Therī-Gāthā

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

Namo tassa Bhagavato arahato Sammā Sambuddhassa

 

---

[123]

Ekaka Nipāto

1

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ aññatarā therī apaññātā bhikkhunī gāthaṁ abhāsitthāti

[1] Sukhaṁ supāhi therike katvā coḷena pārutā,||
Upasanto hi te rāgo sukkhaḍākaṁ va kumbhiyaṁ.|| ||

 

2
Muttā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ Bhagavā muttaṁ sikkhamānaṁ imāya gāthāya abhiṇhaṁ ovada

[2] Mutte muccassu yogehi cando Rāhuggaho iva,||
Vippamuttena cittena anaṇā bhuñjāhi piṇḍakaṁ.|| ||

 

3
Puṇṇā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ puṇṇā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[3] Puṇṇe pūrassu dhammehi cando paṇṇarase-r-iva,
Paripuṇṇāya paññāya tamok-khandhaṁ padālaya.|| ||

 

4
Tisisā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ tissā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[4] Tisse sikkhassu sikkhāya mā taṁ yogā upaccaguṁ,||
Sabba-yoga-visaṁyuttā cara loke anāsavā' ti.|| ||

 

5
Aññatarā Tissā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ tissā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[5] Tisse yuñjassu dhammehi khaṇo taṁ mā upaccagā,||
Khaṇātītā hi socanti nirayamhi samappitā' ti.|| ||

 

6
Dhīrā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ dhīrā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[6] [124] Dhīre nirodhaṁ phussehi saññā-vūpasamaṁ sukhaṁ,||
ārādhayāhi Nibbānaṁ yoga-k-khemaṁ anuttaraṁ.|| ||

 

7
Aññatarā Dhīrā or Vīrā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ vīrā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[7] Dhīrā dhīrehi dhammehi bhikkhunī bhāvit'indriyā,||
Dhārehi antimaṁ dehaṁ chchetvā Māraṁ savāhanaṁ.|| ||

 

8
Mittā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ mittātherī gāthaṁ abhāsitthāti

[8] Saddhāya pabbajitvāna Mitte mittaratā bhava,||
Bhāvehi kusale dhamme yoga-k-khemassa pattiyā.|| ||

 

9
Bhadrā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ bhadrā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[9] Saddhāya pabbajitvāna Bhadre bhadraratā bhava,||
Bhāvehi kusale dhamme yoga-k-khemaṁ anuttaraṁ|| ||

 

10
Upasamā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ upasamā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[10] Upasame tare oghaṁ maccudheyyaṁ suduttaraṁ,||
Dhārehi antimaṁ dehaṁ chchetvā Māraṁ savāhanaṁ.|| ||

 

11
Muttā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ muttā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[11] Sumuttā sādhu muttā'mhi tīhi khujjehi muttiyā,||
Udukkhalena musalena patinā khujjakena ca,||
Muttā'mhi jāti-maraṇā bhavanetti samūhatā.|| ||

 

12
Dhammadinnā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ dhammadinnā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[12] Chanda-jātā avasāye manasā ca phuṭā siyā,||
Kāmesu appaṭi-baddha-cittā uddhaṁ sotā ti vuccatī.|| ||

 

13
Visākhā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ visākhā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[13] Karotha Buddha-sāsanaṁ yaṁ katvā nānutappati,||
Khippaṁ pādāni dhovitvā ekam-ante nisīdathā.|| ||

 

14
Sumanā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sumanā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[14] Dhātuyo dukkhato disvā mā jāti punar āgami,||
Bhave chandaṁ virāchchetvā upasantā carissasī.|| ||

 

15
Uttarā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ uttarā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[15] [125] Kāyena saṁvutā āsiṁ vācāya uda cetasā,||
Samūlaṁ taṇhaṁ abbuyha sītibhūta'mhi nibbutā.|| ||

 

16
Sumanā Vuḍḍha-Pabbajitā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sumanā vuḍḍha-pabbajātā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[16] Sukhaṁ tvaṁ vuḍḍhake sehi katvā coḷena pārutā,||
Upasanto hi te rāgo sītibhūtā si nibbutā.|| ||

 

17
Dhammā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ dhammā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[17] Piṇḍapātaṁ caritvāna daṇḍam olubbha dubbalā,||
Vedhamānehi gattehi tatth'eva nipatiṁ chamā,||
Disvā ādīnavaṁ kāye atha cittaṁ vimucci meti.|| ||

 

18
Saṅghā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ saṅghā therī gāthaṁ abhāsitthāti

[18] Hitvā ghare pabba-jitvā hitvā puttaṁ pasuṁ piyaṁ,||
Hitvā rāgañ ca dosañ ca avijjañ ca virājiya,||
Samūlaṁ taṇhaṁ abbuyha upasanta'mhi nibbutā.|| ||

Ekaka-Nipāto Niṭṭhito

.

 

§

 

Duka Nipāto

 

19
Abhirūpa-Nandā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ Bhagavā abharūpa-Nandaṁ sikkhamānaṁ imāha gāthāhi abhiṇhaṁ ovadatī

[19] Āturaṁ asuciṁ pūtiṁ passa Nande samussayaṁ,||
Asubhāya cittaṁ bhavehi ek'aggaṁ susamāhitaṁ.|| ||

[20] Animittañ ca bhāvehi mān-ā-nusayam ujjaha,||
Tato mānābhisamayā upasantā carissasī.|| ||

 

20
Jentā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ jentā therī gāthāyo abhāsitthāti

[21] Ye ime satta bojjh'aṅgā maggā Nibbāna-pattiyā,||
Bhāvitā te mayā sabbe yathā Buddhena desitā.|| ||

[22] Diṭṭho hi me so Bhagavā antimo'yaṁ samussayo,||
Vikkhīṇo jāti-saṁsāro n'atthi dāni puna-b-bhavo.|| ||

 

21
Sumaṅgala-mātā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ Sumaṅgala-mātā therī gāthāyo abhāsitthāti

[23] [126] Sumuttike sumuttikā sādhu muttikā'mhi musalassa,||
Ahiriko me chattakaṁ vā pi ukkhalikā me deḷiddabhāvā ti.|| ||

[24] Rāgañ ca ahaṁ dosañ ca viccindantī viharāmi,||
Sā rukkha-mūlaṁ upagamma aho sukhan ti sukhato jhāyāmī.|| ||

 

22
Aḍḍhakāsī-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ aḍḍhakāsītherī gāthāyo abhāsitthāti

[25] Yāva Kāsi-jana-pado suṅko me tattako ahu,||
Taṁ katvā negamo agghaṁ agghaṁ agghe'nagghaṁ ṭhapesi maṁ.|| ||

[26] Atha nibbind'ahaṁ rūpe nibbindañ ca virajj'ahaṁ,||
Mā puna jāti-saṁsāraṁ sandhāveyyaṁ puna-p-punaṁ,||
Tisso vijjā sacchi-katā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

 

23
Cittā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ cittā therī gāthāyo abhāsitthāti

[27] Kiñ cāpi kho'mhi kisikā gilānā bāḷhadubbalā,||
Daṇaḍam olubbha gacchāmi pabbataṁ abhirūhiya.|| ||

[28] Saṅghāṭiṁ nikkhipitvāna pattakaṁ ca nikujjiya,||
Sele khambhesiṁ attāṇaṁ tamok-khandhaṁ padāliyā.|| ||

 

24
Mettikā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ mettikā therī gāthāyo abhāsitthāti

[29] Kiñ cāpi kho'mhi dukkhitā dubbalā gatayobbanā,||
Daṇaḍam olubbha gacchāmi pabbataṁ abhirūhiya.|| ||

[30] Nikkhipitvāna saṅghāṭiṁ pattakaṁ ca nikujjiya||
Nisinnā c'amhi selamhi atha cittaṁ vimucci me,||
Tisso vijjā anuppattā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

 

25
Mettā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ mettā therī gāthāyo abhāsitthāti

[31] Cātuddasī pañca-dasī yā ca pakkhassa aṭṭhamī
Pārihārikapakkhañ ca aṭṭh'aṅgasu-samāgataṁ,||
[127] Uposathaṁ upāgañchiṁ deva-kāyābhinandinī.|| ||

[32] Sājja ekena bhattena muṇḍā saṅghāṭipārutā||
Devakāyaṁ na patthe'haṁ vineyya hadaye daraṁ.|| ||

 

26
Abhaya-mātā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ abhayamātā therī gāthāyo abhāsitthāti

[33] Uddhaṁ pādatalā amma adho ce kesa-matthakā,||
Paccavekkhassu'maṁ kāyaṁ asuciṁ pūtigandhikaṁ.|| ||

[34] Evaṁ vihāramānāya sabbo rāgo samūhato,||
Pariḷāho samucchinno sītibhūtā'mhi nibbutā.|| ||

 

27
Abhayā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ abhayātherī gāthāyo abhāsitthāti

[35] Abhaye bhiduro kāyo yattha sattā puthujjanā,||
Nikkhipissām'imaṁ dehaṁ sampajānā satīmatī.|| ||

[36] Bahūhi dikkha-dhammehi appamādaratāya me,||
Taṇha-k-khayo anuppatto kataṁ Buddhassa sāsanaṁ ti.|| ||

 

28
Sāmā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sāmā therī gāthāyo abhāsitthāti

[37] Catukkhattuṁ pañcakkhattuṁ vihārā upani-k-khamiṁ,||
Aladdhā cetaso santiṁ citte aVasa-vattinī.|| ||

[38] Tassā me aṭṭhamī ratti taṇhā mayhaṁ samūhatā,||
Bahūhi dukkha-dhammehi appamādaratāya me,||
Taṇha-k-khayo anuppatto kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

Duka-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Tika Nipāto

 

29
Aññatarā Sāmā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sāmā therī gāthāyo abhāsitthāti

[39] Paṇṇa-vīsati vassāni yato pabbajitāya me
Nābhijānāmi cittassa samaṁ laddhaṁ kudācanaṁ.|| ||

[40] Aladdhā cetaso santiṁ citte aVasa-vattinī
Tato saṁvegam āpādiṁ saritvā jinasāsanaṁ.|| ||

[41] Bahūhi dukkha-dhammehi appamādaratāya me
Taṇha-k-khayo anuppatto kataṁ Buddhassa sāsanaṁ
[128] Ajja me sattamī ratti yato taṇhā visositā.|| ||

 

30
Uttamā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ uttamā therī gāthāyo abhāsitthāti

[42] Catukkhattuṁ pañcakkhattuṁ vihārā upani-k-khamiṁ
Aladdhā cetaso santiṁ citte aVasa-vattinī.|| ||

[43] Sā bhikkhunīṁ upagacchiṁ yā me saddhāyikā ahu
Sā me dhammam adesesi khandhāyatanadhatuyo.|| ||

[44] Tassā dhammaṁ suṇitvāna yathā maṁ anusāsi sā
Sattāhaṁ ekapallaṅke nisīdiṁ pīti-sukha-samappitā
Aṭṭhamiyā pāde pasāresiṁ tamok-khandhaṁ padāliyā.|| ||

 

31
Aññatarā Uttamā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ aparā uttamā therī gāthāyo abhāsitthāti

[45] Ye ime satta bejjhaṅgā maggā Nibbānapattiyā
Bhāvitā te mahā sabbe yathā Buddhena desitā.|| ||

[46] Suññatassānimittassa lābhinī'haṁ yad icchitaṁ
Orasā dhītā Buddassa Nibbān-ā-bhiratā sadā.|| ||

[47] Sabbe kāmā samucchinnā ye dibbā ye ca mānusā
Vikkhīṇo jāti-saṁsāro n'atthi dāni puna-b-bhavo.|| ||

 

32
Dantikā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ antikā therī gāthāyo abhāsitthāti

[48] Divāvihārā ni-k-khamma Gijjhakūṭamhi pabbate
Nāgaṁ ogāha-m-uttiṇṇaṁ nadītīramhi addasaṁ.|| ||

[49] Puriso aṅkusam ādāya dehi pādanti yā cati
Nāgo pasārayī pādaṁ puriso nāgam āruhi.|| ||

[50] Disvā adantaṁ damitaṁ manussānaṁ vasaṁ gataṁ,||
Tato cittaṁ samādhemi khalu tāya vanaṁ gatā.|| ||

 

33
Ubbirī-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ ubbarī therī gāthāyo abhāsitthāti

[51] Amma Jīvā tī vanamhi kandasi attāṇaṁ adhigaccha Ubbirī||
Cūḷāsīti-sahassāni sabbā Jīva-sanāmikā
Etamh'āḷāhane daḍḍhā tāsaṁ kam anusocasi.|| ||

[52] [129] Abbuhī vata me sallaṁ duddasaṁ hadayanissitaṁ
Yaṁ me sokaparetāya dhītu sokaṁ vyapānudī.|| ||

[53] Sājja abbūḷhasallāhaṁ nicchātā parinibbutā
Buddhaṁ Dhammañ ca Saṅghañ ca upemi saraṇaṁ muniṁ.|| ||

 

34
Sukkā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sukkā therī gāthāyo abhāsitthāti

[54] Kiṁ me katā Rājagahe manussā madhuṁ pītā va acchare
Ye Sukkaṁ na upāsanti desentiṁ Buddha-sāsanaṁ.|| ||

[55] Tañ ca appaṭivānīyaṁ asecanakam ojavaṁ
Pivanti maññe sappaññā valāhakam iv'addhagū.|| ||

[56] Sukkā sukkehi dhammehi vīta-rāgā samāhitā
Dhārehi antimaṁ dehaṁ chchetvā Māraṁ savāhanaṁ.|| ||

 

35
Selā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ selā therī gāthāyo abhāsitthāti

[57] N'atthi nissaraṇaṁ loke kiṁ vivekena kāhasi
Bhuñjāhi kāma-ratiyo māhu pacch-ā-nutāpinī.|| ||

[58] Sattisūlūpamā kāmā khandhanaṁ adhikuṭṭanā
Yaṁ tvaṁ kāma-ratiṁ brūsi aratī dāni sā mamaṁ.|| ||

[59] Sabbattha vihatā nandī tamokkhandho padālito
Evaṁ jānāhi pāpima nihato tvam asi antaka.|| ||

 

36
Somā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ somā therī gāthāyo abhāsitthāti

[60] Yaṁ taṁ isīhi pattabbaṁ ṭhānaṁ du-r-abhisaṁbhavaṁ
Na taṁ dvaṅgulipaññāya sakkā pappotum itthiyā.|| ||

[61] Itthibhāvo no kiṁ kayirā cittamhi susamāhite
ñāṇamhi vattamānamhi sammā dhammaṁ vipassato.|| ||

[62] [130] Sabbattha vihatā nandi tamokkhandho padālito
Evaṁ jānāhi pāpima nihato tvam asi antakā.|| ||

Tika-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Catukka Nipāto

 

37
Bhaddā-Kāpilānī-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ bhaddākāpilānī therī gāthāyo abhāsitthāti

[63] Putto Buddhassa dāyādo Kassapo susamāhito,||
Pubbe-nivāsaṁ yo vedī saggāpāyañ ca passati.|| ||

[64] Atho jātikkhayaṁ patto abhiññāvosito muni,||
Etāhi tīhi vijjāhi tevijjo hoti brāhmaṇo.|| ||

[65] Tath'eva Bhaddā Kāpilāni tevijjā maccuhāyinī,||
Dhāreti antimaṁ dehaṁ chchetvā Māraṁ savāhanaṁ.|| ||

[66] Disvā ādīnavaṁ loke ubho pabbajitā mayaṁ,||
Ty amhā khīṇ'āsavā dantā sītibhūtā'mha nibbutā ti.|| ||

Catukka-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Pañcaka Nipāto

 

38
Aññatarā Bhikkhuni Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ aññatarā therī gāthāyo abhāsitthāti

[67] Paṇṇavīsati vassāni yato pabbajitā ahaṁ
accharāsaṅghātamattaṁ pi cittass'ūpasam'ajjhagaṁ.|| ||

[68] Aladdhā cetaso santiṁ kāmarāgen'avassutā,||
Bāhā paggayha kandantī vihāraṁ pāvisiṁ ahaṁ.|| ||

[69] Sā bhikkhunīm upāgacchiṁ yā me saddhāyikā ahu,||
Sā me dhammaṁ adesesi khandhāyatana-dhātuyo.|| ||

[70] Tassā dhammaṁ suṇitvāna ekamante upāvisiṁ,||
Pubbe-nivāsaṁ jānāmi dibba-cakkhuṁ visodhitaṁ.|| ||

[71] [131] Ceto paricca ñāṇañ ca sota-dhatu visodhitā,||
Ididhi pi me sacchi-katā patto me āsava-k-khayo,||
Cha me'bhiññā sacchi-katā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

 

39
Vimalā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ Vimalā-therī gāthāyo abhāsitthāti

[72] Mattā vaṇṇena rūpena sobhaggena yasena ca,||
Yobbanena c'ūpatthaddhā aññā samatimaññi'haṁ.|| ||

[73] Vibhūsetvā imaṁ kāyaṁ sucittaṁ bālalāpanaṁ,||
Aṭṭhāsiṁ vesidvāramhi luddo pāsam iv'oḍḍiya.|| ||

[74] Pilandhanaṁ vidaṁsentī guyhaṁ pakāsikaṁ bahuṁ,||
Akāsiṁ vividhaṁ māyaṁ ujjhagghantī bahuṁ janaṁ.|| ||

[75] Sājja piṇḍaṁ caritvāna muṇḍā saṅghāṭipārutā,||
Nisinnā rukkha-mūlamhi avitakkassa lābhinī.|| ||

[76] Sabbe yogā samucchinnā ye dibbā ye ca mānusā,||
Khepetvā āsave sabbe sīti-bhūtā mhi nibbutā.|| ||

 

40
Sīhā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sīhā therī gāthāyo abhāsitthāti

[77] A-yoniso-mana-sikārā kāma-rāgena additā, 1
Ahosaṁ uddhatā pubbe citte aVasa-vattinī.|| ||

[78] Pariyuṭṭitā kilesehi sukha-saññānuvattinī,
Samaṁ cittassa nālabhiṁ rāga-citta-vasānugā.|| ||

[79] Kisā paṇaḍu vivaṇṇā ca satta-vassāni cāri'haṁ,||
Nāhaṁ divā vā rattiṁ vā sukhaṁ vindiṁ sudukkhitā.|| ||

[80] Tato rajjuṁ gahetvāna pāvisaṁ vana-m-antaraṁ,||
Varaṁ me idha ubbandhaṁ yañ ca hīnaṁ pun'ācare.|| ||

[81] Daḷha-pāsaṁ karitvāna rukkha-sākhāya bandhiya,||
[132] Pakkhipiṁ pāsaṁ gīvāyaṁ atha cittaṁ vimucci me.|| ||

 

41
Sundarī Nandā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ Sundarī-Nandā-therī gāthāyo abhāsitthāti

[82] Āturaṁ asuciṁ pūtiṁ passa Nande samussayaṁ
Asubhāya cittaṁ bhāvehi ek'aggaṁ susamāhitaṁ.|| ||

[83] Yathā idaṁ tathā etaṁ yathā etaṁ tathā idaṁ
Duggandhaṁ pūtikaṁ vāti bālānaṁ abhinanditaṁ.|| ||

[84] Evam etaṁ avekkhantī rattin-divam atanditā
Tato sakāya paññāya abhinibbhijja dakkhisaṁ.|| ||

[85] Tassā me appamattāya vicinantiyā yoniso
Yathābhūtaṁ ayaṁ kāyo diṭṭho santarabāhiro.|| ||

[86] Atha nibbind'ahaṁ kāye ajjhattañ ca virajj'ahaṁ
Appamattā visaṁyuttā upasantā mhi nibbutā.|| ||

 

42
Nanduttarā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ nanduttarā therī gāthāyo abhāsitthāti

[87] Aggiṁ candañ ca sūriyañ ca devatā ca namassi'haṁ
Nadītitthāni gantvāna udakaṁ oruhāmi'haṁ.|| ||

[88] Bahuvatasamādānā aḍḍhaṁ sīsassa olikhiṁ,||
Chamāya seyyaṁ kappemi ratti-bhattaṁ na bhuñji'haṁ|| ||

[89] Vibhūsāmaṇḍanaratā n'hāpanucchādanehi ca
Upākāsiṁ imaṁ kāyaṁ kāma-rāgena additā.|| ||

[90] Tato saddhaṁ labhitvāna pabbajiṁ anagāriyaṁ,||
Disvā kāyaṁ tathā-bhūtaṁ kāmarāgo samūhato.|| ||

[91] Sabbe bhavā samucchinnā icchā ca patthanā pi ca,||
Sabba-yoga-visaṁyuttā santiṁ pāpuṇiṁ cetaso.|| ||

 

43
Mittākāḷi-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ mittā kāḷi therī gāthāyo abhāsitthāti

[92] Saddhāya pabbajitvāna agārasmā anagāriyaṁ
Vicari'haṁ tena tena lābha-sakkāra ussukā.|| ||

[93] [133] Riñcitvā paramaṁ atthaṁ hīnaṁ attham asevi'haṁ
Kilesānaṁ vasaṁ gantvā sāmaññ'atthaṁ nirajji'haṁ.|| ||

[94] Tassā me ahu saṁvego nisinnāya vihārake
Ummagga-paṭipanna mhi taṇhāya vasam āgatā.|| ||

[95] Appakaṁ jīvitaṁ mayhaṁ jarā vyādhi ca maddati,||
Purāyaṁ bhijjati kāyo na me kālo pamajjituṁ.|| ||

[96] Yathābhūtaṁ apekkhantī khandhānaṁ udayabbayaṁ,||
Vimutta-cittā uṭṭhāsiṁ kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

 

44
Sakulā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sakulātherī gāthāyo abhāsitthāti

[97] Agārasmiṁ vasantī'haṁ dhammaṁ sutvāna bhikkhuno,||
Addasaṁ virajaṁ dhammaṁ Nibbānaṁ padam accutaṁ.|| ||

[98] Sāhaṁ putta-dhītarañ ca dhana-dhaññañ ca chaḍḍiya
Kese chedāpayitvāna pabbajiṁ anagāriyaṁ.|| ||

[99] Sikkhamānā ahaṁ santīṁ bhāventī maggam añjasaṁ,||
Pahāsiṁ rāga-dosañ ca tadekaṭṭhe ca āsave.|| ||

[100] Bhikkhunī upasampajja pubba jātim anussariṁ
Dibba-cakkhuṁ visodhitaṁ vimalaṁ sādhu bhāvitaṁ.|| ||

[101] saṅkhāre parato disvā hetujāte palokine
Pahāsiṁ āsave sabbe sīti-bhūtā mhi nibbutā.|| ||

 

45
Soṇa-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ soṇā therī gāthāyo abhāsitthāti

[102] Dasa putte vijāyitvā asmiṁ rūpa-samussaye
Tato'haṁ dubbalā jiṇṇā bhikkhunīṁ upasaṅkamiṁ.|| ||

[103] Sā me dhammam adesesi khandhayatanadhātuyo
Tassā dhammaṁ suṇitvāna kese chetvāna pabbajiṁ.|| ||

[104] Tassā me sikkhamānāya dibba-cakkhu visodhitaṁ,||
Pubbe-nivāsaṁ jānāmi yattha me vusitaṁ pure.|| ||

[105] [134] Animittañ ca bhāvemi ekaggā susamāhitā,||
Anantarā-vimokkhāsiṁ anupādāya nibbutā.|| ||

[106] Pañca kkhandhā pariññātā tiṭṭhanti chinna-mūlakā,||
ṭhītivatthuj'aneja mhi n'atthi dāni puna-b-bhavo.|| ||

 

46
Bhaddā (Purāṇṇa-Nigaṇṭhī) Kuṇḍalakesā Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ bhaddā kuṇḍalakesā therī gāthāyo abhāsitthāti

[107] Lūnakesī paṅkadharī ekasāṭī pure cariṁ,||
Avajje vajjamatinī vajje cāvajjadassinī.|| ||

[108] Divāvihārā ni-k-khamma Gijjhakūṭamhi pabbate
Addasaṁ virajaṁ Buddhaṁ bhikku-Saṅgha-purakkhataṁ.|| ||

[109] Nihacca jāṇuṁ vanditvā sammukhā pañjaliṁ ahaṁ,||
Ehi Bhadde ti avaca sā me ās'ūpasampadā.|| ||

[110] Ciṇṇā Aṅgā ca Magadhā Vajjī Kāsī ca Kosalā,||
Anaṇā paṇṇāsavassāni raṭṭhapiṇḍaṁ abhuñji'haṁ.|| ||

[111] Puññaṁ ca pasaviṁ bahuṁ sappañño vat'āyaṁ upāsako,||
Yo Bhaddāya cīvaraṁ adāsi muttāya sabbagandhehi.|| ||

 

47
Paṭācārā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ pamācārā theri gāthāyo abhāsitthāti

[112] Naṅgalehi kasaṁ khettaṁ bījāni pavapaṁ chamā,||
Puttadārāni posentā dhanaṁ vindanti mānavā.|| ||

[113] Kim ahaṁ sīla-sampannā satthu sāsanakārikā,||
Nibbānaṁ nādhigacchāmi akusitā anuddhati.|| ||

[114] Pade pakkhālayitvāna udake su karom'ahaṁ,||
Padodakañ ca disvāna thalato ninnam āgataṁ.|| ||

[115] Tato cittaṁ samādhemi assaṁ bhadraṁ va jāniyaṁ,||
[135] Tato dīpaṁ gahetvāna vihāraṁ pāvisiṁ ahaṁ.|| ||

[116] Seyyaṁ olokayitvāna mañcakamhi upāvisiṁ,||
Tato sūciṁ gahetvāna vaṭṭiṁ okassayām'ahaṁ
Padipasseva Nibbānaṁ vimokkho ahu cetaso.|| ||

 

48
Tiṁsa-mattā-Therī Bhikkhūnī-Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ tiṁsamattā therī bhikkhunīyo gāthāyo abhāsitthāti

[117] Mūsalāni gahetvāna dhaññaṁ koṭṭenti mānavā
Puttadārāni posentā dhanaṁ vindanti mānavā:|| ||

[118] Karotha Buddha-sāsānaṁ yaṁ katvā nānutappati,||
Khippaṁ pādāni dhovitvā ekamante nisīdatha,||
Ceto-samatham anuyuttā karotha Buddha-sāsanaṁ.|| ||

[119] Tassā tā vacanaṁ sutvā Paṭācārāya sāsanaṁ,||
Pāde pakkhālayitvāna ekam-antaṁ upāvisuṁ,||
Ceto-samatham anuyuttā akaṁsu Buddha-sāsanaṁ.|| ||

[120] Rattiyā purime yāme pubba-jātiṁ anussaruṁ,||
Rattiyā majjhime yāme dibba-cakkhuṁ visodhayuṁ,||
Rattiyā pacchime yāme tamok-khandhaṁ padālayuṁ.|| ||

[121] Uṭṭhāya pāde vandiṁsu katā te anusāsanī,||
Indaṁ va devā tidasā saṅgāme aparājitaṁ,||
Purakkhitvā vihisssāma tevijja'mha anāsavā.|| ||

 

49
Canda-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ candā therī gāthāyo abhāsitthāti

[122] Duggatāhaṁ pure āsiṁ vidhavā ca aputtikā,||
Vinā mittehi ñātīhi bhatta-coḷassa nādhigaṁ.|| ||

[123] Pattaṁ daṇḍañ ca gaṇhitvā bhikkhamānā kulā kulaṁ,||
Sītuṇhena ca ḍayhantī satta-vassāni cāri'haṁ.|| ||

[124] Bhikkuniṁ puna disvāna annapānassa lābhiniṁ,||
Upasaṅkammā avocaṁ pabbajiṁ anagāriyaṁ.|| ||

[125] [136] Sā ca maṁ anukampāya pabbajesi Paṭicarā,||
Tato maṁ ovaditvāna paramatthe niyojayī.|| ||

[126] Tassāhaṁ vacanaṁ sutvā akāsiṁ anusāsaniṁ,||
Amogho ayyāya ovādo tevijja'mhi anāsavā.|| ||

Pañcaka-Nipāto Niṭṭhito

Chakka Nipāto

 

50
Pañca-sata-Paṭācārā Therīnaṁ Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ pañcasatamattā therī bhikkhunīyo gāthāyo abhāsitthāti

[127] Yassa maggaṁ na jānāsi āgatassa gatassa vā
Taṁ kuto āgataṁ puttaṁ mama putto ti rodasi.|| ||

[128] Maggañ ca kho'ssa jānāsi āgatassa gatassa vā
Na naṁ samanu-socesi evaṁ dhammā hi pāṇīno.|| ||

[129] Ayā-cito tato'gacchi ananuññāto ito gato
Kuto pi nūna āgantvā vasitvā katipāhakaṁ
Ito pi aññena-gato tato aññena gacchati.|| ||

[130] Peto manussarūpena saṁsaranto gamissati,||
Yathāgato tathā gato kā tattha paridevanā.|| ||

[131] Abbuhī vata me sallaṁ duddasaṁ hadayanissitaṁ
Yā me sokaparetāya puttasokaṁ vyapānudi.|| ||

[132] Sājja abbūḷhasallāhaṁ nicchātā parinibbutā
Buddhaṁ Dhammañ ca Saṅghañ ca upemi saraṇaṁ muniṁ.|| ||

 

51
Vāseṭṭhi-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ vāseṭṭhi therī gāthāyo ahāsiti

[133] Puttasoken'ahaṁ aṭṭā khitta-cittā visaññinī,||
Naggā pakiṇṇakesi ca tena tena vicāri'haṁ.|| ||

[134] Vīthi-saṅkāra-kūṭesu susāne rathiyāsu ca
Acariṁ tīṇi vassāni khuppipāsā-samappitā.|| ||

[135] [137]Ath'addasāsi Sugataṁ nagaraṁ Mithilaṁ gataṁ,||
Adantānaṁ dametāraṁ sambuddham akutobhayaṁ.|| ||

[136] Saṁ-cittaṁ paṭiladdhāna vanditvāna upāvisiṁ
So me dhammam adesesi anukampāya Gotamo.|| ||

[137] Tassa dhammaṁ suṇitvāna pabbajiṁ anagāriyaṁ
Yuñjantī satthu vacane sacchākāsiṁ padaṁ sivaṁ.|| ||

[138] Sabbe sokā samucchinnā pahīnā etadantīkā
Pariññātā hi me vatthu yato sokāna-sambhavo.|| ||

 

52
Khemā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ Khemā theri gāthāyo abhāsīti

[139] Daharā tuvaṁ rūpavatī aham pi daharo yuvā,||
Pañcaṅgikena turiyena ehi Kheme ramāmase.|| ||

[140] Iminā pūtikāyena āturena pabhaṅgunā
Ammiyāmi harāyāmi kāma-taṇhā samūhatā.|| ||

[141] Sattisūḷūpamā-kāmā khandhānaṁ adhikuṭṭanā
Yaṁ tvaṁ kāmaratiṁ brūsi arati dāni sā mamaṁ.|| ||

[142] Sabbaṭtha vihatā nandi tamokkhandho padālito
Evaṁ jānāhi pāpima nihato tvam'asi antaka.|| ||

[143] Nakkhattāni namassantā aggiṁ paricaraṁ vane
Yathābhuccaṁ ajānantā bālā suddhiṁ amaññatha.|| ||

[144] Ahañ ca kho namassantī sambuddhaṁ purusuttamaṁ
Parimuttā sabba-dukkhehi satthu-sāsanakārikā.|| ||

 

53
Sujātā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sujātā theri gāthāyo abhāsīti

[145] Alaṁ-katā suvasanā mālinī candanukkhitā
Sabbābharaṇasañchannā dāsīgaṇapurakkhatā.|| ||

[146] Annaṁ pānañ ca ādāya khajjaṁ bhojjaṁ anappakaṁ
Gehato ni-k-khamitvāna uyyānam abhihārayiṁ.|| ||

[147] [138] Tattha ramitvā kīḷitvā āga-c-chanti sakaṁ gharaṁ
Vihāraṁ dakkhiṁ pavisiṁ Sākete Añjanaṁ vanaṁ.|| ||

[148] Disvāna loka-pajjotaṁ vanditvāna upāvisiṁ||
So me dhammam-adesesi anukampāya cakkhumā.|| ||

[149] Sutvā ca kho mahesissa saccaṁ sampaṭivijjh'ahaṁ
Tatth'eva virajaṁ dhammaṁ phussayiṁ amataṁ padaṁ.|| ||

[150] Tato viññāta-Sad'Dhammā pabbajiṁ anagāriyaṁ
Tisso vijjā anuppattā amoghaṁ Buddha-sāsanaṁ.|| ||

 

54
Anopamā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ anopamā theri gāthāyo abhāsīti

[151] Ucce kule ahaṁ jātā bahuvitte mah-addhane
Vaṇṇarūpena sampannā dhītā Majjhassa atrajā.|| ||

[152] Patthitā rāja-puttehi seṭṭhi-puttehi gijjhitā
Pitu me pesayī dūtaṁ detha mayhaṁ Anopamaṁ.|| ||

[153] Yattakaṁ tulitā esā tuyhaṁ dhītā Anopamā||
Tato aṭṭhaguṇaṁ dassaṁ hiraññaṁ ratanāni ca.|| ||

[154] Sāhaṁ disvāna sambuddhaṁ lokajeṭṭhaṁ anuttaraṁ
Tassa pādāni vanditvā ekam-antaṁ upāvisiṁ.|| ||

[155] So me dhammam-adesesi anukampāya Gotamo
Nisinnā āsane tasmiṁ phussayiṁ tatiyaṁ phalaṁ.|| ||

[156] Tato kesāni chetvāna pabbajiṁ anagāriyaṁ
Sājja me sattami ratti yato taṇhā visositā.|| ||

 

55
Mahā-Pajāpatī-Gotamī-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ Mahā-Pajāpatigotami therī gāthāyo abhāsīti

[157] Buddha vīra namo ty atthu sabba-sattāṇam uttama
Yo maṁ dukkhā pamocesi aññañ ca bahukaṁ janaṁ|| ||

[158] Sabba-dukkaṁ pariññātaṁ hetu-taṇhā visositā
Ariy'aṭṭhaṅgiko maggo nirodhe pūsito mayā|| ||

[159] [139] Mātā putto pitā bhātā ayyakā ca pure ahuṁ
Yathābhuccaṁ ajānantī saṁsarī'haṁ anibbisaṁ.|| ||

[160] Diṭṭho hi me so Bhagavā antime'yaṁ samussayo
Vikkhiṇo jāti-saṁsāro n'atthi dāni puna-b-bhavo.|| ||

[161] Āraddha-viriye pahit'atte niccaṁ daḷha-parakkame
Samagge sāvake passe esā Buddhāna vandanā.|| ||

[162] Bahunnaṁ vata atthāya Māyā janayi Gotamaṁ
Vyādhi-maraṇa-tunnānaṁ dukkha-k-khandhaṁ vyapānudi.|| ||

 

56
Guttā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ guttā therī gāthāyo abhasiti.

[163] Gutte yadatthaṁ pabbajjā hitvā puttaṁ pasuṁ samussayaṁ
Tam eva anubrūhehi mā cittassa vasaṁ gamī.|| ||

[164] Cittena vañcitā sattā Mārassa visaye ratā
Aneka-jāti-saṁsāraṁ sandhāvanti aviddasū.|| ||

[165] Kāma-c-chandañ ca vyāpādaṁ sakkāya-diṭṭhim eva ca
Sīl'abbata-parāmāsaṁ vicikicchañca pañcamaṁ.|| ||

[166] Saṇyojanani etāni pajahitvāna bhikkhuni,||
Orambhāgamanīyāni na-y-idaṁ punar ehisi.|| ||

[167] Rāgaṁ mānaṁ avijjañ ca uddhaccañ ca viVajjīya,||
Saṇyojanani chetvāna dukkhass'antaṁ karissasi.|| ||

[168] Khepetvā jāti-saṁsāraṁ pariññāya puna-b-bhavaṁ
Diṭṭhe'va dhamme nicchātā upasantā carissasi.|| ||

 

57
Vijayā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ vijayā theri gāthāyo abhasīti

[169] Catukkhattuṁ pañcakkhattuṁ vihārā upani-k-khamiṁ
Aladdhā cetaso santiṁ citte aVasa-vattinī.|| ||

[170] Bhikkhunīṁ upasaṅkamma sakkaccaṁ paripucch'ahaṁ,||
Sā me dhammam adesesi dhātu āyatanāni ca.|| ||

[171] [140] Cattāri ariya-saccānī indriyāni balāni ca
Bojjhaṅg'aṭṭh'aṅgikaṁ maggaṁ uttamatthassa pattiyā.|| ||

[172] Tassāhaṁ vacanaṁ sutva karontī anusāsanīṁ,||
Rattiyā purime yāme pubba-jātim anussariṁ.|| ||

[173] Rattiyā majjhime yāme dibba-cakkhuṁ visodhayiṁ,||
Rattiyā pacchime yāme tamok-khandhaṁ padālayiṁ.|| ||

[174] Pīti-sukhena ca kāyaṁ pharitvā vihariṁ tadā,||
Sattamiyā pāde pasāremi tamok-khandhaṁ padāliyā.|| ||

Chakka-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Sattaka Nipāto

 

58
Uttarā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ uttarā therī gāthāyo abhāsīti

[175] Musalāni gahetvāna dhaññaṁ koṭṭenti mānavā,||
Puttadārāni posentā dhanaṁ vindanti mānavā.|| ||

[176] Ghaṭetha Buddha-sāsane yaṁ katva nānutappati,||
Khippaṁ pādāni dhovitva ekam-antaṁ nisīdatha.|| ||

[177] Cittaṁ upaṭṭha-petvāna ek'aggaṁ susamāhitaṁ,||
Paccavekkhatha saṅkhāre parato no ca attato.|| ||

[178] Tassāhaṁ vacānaṁ sutvā Paṭācārānusāsaniṁ,||
pāde pakkhālayitvāna ekam-ante upāvisiṁ.|| ||

[179] Rattiyā purime yāme pubba-jātim anussariṁ||
Rattiyā majjhime yāme dibba-cakkhuṁ visodhayiṁ.|| ||

[180] Rattiyā pacchime yāme tamok-khandhaṁ padālayiṁ,||
Tevijjā atha vuṭṭhāmi katā te anusāsanī|| ||

[181] Sakkaṁ va devā tidasā saṅgāme aparājitaṁ,||
Purakkhitvā vihissāmi tevijja'mhi anāsavā.|| ||

 

59
Cālā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ cālā therī gāthāyo abhāsiti

[182] [141] Satiṁ upaṭṭha-petvāna bhikkhunī bhāvit'indriyā,||
Paṭivijjhiṁ padaṁ santaṁ saṅkhārūpasamaṁ sukhaṁ,|| ||

[183] Kin nū uddissa muṇḍā samaṇī viya dissasi,||
Na ca rocesi pāsaṇḍe kim idaṁ carasi momuhā.|| ||

[184] Ito bahiddhā pāsaṇḍā diṭṭhiyo upanissitā,||
Na te dhammaṁ vijananti na te dhammassa kovidā.|| ||

[185] Atthi Sakyakule jāto Buddho appaṭi-puggalo,||
So me dhammam adesesi diṭṭhinaṁ samati-k-kamaṁ.|| ||

[186] Dukkhaṁ dukkha-samuppādaṁ dukkhassa ca ati-k-kamaṁ,||
Ariy'aṭṭhaṅgikaṁ maggaṁ dukkhūpasama-gāminaṁ.|| ||

[187] Tassāhaṁ vacanaṁ sutvā vihariṁ sāsane ratā,||
Tisso vijjā anuppattā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ|| ||

[188] Sabbattha vihatā nandi tamokkhandho padālito||
Evaṁ jānāhi pāpima nihato tvam asi antakā.|| ||

 

60
Upacālā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ upacālātheri gāthāyo abhāsīti

[189] Satimatī cakkhu-mati bhikkhunī bhāvit'indriyā,||
Paṭivijjhiṁ padaṁ santaṁ akā-purisa-sevitaṁ.|| ||

[190] Kiṁ nu jātiṁ na rocesi jāto kāmāni bhuñjati,||
Bhuñjāhi kāma-ratiyo māhu pacch-ā-nutāpinī.|| ||

[191] Jātassa maraṇaṁ hoti hattha-pādāna chedanaṁ||
Vadha-bandha-pariklesaṁ jāto dukkhaṁ nigacchati.|| ||

[192] Attha Sakyakule jāto sambuddho aparājito,||
So me dhammam adesesi jātiyā samati-k-kamaṁ.|| ||

[193] Dukkhaṁ dukkha-samuppādaṁ dukkhassa ca ati-k-kamaṁ,||
Ariy'aṭṭh'aṅgikaṁ maggaṁ dukkh'ūpasama-gāminaṁ.|| ||

[194] Tassāhaṁ vacanaṁ sutvā vihāraṁ sāsane ratā||
Tisso vijjā anuppattā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

[195] [142] Sabbattha vihatā nandi tamokkhandho padālito,||
Evaṁ jānāhi pāpima nihato tvam asi antakāti.|| ||

Sattaka-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Aṭṭhaka Nipāto

 

61
Sīs-Ūpacālā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sīsūpacālā theri gāthāyo abhāsīti

[196] Bhikkhunī sīla-sampannā indriyesu susaṁvutā,||
Adhigacche padaṁ santaṁ asecanakam ojavaṁ.|| ||

[197] Tāvatiṁsā ca Yāmā ca Tusitā cāpi devatā||
Nimmāṇaratino devā ye devā Vasa-vattino,||
Tattha cittaṁ paṇidhehi yattha te vusitaṁ pure.|| ||

[198] Tāvatiṁsā ca Yāmā ca Tusitā cāpi devatā,||
Nimmāṇaratino devā ye devā Vasa-vattino.|| ||

[199] Kālaṁ kālaṁ bhavā bhavaṁ Sakkāyasmiṁ purakkhatā,||
avīti-vattā Sakkāyaṁ jāti-maraṇa-sārino.|| ||

[200] Sabbo ādipito loko sabbo loko padipito,||
Sabbo pajjalito loko sabbo loko pakampito.|| ||

[201] Akampitaṁ atuliyaṁ aputhu-j-janasevitaṁ,||
Buddho dhammaṁ me desesi tattha me nirato mano.|| ||

[202] Tassa'haṁ vacanaṁ sutvā vihiṁ sāsane ratā,||
Tisso vijjā anuppattā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

[203] Sabbattha vihatā nandi tamokkhandho padālito,||
Evaṁ jānāhi pāpima nihato tvam asi antakā.|| ||

Aṭṭhaka-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Navaka Nipatā

 

62
Vaḍḍha-mātā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ vaḍḍhamātā therī gāthāyo abhāsiti

[204] Mā su te Vaḍḍha lokamhi vanatho ahu kudācanaṁ,||
Mā puttaka puna-p-punaṁ ahu dukkhassa bhāgimā,|| ||

[205] [143] Sukhaṁ hi Vaḍḍha munayo anejā chinnasaṁsayā,||
Sīti-bhūtā damappattā vihāranti anāsavā.|| ||

[206] Teh'ānuciṇṇaṁ isibhi maggaṁ dassanapattiyā||
Dukkhass'antakiriyāya tvaṁ Vaḍḍha anubrūhaya.|| ||

[207] Visāradā va bhaṇasi etam atthaṁ janetti me,||
Maññāmi nūna māmike vanatho te na vijjati.|| ||

[208] Ye keci Vaḍḍha saṅkhārā hīnā-ukkaṭṭha-majjhimā'
Aṇū pi aṇumatto pi vanatho me na vijjati.|| ||

[209] Sabbe me āsavā khīṇā appamattasasa jhāyato,||
Tisso vijjā anuppattā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

[210] Uḷāraṁ vata me mātā patodaṁ samavassari||
Paramattha-saṁhitā gāthā yathā pi anukampikā.|| ||

[211] Tassāhaṁ vacanaṁ sutvā anusiṭṭhiṁ janettiyā,||
Dhamma-saṁvegam āpādiṁ yoga-k-khemassa pattiyā.|| ||

[212] So'haṁ padhāna-pahit'atto rattin-divam atandito,||
Mātarā codito santo aphusiṁ santimuttamaṁ.|| ||

Navaka-Nipato Niṭṭhito

 

§

 

Eka-Dasa Nipāto

 

63
Kisā-Gotamī-Therī Gāthā

[pts][than][heck]

Itthaṁ sudaṁ kisa Gotamī therī gāthāyo abhāsīti

[213] Kalyāṇa-mittatā muninā lokaṁ ādissa vaṇṇitā,||
Kalyāṇa-mitte bhajamāno api bālo paṇḍito assa.|| ||

[214] Bhajitabbā sappurisā paññā tathā pavaḍḍhati bhajantānaṁ,||
Bhajamāno sappurise sabbehi pi dukkhehi mucceyya.|| ||

[215] Dukkhañ ca vijāneyya dukkhassa ca samudayaṁ||
Nirodhañ ca Aṭṭhaṅgikaṁ Maggaṁ Cattāri Ariya-saccāni.|| ||

[216] [144] Dukkho itthi-bhāvo akkhāto purisa-damma-sārathinā,||
Sapattikam pi dukkhaṁ appekaccā sakiṁ vijātāyo.|| ||

[217] Gale apakantanti sukhumāliniyo visāni khādanti,||
Janamārakamajjhagatā ubho pi vyasanāni anubhonti.|| ||

[218] Upavijaññā gacchanti addasāhaṁ patiṁ mataṁ panthe
Vijāyitvāna appattāhaṁ sakaṁ gehaṁ.|| ||

[219] Dve puttā kālaṅkatā patī ca panthe mato kapaṇikāya,||
Mātā pitā ca bhātā ḍayhanti ca eka-cita-kāyaṁ.|| ||

[220] Khīṇakuline kapaṇe anubhūtaṁ te dukkhaṁ aparimāṇaṁ
Assu ca te pavattaṁ bahūni jāti-sahassāni,|| ||

[221] Passiṁ taṁ susānamajjhe atho pi khāditāni puttamaṁsāni
Hatakulikā sabbagarahitā mata-patikā amataṁ adhigacchiṁ.|| ||

[222] Bhāvito me maggo ariyo aṭṭhaṅgiko amata-gāmi||
Nibbānaṁ sacchikataṁ dhammādāsaṁ apekkhi'haṁ.|| ||

[223] Aham amhi kantasallā ohita-bhārā kataṁ hi karaṇiyaṁ,||
Kisāgotami therī su-vimutta-cittā imaṁ bhaṇi ti.|| ||

Ekā-dasa-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Dvā-Dasa Nipāto

 

64
Uppalavaṇṇā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ uppalavaṇṇā therī gāthāyo abhāsīti

[224] Ubho mātā ca dhītā ca mayaṁ āsuṁ sapattiyo||
Tassā me ahu saṁvego abbhuto lomahaṁsano.|| ||

[225] Dhi-r-atthu kāmā asucī duggandhā bahu-kaṇṭakā,||
Yattha mātā ca dhītā ca sabhariyā mayaṁ ahuṁ.|| ||

[226] [145] Kāmesv'ādīnavaṁ disvā nekkhammaṁ daḷha-khemato,||
Sā pabbajiṁ Rājagahe agārasmā anagāriyaṁ.|| ||

[227] Pubbe-nivāsaṁ jānāmi dibba-cakkhuṁ visodhitaṁ,||
Ceto-paricca ñāṇañ ca sota-dhātu visodhitā.|| ||

[228] Iddhī pi me sacchi-katā patto me āsavakkheyo,||
Cha me abhiññā sacchi-katā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

[229] Iddhiyā abhinimmitvā caturassaṁ rathaṁ ahaṁ,||
Buddhassa pāde vanditvā lokanāthassa sirīmato.|| ||

[230] Supupphitaggaṁ upagamma pādapaṁ
Ekā tuvaṁ tiṭṭhasi rukkha-mūle,||
Na cāpi te dutiyo atthi koci
Na tvaṁ bāle bhāyasi dhuttakānaṁ.|| ||

[231] Sataṁ sahassāna pi dhuttakānaṁ
Samāgatā edisakā bhaveyyuṁ
Lomaṁ na iñje na pi sampavedhe
Kiṁ me tuvaṁ Māra karissas'eko.|| ||

[232] Esā antara-dhāyāmi kucchiṁ vā pavisāmi te
Bhamukantare tiṭṭhāmi tiṭṭhantiṁ maṁ na dakkhasi.|| ||

[233] Citta'mhi vasī-bhūtāhaṁ iddhi-pādā subhāvitā,||
Cha me abhiññā sacchi-katā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

[234] Sattisūlūpamā kāmā khandhānaṁ adhikuṭṭanā,||
Yaṁ tvaṁ kāmaratiṁ brūsi aratī dāni sā mama.|| ||

[235] Sabbattha vihatā nandi tamokkhandho padālito,||
Evaṁ jānāhi pāpima nihato tvam asi antakā ti.|| ||

Dvā-dasa-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Soḷasa Nipāto

 

65
Puṇṇikā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ puṇṇā therī gāthāyo abhāsīti

[236] Udaka-āhari ahaṁ sīte sadā udakam otariṁ,||
Ayyānaṁ daṇḍa-bhayabhītā vācā-dosa-bhayadditā.|| ||

[237] Kassa brāhmaṇa tvaṁ bhīto sadā udakam otari,||
Vedhamānehi gattehi sītaṁ vedayase bhūsaṁ.|| ||

[238] Jānantī ca tuvaṁ bhoti Puṇṇike paripucchasi,||
Karontaṁ kusalaṁ kammaṁ rudhantaṁ kamma pāpakaṁ.|| ||

[239] Yo ca vuḍḍho daharo vā pāpa-kammaṁ pakubbati,||
Udakābhisecanā so pi pāpa-kammā pamuccati.|| ||

[240] Ko nu te idam akkhāsi ajānantassa ajānato,||
Udakābhisecanā nāma pāpa-kammā pamuccati.|| ||

[241] Saggaṁ nūna gamissanti sabbe maṇḍukakacchapā,||
Nāgā ca suṁsumārā ca ye c'aññe udake-carā.|| ||

[242] Orabbhikā sūkarikā macchakā miga-bandhakā,||
Corā ca vajjhaghātā ca ye c'aññe pāpa-kammino,||
Udakābhisecanā te pi pāpa-kammā pamuccare.|| ||

[243] Sace imā nadiyo te pāpaṁ pubbe-kataṁ vaheyyuṁ,||
Puññaṁ p'imā vaheyyuṁ tena tvaṁ paribāhiro assa.|| ||

[244] Yassa brāhmaṇa tvaṁ bhīto sadā udakam otari,||
Tam eva brahme mā kāsi mā te sītaṁ chaviṁ hane.|| ||

[245] Kummaggaṁ paṭipannaṁ maṁ ariya-maggaṁ samānayi,||
Udakābhisecanaṁ bhoti imaṁ sāṭaṁ dadāmi te.|| ||

[246] Tuyh'eva sāṭako hotu n-ā-haṁ icchāmi sāṭakaṁ,||
Sace bhāyasi dukkhassa sace te dukkham appiyaṁ.|| ||

[247] [147] Mā kāsi pāpakaṁ kammaṁ āvī vā yadi vā raho,||
Sace ca pāpakaṁ kammaṁ karissasi karosi vā.|| ||

[248] Na te dukkhā pamutty atthi upeccāpi palāyato,||
Sace bhāsasi dukkhassa sace te dukkham appiyaṁ.|| ||

[249] Upehi Buddhaṁ saraṇaṁ Dhammaṁ Saṅghañ ca tādinaṁ,||
Samādiyāhi sīlāni taṁ te atthāya hehiti.|| ||

[250] Upemi Buddhaṁ saraṇaṁ Dhammaṁ Saṅghañca tādinaṁ,||
Samādiyāmi sīlāni tam me atthāya hehiti.|| ||

[251] Brahma-bandhu pure āsiṁ ajj'amhi saccaṁ brāhmaṇo,||
Tevijjo veda-sampanno sotthiyo c'amhi n'hātako.|| ||

Soḷasa-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Vīsati Nipāto

 

66
Ambapālī-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ ambapālī therī gāthāyo abhāsīti

[252] Kāḷakā bhamara-vaṇṇasādisā vellitaggā mama muddhajā ahuṁ,||
Te jarāya sāṇavākasādisā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[253] Vāsito va surabhīkaraṇḍako pupphapūraṁ mama uttamaṅgabhu,||
Taṁ jarāya sasalomagandhikaṁ sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[254] Kānanaṁ va sahitaṁ suropitaṁ Kocchasūcivicitaggasobhitaṁ,||
Taṁ jarāya viralaṁ tahiṁ tahiṁ sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[255] Saṇhakhandhana-suvaṇṇa-maṇḍitaṁ sobhate su veṇīhi alaṅkataṁ,||
[148] Taṁ jarāya khalati siraṁ kataṁ sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[256] Citta-kāra-sukatā va lekhitā sobhate su bhamukā pure mama,||
Tā jarāya valīhi palambitā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[257] Bhassarā surucirā yathā maṇi nettā'hesuṁ abhinīla-m-ayatā,||
Te jarāy'abhihatā na sobhatā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[258] Saṇhatuṅgasadisī ca nāsikā sobhate su abhiyobbanaṁ pati
Sā jarāya uppakūlitā viya sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[259] Kaṅkaṇaṁ va sukataṁ suniṭṭhitaṁ sobhate su mama kaṇṇapāḷiyo
Tā jarāya valīhi palambitā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[260] Pattalimakula-vaṇṇasādisā sobhate su dantā pure mama
Te jarāya khaṇḍā yava pītakā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[261] Kānanasmiṁ vana-saṇḍacāriṇī kokilā va madhuraṁ nikūjitaṁ
Taṁ jarāya khalitaṁ tahiṁ tahiṁ sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[262] Saṇhakampurī va suppamajjitā sobhate su gīvā pure mama
Sā jarāyaya bhaggā vināsitā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[263] [149] Vaṭṭapalighasadisopamā ubho sobhate su bāhā pure mama
Tā jarāya yathā pāṭali dubbalikā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[264] Saṇha-muddika-suvaṇṇa-maṇḍitā sobhate su hatthā pure mama
Te jarāya yatha mūla-mūlikā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[265] Pīnavaṭṭa pahituggatā ubho sobhate su thanakā pure mama
Te rindī va lambanti'nodakā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[266] Kañcanassa phalanaṁ va sumaṭṭaṁ sobhate su kāyo pure mama
So valīhi sukhumāhi otato sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[267] Nāga-bhogasa-disopamā ubho sobhate su ūru pure mama
Te jarāya yatha veḷunāḷiyo sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[268] Saṇhanūpura-suvaṇṇa-maṇḍitā sobhate su jaṅghā pure mama
Tā jarāya tiladaṇḍakā-r-iva sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[269] Tūlapuṇṇasa-disopamā ubho sobhate su pādā pure mama
Te jarāya phuṭikā valīmatā sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

[270] Ediso ahu ayaṁ samussayo jajjaro bahu-dukkhānam ālayo
[150] So'palepapatito jarāghāro sacca-vādi-vacanaṁ anaññathā.|| ||

 

67
Rohiṇī-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ rohiṇī therī gāthāyo abhāsīti

[271] Samaṇā ti bhoti maṁ vipassi samaṇā ti paṭibujjhasi
Samaṇānam eva kittesi samaṇī nūna bhavissasi.|| ||

[272] Vipulaṁ annañ ca pānañ ca samaṇānaṁ pavecchasi
Rohiṇī'dāni pucchāmi kena te samaṇā piyā?|| ||

[273] Akamma-kāmā alasā paradattopajīvino
āsaṁsukā sādukāmā kena te samaṇā piyā?|| ||

[274] Cirassaṁ vata man tāta samaṇānaṁ paripucchasi
Tesaṁ te kittayissāmi paññā-sīla-parakkamaṁ.|| ||

[275] Kamma-kāmā analasā kamma-seṭṭhassa kārakā
Rāgaṁ dosaṁ pajahanti tena me samaṇā piyā.|| ||

[276] Tīṇi pāpassa mūlāni dhunanti suci kārino
Sabba-pāpaṁ pahīn'esaṁ tena me samaṇā piyā.|| ||

[277] Kāya-kamma suci nesaṁ vacī-kammaṁ ca tādisaṁ
Mano-kamma suci nesaṁ tena me samaṇā piyā.|| ||

[278] Vimalā saṅkhamuttā'va suddhā santarabāhirā
Puṇṇā sukkāna dhammānaṁ tena me samaṇā piyā.|| ||

[279] Bahu-s-sutā dhammaddharā ariyā dhamma-jīvino
Atthaṁ Dhammañ ca desenti tena me samaṇā piyā.|| ||

[280] Bahu-s-sutā dhammaddharā ariyā dhamma-jīvino
Ekagga-cittā satimanto tena me samaṇā piyā.|| ||

[281] Dūraṅgamā satimanto mantabhāṇī anuddhatā
Dukkhass'antaṁ pajānanti tena me samaṇā piyā.|| ||

[282] Yamhā gāmā pakkamanti ne vilokenti niñcanaṁ
Anapekkhā va gacchanti tena me samaṇā piyā.|| ||

[283] [151] Na te saṁ koṭṭhe osenti na kumbhiṁ na khalopiyaṁ
Pariniṭṭhitam esānā tena me samaṇā piyā.|| ||

[284] Na te hiraññaṁ gaṇhanti na suvaṇṇaṁ na rūpiyaṁ
Paccuppannena yāpenti tena me samaṇā piyā.|| ||

[285] Nānākulā pabbajitā nānājana-padehi ca
Aññamaññaṁ piyāyanti tena me samaṇā piyā.|| ||

[286] Atthāya vata no bhoti kule jātā si Rohiṇī
Saddhā Buddhe ca Dhamme ca Saṅghe ca tibba-gāravā.|| ||

[287] Tuvaṁ h'etaṁ pajānāsi puñña-k-khettaṁ anuttaraṁ
Amham pi ca ete samaṇā patigaṇhanti dakkhiṇaṁ
Patiṭṭhito h'ettha yañño vipulo no bhavissati.|| ||

[288] Sace bhāyasi dukkhassa sace te dukkham appiyaṁ
Upehi saraṇaṁ Buddhaṁ Dhammaṁ Saṅghañ ca tādinaṁ,||
Samādiyāhi sīlāni taṁ te atthāya hehiti.|| ||

[289] Upemi saraṇaṁ Buddhaṁ Dhammaṁ Saṅghañ ca tādinaṁ,||
Samādiyāhi sīlāni taṁ me atthāya hehiti.|| ||

[290] Brahmabandhu pure āsiṁ so idāni'mhi brāhmaṇo
Tevijjo sotthiyo c'amhi vedagū c'amhi nhātako.|| ||

 

68
Cāpā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ cāpā therī gāthāyo abhāsīti

[291] Laṭṭhi-hattho pure āsī so dāni migaluddako,||
āsāya palipā ghorā nāsakkhiṁ pāram etase.|| ||

[292] Sumuttaṁ maṁ mañña-mānā Cāpā puttam atosayī,||
Cāpāya bandhanaṁ chchetvā pabbajissaṁ puno-m-ahaṁ.|| ||

[293] Mā me kujjha mahā-vīra mā me kujjha mahā-munī,||
Na hi ko'dhaparetassa suddhi atthi kuto tapo.|| ||

[294] [152] Pakkamissaṁ ca Nālāto ko'dha Nālāya vacchati,||
Bandhantī itthi-rūpena samaṇe dhamma-jīvino.|| ||

[295] Ehi Kāḷa nivattassu bhuñja kāme yathā pure
Ahañ ca te vasī katā ye ca me santi ñātakā.|| ||

[296] Etto c'eva catubbhāgaṁ yathā bhāsasi tvaṁ Cāpe
Tayi rattassa posassa uḷāraṁ vata taṁ siyā.|| ||

[297] Kāḷa'ṅginiṁ va takkāriṁ pupphitaṁ girimuddhanī
Phullaṁ dāḷikalaṭṭhiṁ va anto dīpe va pāṭaḷiṁ.|| ||

[298] Haricandanalittaṅgiṁ kāsikuttamadhāriṇiṁ
Taṁ maṁ rūpavatiṁ santiṁ kassa ohāya gacchasi.|| ||

[299] Sākuntiko va sakuṇiṁ yathā bandhitum icchati,||
āharimena rūpena na maṁ tvaṁ bādhayissasi.|| ||

[300] Imaṁ ca me puttaphalaṁ Kāḷa uppāditaṁ tayā,||
Taṁ maṁ puttavatiṁ santiṁ kassa ohāya gacchasi.|| ||

[301] Jahanti putte sappaññā tato ñātī tato dhanaṁ,||
Pabbajanti mahāvīrā nāgo chetvā va bandhanaṁ.|| ||

[302] Idāni te imaṁ puttaṁ daṇḍena churikāya vā,||
Bhūmiyaṁ vā nisumbheyyaṁ puttasokā na gacchasi.|| ||

[303] Sace putaṁ sigālānaṁ kukkurānaṁ padāhisi,||
Na maṁ puttakate jammī, punar āvattayissasi.|| ||

[304] Handa kho dāni bhaddan te kuhiṁ Kāḷa gamissasi,||
[153] Katamaṁ gāmaṁ nigamaṁ nagaraṁ rāja-dhāniyo.|| ||

[305] Ahumha pubbe gaṇino assamaṇā samaṇamānino,||
Gāmena gāmaṁ vicarimha nagare rāja-dhāniyo.|| ||

[306] Eso hi Bhagavā Buddho nadiṁ Nerañjaraṁ pati,||
Sabba-dukkhappahānāya dhammaṁ deseti pāṇinaṁ
Tassāhaṁ santike gacchaṁ so me satthā bhavissati.|| ||

[307] Vandanaṁ dāni vajjāsi lokanāthaṁ anuttaraṁ
Padakkhiṇañ ca katvāna ādiseyyāsi dakkhiṇaṁ.|| ||

[308] Etaṁ kho labbham amhehi yathā bhasasi tvaṁ Cāpe
Vandanaṁ dāni te vajjaṁ lokanāthaṁ anuttaraṁ,||
Padakkhiṇañ ca katvāna ādisissāmi dakkhiṇaṁ.|| ||

[309] Tato ca Kālo pakkāmi nadiṁ Nerañjaraṁ pati,||
So addasāsi sambuddhaṁ desentaṁ amataṁ padaṁ.|| ||

[310] Dukkhaṁ dukkha-samuppādaṁ dukkhassa ca ati-k-kamaṁ,||
Ariy'aṭṭh'aṅgikaṁ maggaṁ dukkh'ūpasama-gāminaṁ.|| ||

[311] Tassa pādāni vanditvā katvāna taṁ padakkhiṇaṁ,||
Cāpāya ādisitvāna pabbaji anagāriyaṁ||
Tisso vijjā anuppattā kataṁ Buddhassa sāsananti.|| ||

 

69
Sundarī-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sundarī therī gāthāyo abhāsīti

[312] Petāni bhoti puttāni khādamānā tuvaṁ pure
Tuvaṁ divā ca ratto ca atīva paritappasi.|| ||

[313] Sājja sabbāni khāditvā sata puttāni brāhmaṇī,||
Vāseṭṭhi kena vaṇṇena na bāḷhaṁ paritappasi.|| ||

[314] Bahūni puttasatāni ñātiSaṅghasatāni ca
Khāditāni atītaṁse mama tuyhaṁ ca brāhmaṇa.|| ||

[315] Sāhaṁ nissaraṇaṁ ñatvā jātiyā maraṇassa ca
Na socāmi na rodāmi na c'ahaṁ paritappāmi.|| ||

[316] [154] Abbhutaṁ vata Vāseṭṭhi vācaṁ bhāsasi edisiṁ,||
Kassa tvaṁ dhammam aññāya giraṁ bhāsasi edisaṁ.|| ||

[317] Esa brāhmaṇa sambuddho nagaraṁ Mithilaṁ pati,||
Sabba-dukkhappahānāya dhammaṁ desesi pāṇinaṁ.|| ||

[318] Tassaṁ brāhmaṇa arahato dhammaṁ sutvā nirūpadhiṁ,||
Tattha viññātasad'dhammā puttasokaṁ vyapānudiṁ.|| ||

[319] So aham pi gamissāmi nagaraṁ Mithilaṁ pati,||
App eva maṁ so Bhagavā sabba-dukkhā pamocaye,|| ||

[320] Addasa brāhmaṇo Buddhaṁ vippamuttaṁ nirūpadhiṁ.||
tassa dhammam adesesi muni dukkhassa pāragū.|| ||

[321] Dukkhaṁ dukkha-samuppādaṁ dukkhassa ca ati-k-kamaṁ,||
Ariya aṭṭhaṅgikaṁ maggaṁ dukkh'ūpasama-gāminaṁ.|| ||

[322] Tattha viññāta-Sad'Dhammo pabbajjaṁ samarocayi,||
Sujāto tīhi rattihi tisso vijjā aphassayī.|| ||

[323] Ehi sārathi gacchāhi rathaṁ nīyādiyāhi'maṁ,||
ārogyaṁ brāhmaṇiṁ vajjā pabbajito dāni brāhmaṇo,||
Sujāto tīhi rattihi tisso vijjā aphassayi.|| ||

[324] Tato ca ratham ādāya sahassaṁ cāpi sārathi,||
ārogyaṁ brāhmaṇiṁ avoca pabbajito dāni brāhmaṇo,||
Sujāto tīhi rattihi tisso vijjā aphassayī.|| ||

[325] Etaṁ c'ahaṁ assarathaṁ sahassaṁ cāpi sārathi,||
Tevijjaṁ brāhmaṇaṁ sutvā puṇṇapattaṁ dadāmi te.|| ||

[326] Tumh'eva hotu assaratho sahassaṁ cāpi brāhmaṇī,||
aham pi pabbajissāmi varapaññassa santike.|| ||

[327] [155] Hatthī-gavassaṁ maṇikuṇḍalañ ca
Phītañ c'imaṁ gehavigataṁ pahāya,||
Pitā pabbajito tuyhaṁ
Bhuñja bhogāni Sundarī tuvaṁ dāyādikā kule.|| ||

[328] Hatthī gavassaṁ maṇikuṇḍalañ ca
Rammaṁ c'imaṁ gahavigataṁ pahāya,||
Pitā pabbajito mayhaṁ puttasokena aṭṭito
aham pi pabbajissāmi bhātu sokena additā.|| ||

[329] So te ijjhatu saṅkappo yaṁ tvaṁ patthesi Sundarī,||
Uttiṭṭhapiṇḍo uñchā ca paṁsukūlaṁ ca cīvaraṁ,||
Etāni abhisambhonti para-loke anāsavā.|| ||

[330] Sikkhamānāya me ayye dibba-cakkhuṁ visodhitaṁ,||
Pubbe-nivāsaṁ jānāmi yattha me vusitaṁ pure.|| ||

[331] Tuvaṁ nissāya kalyāṇī therī-Saṅghassa sobhane,||
Tisso vijjā anuppattā kataṁ Buddhassa sāsanaṁ.|| ||

[332] Anujānāhi me ayye icche Sāvatthiṁ gantave,||
Sīhanādaṁ nadissāmi Buddha-seṭṭhassa santike.|| ||

[333] Passa Sundarī satthāraṁ hemavaṇṇaṁ harittacaṁ,||
Adantānaṁ dametāraṁ sambuddham akutobhāyaṁ.|| ||

[334] Passa Sundariṁ āyantiṁ vippamuttaṁ nirūpadhiṁ,||
Vīta-rāgaṁ visaṁyuttaṁ katakiccaṁ anāsavaṁ.|| ||

[335] Bārāṇasito ni-k-khamma tava santikam āgatā,||
Sāvikā te mahāvīra pāde vandati Sundarī.|| ||

[336] Tuvaṁ Buddho tuvaṁ satthā tuyhaṁ dhīta'mhi brāhmaṇa,||
Orasā mukhato jātā katakiccā anāsavā.|| ||

[337] [156] Tassā te svāgataṁ bhadde tato te adurāgataṁ,||
Evaṁ hi dantā āyanti satthu pādāni vanditā,||
Vītarāgā visaṁyuttā katakiccā anāsavā.|| ||

 

70
Subhā Kammā Radhītā-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ subhā kammāradhītā therī gāthāyo abhāsīti

[338] Daharā ahaṁ suddhavasanā yaṁ pure dhammam assuṇiṁ,||
Tassā me appamattāya saccābhisamayo ahu.|| ||

[339] Tato'haṁ sabba-kāmesu bhūsaṁ aratim ajjhagaṁ,||
Sakkāyasmiṁ bhayaṁ disvā nekkhammaṁ yeva pīhaye.|| ||

[340] Hitvān'ahaṁ ñātigaṇaṁ dāsakamma-karāni ca,||
Gāmakhettāni phītāni ramaṇīye pamodite.|| ||

[341] Pahāy'āhaṁ pabbajitā sāpateyyam anappakaṁ,||
Evaṁ saddhāya ni-k-khamma Sad'Dhamme su-p-pavedite
Na me taṁ assa patirūpaṁ ākiñcaññaṁ hi patthaye.|| ||

[342] Yā jātarūpa-rajataṁ ṭhapetvā punar āgame
Rajataṁ jātarūpaṁ vā na bodhāya na santiyā
Na etaṁ samaṇa-sāruppaṁ na etaṁ ariya-dhanaṁ.|| ||

[343] Lobhanaṁ madanaṁ c'etaṁ mohanaṁ rajavaḍḍhanaṁ,||
Sāsaṅkaṁ bahu āyāsaṁ n'atthi c'ettha dhuvaṁ ṭhiti.|| ||

[344] Ettha rattā pamattā ca saṅkiliṭṭhamanā narā,||
Aññamaññena vyāruddhā puthukubbanti medhagaṁ.|| ||

[345] Vadho bandho parikleso jāni sokapariddavo,||
Kāmesu adhipannānaṁ dissate vyasanaṁ bahuṁ.|| ||

[346] Taṁ mañ ñātī amittā va kiṁ vo kāmesu yuñjatha,||
Jānātha maṁ pabbajitaṁ kāmesu bhaya-dassaniṁ.|| ||

[347] [157] Na hiraññasuvaṇṇena parikkhīyanti āsavā
Amittā vadhakā kāmā sapattā sallabandhanā.|| ||

[348] Taṁ maṁ ñātī amittā va kiṁ vo kāmesu yuñjatha,||
Jānātha maṁ pabbajitaṁ muṇḍaṁ saṅghāṭipārutaṁ.|| ||

[349] Uttiṭṭhapiṇḍo uñcho ca paṁsukūlañ ca cīvaraṁ,||
Etaṁ kho mama sāruppaṁ anāgārūpanissayo.|| ||

[350] Vantā mahesīnā kāmā ye dibbā ye ca mānusā
Khemaṭṭhāne vimuttā te pattā te acalaṁ sukhaṁ.|| ||

[351] Māhaṁ kāmehi saṅgacchiṁ yesu tāṇaṁ na vijjati,||
Amittā vadhakā kāmā aggi-k-khandhasamā dukkhā.|| ||

[352] Paripantho eso sabhayo savighāto sakaṇṭako,||
Gedho suvisamo c'eso mahanto mohanāmukho.|| ||

[353] Upasaggo bhīmarūpo ca kāmā sappasirūpamā,||
Ye bālā abhinandanti andhabhūtā puthujjanā.|| ||

[354] Kāmapaṅka sattā hi bahū loke aviddasu,||
Pariyantaṁ nābhijānanti jātiyā maraṇassa ca.|| ||

[355] Duggati-gamanaṁ maggaṁ manussā kāma-hetukaṁ,||
Bahuṁ ve paṭipajjanti attano roga-m-āvahaṁ.|| ||

[356] Evaṁ amittajananā tāpanā saṅkilesikā,||
Lokāmisā bandhanīyā kāmā maraṇa-bandhanā.|| ||

[357] Ummādanā ullapanā kāmā citta-pamāthino
Sattāṇaṁ saṅkilesāya khipaṁ Mārena oḍḍitaṁ.|| ||

[358] Anantādīnavā kāmā bahudukkhā mahāvisā,||
[158]Appassādā raṇakarā sukka-pakkhavisosanā.|| ||

[359] Sāhaṁ etādisaṁ katvā vyasanaṁ kāmahetukaṁ,||
Na taṁ paccāgamissāmi Nibbān-ā-bhiratā sadā.|| ||

[360] Raṇaṁ karitvā kāmānaṁ sītibhāvābhikaṅkhinī,||
Appamattā vihassāmi tesaṁ saṁyojanakkheye.|| ||

[361] Asokaṁ virajaṁ khemaṁ Ariy'aṭṭh'aṅgikaṁ ujuṁ,||
Taṁ maggaṁ anugacchāmi yena tiṇṇā mahesino.|| ||

[362] Imaṁ passatha dhamm'aṭṭhaṁ Subhaṁ kammāradhītaraṁ,||
Anejaṁ upasampajja rukkha-mūlamhi jhāyati.|| ||

[363] Ajj'aṭṭhamī pabbajitā saddhā Sad'Dhammasobhanā,||
Vinītā Uppalavaṇṇāya tevijjā maccuhāyinī.|| ||

[364] Sāyaṁ bhujissā anaṇā bhikkhunī bhāvit'indriyā,||
Sabba-yoga-visaṁyuttā katakiccā anāsavā.|| ||

[365] Taṁ Sakko deva-saṅghena upasaṅkamma iddhiyā,||
Namassati bhūtapati Subhaṁ kammāradhītaran ti.|| ||

Vīsati-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Tiṁsati Nipāto

 

71
Subhā Jīvakam-bavanika-Therī Gāthā

[pts][than]

Itthaṁ sudaṁ subhā jīvakambavanikā therī gāthāyo abhāsīti

[366] Jīvakam-bavanaṁ rammaṁ gacchantiṁ bhikkhunīṁ Subhaṁ,||
Dhuttako saṁnivāresi tam enaṁ abravī Subhā.|| ||

[367] Kiṁ te aparādhitaṁ mayā yaṁ maṁ ovariyāna tiṭṭhasi,||
Na hi pabbajitāya āvuso puriso samphusanāya kappati.|| ||

[368] Garuke mama satthu sāsane yā sikkhā sugatena desitā,||
[159]Parisuddhapadaṁ an-aṅgaṇaṁ kiṁ maṁ ovariyāna tiṭṭhasi.|| ||

[369] Āvila-citto anāvilaṁ sarajo vītarajaṁ an-aṅgaṇaṁ,||
Sabbattha vimuttamānasaṁ kiṁ maṁ ovariyāna tiṭṭhasi.|| ||

[370] Daharā ca apāpikā c'asi kiṁ te pabbajjā karissati,||
Nikkhipa kāsāya-cīvaraṁ ehi ramāmase pupphite vane.|| ||

[371] Madhurañ ca pavanti sabbaso kusumarajena samuddhatā dumā,||
Paṭhamavasanto sukho utu ehi ramāmase pupphite vane.|| ||

[372] Kusumitasikharā ca pādapā abhigajjanti va māluteritā,||
Kā tuyhaṁ rati bhavissati yadi ekā vanam ogāhissasi.|| ||

[373] Vāḷamiga-Saṅgha-sevitaṁ kuñjaramattakareṇulolitaṁ,||
Asahāyikā gantum icchasi rahitaṁ bhisanakaṁ mahāvanaṁ.|| ||

[374] Tapanīyakatā va dhītikā vicarasi Cittarathe va accharā,||
Kāsikasukhumehi vagguhi sobhasi vasanehi'nūpame.|| ||

[375] Ahaṁ tava vasānugo siyaṁ yadi viharemase kānanantare,||
Na hi m'atthi tayā piyataro pāṇo kinnarimandalocane.|| ||

[376] Yadi me vacanaṁ karissasi sukhitā ehi agāram āvasa,||
Pāsādanivātavāsinī parikammaṁ te karonti nāriyo,|| ||

[377] Kāsikasukhumāsi dhāraya abhiropehi ca mālavaṇṇakaṁ,||
[160] Kañcanamaṇimuttakaṁ bahuṁ vividhaṁ ābharaṇaṁ karomi te.|| ||

[378] Sudhotarajapacchadaṁ subhaṁ goṇakatūlita-santataṁ navaṁ,||
Abhiruha sayanaṁ mahārahaṁ candanamaṇḍitaṁ sāra-gandhikaṁ.|| ||

[379] Uppalañ ca udakato ubbhataṁ yathā yaṁ amanussa-sevitaṁ,||
Evaṁ tuvaṁ brahmacārinī sakesu aṅgesu jaraṁ gamissasi.|| ||

[380] Kin te idha sārasammataṁ kuṇapapūramhi susānavaḍḍhane
Bhedana-dhamme kaḷevare yaṁ disvā vimano udikkhasi.|| ||

[381] Akkhīni ca turiyā-r-iva kinnariyā-r-iva pabbatantare
Tava me nayanāni dakkhiya bhiyyo kāmaratī pavaḍḍhati.|| ||

[382] Uppalasikharopamānite vimale hāṭakasannibhe mukhe
Tava me nayanāni dakkhiya bhiyyo kāma-guṇo pavaḍḍhati.|| ||

[383] Api dūragatā saramhase āyatapamhe visuddhadassane
Na hi m'atthi tayā piyatarā nayanā kinnarimandalocane.|| ||

[384] Apathena payātum icchasi candaṁ kīḷanakaṁ gavessasi
Meruṁ laṅghetum icchasi yo tvaṁ Buddha-sutaṁ maggayase.|| ||

[385] [161] N'atthi hi loke sadevake rāgo yattha pi dāni me siyā
Na pi naṁ jānāmi kīriso atha maggena hato samūlako.|| ||

[386] Iṅgālakuyā va ujjhato visapatto-r-iva aggato kato
Na pi naṁ passāmi kīriso atha maggena hato samūlako,|| ||

[387] Yassā siyā apacc'avekkhitaṁ satthā vā anusāsito siyā,||
Tvaṁ tādisikaṁ palobhaya jānantiṁ so imaṁ vihaññasi.|| ||

[388] Mayhaṁ hi akkuṭṭhavandite sukha-dukkhe ca sati upaṭṭhitā,||
Saṅkhatam asubhan ti jāniya sabbatth'eva mano na limpati.|| ||

[389] Sāhaṁ Sugatassa sāvikā magg'aṭṭh'aṅgika-yānayāyinī,||
Uddhaṭasallā anāsavā suññ-ā-gāra-gatā ramām'ahaṁ.|| ||

[390] Diṭṭhā hi mayā sucittitā sombhā dārukacillakā navā
Tantīhi ca khīlakehi ca vinibaddhā vividhaṁ panaccitā.|| ||

[391] Tamh'uddhaṭe tantikhīlake vissaṭṭhe vikale paripakkhate
Avinde khaṇḍaso kate kimhi tattha manaṁ nivesaye.|| ||

[392] Tath'ūpamā dehakāni maṁ tehi dhammehi vinā na vattanti,||
Dhammehi vinā na vattati kimhi tattha manaṁ nivesaye.|| ||

[393] Yathā haritālena makkhitaṁ addasa cittikaṁ bhittiyā kataṁ,||
[162] Tamhi te viparīta-dassanaṁ paññā mānusikā niratthikā.|| ||

[394] Māyaṁ viya aggato kataṁ supinante va suvaṇṇapādapaṁ,||
Upadhāvasi andha rittakaṁ janamajjhe-r-iva ruppa-rūpakaṁ,|| ||

[395] Vaṭṭani-r-iva koṭar'ohitā majjhe-bubbuḷakā sassukā
Piḷakoḷikā c'ettha jāyati vividhā cakkhuvidhā'va piṇḍitā.|| ||

[396] Uppāṭiya cārudassanā na ca pajjittha asaṅgamānasā,||
Handa te cakkhuṁ harassu taṁ tassa narassa adāsi tāvade.|| ||

[397] Tassa ca viramāsi tāvade rāgo tattha khamāpayī ca naṁ,||
Sotthi siyā brahma-cāriṇī na puno edisakaṁ bhavissati,|| ||

[398] Āhaniya edisaṁ janaṁ aggiṁ pajjalitaṁ va liṅgiya,||
Gaṇhissaṁ āsīvisaṁ viya api nu sotthi siyā khamehi no.|| ||

[399] Muttā ca tato sā bhikkhuṇī agamī Buddha-varassa santikaṁ,||
Passiya varapuññalakkhaṇaṁ cakkhu āsi yathā purāṇakan ti.|| ||

Tiṁsati-Nipāto Niṭṭhito

 

§

 

Cattālīsati Nipāto

 

72
Isidāsi-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ isidāsī therī gāthāyo abhāsīti

[400] Nagaramhi kusumanāme Pāṭali-puttamhi paṭhaviyā||
Maṇḍe Sakyakulakulīnāyo dve bhikkhunīyo hi guṇavatiyo.|| ||

[401] [163] Isidāsī tattha ekā dutiyā Bodhī ti sīla-sampannā ca,||
Jhānajjhāyanaratāyo bahu-s-sutāyo dhutakilesāyo.|| ||

[402] Tā piṇḍāya caritvā bhattatthaṁ kariya dhotapattāyo,||
Rahitamhi sukhanisinnā imā girā abbhudīresuṁ.|| ||

[403] Pāsādikāsi ayye isidāsī vayo pi te aparihīno,||
Kiṁ disvāna vālikaṁ athāsi nekkhammam anuyuttā.|| ||

[404] Evaṁ anuyuñjamānā sā rahite dhamma-desanā-kusalā,||
Isidāsī vacanam abravī suṇa Bodhi yathamhi pabbajitā.|| ||

[405] Ujjenīyā puravare mayhaṁ pitā sīla-saṁvuto seṭṭhi,||
Tass'amhi eka dhītā piyā manāpā dayitā ca.|| ||

[406] Atha me Sāketato varako āgacchi uttamakulīno
Seṭṭhi bahūtaratano tassa maṁ suṇham adāsi tāto.|| ||

[407] Sassuyā sAsurassa ca sāyaṁ pātaṁ paṇāmam upagamma,||
Sirasā karomi pāde vandāmi yathamhi anusiṭṭhā.|| ||

[408] Yā mayhaṁ sāmikassa bhaginiyo bhātuno parijano,||
Tam eka-varakaṁ pi disvā ubbiggā āsanaṁ demi.|| ||

[409] Annena ca pānena ca kajjena ca yaṁ ca tattha sannihataṁ,||
Chādemi upanayāmi ca demi ca yaṁ yassa patirūpaṁ.|| ||

[410] Kālena upaṭṭhahitvā gharaṁ sampagamāmiṁ||
ummāra-dhota hatthapāde pañjalikā sāmikaṁ upemi.|| ||

[411] Kocchaṁ pasādam añjanañ ca ādāsakañ ca gaṇhitvā
[164] Parikamma-kārikā viya sayam eva patiṁ vibhūsemi.|| ||

[412] Sayam eva odanaṁ sādhayāmi sayam eva bhājanaṁ dhoviṁ,||
Mātā va eka-puttakaṁ tathā bhattāraṁ paricarāmi.|| ||

[413] Evaṁ maṁ bhattikataṁ anuttaraṁ kārikaṁ taṁ nihatamānaṁ
Uṭṭhāyikaṁ analasaṁ sīlavatiṁ dussate bhattā.|| ||

[414] So mātarañ ca pitarañ ca bhaṇati āpucch'āhaṁ gamissāmi,||
Isidāsiyā na saha vacchaṁ ekā-gāre'haṁ sahavatthuṁ.|| ||

[415] Mā evaṁ putta avaca isidāsī paṇḍitā paribyattā,||
Uṭṭhāyikā analasā kiṁ tuyhaṁ na rocate putta.|| ||

[416] Na ca me hiṁsati kiñci na c'ahaṁ Isidāsiyā saha vacchaṁ
Dessā'va me alaṁ me apucch'āhaṁ gamissāmi.|| ||

[417] Tassa vacanaṁ suṇītvā sassu sasuro ca me apucchiṁsu,||
Kissa tayā aparaddhaṁ bhaṇa vissatthā yathā-bhūtaṁ.|| ||

[418] Na pi'haṁ aparajjhaṁ kiñci na pi'hiṁs'eva na gaṇāmi||
Dubbacanaṁ kiṁ sakkā kātuye yaṁ maṁ videssate bhattā.|| ||

[419] Te maṁ pitu gharaṁ pati nayiṁsu vimanā dukkhena||
Avibhūtā puttaṁ anurakkhamānā jināmhase rūpiniṁ Lacchiṁ.|| ||

[420] Atha maṁ adāsi tāto aḍḍhassa gharamhi dutiyakulikassa,||
Tato upaḍḍhasuṅkena yena maṁ vindatha seṭṭhi.|| ||

[421] Tassa pi gharamhi māsaṁ avasī atha so pi maṁ paṭicchati,||
[165] Dāsī va upaṭṭhahantiṁ adūsikaṁ sīla-sampannaṁ.|| ||

[422] Bhikkhāya ca vicarantaṁ damakaṁ dantaṁ me pitā bhaṇati,||
So hi si me jāmātā nikkhipa pontiñ ca ghaṭikañ ca.|| ||

[423] So pi vasitvā pakkham atha tātaṁ bhaṇati dehi me||
Pontiṁ ghaṭikañ ca mallakañ ca puna pi bhikkhaṁ carissāmi.|| ||

[424] Atha naṁ bhaṇati tāto ammā sabbo ca me ñātagaṇavaggo,||
Kiṁ te na kirati idha bhaṇa khippaṁ yan te karihiti.|| ||

[425] Evaṁ bhaṇito bhaṇati yadi me attā Sakkoti alaṁ mayhaṁ,||
Isidāsiyā na vacchaṁ eka-ghare'haṁ saha-vatthuṁ.|| ||

[426] Vissajjito gato so aham pi ekākinī vicintemi,||
Apucchitūna gacchaṁ marituye pabbajissaṁ vā.|| ||

[427] Atha ayyā Jinadattā āgacchi gocarāya caramānā,||
Tātakulaṁ vinayadharī bahu-s-sutā sīla-sampannā.|| ||

[428] Taṁ disvān amhākaṁ uṭṭhāyāsanaṁ tassā paññāpayiṁ,||
Nisinnāya ca pāde vanditvā bhojanaṁ adāsiṁ.|| ||

[429] Annena ca pānena ca khajjena ca yañ ca tattha sannihitaṁ,||
Santappayitvā avocaṁ ayye icchāmi pabbajituṁ.|| ||

[430] Atha maṁ bhaṇati tāto idh'eva puttaka carāhi taṁ dhammaṁ
Annena ca pānena ca tappaya samaṇe dvijātī ca.|| ||

[431] Athā'haṁ bhaṇāmi tātaṁ rodantī añjaliṁ paṇāmetvā,||
Pāpaṁ hi mayā pakataṁ kammaṁ taṁ nijjarissāmi.|| ||

[432] [166] Atha maṁ bhaṇati tāto pāpuṇa bodhiñ ca agga-Dhammañ ca,||
Nibbānaṁ ca labhassu yaṁ sacchi-kari dvipadaseṭṭho.|| ||

[433] Mātā-pitū abhivādayitvā sabbañ ca ñātigaṇavaggaṁ,||
Sattāhaṁ pabbajitā tisso vijjā aphassayiṁ.|| ||

[434] Jānāmi attano satta jātiyo yassā yaṁ phalaṁ vipāko,||
Taṁ tava ācikkhissaṁ taṁ eka-manā nisāmehi.|| ||

[435] Nagaramhi Erakacche suvaṇṇakāro ahaṁ bahūtadhano,||
Yobbana-madena matto so paradāram āsevi'haṁ.|| ||

[436] So'haṁ tato cavitvā nirayamhi apaccisaṁ ciraṁ,||
Pakko tato ca uṭṭhahitivā makkaṭiyā kuccham okkamiṁ.|| ||

[437] Sattāhaṁ jātakammaṁ mahākapi yūthapo nillacchesi,||
Tass'etaṁ kammaphalaṁ yathā pi gantvāna paradāraṁ.|| ||

[438] So'haṁ tato cavitvā kālaṁ karitvā Sindhavāraññe,||
Kāṇāya ca khañjāya ca eḷakiyā kuccham okkamiṁ.|| ||

[439] Dvādāsavassāni ahaṁ nillacchito dārake parivahitvā,||
Kiminā vaṭṭo akallo yathā pi gantvāna paradāraṁ.|| ||

[440] So'haṁ tato cavitvā govāṇijakassa gāviyā jāto,||
Vaccho lākhā-tambo nillacchito dvādase māse.|| ||

[441] Te puna naṅgalam ahaṁ sakaṭañ ca dhārayāmi,||
Andho vaṭṭo akallo yathā pi gantvāna paradāraṁ.|| ||

[442] So'haṁ tato cavitvā vithiyā dāsiyā ghare jāto,||
N'eva mahiḷā na puriso yathā pi gantvāna paradāraṁ.|| ||

[443] [167] Tiṁsati vassamhi mato sākaṭikakulamhi dārikā jātā,||
Kapaṇamhi appabhoge dhanika-purisa-pātabahulamhi.|| ||

[444] Taṁ maṁ tato satthavāho ussannāya vipulāya vaḍḍhiyā,||
Okaḍḍhati vilapantiṁ acchinditvā kulagharassa.|| ||

[445] Atha soḷasame vasse disvāna maṁ patta yobbanaṁ,||
Kaññam orundha tassa putto giridāso nāma nāmena.|| ||

[446] Tassa pi aññā bhariyā sīlavatī guṇavatī yasavatī ca,||
Anurattaṁ bhattāraṁ tassāhaṁ viddesanam akāsiṁ.|| ||

[447] Tass'etaṁ kamma-phalaṁ yaṁ maṁ apakiritūna gacchantī,||
Dāsī va upaṭṭhahantiṁ tassa pi anto kato mayā ti.|| ||

Cattālīsati Nipāto Samatto

.

 

§

 

Mahā-Nipāto

 

73
Sumedhā-Therī Gāthā

[pts]

Itthaṁ sudaṁ sumedhā therī gāthāyo abhāsitthāti

[448] Mantāvatiyā nagare rañño Koñcassa aggamahesiyā,||
Dhītā āsi Sumedhā pasāditā sāsanakarehi.|| ||

[449] Sīlavatī citta-kathikā bahu-s-sutā Buddha-sāsane vinītā,||
Mātā-pitaro upagamma bhaṇati ubhayo nisāmetha.|| ||

[450] Nibbānābhiratā ahaṁ asassataṁ bhavagataṁ yadi pi dibbaṁ,||
Kim aṅga pana tucchā kāmā app'assādā bahuvighātā.|| ||

[451] Kāmā kaṭukā āsīvisūpamā yesu mucchitā bālā,||
Te dīgha-rattaṁ niraye samappitā haññante dukkhitā.|| ||

[452] Socanti pāpa-kammā vinipāte pāpabuddhino,||
Sadā kāyena vācāya manasā ca asaṁvutā.|| ||

[453] Bālā te duppaññā acetanā dukkha-samudayo-ruddhā
Desente ajānantā na bujjhate ariya-saccāni.|| ||

[454] [168] Saccāni amma Buddhavara-desitāni te bahutarā ajānantā,||
Ye abhanandanti bhavagataṁ pihenti devesu upapattiṁ.|| ||

[455] Devesu pi upapatti asassatā bhavagate anicc'amhi,||
Na ca santasanti bālā puna-p-punaṁ jāyitabbassa.|| ||

[456] Cattāro vinipātā dve ca gatiyo kathañci labbhanti
Na ca vinipāta-gatānaṁ pabbajjā atthi nirayesu.|| ||

[457] Anujānātha maṁ ubhayo pabbajituṁ dasa-balassa pāvacane
Appo-s-sukkā ghaṭissaṁ jāti-maraṇappahānāya.|| ||

[458] Kiṁ bhavagatena abhinanditena kāyakalinā asārena,||
Bhava-taṇhāya nirodhā anujānātha pabbajissāmi.|| ||

[459] Buddhānaṁ uppādo viVajjīto akkhaṇo khaṇo laddho,||
Sīlāni Brahma-cariyaṁ yāva-jīvaṁ na dūseyyaṁ.|| ||

[460] Evaṁ bhaṇati Sumedhā mātā-pitaro na tāva āhāraṁ,||
āhariyā gaha-ṭ-ṭhā māraṇavasaṁ gatā'va hessāmi.|| ||

[461] Mātā dukkhitā rodati pitā ca assā sabbaso samabhisāto,||
Ghaṭenti saññāpetuṁ pāsādatale chamā patitaṁ.|| ||

[462] Uṭṭhehi puttaka kiṁ socitena dinnā si Vāraṇavatimhi
Rājā Aṇīkadatto abhirūpo tassa tvaṁ dinnā.|| ||

[463] Aggamahesī bhavissasi Anikarattassa rājino bhariyā||
Sīlāni Brahma-cariyaṁ pabbajjā dukkarā puttaka.|| ||

[464] Rajje āṇā dhanam issariyaṁ bhogā sukhā daharikā pi,||
Bhuñjāhi kāma-bhoge vāreyyaṁ hotu te putta.|| ||

[465] Atha ne bhaṇati Sumedhā mā edisakāi bhavagataṁ asāraṁ,||
Pabbajjā vā hohiti, māraṇaṁ vā tena c'eva vāreyyaṁ.|| ||

[466] [169] Kim iva pūtikāyam asuciṁ savanagandhaṁ bhayānakaṁ kuṇapaṁ
Abhisaṁviseyyaṁ gattaṁ sakipaggharitaṁ asucipuṇṇaṁ.|| ||

[467] Kim iva t'āhaṁ jānantī vikūlakaṁ maṁsa-soṇita-palittaṁ,||
Kimikulālayaṁ sakuṇabhattaṁ kaḷevaraṁ kissa diyyatī ti.|| ||

[468] Nibbuyhati susānaṁ aciraṁ kāyo apeta-viññāṇo
Chuṭṭho kaliṅgaraṁ viya jiguccha-mānehi ñātīhi.|| ||

[469] Chuddhūna naṁ susāne parabhattaṁ n'hāyanti jigucchantā,||
Niyakā mātā-pitaro kiṁ pana sādhāraṇā janatā.|| ||

[470] Ajjhositā asāre kaḷebare aṭṭhinhārusaṅghāte,||
Kheḷassumucchāssava paripuṇṇe pūtikāyamhi.|| ||

[471] Yo naṁ vinibbhujitvā abbhantaram assa bāhiraṁ kayirā,||
Gandhassa asahamānā sakā pi mātā jiguccheyya.|| ||

[472] Khandha-dātu-āyatanaṁ saṅkhataṁ jāti-mūlakaṁ||
dukkhaṁ yoniso aruciṁ bhaṇanti vāreyyaṁ kissa iccheyyaṁ.|| ||

[473] Divase divase ti satti-satāni nava-navā pateyyuṁ kāyamhi,||
Vassasatam pi ca ghāto seyyo dukkhassa c'eva khayo.|| ||

[474] Ajjhupagacche ghātaṁ yo viññū evaṁ satthuno vacanaṁ,||
Dīgho tesaṁ saṁsāro puna-p-punaṁ haññamānānaṁ.|| ||

[475] Devesu manussesu ca tiracchāna-yoniyā Asurakāye,||
[170] Petesu ca nirayesu ca aparimitā dīyante ghātā.|| ||

[476] Nirayesu bahū vinipāta-gatassa kīḷissamānassa||
Devesu pi attāṇaṁ Nibbāna-sukhā paraṁ n'atthi.|| ||

[477] Pattā te Nibbānaṁ ye yuttā dasa-balassa pāvacane,||
Appo-s-sukkā ghaṭenti jāti-maraṇappahānāya.|| ||

[478] Ajj'eva tāta abhini-k-khamissaṁ bhogehi kiṁ asārehi,||
Nibbinnā me kāmā vantasamā tālāvatthu-katā.|| ||

[479] Sā c'evaṁ bhaṇati pitaraṁ aṇīkaratto ca yassa dinnā
Upayāsi pītaruṇāvuto vāreyyaṁ upaṭṭhite kāle.|| ||

[480] Atha asita-nicita-muduke kese khaggena chindiya||
Sumedhā pāsādaṁ pidhetvā paṭhama-j-jhānaṁ samāpajji.|| ||

[481] Sā ca tahiṁ samāpannā aṇīkaratto ca āgato nagaraṁ,||
Pāsāde'va Sumedhā anicca-saññā su bhāveti.|| ||

[482] Sā ca manasi-karoti aṇīkaratto ca āruhi turitaṁ
Maṇikanakabhūsitaṅgo katañjalī yā cati Sumedhaṁ.|| ||

[483] Rajje āṇā dhanam issariyaṁ bhogā sukhā daharikā pi,||
Bhuñjāhi kāma-bhoge kāma-sukhā sudullabhā loke.|| ||

[484] Nissaṭṭhaṁ te rajjaṁ bhoge bhuñjassu dehi dānāni,||
Mā dummanā ahosi mātā-pitaro te dukkhitā.|| ||

[485] Taṁ taṁ bhaṇati Sumedha kāmehi an'atthikā vigatamohā,||
Mā kāme abhinandi kāmesvādīnavaṁ passa.|| ||

[486] Cātuddīpo rājā mandhātā āsi kāma-bhogīnam aggo
[171] Atitto kālaṇ-kato na c'assa paripūritā icchā.|| ||

[487] Satta ratanāni vasseyya vuṭṭhimā dasa-disā samantena
Na c'attha titti kāmānaṁ atittā'va maranti narā.|| ||

[488] Asisūlūpamā kāmā kāmā sappasiropamā,||
Ukkūpamā anudahanti atthikaṅkala-sannibhā.|| ||

[489] Aniccā addhuvā kāmā bahu-dukkhā mahāvisā,||
Ayoguḷo va santatto aghamūlā dukkhapphalā.|| ||

[490] Rukkhapphalūpamā kāmā maṁsapesūpamā dukkhā,||
Supinopamā vañcaniyā kāmā yācitakūpamā.|| ||

[491] Sattisūlūpamā kāmā rogo gaṇḍo aghaṁ nighaṁ,||
Aṅgārakāsusadisā agha-mūlaṁ bhayaṁ vadho.|| ||

[492] Evaṁ bahudukkhā kāmā akkhātā antarāyikā,||
Gacchatha na me bhavagate vissāso atthi attano.|| ||

[493] Kiṁ mama paro karissati attano sīsamhi ḍayha-mānamhi,||
Anubandhe jarā-maraṇe tassa ghātāya ghaṭitabbaṁ.|| ||

[494] Dvāraṁ avāpuṇitvāna'yaṁ mātā-pitaro Anīkarattañ ca
Disvāna chamaṁ nisinne rodante idam avoca.|| ||

[495] Dīgho bālānaṁ saṁsāro puna-p-punañ ca rodataṁ,||
Anamat'agge pitu maraṇe bhātu vadhe attano ca vadhe.|| ||

[496] Assu thaññaṁ rudhiraṁ saṁsāraṁ anamataggato saratha,||
Sattāṇaṁ saṁsarataṁ sarāhi aṭṭhīnañ ca sannicayaṁ.|| ||

[497] Sara caturo'dadhi upanīte assu thañña-rudharamhi
Sara ekakappam aṭṭhīnaṁ sañcayaṁ Vipulena samaṁ.|| ||

[498] [172] Anamat'agge saṁsarato mahiṁ Jambudīpam upanītaṁ,||
Kolaṭṭhi-matta-guḷikā mātā-mātāsv'eva na ppahonti.|| ||

[499] Sara tiṇakaṭṭhaṁ sākhāpalāsaṁ upanītaṁ anamataggato,||
Pitusu catur'aṅgulikā ghaṭikā pitu-pitusv'eva na ppahonti.|| ||

[500] Sara kāṇakacchapaṁ pubbe samudde aparato ca yugacchiddaṁ
Siraṁ tassa ca paṭimukkaṁ manussa-lābhamhi opammaṁ.|| ||

[501] Sara rūpaṁ phenapiṇḍopamassa kāyakaliko asārassa
Khandhe passa anicce sarāhi niraye bahuvighāte.|| ||

[502] Sara kaṭasiṁ vaḍḍhente puna-p-punaṁ tāsu tāsu jātīsu,||
Sara kumbhilabbhayāni ca sarāhi cattāri saccāni.|| ||

[503] Amatamhi vijjamāne kin tava pañcakaṭukena pītena,||
Sabbā hi kāmaratiyo kaṭukatarā pañcakaṭukena.|| ||

[504] Amatamhi vijjamāne kiṁ tava kāmehi ye pariḷāhā||
Sabbā hi kāmaratiyo jalitā kuthitā kupitā santāpitā.|| ||

[505] Asapattamhi samāne kiṁ tava kāmehi ye bahusapattā,||
Rājaggicoraudakappiyehi sādhāraṇā kāmā bahūsapattā.|| ||

[506] Mokkhamhi vijjamāne kiṁ tava kāmehi yesu vadhabandho,||
Kāmesu hi vadhabandho kāma-kāmā dukkhāni anubhonti.|| ||

[507] [173] Ādīpitā tiṇukkā gaṇhantaṁ dahanti n'eva muñcantaṁ,||
Ukkopamā hi kāmā dahanti ye te na muñcanti.|| ||

[508] Mā appakassa hetu kāma-sukhassa vipulaṁ jahī sukhaṁ,||
Mā puthulomo va baḷisaṁ gilitvā pacchā vihaññasi.|| ||

[509] Kāmaṁ kāmesu damassu tāva sunakho va saṅkhalābaddho
Kāhinti khu taṁ kāmā chātā sunakhaṁ va caṇḍālā.|| ||

[510] Aparimitaṁ ca dukkhaṁ bahūni ca citta-domanassāni,||
Anubhohisi kāmesu yutto paṭinissaja addhuve kāme.|| ||

[511] Ajaramhi vijjamāne kin tava kāmehi ye sujarā
maraṇa-vyādhigahitā sabbā sabbattha jātiyo.|| ||

[512] Idam ajaram idam amaraṁ idam ajarā-maraṇa-padam asokaṁ,||
Asapattam asambādhaṁ akhalitam abhayaṁ nirupatāpaṁ.|| ||

[513] Adhagatam idaṁ bahūhi amatam ajjāpi ca labhanīyam idaṁ,||
Yo yoniso payuñjati na ca sakkā aghaṭamānena.|| ||

[514] Evaṁ bhaṇati Sumedha saṅkhāragate ratiṁ alabha-mānā,||
Anunentī Anikarattaṁ kese'va chamaṁ chupi Sumedhā.|| ||

[515] Uṭṭhāya Aṇīkaratto pañjaliko yāci tassā pitaraṁ so,||
Vissajjetha Sumedhaṁ pabbajituṁ vimokkha-sacca-dassā.|| ||

[516] Vissajjitā mātā-pitūhi pabbaji sokabhayabhītā,||
Cha abhiññā sacchi-katā aggaphalaṁ sikkhamānāya.|| ||

[517] [174] Acchariyaṁ abbhutaṁ taṁ Nibbānaṁ āsi rājataññāya,||
Pubbe-nivāsacaritaṁ yathā vyākari pacchime kāle.|| ||

[518] Bhagavati Koṇāgamane saṅghārāmamhi navanivesamhi
Sakhiyo tīṇi janiyo vihāradānaṁ adāsimhā.|| ||

[519] Dasakkhattūṁ satakkhattuṁ dasa-satakkhattuṁ satāni ca satakkhattuṁ,||
Devesu upapajjimha ko pana vādo manussesu.|| ||

[520] Devesu mahiddhikā ahumha mānusakamhi ko pana vādo,||
Sattaratanassa mahesī itthīratanaṁ ahaṁ āsiṁ.|| ||

[521] So hetu so pabhavo taṁ mūlaṁ satthu sāsane khanti,||
Taṁ paṭhamaṁ-samodhānaṁ taṁ dhamma-ratāya Nibbānaṁ.|| ||

[522] Evaṁ kathenti ye saddahanti vacanaṁ anomapaññassa
Nibbindanti bhavagate nibbinditvā virajjantī ti.|| ||

Mahā-Nipāto Niṭṭhito

THER§GĀTHĀ SAMATTĀ

.