi jātiyo,||
pañca pi jātiyo,||
dasa pi jātiyo,||
vīsatim pi jātiyo,||
tiɱsam pi jātiyo,||
cattārīsam pi jātiyo,||
paññāsam pi jātiyo,||
jāti-satam pi jāti-sahassam pi-jāti sata-sahassam pi,||
aneke pi saɱvaṭṭakappe aneke pi,||
vivaṭṭakappe aneke pi saɱvaṭṭa-vivaṭṭakappe,||
'amutr'āsiɱ evaɱ-nāmo,||
evaɱ-gotto,||
evaɱ-vaṇṇo,||
evam-āhāro,||
evaɱ sukha-dukkha-paṭisaŋvedī,||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto amutra upapādiɱ.|| ||

Tatra p'āsiɱ,||
evaɱ-nāmo,||
evaɱ gotto,||
evaɱ vaṇṇo,||
evam-āhāro,||
evaɱ sukha-dukkha-paṭisaŋvedī,||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto idhūpapanno' ti.|| ||

Iti sākāraɱ sa-uddesaɱ aneka-vihitaɱ pubbenivāsaɱ anussarati.|| ||

Seyyathā pi, Udāyi,||
puriso sakamhā gāmā aññaɱ gāmaɱ gaccheyya,||
tamhā pi gāmā aññaɱ gāmaɱ gaccheyya,||
so tamhā gāmā sakaɱ yeva gāmaɱ paccāgaccheyya,||
tassa evam assa:|| ||

'Ahaɱ kho sakamhā gāmā amuɱ gāmaɱ agañchiɱ,||
tatra evaɱ aṭṭhāsiɱ,||
evaɱ nisīdiɱ,||
evaɱ abhāsiɱ,||
evaɱ tuṇhī ahosiɱ,||
tamhā pi gāmā amuɱ gāmaɱ agañchiɱ.|| ||

Tatrā pi evaɱ aṭṭhā [21] siɱ,||
evaɱ nisīdiɱ,||
evaɱ abhāsiɱ,||
evaɱ tuṇhī ahosiɱ.|| ||

So'mhi tamhā gāmā sakaɱ yeva gāmaɱ paccāgato' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi bhikkhu aneka-vihitaɱ pubbenivāsaɱ anussarati||
seyyathīdaɱ:|| ||

So tato cuto amutra upapādiɱ.|| ||

Tatra p'āsiɱ,||
evaɱ-nāmo,||
evaɱ gotto,||
evaɱ vaṇṇo,||
evam-āhāro,||
evaɱ sukha-dukkha-paṭisaŋvedī,||
evam-āyu-pariyanto.|| ||

So tato cuto idhūpapanno' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhatā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā aneka-vihitaɱ pubbenivāsaɱ anussaranti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.

Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathāpaṭinnā me sāvakā||
dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passanti cavamāne upapajjamāne hīne paṇite suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti.|| ||

"Ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā||
vacīduccaritena samannāgatā||
manoduccaritena samannāgatā||
ariyānaɱ upavādakā micchādiṭṭhikā||
micchādiṭṭhikammasamādānā||
te kāyassa bhedā param maraṇā||
apāyaɱ duggatiɱ vinipātaɱ Nirayaɱ upapannā.|| ||

Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā||
vacīsucaritena samannāgatā||
manosucaritena samannāgatā||
ariyānaɱ anupavādakā sammādiṭṭhikā||
sammādiṭṭhikammasamādānā.|| ||

Te kāyassa bhedā param maraṇā||
sugatiɱ saggaɱ lokaɱ upapannā" ti.|| ||

Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne uppajjamāne,||
hīne paṇīte suvaṇaṇe dubbaṇṇe sugate duggate||
yathākammūpage satte pajānāti.|| ||

Seyyathā p'assu Udāyi dve agārā sadvārā,||
tattha cakkhumā puriso majjhe ṭhito passeyya manusse gehaɱ pavisante pi||
nikkhamante pi||
anusaŋcarante pi||
anuvicarante pi,||
evam eva kho, bhikkhave, bhikkhu||
dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne uppajjamāne,||
hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate||
yathākammūpage satte pajānāti:-|| ||

Te kāyassa bhedā param maraṇā||
sugatiɱ saggaɱ lokaɱ upapannā" ti.|| ||

Eva meva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭinnā me sāvakā||
dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passanti cavamāne upapajjamāne hīne paṇite suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahu abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

[22] Puna ca paraɱ Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā,||
yathā paṭipannā me sāvakā||
āsavānaɱ khayā anāsavaɱ ceto-vimuttiɱ paññā-vimuttiɱ diṭṭhe va dhamme sayaɱ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharanti.|| ||

Seyyathā pi Udāyi,||
pabbatasaŋkhepe udakarahado accho vippasanno anāvilo,||
tattha cakkhumā puriso tīre ṭhito passeyya sippisambukā pi sakkharakaṭhalam pi macchagumbam pi carantam pi tiṭṭhantam pi.|| ||

Tassa evam assa:|| ||

'Ayaɱ kho udakarahado accho vippasanno anāvilo||
tatr'ime sippisambukā pi sakkharakaṭhalā pi macchagumbā pi caranti pi tiṭṭhanti pī' ti.|| ||

Evam eva kho Udāyi,||
akkhātā mayā sāvakānaɱ paṭipadā||
yathā paṭipannā me sāvakā||
āsavānaɱ khayā anāsavaɱ ceto-vimuttiɱ paññā-vimuttiɱ diṭṭhe va dhamme sayaɱ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharanti.|| ||

Tatra ca pana me sāvakā bahū abhiññā-vosāna-pāramippattā viharanti.|| ||

Ayaɱ kho Udāyi,||
pañcamo dhammo,||
yena mamaɱ sāvakā sakkaronti||
garukaronti||
mānenti||
pūjenti||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharanti.|| ||

Ime kho Udāyi,||
pañca dhammā,||
yehi mamaɱ sāvakā sakkaronti||
garukaronti||
mānenti||
pūjenti||
sakkatvā garukatvā upanissāya viharantī" ti.|| ||

Idam avoca Bhagavā.|| ||

Attamano Sakuludāyi paribbājako Bhagavato bhāsitaɱ abhinandi ti.|| ||

Mahā Sakuludāyi Suttaɱ
sattamaɱ

Majjhima Nikāya II. Majjhima-Paṇṇāsa 3. Paribbājaka Vagga

Sutta 77

Mahā Sakuludāyi Suttaɱ

Majjhima Nikāya
II. Majjhima-Paṇṇāsa
3. Paribbājaka Vagga